Notice: Function _load_textdomain_just_in_time was called incorrectly. Translation loading for the health-check domain was triggered too early. This is usually an indicator for some code in the plugin or theme running too early. Translations should be loaded at the init action or later. Please see Debugging in WordPress for more information. (This message was added in version 6.7.0.) in /home/eoosvdk484/domains/visionair.nl/private_html/wp-includes/functions.php on line 6114

Notice: Function _load_textdomain_just_in_time was called incorrectly. Translation loading for the wordpress-seo domain was triggered too early. This is usually an indicator for some code in the plugin or theme running too early. Translations should be loaded at the init action or later. Please see Debugging in WordPress for more information. (This message was added in version 6.7.0.) in /home/eoosvdk484/domains/visionair.nl/private_html/wp-includes/functions.php on line 6114

Notice: Functie _load_textdomain_just_in_time werd verkeerd aangeroepen. Vertaling laden voor het astra domein werd te vroeg geactiveerd. Dit is meestal een aanwijzing dat er wat code in de plugin of het thema te vroeg tegenkomt. Vertalingen moeten worden geladen bij de init actie of later. Lees Foutopsporing in WordPress voor meer informatie. (Dit bericht is toegevoegd in versie 6.7.0.) in /home/eoosvdk484/domains/visionair.nl/private_html/wp-includes/functions.php on line 6114
Kernafval: is een probleem voor de toekomst ook een probleem voor nu? - Visionair

Kernafval: is een probleem voor de toekomst ook een probleem voor nu?

Dit artikel is geschreven door Sophie, in samenwerking met Niek.

Hoewel kernenergie een stuk ‘schoner’ is dan energie uit kolencentrales en bovendien een constantere energiestroom levert dan hernieuwbare energie, zijn er ook risico’s aan verbonden. Omdat het verval van gevaarlijk radioactief materiaal tot ongevaarlijke stof honderdduizenden jaren kan duren, is de opslag ervan niet alleen een zorg voor de huidige, maar ook voor toekomstige generaties. Zij zitten zogezegd opgescheept met afval van een product waar zij niet van hebben kunnen profiteren. Is dit een probleem of is dit iets waar de huidige generatie toch geen hinder van zal ondervinden dus wat niet als probleem mag worden gekenmerkt? Kortom: waarom zou de huidige generatie zich bezig moeten houden met de eventuele problemen van kernafval voor toekomstige generaties?

Een verkenning van een antwoord op deze vraag vanuit de Milieuwetenschappen. In een later artikel zal er vanuit de filosofie een versassende invalshoek worden besproken.

 

Feiten over kernafval

Bron afbeelding: Wikipedia

Bij het opwekken van kernenergie ontstaan bij de verschillende stappen in het ingewikkelde proces van energie opwekken radioactief afval. Dit houdt in dat de radioactieve stof ioniserende straling uitzendt waar geen andere toepassing meer voor te vinden is. Wat ioniserende straling doet is het wegslaan van elektronen in moleculen in levend organisme wat het weefsel beschadigt. Een kleine hoeveelheid van deze straling is overal op aarde aanwezig en het lichaam is gewend aan deze straling en kan zich herstellen. Maar hoe hoger de stralingsdosis hoe minder gemakkelijk dit gaat.[1] Een te hoge straling heeft ernstige gevolgen: misvormingen bij het nageslacht, kanker of zelfs een acute dood.[2] Een stof kan in verschillende mate radioactief zijn. Kernafval bestaat voor 90% uit laagactief afval, 7% uit middelactief afval en 3% uit hoogactief afval.[3] Hoe lang een stof schadelijk voor de gezondheid blijft ligt aan de halfwaardetijd van een stof. De halfwaardetijd is de tijd die moet verstrijken voordat de radioactieve stof half zo actief is geworden.[4] Het verschilt per stof en per proces hoe lang het duurt tot er geen schadelijke straling meer is; dit kan meer dan honderdduizend jaar duren.[5] Dit is een lastig gegeven, want het is moeilijk om een voorstelling te maken van een tijdsbestek van honderdduizend jaar en om rekening te houden met eventuele generaties die dan leven.

