Liefde kent doorgaans grenzen, zoals wel blijkt uit het grote aantal echtscheidingen en verbroken relaties. Naar aanleiding van een heftige discussie op Visionair: wat is onvoorwaardelijke liefde, en is het in principe denkbaar dat er iets als onvoorwaardelijke liefde bestaat?
Liefde en het zelf
Liefde is onlosmakelijk verbonden met identiteit, je zelf. Plato stelde dat liefde het herkennen van iets van jezelf in een ander is. Maar liefde gaat verder. Het kan ook het houden van zwakheden in een ander, of juist het bewonderen van een sterk punt zijn. Liefde is dus eerder: de ander beschouwen als jezelf. Daarom kan je pas oprecht liefhebben als je ook om jezelf geeft, en helpt iemand liefhebben ook jezelf lief te hebben. Het is zelfs mogelijk om meer van iemand anders te houden dan jezelf. Er zijn gevallen bekend van mensen die hun leven in de waagschaal zetten of zelfs opofferden om iemand waarom ze meer geven dan om zichzelf, te redden.
Onvoorwaardelijke liefde onmogelijk?
Aan de meeste “onvoorwaardelijke” vormen van liefde zitten voorwaarden. Collega-redacteur Julie verwoordde het als volgt:
Een vader houdt van zijn kind. Maar een vader zegt:†Zolang je onder mijn dak woont, doe je dat volgens mijn regels!â€
Vrienden zeggen: “Ik zal er altijd voor je zijn. Je mag me midden in de nacht wakker bellen.†Maar ook: “We verwachten dat we ook op jou kunnen rekenenâ€.
Geliefden zeggen tegen elkaar:†Ik hou voor altijd met heel mijn hart en ziel van jouâ€. En ze leggen bij het trouwen ook vast wat een ieder in de relatie inbrengt, mocht de liefde ooit over gaan.
En Jezus zegt: Ik en mijn vader houden onvoorwaardelijk van jullie, maar dan moet je wel doen wat ik jullie zeg.
Als grenzen overschreden worden, of de ongeschreven regels worden overtreden, blijkt de “onvoorwaardelijke” liefde zo onvoorwaardelijk niet meer.
Onvoorwaardelijke wederzijdse liefde kan wel
Het probleem met deze voorbeelden is dat het hier niet om wederzijdse, gelijkwaardige liefde gaat. Als liefde onvoorwaardelijk is, accepteer en bemin je het zelf van je geliefde totaal. Dus ook haar of zijn gevoelens voor jou en voor anderen. Je houdt van wie je geliefde was en wie zij of hij zal worden. Je wil het beste voor haar of hem, dat wil zeggen dat je geliefde zich of haar zelfverwerkelijkt, zich ontwikkelt tot de beste mens die zij of hij kan worden.
Je houdt dus niet alleen van de persoon zoals deze nu is, maar ook in de toekomst. Hierbij hoort ook absolute eerlijkheid ten opzichte van elkaar. Als je namelijk iets verbergt, zal je geliefde daar vroeg of laat achter komen en zich verraden voelen. Aan de andere kant kan openheid ook zeer kwetsend werken, vooral als je elkaar nog niet goed kent. Per saldo is openheid toch beter. het ene geheim lokt de andere leugen uit, tot het vertrouwen totaal aan is getast. Zonder vertrouwen geen liefde, alleen de geperverteerde vorm er van: jaloezie.
Stel dat je volgens de criteria in het artikel werkelijk onvoorwaardelijk van je partner houd..
Stel dat je partner volkomen onverwacht een tumor krijgt…
Stel dat je partner een operabele tumor heeft maar daarna qua karakter zodanig veranderd is dat hij/zij een gevoelloze seriemoordenaar wordt…
Stel dat je vantevoren zou kunnen verwachten dat je een partner een tumor gaat krijgen omdat het een erfelijkheidskwestie is..
Zou je dan nog van je partner kunnen houden als je weet dat je partner je zonder blikken of blozen je in je slaap je nek om zou kunnen draaien? Kan je onvoorwaardelijk houden van een persoon waarvan je vantevoren al weet dat het gruwelijk mis kan gaan door een karakterverandering?
In hoeverre is het dan nog je partner, kan je je afvragen :)
germen,
goeie vraag. Je kan het besluit nemen om partner van elkaar te worden, als je wel de kennis hebt dat het gaat gebeuren maar je weet niet wanneer dan blijft het je partner…totdat het te laat is. Als je je niet bewust bent van die karakterverandering (wel dat die komen gaat maar niet dat die al plaatsgevonden heeft) dan houdt je dus nog volgens jouw stelling onvoorwaardelijk van die partner maar die partner houd dan niet meer van jou.
