Zijn we alleen in het heelal?

Kosmoloog Gribbin: aarde enige planeet met leven

De meeste exobiologen geloven dat de aarde niet de enige planeet is met leven. Kosmoloog John Gribbin schreef het boek ‘Alone in the Universe: Why our planet is unique’, waarin hij goede argumenten geeft dat alleen de aarde leven kan herbergen. Zijn we werkelijk alleen? 

Zijn we alleen in het heelal?
Naar schatting zijn er alleen al in de Melkweg tientallen miljoenen aardachtige exoplaneten. De Melkweg is slecht één van de biljoenen sterrenstelsels in het heelal. Hoe groot is de kans dat zich, behalve dan op de aarde zelf, op geen enkele andere exoplaneet leven heeft ontwikkeld? Niet erg groot,denken de meeste exobiologen. Vandaar dat de hoop op buitenaards leven steeds groter wordt met de ontdekking van elke nieuwe exoplaneet. Zouden er vele lichtjaren ver weg buitenaardse intelligenties de aarde in het vizier hebben?

Zijn we alleen in het heelal?
Zijn we alleen in het heelal?

De aarde: een opmerkelijk kosmisch toeval
In zijn boek Alone in the Universe laat John Gribbin weinig heel van dit geloof. In elk hoofdstuk laat hij zien dat de aarde in veel opzichten een unieke planeet is,die om een uitzonderlijke ster draait in een verre van standaard sterrenstelsel. Ons zonnestelsel, bijvoorbeeld, vormde zich precies op de goede plaats en op de goede tijd. Er waren genoeg zware elementen, zoals zuurstof, ijzer en stikstof, om leven mogelijk te maken en de materialen,zoals metalen, te vormen  voor een technisch geavanceerde beschaving. Deze worden gevormd tijdens zware sterexplosies (supernova’s). Tegelijkertijd werken deze supernova’s vernietigend op  leven tot op vele lichtjaren afstand. Bij supernova’s komt namelijk vernietigende straling vrij. Ook het zwarte gat in het centrum van ons Melkwegstelsel is een voortdurende bron van gevaarlijke straling.

Zonnestelsel opmerkelijk geordend
Het zonnestelsel bestaat uit planeten met opmerkelijk stabiele omloopbanen. De aarde heeft een vrijwel cirkelvormige omloopbaan, wat weinig voorkomt, en bevindt zich precies op de juiste plaats van de zon om vloeibaar water mogelijk te maken. Dit terwijl vernietigende asteroïden opgesloten zitten in de planetoïdengordel tussen Mars en Jupiter of in de verre Kuipergordel. De gasreus Jupiter slingerde gevaarlijke projectielen uit het zonnestelsel. Gribbin noemt ook de zeldzame grote maan van de aarde, maar reeds is aangetoond dat ook een planeet zonder maan in principe een stabiele rotatie kan vertonen,zij het minder stabiel dan de aarde.
Van buitenaardse planetenstelsels weten we dat dit doorgaans heel anders ligt: denk aan hete Jupiters vlak bij de centrale ster die omloopbanen destabiliseren, omloopbanen die niet in één vlak liggen en dubbelsterren. Ook moeten er tegelijkertijd voldoende botsingen zijn om de aarde te voorzien van water en stikstof.

‘Laten we zuinig zijn op deze planeet’
 De conclusie van Gribbin is onverbiddelijk. Waarschijnlijk zijn we alleen tussen de sterren. Weliswaar kunnen we met onze telescopen aardachtige planeten ontdekken waarvan een doodenkele keer eentje precies in de bewoonbare zone van een ster ligt, maar deze planeten zullen onvermijdelijk in niets op de aarde lijken. Laten we daarom zeer zuinig zijn op deze planeet, aldus Gribbin. De kans dat we een tweede aarde vinden is namelijk ongeveer nul.

Boekbespreking van
John Gribbin, Alone in the Universe, ISBN 978-1-118-14797-9, Wiley (2011)  (Engels)

43 gedachten over “Kosmoloog Gribbin: aarde enige planeet met leven”

  1. Leuk artikel, of er leven is buiten de aarde is momenteel een kwestie van geloof. Zolang er geen definitief bewijs is voor het wel of niet bestaan van buitenaards leven, blijven al deze theorieën hoe mooi ook opgeschreven pure speculatie.

  2. Zou hij dat ook echt zelf geloven? Of gewoon weer leuk boekje voor het eigen inkomen geschreven?
    Want leven zoals hier op aarde zal hoe zeldzaam ook echt nog wel ergens anders voorkomen. Sterker nog; er zijn zoveel niet voor te stellen hoeveelheid sterren in het universum dat een zonnestelsel als het onze vrijwel zeker meer voorkomt. Want wat hier gebeurt is hoe zeldzaam ook zal ook ergens anders gebeurt zijn of zal nog gebeuren.
    Kwestie van statistiek en kans berekening, ja de kans is heel klein, maar het heelal is dan ook erg groot.