Bron foto: Wikipedia

Het grootste probleem met het hoogactieve kernafval is het gegeven dat er nog geen kennis is om kernafval op te slaan zodat er geen mogelijkheid is op rampen. In Nederland wordt op dit moment kernafval voor de eerste honderd jaar bovengronds opgeslagen terwijl er tussentijds onderzoek wordt gedaan naar een mogelijkheid tot eindberging.[6] Er zijn in de loop van de jaren vele voorstellen gedaan, zo zijn er plannen geweest om het afval op te slaan in de poolkappen, in de diepzee, in zout- en kleilagen, maar geen van de plannen bood het vooruitzicht op volkomen veilige opslag.[7] Er blijven veiligheidsrisico’s met betrekking tot kernafval in het geval van een oncontroleerbare omstandigheid, waarvan het lastig, zo niet onmogelijk is om deze te voorspellen. De veiligheidsvoorschriften waar kerncentrales zich aan moeten houden vandaag de dag zijn streng en maken de kans op een ongeluk hierdoor klein.[8] Toch blijft de kans aanwezig dat er in de toekomst moeilijkheden zullen zijn met het afval wat de huidige generaties hebben veroorzaakt.

Mogelijkheid tot innovatie en risico

De veiligheidsnormen die worden opgesteld door de EU en de Nederlandse overheid zijn uiteraard gericht op een beleid waarin de kans op complicaties met kernafval zo klein mogelijk zijn. Toch zou het kunnen zijn dat er in de toekomst voorvallen zullen plaats vinden waardoor toekomstige generaties nadeel zullen ondervinden aan het feit dat wij nu gevaarlijk radioactief afval produceren. Daar tegenover staat de mening van diegenen die beweren dat mensen in de toekomstige generaties zo ver zullen zijn met specifieke innovaties op het gebied van veiligheid en het juist kunnen voorspellen van processen in de aarde en andere risico’s dat eindberging wel mogelijk zal zijn.

Een voorbeeld van een mogelijkheid tot eindberging wordt gegeven door Posiva: een Fins bedrijf dat onderzoek doet naar de berging van nucleair afval. Volgens de informatie die gegeven wordt op de site gaat Posiva vanaf 2020 beginnen met eindberging, zoals te lezen staat op hun website ‘Thorough preparations and implementation will ensure the safety of final disposal’. Door 400 meter diep in de massieve bodem een container te plaatsen zal er, volgens Posiva, geen gevaar meer te verwachten zijn van het nucleair afval.

Echter, er is veel kritiek op Posiva (bijvoorbeeld vanuit Greenpreace die beweert dat er wel degelijk grote risico’s bestaan). De menselijke beschaving bestaat nog geen honderdduizend jaar, het is ondenkbaar dat wij nu de consequenties voor een dergelijk lange tijdspanne kunnen overzien en rekening kunnen houden met de mogelijke gevolgen. Het belangrijke tegenargument is onvoorspelbaarheid: hoe kunnen we nu zeggen dat er een risicoloze vorm van opslag is gevonden terwijl we nog niet alle aardprocessen begrijpen? [9]

De aanname ‘duurzaamheid’ binnen de milieuwetenschap

In vrijwel alle literatuur die hierboven gebruikt wordt komt dezelfde aanname naar voren, namelijk dat mens en natuur beschermd moeten worden tegen radioactief afval omdat mensen recht hebben op een veilig en gezond milieu; nu en in de toekomst. Zo staat op de site van de Centrale organisatie voor radioactief afval (COVRA) het volgende: ‘Het milieu moet beschermd worden tegen radioactief afval’.[10]  Ook de Europese Unie heeft als slogan op het gebied van milieu: ‘De wereld om ons heen beschermen, bewaren en verbeteren’[11], of specifieker op het onderwerp van kernafval: ‘to avoid imposing undue burdens on future generations’.[12] De aanname dat de toekomst zo duurzaam mogelijk zou moeten zijn wordt binnen de milieuwetenschappen niet betwist.

