verjaring

Het is nu mogelijk, dankzij verjaring, om je straf te ontlopen door lang genoeg uit handen van justitie te blijven. Een slechte zaak. Niet alleen is er zo straffeloosheid, ook wordt wegvluchten beloond.

Wat is verjaring?

Voor alle misdrijven, uitgezonderd misdrijven waarop levenslange gevangenisstraf staat, is er een verjaringstermijn. Dit houdt in dat als er een zeker tijdsverloop is verstreken vanaf het moment waarop het misdrijf plaatsvond, de verdachte niet meer vervolgd kan worden. De verjaringstermijn voor diverse misdrijven is als volgt:

• overtredingen: na 3 jaar;
• misdrijven waarvoor een geldboete, hechtenis, of gevangenisstraf van 3 jaar of minder kan worden opgelegd: na 6 jaar;
• misdrijven waarvoor een tijdelijke gevangenisstraf van meer dan 3 jaar kan worden opgelegd: na 12 jaar;
• misdrijven waarvoor een gevangenisstraf van meer dan 10 jaar kan worden opgelegd: na 20 jaar.

Straffeloosheid als gevolg van tijdsduur niet uit te leggen

Verjaring is een willekeurige regel. Alleen doordat de vervolging van een misdrijf te lang op zich laat wachten, ontloopt een dader de straf. Dit is in strijd met het rechtsgevoel en met de gelijke behandeling van verdachten voor de wet. Immers: verdachte A die binnen de verjaringstermijn wordt veroordeeld, krijgt wel de volle straf, verdachte B, die buiten de verjaringstermijn valt, ontloopt de straf.

Moeilijk verteerbaar voor slachtoffers

Slachtoffers en nabestaanden van slachtoffers lijden als gevolg van het misdrijf doorgaans aan een levenslang trauma. Als bijvoorbeeld de dader van een brute roofoverval of verkrachting twaalf jaar uit handen van justitie blijft, ontloopt hij zijn straf. Dit is niet te rechtvaardigen voor veel slachtoffers. Een oplichter kan zijn bijeengestolen geld houden, terwijl zijn slachtoffers vaak levenslang gebukt gaan onder de financiële gevolgen. Want voor schulden is er geen verjaringstermijn.

Zwaard van Damocles voor voortvluchtige verdachte

Op dit moment weet een crimineel dat als hij maar lang genoeg uit handen van justitie blijft, hij zich geen zorgen meer hoeft te maken. Zijn straf wordt hem dan kwijtgescholden. Als de verjaringstermijn verdwijnt, hangt de straf levenslang boven zijn hoofd. Het heeft dan geen zin meer om te proberen de straf te ontlopen. De verdachte zal zo een stuk minder genieten van zijn vrijheid, immers hij weet dat hij iedere dag in zijn kraag gevat kan worden en in de gevangenis gegooid. Hierdoor wordt een voortvluchtig bestaan veel minder aantrekkelijk.

Verjaring afschaffen voor in ieder geval alle geweldsmisdrijven en zware vermogensdelicten

Mijn inziens moet verjaring af worden geschaft voor in ieder geval alle misdrijven met ernstige en ingrijpende gevolgen voor de slachtoffers. Hieronder vallen moord, verkrachting, gewapende roofovervallen en gevallen van oplichting die slachtoffers ruïneren. Als argument voor verjaring noemen juristen vaak de problematische bewijsvoering. Dat is met de nieuwe forensische DNA technieken ook niet meer van toepassing. Kortom: laten we deze ernstige fout in het Nederlandse recht herstellen.

Situatie in 2021

Op dit moment is verjaring inderdaad afgeschaft voor alle misdrijven waar 12 jaar of meer celstraf op staat.