Achilles en de schildpad als hoofdpersonen in Zeno's beroemde paradox.

‘Afschaffen tijd lost paradox Zeno op’

Wat we waarnemen als tijd is een artefact en geeft in feite alleen de numerieke verandering van materie in de ruimte aan. Deze hallucinerende gedachte is afkomstig van Amrit Sorli, Davide Fiscaletti en Dusan Klinar van het Sloveense wetenschappelijk onderzoekscentrum Bistra in Ptuj. Volgens hen is alleen ruimte reëel.

Ruimtetijd bestaat volgens Einsteins algemene relativiteitstheorie uit drie ruimtedimensies en één tijddimensie. Om de positie van een punt precies te beschrijven moet je dus lengte(x), breedte(y), hoogte(z) en tijdstip(t) noemen. Wiskundig wordt ruimtetijd in Einsteins theorie beschreven als een Minkowski-ruimte met metriek (1,1,1,-1): hoe sneller je je in deze ruimte voortbeweegt, hoe langzamer de tijd verloopt. Vandaar de beroemde tweelingparadox en dergelijke.Beweeg je zo snel als het licht, dan staat de tijd stil.

Het drietal natuurkundigen stelt dat we tijd nooit rechtstreeks meten, dus dat het daarom zinloos is om over tijd als zodanig te spreken. We meten alleen trillingen, frequenties en dergelijke. Met andere woorden: veranderingen in materiële dingen. Klokken, bijvoorbeeld, berusten op trillingen in een kristal, een atoom of (oudere modellen) het zwaaien van een slinger of stromen van water of zand. Als we met behulp van deze klokken iets meten, vergelijken we alleen de veranderingen in de klok met de veranderingen in het materiële object. Tijd is, denken ze, slechts een vierde ruimtelijke dimensie, de (causale) volgorde waarin gebeurtenissen plaatsvinden. Op kwantumniveau zouden er dan alleen drie ruimtelijke dimensies bestaan. Daaruit komt onze illusie van drie ruimtelijke dimensies plus tijddimensie voort.

Achilles en de schildpad als hoofdpersonen in Zeno's beroemde paradox.
Achilles en de schildpad, de hoofdpersonen in Zeno's beroemde paradox.

Zeno’s paradox gekraakt

De Griekse filosoof Zeno van  Elea bedacht zijn beroemde paradoxen duizenden jaren geleden.
Deze theorie maakt ook een einde aan een probleem dat de filosofie al langer dan twee millennia plaagt. In Zeno’s hardloopparadox kan de snelle klassiek-Griekse held Achilles de langzame schildpad nooit inhalen omdat de schildpad altijd een stukje vooruit is gegaan op het moment dat Achilles de vorige positie heeft bereikt. Dit proces kan met klassieke, oneindig deelbare ruimte en tijd oneindig doorgaan. Als tijd wordt gezien als de numerieke volgorde  waarin gebeurtenissen zich voordoen, bestaat deze paradox niet meer. Veranderingen in materiële zaken als klokken, hazen en schildpadden zijn namelijk niet oneindig deelbaar. Als je het tijdinterval maar kort genoeg kiest,  de Plancktijd bijvoorbeeld (de tijd waarin licht de Planckafstand aflegt), is er natuurkundig gezien geen verandering, dus heeft dit tijdsinterval (of korter) geen fysische betekenis (en bestaat het dus niet). Hierdoor bestaat er een minimaal effectief tijdinterval en kan Achilles de schildpad wel degelijk inhalen.

In de negentiende eeuw slaagde de Ierse wis- en natuurkundige William Rowan Hamilton, erg geliefd onder natuurkundigen omdat hij de uiterst handige Hamiltoniaan  bedacht waarmee ingewikkelde berekeningen veel makkelijker worden, er al in om beweging zonder tijd te beschrijven. Zo gek is de gedachte dus niet. Op dit moment proberen de onderzoekers kwantummechanica zo te herschrijven dat tijd geen rol meer speelt.

Hun theorie betekent ook dat tijdreizen niet mogelijk is. Immers, de onderlinge volgorde van gebeurtenissen blijft gelijk.

Bronnen
Physorg.com
Amrit Sorli, Davide Fiscaletti, and Dusan Klinar. “Replacing time with numerical order of material change resolves Zeno problems of motion.” Physics Essays, 24, 1 (2011)

10 gedachten over “‘Afschaffen tijd lost paradox Zeno op’”

  1. De eerste zin is om van te smullen. Wat mij betreft komen ze laat met het idee dat tijd niks anders is dan de opeenvolging van evenementen. Zou er geen evenement meer plaats vinden, dan zou er ook geen tijd meer zijn. Die conclusie trok ik jaren geleden al.

    De vraag is of de huidige theorien uberhaubt te herschrijven zijn zonder tijd, en of dat dan ook wenselijk is. Het zou de boel onnodig ingewikkeld kunnen maken.

  2. Het interessante van een paradox is dat het woord zelf al aangeeft dat die niet bestaat.
    Hoe dan ook ben ik er van overtuigd dat wij allen vooruit bewegen in tijd maar het verleden veranderen is niet mogelijk.