Een invloedrijk rapport uit 1987 van de VN commissie Brundtland heeft duurzaamheid als volgt omschreven: ‘het voorzien in de behoeften van de huidige generaties, zonder de toekomstige generaties hierdoor beperkingen op te leggen.’ Als we duurzaamheid nastreven, en dat gebeurt binnen de milieuwetenschappen, dan moeten we zeker zijn van veilige eindopslag van kernafval voor er aan te beginnen omdat we anders toekomstige generaties beperken door het voorzien in onze eigen behoefte nu.

Conclusie

Kernafval is vandaag de dag een discussiepunt in het kernenergiedebat omdat er nog geen risicovrije vorm van eindopslag is gevonden. Het feit dat radioactief afval lange tijd nodig heeft om te vervallen tot een ongevaarlijke stof is moeilijk te negeren voor huidige generaties omdat het kernafval schadelijke gevolgen heeft voor de gezondheid. Dat ook toekomstige generaties hier niet de dupe van mogen worden is vanuit de milieukunde een logisch gevolg uit de algemene aanname dat de wereld zou moeten streven naar duurzaamheid. Deze aanname van duurzaamheid is voor de milieuwetenschappen een voldoende rechtvaardiging om als abstract antwoord te geven dat hedendaagse generaties verantwoordelijk zijn voor toekomstige: wat wij als generatie nu beslissen en laten gebeuren heeft invloed op het leven dat mensen in de toekomst zullen hebben. Wij mogen niet verantwoordelijk zijn voor het opleggen van beperkingen voor toekomstige generaties.

Binnenkort een verrassende filosofische reflectie op deze verkenning.

 

Bronnen:

  1. Zie: http://www.nrg.eu/public/straling/node8.html geraadpleegd op 27 maart 2011.
  2. European Committee on Radiation Risk, ‘The Health Effects of Ionising Radiation Exposure at Low Doses for Radiation Protection Purposes’, (januari 2003) Green Audit Press.
  3. David JC MacKay, Sustainable Energy – without the hot air (2009) UIT: Cambridge, pp. 169-170.
  4. D.C. Giancoli, Natuurkunde: elektriciteit, magnetisme, optica en moderne fysica (Vierde druk: 2009) Pearsons Education Benelux: Amsterdam, vertaald door: Marianne Kerkhof, pp. 1280-1283.
  5. Zie: http://www.covra.nl/radioactief geraadpleegd op 27 maart 2011.
  6. Zie: http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/kernenergie/kernafval geraadpleegd op 27 maart 2011.
  7. J. van der Pligt, Kernafval, publieke acceptatie en beleid (november/december 1990) in: Energiespectrum.
  8. Zie: http://europa.eu/pol/env/index_nl.htm geraadpleegd op 28 Maart 2011.
  9. J. Holden, An introduction to physical Geography and the Environment, (Tweede Editie: 2008) Pearsons Education Limited: Edinburgh, pp. 327-331.
  10. Zie 4.
  11. Zie: http://europa.eu/pol/env/index_nl.htm geraadpleegd op 28 Maart 2011.
  12. Rapport van de European Commission Energy, Summary of the Impact Assesment (2010), Brussel.

9 gedachten over “Kernafval: is een probleem voor de toekomst ook een probleem voor nu?”

  1. Vergeet ook niet dat kernenergie helemaal geen economische businesscase heeft. Er is wereldwijd geen enkele private kerncentrale omdat de risico`s onbetaalbaar zijn. Kerncentrales werken helaas net zo als ons huidige bankstelsel. Als het goed gaan worden de winsten geprivatiseerd maar als het mis gaat moet de hele maatschappij betalen. En overheden moeten dan ook garant staan voor de potentiele risico`s wil kernenergie economisch interessant worden voor een partij. Gewoon overbodig dus. Het wordt in Nederland tijd dat we eens wat meer naar Duitsland kijken op het energiegebied. Al die zinlose discussies over kern-energie lijden alleen maar af van de oplossingen zoals, zonne, wind, osmose, warmtewisseling etc en andere vormen van echt volhoudbare en bij voorkeur decentraal op te wekken energievormen.

