De 'Charging Bull' werd ooit als guerilla art bij Wall Street geplaatst, maar is nu een bekende land mark geworden. En hiermee een krqchtig symbool voor de aanbidding van geld, en de economie als de nieuwe religie. Bron: Flickr

Economie als religie

Economie vertoont een aantal totalitaire trekjes die we met religies als de islam associëren. Enkele rampzalige  economische dogma’s opgesomd.

De hoogste waarde voor de mens – zoals voor elke levensvorm – is voortbestaan. Is het al niet van jezelf, dan van je nakomelingen en je soort. Geïnspireerd door economische genieën, zijn we nu hard op weg om te verzekeren dat we het einde van de 21e eeuw niet meer gaan halen zonder massale sterfte. De voornaamste misconcepties van de economische “wetenschap” volgen hieronder.

Fabel: mensen zijn rationeel.
Economen gaan er van uit dat mensen rationele actoren zijn. Een eenvoudig wandelingetje door de stad, of een gesprek met een marketingbureau, maakt duidelijk dat dit onzin is. Jengelende kinderen pressen een moeder om snoep, waarvan zij weet dat het vol zit met giftige rommel. In winkels zijn peperdure merkartikelen te koop, en vliegen ook de deur uit, waarvan dezelfde kwaliteit van een onbekend merk maar de helft kost. In een etalage prijkt een retro-vinylspeler, die een slechtere geluidskwaliteit geeft dan een cd of digitale downloads. Toch gaan ook deze als warme broodjes over de toonbank.

In werkelijkheid spelen voor mensen zaken als status, peer pressure en ‘goed gevoel’ een veel belangrijker rol dan prijs of kwaliteit.

Fabel: marktwerking in de gezondheidszorg levert geld op
Onder invloed van liberale partijen is de marktwerking in de Nederlandse gezondheidszorg tot ongekende hoogte doorgevoerd. Tegelijkertijd stijgen ook de kosten van de gezondheidszorg steeds meer, dat terwijl burgers steeds meer eigen bijdragen moeten betalen. Zoals alle blinde gelovigen, proberen economen door nog hogere eigen bijdragen en nog meer bureaucratie het probleem op te lossen, met een averechts gevolg.

Ze snappen niet, dat een vrije markt alleen problemen oplost, als je de juiste probleemstelling geeft. In de Nederlandse gezondheidszorg verdien je geen geld door ziekten te voorkomen om te genezen, maar door zo veel en zo winstgevend mogelijke medische handelingen te verrichten. Dus dat gebeurt nu ook. Een meer visionaire oplossing zou zijn, een beloning uit te loven voor de netto gezondheidsverbetering bij patiënten, waarbij de diagnosticerende arts een andere arts is dan de behandelend arts. Of door de vrije marktwerking af te schaffen en maar één doel centraal stellen: zoveel mogelijk genezen patiënten tegen niet exorbitant hoge kosten.

De meeste chronische ziekten, zoals diabetes (suikerziekte), zijn in een beginstadium te voorkomen. Het is dus het slimst om deze ziekten te voorkomen en in een vroeg stadium op te sporen.

De 'Charging Bull' werd ooit als guerilla art bij Wall Street geplaatst, maar is nu een bekende land mark geworden. En hiermee een krqchtig symbool voor de aanbidding van geld, en de economie als de nieuwe religie. Bron: Flickr
De ‘Charging Bull’ werd ooit als guerilla art bij Wall Street geplaatst, maar is nu een bekende land mark geworden. En hiermee een krachtig symbool voor de aanbidding van geld, en de economie als de nieuwe religie. Bron: Flickr

Fabel: hoe rijker het bedrijfsleven, hoe rijker de bevolking ook wordt. 
Volgens de economische theorie betekent meer kapitaal, dat bedrijven meer kunnen investeren en het belang van de productiefactor arbeid groter wordt (lees: werknemers worden schaarser, dus kunnen meer loon eisen). In werkelijkheid betekent meer kapitaal, dat bedrijven in arbeidsbesparende technologie kunnen investeren. Er vliegen daardoor steeds meer werknemers uit, wat juist een drukkend effect op de lonen heeft.