    Je kan terug in de tijd maar niet veranderen wat reeds is waargenomen.
    Je kan als waarnemer dus wel zien wat in het verleden plaatsvond maar er geen steek aan veranderen.
    Wel kan je naar het verleden gaan en alles en iedereen verrot schieten met een lasergun maar blijkbaar zijn daar geen getuigen van of zit dat achter slot en grendel bij ‘overheden’.
    Mijn visie is dat we in een holografisch universum leven waarbij de vierde dimensie het best uitgelegd kan worden als het beeld dat je 2D ogen samenvatten als 3D info terwijl je rond een object loopt.
    De hypercube zoals die door velen wordt weergegeven is slechts een beroerde weergave van het vlak dat wij waarnemen bij beweging door de drie ruimtelijke dimensies.

  3. Deze zin klopt niet.

    Beweeg je zo snel als het licht, dan staat de tijd stil.

    Als je zo snel beweegt als het licht dan staat de tijd niet stil, je ervaart de tijd als stilstaand. Tijd kan alleen stilstaan als je een meetinstrument hebt waarmee je kan meten of de tijd ook daadwerkelijk stilstaat. Als jij zelf zo snel als het licht zou kunnen bewegen dan zou alles om jou heen alsnog onder invloed staan van het verloop van tijd. Tijd is niet meer dan een hoeveelheid ervaringen, correct gesteld zou het dus betekenen dat als je zo snel zou bewegen als het licht dat je ervaringen stilstaan maar dat het verloop van tijd rondom jouw geest gewoon doorgaat. Je lichaam wordt alsnog ouder.

    1. Klopt! En het is in strijd met de eerste zin: “Wat we waarnemen als tijd is een artefact en geeft in feite alleen de numerieke verandering van materie in de ruimte aan.” – Om te kunnen bewegen heb je namelijk verandering en dus tijd nodig.

      Daarmee vraag ik me meteen af of je tijd überhaupt wel kan reduceren tot ruimte, omdat je beweging / causaliteit / correlatie per definitie moet uitdrukken aan de hand van een notie van tijd.

      1. Zoals ik het zie kan je tijd niet reduceren tot ruimte, je kan ruimte wel reduceren tot tijd onder die voorwaarde dat er meerdere ruimtes aanwezig zijn binnen die 3D ruimte waarbij het verloop van tijd kan verspringen zoals bijvoorbeeld in een (puur theoretische) wormhole.

        1. P.s.

          Of zoals in de foldtheorie waarbij je een 3D ruimte kan opvouwen naar een 2D ruimte waarbij de 3e en 4e dimensie compleet wegvalt.

  4. In het boeddhisme noemt men tijd alleen verleden en toekomst. Het heden maakt geen deel uit van de tijd; het heden is deel van de eeuwigheid. Het heden, wat is, is geen tijd, want het gaat nooit voorbij, het is er altijd. Het nu is eeuwig.
    Als je uit het verleden stapt, begeef je je nooit in het heden; vanuit het verleden begeef je je altijd in de toekomst. Er kòmt geen heden,en vanuit het heden kun je nooit naar de toekomst gaan. Vanuit het heden kun je alleen maar dieper en dieper, meer en meer in het heden begeven en dat is eeuwigdurend leven.
    Tijd betekent, dat je je op èèn niveau beweegt- op een rechte lijn. We kunnen het horizontaal noemen. Maar op het moment dat je in het heden bent, verandert de dimensie. Dan beweeg je je in het verticale- naar boven of naar beneden- naar de hoogte of naar de diepte. Dan beweeg je je niet meer horizontaal..

  5. De oplossing
    Tijd is een afgeleid rekensom van beweging(en). Het is een wiskundige abstractie van opeenvolgende processen. Dus tijd bestaat gewoon niet. Sorry Einstein en andere sukkels.
    Beweging, dat bestaat. In allerlei snelheden.

    Wiskunde is een abstract wetenschap. Volgens wiskunde kan je nooit tegen de muur aanlopen omdat er van iedere afstand weer een halve afstand is en zo oneindig, dat je de muur nooit zal raken.
    paradox Zeno is legt ons exact dezelfde uit.

    Wat men hier niet meerekent is dus de beweging. Achilles zet een snellere proces op dan de schildpad en daarmee creëert meer aanwezigheid om dan de schildpad gepasseerd te zijn.

    Computer processoren leveren het ultieme bewijs.
    PROCESSOR( ACTIE + REACTIE ) = CREATIE

    Kortom enkel met het opsomming van actie reactie kan je het niet bewijzen. Het moet in beweging (proces) (alles is in beweging) concept worden opgenomen.

  6. Hoe lang nog voordat men gaat begrijpen dat de licht”snelheid” het absolute nulpunt van tijd en beweging is?

    Let ook even op deze zin: Hoe sneller je je in deze ruimte voortbeweegt, hoe langzamer de tijd verloopt. Vandaar de beroemde tweelingparadox en dergelijke. Beweeg je zo snel als het licht, dan staat de tijd stil.
    ————————————————–

    Waarom zou de tijd niet trager gaan als je trager gaat en tot stilstand komen bij de lichtsnelheid. De lichtsnelheid is geen snelheid!! Het is een spoor wat achterblijft in de ruimtetijd van het verleden.

Laat een reactie achter