    1. Dat maakt niet uit. 1 ding weten we 100% zeker, er is leven op aarde. Hoe zeldzaam ook, en hoe weinig we nog maar weten over het onstaan van leven, het is ontstaan en het kan ontstaan. Het universum is zo groot dat het bijna niet anders kan dan dat het ook ergens anders is onstaan of zal ontstaan.
      Maar inderdaad, zolang er niet daadwerkelijk buitenaards leven gevonden wordt blijft het hypothtisch.

      1. @ Tim,

        Nee Tim, dat is niet wat ik bedoelde.

        In onze aardse stratosfeer op de lagere regionen waar het -50 graden kan worden zijn 12 bacteriekolonies ontdekt waarvan 3 bacteriekolonies die helemaal niet op de aarde voorkomen. Deze bacterien heten: anibacter hoylei, naar Fred Hoyle, Bacillus isronensis, naar de Indische organisatie ISRO en tenslotte Bacillus aryabhata, naar de Indische wiskunde en sterrenkundige Aryabhata (476–550 na Chr.). Bron: Living the Scientific Life.

        deze 3 bacteriekolonies zijn in onze stratosfeer ontstaan en dus zijn ze per definitie aliens of buitenaards.

  3. Waarom is dat nieuwa nooit groot op alle voorpagina´s van alle grote kranten in de wereld verschenen? Want mijn oren beginnen te klapperen en ik ga er meteen meer over opzoeken.

    1. @ Tim,

      De clu zit hem hierin: Ook al zijn deze 3 bacteriekolonies per definitie buitenaards dan wil het nog niet zeggen dat ze op een andere planeet ontstaan zijn, het is mogelijk dat deze 3 kolonies wel een voorouder op aarde hebben, in de stratosfeer terecht zijn gekomen door weersomstandigheden of andere oorzaken en daar razendsnel zo vaak gemuteerd zijn dat hun voorouders niet meer op aarde terug te vinden zijn.

      Maar hoe dan ook, de definitie buitenaards blijft wel geldig op deze 3 kolonies.

        1. @ Tim,

          Ik bevestig helemaal niks, hierin vergis jij je. Er bestaat voorzover ik weet zelfs helemaal niemand die zou kunnen bevestigen dat deze 3 kolonies een aardse oorsprong hebben. Het enige wat ik zo objectief mogelijk gedaan heb is een mogelijkheid open houden dat deze kolonies van de aarde afkomstig zouden kunnen zijn,omdat er geen bewijs voor bestaat dat ze een aardse voorouder hebben zijn ze ontstaan in de stratosfeer en dus buitenaards. Ze kunnen zelfs buiten de stratosfeer ontstaan zijn en in een daling in de stratosfeer terecht gekomen zijn. Miljoenen jaren geleden was onze stratosfeer maar 15 kilometer dik, meteorieten kregen niet de kans om volledig te verbranden voordat ze de aarde raakten, nu gebeurd dat maar al te vaak nog steeds niet maar in die tijd sloegen er veel meer kleinere meteorieten op de aarde in. Als er nu een flinke vulkaan uitbarst word er as de stratosfeer in geblazen tot zeer grote hoogtes,10 tot 20km hoogte is geen uitzondering. Als dat miljoenen jaren geleden gebeurde dan werd de as van een vulkaan gewoon de stratosfeer uitgeblazen en kwam in het heelal terecht. Panspermie is dus wel een logische verklaring maar niet meer te bewijzen.

        2. Ja sorry hoor, ik wilde je niet in je intellectuele ego’tje schoppen hoor, maar voor zover ik weet hoort de stratosfeer gewoon bij het aardse systeem.

        3. @ Tim,

          je hebt mij niet in mijn intellectuele ego´tje geschopt :) Ook al hoort de stratosfeer bij het aardse systeem, dan nog kan je niet zonder bewijzen aannemen dat die 3 kolonies van de aarde afkomstig zijn. De maan is ook een onderdeel van het aardse systeem, strikt genomen, zoek maar eens uit hoe de maan is ontstaan. Het is gewoon een feit dat als iets niet op aarde voorkomt dan is het buitenaards.

          Bij het aardse systeem hoort de Troposfeer, Tropopauze,Stratosfeer, Stratopauze,Mesosfeer,Mesopauze,Thermosfeer,Thermopauze en als laatste de Exosfeer. De exosfeer bevindt zich op 10.000 km hoogte en gaat over in de ruimte, volgens de volgende uitleg zou het heel goed mogelijk kunnen zijn dat er zich daar ook bacterien bevinden omdat er atomair zuurstof aanwezig is,vooral als het klusters atomair zuurstof is.

          http://nl.wikipedia.org/wiki/Exosfeer

          Ik zeg niet dat ik hoe dan ook gelijk heb, het gaat zich erom dat je mogelijkheden openhoud, ik heb nu wetenschappelijk gezien genoeg mogelijkheden onderbouwd om met zekerheid te kunnen zeggen dat het niet zeker is waar deze 3 bacteriekolonies vandaan komen.