Ook hangt het af van de bedrijfstak in kwestie wat de effecten zijn. Er zijn parasitaire bedrijfstakken, zoals de advocatuur, patentbureaus(vooral patenttrollen) en het bankwezen, die een netto negatieve bijdrage leveren aan de collectieve rijkdom. Deze bedrijfstakken versterken, betekent minder welvaart elders. Alleen bedrijfstakken die veel enabling technologie ontwikkelen (dat wil zeggen: technologie die mogelijkheden geeft die er eerst niet waren, denk aan elektriciteit, internet, kernfusie en antibiotica), leveren bij een grotere rijkdom zeker een netto positieve bijdrage.

Fabel: mensen zijn het meest geïnteresseerd in geld en rijkdom.
Bijna twee eeuwen economische theorie gaat er van uit dat mensen uitsluitend worden bewogen door het streven om winsten, en hun inkomen, zo hoog mogelijk te maken. In werkelijkheid zien de meeste mensen geld meer als een middel dan als een doel. In feite zijn mensen die precies zo denken als economen van ze verwachten, gewetenloze psychopaten die gelukkig maar 1% van de bevolking uitmaken. Helaas heeft de voortdurende brainwash door economen er toe geleid dat steeds meer mensen geld als doel op zich zijn gaan zien, met ontwrichte gezinnen als gevolg. Mensen zijn geen geldmachines. Mensen willen status, liefde, waardering en materieel welzijn. Geld kan alleen voor materieel welzijn en tot op zekere hoogte status zorgen. Voor de overige zaken schiet het hopeloos tekort.

Fabel: economische groei lost alle problemen op
Om te beginnen is onze maatstaf van economische groei eendimensionaal en gebrekkig. Het winnen van delfstoffen en omkappen van regenwoud is bijvoorbeeld volgens de huidige maatstaven iets dat economische groei oplevert, terwijl in feite natuurlijk kapitaal wordt vernietigd.

Dit geldt ook voor sociale roofbouw. Een bedrijf dat volgens economische principes wordt gerund, zal zoveel mogelijk winst persen uit de werknemers. Bij postbedrijven worden bijvoorbeeld pakketten gesorteerd die vaak de ergonomisch aanvaardbare grens overschrijden bij werknemers, zonder dat deze werknemers hulpmiddelen of training voor ergonomisch tillen krijgen. Het is goedkoper om voor in verhouding weinig geld ergonomische hulpstukken in te zetten, dan om jarenlange ziektekostenuitkeringen van werknemers met versleten ruggen uit te betalen. Echter, niet de werkgever, maar de sociale zekerheid draait hiervoor op. Dus zal het managers een zorg zijn.

Ook patenten zijn een uitstekend voorbeeld. In principe betekent het aan banden leggen van een technologie, dat minder mensen deze kunnen gebruiken en er hierdoor verliezen ontstaan. Deze verliezen, bijvoorbeeld door minder nieuwe uitvindingen, of door slechtere machines en zieke patiënten, zijn alleen onzichtbaar. Wat wel telt voor het BNP zijn de zichtbare royalties die worden geheven. En belastingvrij worden opgestreken via bijvoorbeeld een double Irish constructie. Kortom: de overheid wordt gebruikt als instrument om anderen af te persen met patenten en de patentbezitters betalen niet eens belasting over het geroofde geld. Je moet denk ik een economisch gelovige zijn om de zin hiervan te snappen.