Ik weet dat er een kans inzit dat ik ooit in een rolstoel ga terechtkomen, ik heb ook tegen mijn vrouw gezegd dat als dat moment gaat komen dat ze mij gewoon moet laten vallen als een baksteen en haar leven moet gaan leiden zonder mij. Dat bespaart haar een hoop ellende, ze kon mijn eerlijkheid niet echt waarderen op dat moment en gaf me te verstaan dat ze mij nooit zal laten barsten. hmmm…nou ja, we zullen wel zien als ik ooit een lastige ouwe bok in een rolstoel ben die niks anders doet dan zeveren over die rolstoel en die goeie ouwe tijd dat ik nog naar het cafe kon waggelen. :)
Germen,
Ik zeg van dit soort artikelen niet snel dat ik het een erg goed artikel vindt, bij deze dus. Ik vindt het een erg goed artikel. Er is 1 ding in het artikel waar ik mijn vraagteken bij zet, het feit dat er een vraagteken ontbreekt.
Dit kopje is geschreven als een statement:
Onvoorwaardelijke wederzijdse liefde kan wel
Was dat wel zo verstandig?
In het westen gaat het om de vertrouwensbasis, in het midden-oosten om de eer-cultuur. Vertrouwen is meer een feitelijke (“juridische”) aangelegenheid, hoewel men daar graag het recht in eigen handen neemt.
http://www.tegenwicht.org/weblog/05aug14_respect.htm
Zo zijn ook autonomie en assertiviteit daar van ondergeschikt belang, terwijl het hier belangrijk is voor (zelf)respect.
Aan de andere kant wordt de vrouw megagoed beschermd en levert een belangrijke bijdrage aan de groep.
Het individu is een hele “ontdekking”, als men daar aan toe komt, en moet zich vaak nog ontwikkelen…
Het is denk ik de combinatie van patriarchaat en groepsdenken. De mannen zijn de baas en de groep is belangrijker dan het individu. Het zijn ook culturen met een hoge machtsafstand. De combinatie van groepsdenken en de hoge machtsafstand betekent dat de reputatie in de groep de voornaamste bron van macht en status is. Vandaar dus een eercultuur.
De bescherming van de vrouw in deze culturen is overigens beperkt. Weliswaar worden ‘vreemde’ mannen op een afstand gehouden maar in het gezin (de voornaamste bron van gevaar) heeft ze weinig te vertellen. Zo heb ik van islamitische vrouwen gehoord dat ze seksueel misbruikt zijn door familieleden, zoals broers of ooms. Als de familie een vete heeft met een andere familie (wat bij islamieten veel voorkomt), worden vaak vrouwen van de andere familie ontvoerd en verkracht, of vindt een gedwongen huwelijk plaats.
Hier in Nederland worden vrouwen meer collectief beschermd. Zo treedt de politie hard op als een geweldsmisdrijf tegen een vrouw wordt gepleegd.
M.i. een beter systeem.
Zo gaan sommige vrouwen de relatie weer opnieuw aan na zo`n overtreding of misdrijf. Ingegeven vanuit schuldgevoel door te kijken naar het eigen aandeel, al of niet geattendeerd door haar partner, door belangen en idealen die men niet op wil geven, nieuw optimisme en een nieuwe kans willen geven.
Dan realiseer dat de dader meestal geen tweede keer een politie gebeld wil hebben en dat er misschien wrok of wraakgevoelens blijven zitten. Hoewel het slachtoffer het probleem had moet de dader ook gemotiveerd zijn om te veranderen, wil de relatie inderdaad een nieuwe kans krijgen om te slagen, en dan kan er nog een lange weg zijn te gaan.
Sommige mannen kunnen agressie in hun persoonlijkheid meedragen dat het deel uitmaakt van hun levensstijl. Een voorbeeld:
http://slachtofferhulp.web-log.nl/mijn_weblog/2008/01/als_liefde_pijn.html
Wil je als vrouw dan onvoorwaardelijk liefhebben, dan moet je dus leren omgaan met agressie etc.
Maar het incident heeft duidelijk een averechtse werking op liefde.
Een averechtse werking met bindende kracht is tegenspoed en tegenwerking; het Romeo-en-Julia-effect, genoemd naar het gedoemde liefdespaar dat de tegenwerking van de ouders moest trotseren. Dit effect behelst dat oppositie van de ouders de romantische hartstocht tussen de geliefden eerder vergroot dan verkleint. In een onderzoek werden stellen gevraagd of hun ouders tegen de relatie waren en er iets tegen probeerden te ondernemen. Hoe groter de bemoeienis van de ouders, zo bleek, hoe intenser de relatie was geworden. (Driscoll, Davis en Lipitz, 1972) De moraal van dit verhaal is dat als ouders niet zo gelukkig zijn met een relatie, ze het beste de andere kant op kunnen kijken.
Ook volgens Shakespear is “het pad der ware liefde nimmer zonder hindernissen”, maar als dat wel het geval was geweest, zou de liefde misschien minder vurig zijn geweest..