  4. Ik krijg een beetje de indruk dat de schrijver met veel wetenschappelijke argumenten, de mensheid weer in het centrum van het bestaan/heelal/universum wil plaatsen.
    Met de voortschrijdende kennis werd immers steeds duidelijker dat de mens niet het middelpunt van alle schepping was en verdween van lieverlee alle uniekheid, de zon draaide niet om de aarde, de mens is niet het doel van de evolutie, het melkwegstelsel is er één van miljarden, etc.
    Als er alleen op aarde leven is onstaan hebben WE toch iets unieks, klinkt eigenlijk een beetje als iemand die volledig afgaat in een ruzie of discussie om vervolgens in de spiegel te kijken en te verzuchten:
    “maar mijn haar staat veel beter.”

  5. Eigenlijk heeft hij dus grofweg dezelfde mening als de overige wetenschappers, alleen hij acht het universum niet groot genoeg om meermaals een zonnestelsel als de onze te creeën en de overige wel?

  6. Er is al lang buitenaards leven gevonden in een meteoriet die van Mars afkomstig is al waren het wel fossielen. Wie dit googled vind algauw een hoop kritiek. Maar men doet dit in de doofpot om de spanning erin te houden bij het publiek. En zo kan de media blijven verdienen aan de discussie of er nu wel of geen buitenaards leven is. Maar degenen die de meteoriet op de chemische samenstelling analyseerde waren wel hoogopgeleide zeer intellectuele NASA-medewerkers.

  7. Men weet nog steeds niet hoe hier op Aarde leven, inclusief de mens, is ontstaan ook al staan we er met onze neus bovenop. Speculatieve theorieen genoeg maar bewijs voor een ervan is nog altijd zero..
    Dus wat dit aspect betreft is het Aardse leven wat mij betreft uniek totdat we onomstotelijk buitenaards leven hebben gevonden. En leven in onze stratosfeer als buitenaards bestempelen lijkt me niet echt overtuigend…

      1. Hoezo het genesisboek promoten? Waar spreekt Gribbin over religieuze scheppingsverhalen en creationisme? Hij kijkt alleen maar naar de waarneembare feiten die bekend zijn tot nu toe. Gribbin heeft imho een sterk punt. We zijn nu alweer 4 jaar verder als toen het artikel hier bij visionair verscheen. En nog steeds geen spoor van buitenaards leven, laat staan intelligent buitenaards leven. Geregeld verschijnen er hoera verhalen in de media dat er ’tweeling aardes’ zijn ontdekt maar die lijken tot nu toe allemaal zo dood als een pier te zijn. En SETI heeft na 50 jaar zoeken nog niks opgeleverd. Ook al heeft een miljardair zojuist 100 miljoen beschikbaar gesteld voor nog meer intensief zoeken. Als de komende 50 jaar weer niks oplevert moeten we toch onderhand eens aan de tweede optie denken: we zijn inderdaad uniek in het (waarneembare) heelal…

    1. Robert en met afstand en met tijd… een miljard jaar naar voren of achteren zet ons op een heel andere plek in de melkweg, ook kan menig beschaving in zo’n absurd groot tijdsbestek weer uitsterven of qua afstand uit zicht verdwijnen. Wij zijn qua ruimte en tijd gewoon te nietig…

  8. Ik denk dat we hier op Aarde simpelweg geen buitenaardse signalen kunnen ontvangen vanwege de kromming in de ruimtetijd die wordt veroorzaakt zwaartekracht van de zon. Hierdoor worden de signalen verbogen en verstrooit door de optische effecten die de zonne massa creëert. Het ZETI-project zou het best voortgezet kunnen worden op een ijs dwergplaneet in de kuipergordel. Daar is dit effect van de zon minimaal.

  9. Gribbin gaat er meteen van uit dat de condities op Aarde de enige condities zijn voor het ontstaan en onderhouden van leven. Dit is echter onzin, het is best mogelijk dat ergens anders onder andere condities ook leven ontstaat.

  10. Gribbin staat aan het strand. Als hij voor zich kijkt dan ziet hij de oceaan. Alleen maar water voor zover als hij kan zien. Als hij naast zich en achter zich kijkt ziet hij alleen maar zand, voor zover het oog rijkt. Dus denkt Gribbin dat hij de enige is die bestaat. Omdat hij niemand anders ziet, bestaat die ander ook niet voor hem.

  11. we leven en zweven toch wel raar en bizonder als je er echt over na gaat denken???moeder aarde zweeft maar rond in het grote niets???beetje eng ook!maar goed er kan niks gebeuren want we zweven ergens in en we maken oorlog en en en ..wat zijn we eigenlijk aan het DOEN??????

Laat een reactie achter