Fabel: we worden rijker van immigranten.
Een snelle, effectieve manier om het BNP te laten stijgen is meer mensen binnenhalen. Hoe meer mensen, hoe meer de prijzen stijgen en hoe meer problemen er ontstaan die met geld worden opgelost. Een rovende Roma-bende zorgt bijvoorbeeld voor extra uitgaven aan sloten en alarminstallaties, en Arabische migranten die het mooie inlandse gebruik at-taharrush praktiseren op loslopende vrouwen, voor extra omzet voor adviseurs multiculturele betrekkingen.  In werkelijkheid betekent het, dat er meer problemen worden gecreëerd en kostbare energie verloren gaat aan het oplossen hiervan. Energie die we ook hadden kunnen steken in het ontwikkelen van betere energiebronnen, medicijnen en materialen.

Fabel: alles van waarde is in geld uit te drukken.
Economen gaan er van uit dat alle relevante zaken een kostprijs hebben en dat deze kostprijs wordt gereflecteerd in de prijzen. De meeste mensen willen graag gelukkig zijn. Helaas is aan gelukkige mensen weinig te verdienen. Die hebben namelijk geen zin om de buurman de ogen uit te steken met een splinternieuwe cabriolet, of om een intensieve rebirthing-sessie met partnercounseling te ondergaan om hun gestrande relatie te redden.

Kortom: het is de economie, die aan de wortel ligt van het steeds verder ontwrichte maatschappelijke systeem anno nu. Het is de economische pseudowetenschap die we moeten vervangen door een beter, meer de mens en de aarde dienend systeem.

Lees ook
De toekomst van de economie

10 gedachten over “Economie als religie”

  1. Tja dat is al eens eerder geprobeerd met communisme bijvoorbeeld, dat werkte ook niet.
    Misschien kan er een beter communisme bedacht worden zonder de dingen waardoor het eerst niet werkte.
    Of misschien niet omdat het paradoxaal blijft in alles wat je maar kan bedenken.
    Of misschien is het Venus Project absoluut ideaal zonder paradoxen.

  2. Leuke fabels, maar ik mis een enkele punten.
    1.
    Het geldcreatie/geldvernietigings- mechanisme is niet goed uitgelicht. Wie dit mechanisme echt begrijpt kan nooit de hele geldcreatie bij de overheid leggen. Dat loopt af als het Sovjet systeem. Men moet onderscheid tussen het fiat geld van de centrale bank(en) en het commercieel krediet door leveraging van de nutsbanken. Koen Byttebier staat nooit stil bij het verschil tussen M1 (fiat geld) en M2 (commercieel krediet). Hij zou goed aan doen om het concept Soevereine Munt te bestuderen.
    Fed bedrog al ruim 100 jaar succesvol – monetaire slavernij gaat door:
    http://mario828282.wordpress.com/2013/12/23/fed-bedrog-al-100-jaar-succesvol-monetaire-slavernij-gaat-door/

    2.
    De ECB os een krediet distributeur van de Federal Reserve.
    Eurozone monetaire kolonie van de Federal Reserve:
    http://mario828282.wordpress.com/2013/12/24/eurozone-monetaristische-kolonie-van-de-federal-reserve/

    3. Glass-Steagall.
    Bankensplitsing:
    http://mario828282.wordpress.com/2014/01/01/bankensplitsing/

    – – – – – – – – – –

    Om probleem en oplossing op te sommen: DE EUROCRISIS – OORZAAK en OPLOSSING
    http://mario828282.wordpress.com/2013/12/22/de-eurocrisis/

    En om de fabel der fabels over de economie te ontzenuwen: neen de economie is geen vage wetenschap, de economie is een exacte wetenschap waar groei en krimp absoluut voorspelbaar zijn… behalve door de “economen” die te veel geloven in wat ze geleerd hebben.
    An example of WHY CONFORMIST ECONOMISTS NEVER PREDICT A “CRISIS”
    http://mario828282.wordpress.com/2015/10/29/an-example-of-why-conformist-economists-never-predict-a-crisis/

      1. Jij vraagt om “bewijs”. Dat levert jij zelf. Lees nogmaals MIJN tekst en links. Lees het GOED. Dan kijk nogmaals naar wat jij schrijft “malversaties”… Als jij het systeem begrijpt, dan ga jij verder dan “malversatie” denken.

Laat een reactie achter