    Zie bijvoorbeeld ook dit stuk over dat zonne-energie nu al 40% goedkoper is voor consumenten. https://www.visionair.nl/politiek-en-maatschappij/nederland/zonne-energie-voor-consumenten-in-nl-al-meer-dan-40-goedkoper/
    Daarnaast zijn hier ook al eerder artikelen over Concentrated Solar Power verschenen wat veel interessanter, schoner en eerlijker is. :-)

  2. ruud van tricht

    Ben het met je eens bemoeier, ik miste deze insteek ook al in dit artikel.
    Het kernafval van nu is de brandstof voor morgen.
    Maar dan vindt ik wel dat de huidige kerncentrales wel zo snel mogelijk omgebouwd moeten worden naar het kaars principe, en stoppen met de huidige methode van uranium verspilling. Zijn we overeen paar honderd jaar van het afval af, en tegen die tijd zijn we al lang 100 % duurzaam.
    Misschien denk ik nu iets te optimistisch, maar het zou wel zomaar kunnen.

  3. Het idee dat je toekomstige generaties niet ongunstig zou moeten beinvloeden is eigenlijk de wereld op zijn kop. Tot nu toe heeft iedere generatie zijn / haar nageslacht beinvloed, vaak gunstig en ook vaak ongunstig. Zijn we nu heiliger dan de Paus?

    Het is best mogelijk (als voorbeeld)dat de enorme hoeveelheden zeer zuiver water die nu nodig is voor het maken van materialen die in zonnecellen worden gebruikt leiden tot problemen. Mijn vraag zou dan ook zijn: is de mogelijke invloed hiervan voor de komende 100.000 jaar bekeken is, en hoe kun je zeker zijn van wat je nu denkt?
    Ik denk dat er een fout in de denkwijze zit, die de discussie hierboven blokkeert.

    Je zou het iets anders kunnen bekijken en bijvoorbeeld kunnen zeggen: als we dat afval nu in glas opslaan en dat in zee zetten. Dit glas lost op, heel langzaam (duizenden jaren, kijk maar naar opgravingen in de Middelandse zee), en dus komt deze radioactiviteit heel langzaam vrij. Door de lage snelheid van oplossen en de stroming van zeewater wordt dit gelijkmatig verdeeld over een heel groot gebied. Is deze extra straling dan veel, vergelijkbaar of extreem weinig ten opzichte van de achtergronddstraling? Ik wed het laatste, het is te berekenen en het zou de discussie in een praktischer, minder emotioneel, daglicht zetten.

  4. Wij mogen niet verantwoordelijk zijn voor het opleggen van beperkingen voor toekomstige generaties”

    Hier heb ik twee opmerkingen op.

    Eerst vind ik dat deze uitspraak impliceert dat toekomstige mensen door jou belangrijker worden gevonden dan hedendaagse mensen. Het is zeer goed mogelijk als we meer goedkope energie hebben dat de levensstandaard daar direct mee omhoog gaat.

    Ten tweede zijn er bij de keuze voor kernenergie ook voordelen voor de toekomst. Door meer fossiele brandstoffen te vervangen door kernenergie kan je ook een boel problemen voorkomen. Vervuiling en uitstoot van broeikasgassen.

    Natuurlijk is wind- en zonne energie ideaal. Het probleem is dat het nu nog steeds niet efficiënt genoeg is. Al komt dat er hopelijk snel aan.

    Een ander punt dat ik wil maken is dat kernafval een veel te emotioneel beladen onderwerp is. Zowel de politiek als de publieke opinie worden geregeerd door angst. 

  5. ayoub bouaadi 9 oktober 2015 om 11:57
    allahu ahkbar

    LOL
    Sorry ayoub bouaadi maar jouw allah is een fantoom, een SPOOK!
    En als-t-ie al bestond heeft hij het niet best voor met zijn volgelingen. Tenslotte neemt het Westen toch maar mooi een loopje met die islamietische sufferds daar in het Midden-Oosten. En alle mooie moderne spulletjes komen toch maar mooi uit het Westen…….
    ROFLOL
    allah = klein

Laat een reactie achter