Blijft er vrede in Europa?
Op 10 december 2012 heeft de Europese Unie (EU) de Nobelprijs voor de vrede ontvangen. Belangrijkste motivatie voor het uitreiken van deze toekenning is het oordeel van het Nobelcomité in Oslo dat de EU van Europa een continent van oorlog tot een continent van vrede heeft gemaakt. Niet iedereen is het er overigens mee eens dat de EU deze prijs verdient. Volgens deze critici is de EU overduidelijk niet de kampioen voor de vrede die Alfred Nobel voor ogen had.
Je zou bij de timing van deze toekenning ook wat vraagtekens kunnen plaatsen. Deze prijs wordt namelijk toegekend juist op een moment dat de Europese Unie voor het eerst in zijn bestaan met een crisis te maken heeft zoals deze er nog niet eerder is geweest. Daardoor heeft het continent Europa te maken heeft met één van de grootste uitdagingen sinds de Tweede Wereldoorlog. Op dit moment lijkt de EU dankzij de eurocrisis juist niet voor meer vrede, maar voor meer verdeeldheid binnen Europa te zorgen.
Het is dan ook maar de vraag of de EU-leiders in staat zullen zijn een blijvend groot draagvlak onder de EU-burgers te creëren voor een nadere integratie van de Europese Unie tot een Verenigd Europa. Dit is het pad die de Europese politici op dit moment bewandelen en als enige oplossing lijken te zien voor de eurocrisis die sinds het voorjaar van 2010 aan de oppervlakte is gekomen door de problemen in Griekenland. Op de betreffende Wikipedia-pagina is de complete geschiedenis en daarmee ontwikkeling van de eurocrisis tot op heden te lezen. Het is begonnen als een relatief klein probleem en heeft zich ontwikkeld tot de huidige situatie.
Een aflevering van het programma ‘De slag om Europa’ uit oktober 2012 gaat verder in op dit thema: een Europese Federatie of een Verenigde staten van Europa. In dit programma komen Maarten van Rossem, Frits Bolkenstein en Ben Bot aan het woord over een Verenigd Europa. Interessant is dat Ben Bot erover heeft dat er in de jaren zestig van de 20ste eeuw er binnen de EG al een soort van sfeer heerste dat er op langer termijn een Verenigd Europa zou komen. Men had eigenlijk gehoopt, door stapsgewijs de EG op te bouwen en interne grenzen af te bouwen, de burgers vanzelf enthousiast zouden worden gemaakt voor een Verenigd Europa. De Europese volkeren zouden dan vanzelf dichter naar elkaar toe groeien en voor een Europese eenwording zijn. Iets wat niet is gebeurd.
Landen wilden bovendien hun soevereiniteit niet afstaan. In de uitzending komt ook de ontwerptekst van Nederland als voorzitter van de EG uit 1991 aan bod waarin voorstellen werden gedaan om landen meer soevereiniteit te laten over te dragen aan Brussel. Binnen de Nederlandse overheid heerste op dat moment het verlangen naar een Europese eenwording en dacht men dat dit het juiste moment was om die stap te maken. Bij andere lidstaten was dit verlangen er juist niet. De Nederlandse voorstellen werden destijds dan ook afgewezen. Het bleek niet mogelijk te zijn om op een politieke wijze tot een nadere Europese eenwording te komen.
Misschien dat dit op een andere manier wel mogelijk zou kunnen zijn?
Interessant is de opmerking van Maarten van Rossem dat de ontwerpers van de euro een beetje als opzet hadden om het politiek fundament te laten missen onder de euro. Dat ze speculeerden op situaties waarin het mogelijk was of men zelfs zou worden gedwongen om dat politiek fundament alsnog te creëren. Een situatie zoals die er nu met de huidige eurocrisis is waarin natiestaten uiteindelijk soevereiniteit overdragen aan de EU als oplossing voor de crisis en waarbij er steeds verder wordt gegaan in de richting van een Verenigd Europa.
Dat we steeds meer die kant opgaan is te zien aan het Europees Stabiliteteitsmechanisme (ESM) en dat er gesproken wordt over de oprichting van een Europese bankenunie. Achter de schermen is men op dit moment op Europees niveau bezig met allerlei belangrijke zaken te bespreken. Het gaat hier om voorstellen van Herman Van Rompuy voorzitter van de Europese Raad. Eerder dit jaar is er een ‘masterplan‘ van Van Rompuy gepresenteerd met daarin zijn plannen over de toekomst van de Europese Unie. Op 6 december heeft Van Rompuy een nieuw rapport gepresenteerd met de titel: ‘Naar een echte economische en monetaire unie’.
Het plan bevat voorstellen om op Europees niveau bankentoezicht te laten plaatsvinden en contracten af te sluiten. Het idee is dat elk land hervormingscontracten gaat afsluiten met Brussel. Ook zou Brussel het recht moeten krijgen om ontwerpbegrotingen van landen te beoordelen. Tijdens de top van de EU-top van 13 en 14 december worden deze plannen besproken.
Het interessante is dat je hier dezelfde manier van werken lijkt te zien als bij het ESM. De Nederlandse media houdt zich vooral koest over wat er allemaal op dit moment in Brussel aan het gebeuren is. Hoofdzaken worden er mondjesmaat naar buiten gebracht, maar belangrijke en interessante details niet. En als het gebeurd, dan wordt het medegedeeld zonder een nadere duiding erbij. Op dit moment is men bijvoorbeeld in de luwte aan de slag om te regelen dat een land eerst toestemming aan de Europese Commissie moet vragen over zijn eigen begrotingsontwerp. Dit zou volgens het stuk in het Parool betekenen dat men in Brussel kan gaan bepalen hoe Nederland in de miljoennota zijn geld gaat verdelen. Feitelijk geven we hiermee de soevereiniteit als land op om over onze eigen financiën te kunnen beslissen.
Je hoort weinig tot niets over deze plannen in de media. Terwijl het om zeer fundamentele materie gaat. De Nederlandse burger wordt niets gevraagd. Een zelfde soort manier van werken was er ook rond het ESM in mei van dit jaar waar Nederland zijn goedkeuring aan gaf. Wat het grote bezwaar achter het ESM is valt hier te lezen. Waar je in mei nog iets over het ESM hoorde, blijft het nu redelijk stil rondom deze plannen in de media. Het enige wat men aan het doen lijkt te zijn is de burger een beetje in slaap te sussen en vertellen dat het ergste van de eurocrisis achter de rug is.
Op deze site is eerder al een interessante analyse geplaatst over de toekomst van Europa en wat een Verenigde Staten van Europa zou betekenen.
Er zijn mensen die de Europese Unie als een zeepbel beschouwen. Ook is het interessant om een man als Nigel Farage te horen. Volgens hem lopen we het risico als we op de ingeslagen weg doorgaan dat erop termijn een revolutie zou kunnen uitbreken onder de burgers van vooral Zuid-Europese landen. Volgens hem neemt het nationalisme in Griekenland toe en kan het zomaar zijn dat als de trojka op de ingeslagen weg doorgaat in Griekenland, er op termijn een revolutie in Griekenland kan uitbreken.
Het lijkt in ieder geval een zeer belangrijke week te worden deze week, zonder dat de meeste mensen dit doorhebben. Een week waarin belangrijke punten over de toekomst van Europa worden besproken daarmee ook onze toekomst. Alleen je hoort er weinig over in de media.