Veel mensen denken dat alle godsdiensten op hetzelfde neerkomen.

Komen alle geloven op hetzelfde neer?

Vaak hoor je de stelling opduiken dat de verschillende religies allemaal op hetzelfde neerkomen. Onzin, vinden gelovigen. Wie heeft er gelijk?

Wat is een religie nu precies?
Een geloof of religie is een min of meer samenhangend geheel van esoterische filosofie, rituelen, gedragingen en dergelijke. Het verschil met een politieke overtuiging of filosofie is dat een religie ook uitspraken doet over esoterische onderwerpen waar we op wetenschappelijke gronden weinig over kunnen zeggen. Denk aan zaken als leven na de dood, de ziel en het al dan niet bestaan van geesten: kortom, een metafysische wereld die alleen voor de gelovige relevant is.

Veel mensen denken dat alle godsdiensten op hetzelfde neerkomen.
Veel mensen denken dat alle godsdiensten op hetzelfde neerkomen.

Wat hebben alle geloven gemeenschappelijk?
Het enige echt gemeenschappelijke kenmerk  van alle geloven is de aanwezigheid van dogmatiek: een verzameling stelregels waaraan niet getwijfeld mag worden en die doorgaans (niet altijd) buiten het wetenschappelijk beslisbare domein liggen. Zo kent de atheïstische dogmatiek één stelregel: er is geen god en stelt de humanistische dogmatiek dat de mens goed is.
De meeste geloven kennen een veel uitgebreidere dogmatiek. Het aantal dogmatische regels verschilt per geloof; ook de rigiditeit waarmee gelovigen aan deze dogmatische regels vasthouden verschilt. Hoe meer dogmatische regels en hoe rigider de dwang, hoe starder de gelovigen zich gedragen.

En waarin verschillen geloven?
Weliswaar hanteren gelovigen alle een vorm van dogmatiek, de inhoud van de dogmatiek en aanverwante regels en tradities bepaalt hoe het geloof uiteindelijk uitpakt. Zo was onderdeel van het Azteekse geloof dat leven alleen voort kon komen uit de dood; met andere woorden dat het brengen van mensenoffers de zon en andere goden voedde. Dit had tot gevolg dat het Azteekse rijk voortdurend oorlogen moest voeren om aan slaven voor mensenoffers te komen.

Case study 1: boeddhisme brengt vrede in Mongolië en Tibet
De Mongolen en de Tibetanen waren ooit berucht wegens hun oorlogszuchtige activiteiten. Na de komst van het boeddhisme (in Mongolië om die reden bewust gestimuleerd door de Chinezen) veranderden beide rijken in vreedzame landen. Jonge mannen gingen niet in het leger maar in het klooster. Dit omdat het boeddhisme geweld afkeurt:  juist handelen, onderdeel van het Achtvoudig Pad, houdt onder meer het niet mishandelen en doden van medemensen of zelfs dieren in. Strenge boeddhisten zijn streng vegetarisch.

Case study 2: islam brengt oorlog
Een omgekeerd effect treedt op als het nieuwe geloof geweld verheerlijkt. De islam kent bijvoorbeeld het concept van dar ul-Islam (gebied van de islam, waar alles loopt zoals dat van de islam moet) versus de dar ul-harb (gebied van de oorlog). De islam wordt in het denken van islamieten gelijk gesteld met de dar-ul-Islam.

Gelovigen dienen volgens de koran de dar ul-Islam steeds verder uit te breiden. In de islamitische heilige boeken koran en hadith wordt geweld tegen vijanden van de islam en het opofferen van het eigen leven om de macht van de islam te vergroten, geprezen, inclusief beeldende beschrijvingen van beeldschone vrouwen en kostbare paleizen die martelaren voor de islam te wachten staan (de overlevenden namen na de overwinning alvast een voorproefje). De gevolgen laten zich raden. Ooit vreedzame volken als de Turken, Kashmiri en Maleiers veranderen onder invloed van het nieuwe geloof in agressieve horden, die tal van buurlanden onder de voet lopen.

Conclusie: geloven moeten op inhoud beoordeeld worden
Het is dus niet zo slim om (zoals veel mensen doen) alle geloven op één  hoop te gooien. Afhankelijk van de aard van de dogmatiek, kunnen geloven zowel heilzame als verwoestende effecten hebben; doorgaans beide.

13 gedachten over “Komen alle geloven op hetzelfde neer?”

  1. ” Het verschil met een politieke overtuiging of filosofie is dat een religie ook uitspraken doet over esoterische onderwerpen waar we op wetenschappelijke gronden weinig over kunnen zeggen. Denk aan zaken als leven na de dood, de ziel en het al dan niet bestaan van geesten: kortom, een metafysische wereld die alleen voor de gelovige relevant is.”

    Misschien niet helemaal on topic maar;
    er bestaan toch zat (niet religieuze) filosofieën die uitspraken doen over esoterische onderwerpen?
    En er zijn toch ook zat niet gelovige waarvoor de metafysische wereld wel relevant is?

  2. In feite is de z.g. New Age geloof in een nieuw jasje. Bepaalde speculatieve uitspraken worden als waarheden aanvaard en het worden dan dogma’s.
    Zo valt reincarnatie niet te bewijzen, maar toch geloven de meeste New Agers daarin.
    Het grote verschil is wel dat in het traditionele geloof de persoon ondergeschikt was aan het geloof.
    In de New Age is het geloof ondergeschikt aan de persoon. De persoon shopt zijn eigen geloofje bij elkaar. Als het hem niet bevalt shopt hij vrolijk verder.
    De New Age gelovige is een vrijblijvende consument, die datgene gelooft wat hem ‘een goed gevoel’ geeft. En uiteraard staan er producenten klaar die in de behoefte aan een goed gevoel, zingeving e.d. willen voorzien.
    De New Age kan dan ook gezien worden als een verzameling vrijblijvende geloofssystemen aangepast aan de wensen van de hedendaagse consument.

  3. Geert Wilders heeft dus toch echt gelijk als het om de islam gaat. De tekst hier in dit artikel komt op hetzelfde neer als de koran film FITNA. Maar wat ik mis in dit artikel is het feit dat de rooms-katholieke kerk ook een heleboel ellende heeft gebracht tot aan heden toe.

    1. Klopt, denk onder andere aan het verbranden van ketters en het priestercelibaat, wat een zeer onzalig idee is. In principe kan je heel veel voorbeelden geven van de positieve en negatieve effecten van verschillende geloven maar in een artikel van beperkte grootte moet je een keuze maken.

  4. Ik ben Heterodox Geraffineerd Getransformeerd en dat is een fusie tussen Prettig Getransformeerd en Geraffineerd Vervormd. Ik geloof in Go(e)d. Scheelt één letter, omvat Alles. Prachtreligie waar je alleen maar blij van wordt.

  5. Germen, ik vind het jammer dat in dergelijke artikels steeds heel duidelijk naar voren komt dat je niet zo veel dunkt hebt voor de Islam. Het hele stuk lijkt een opzet om de Islam in de laatste alinea aan te vallen…

    In mijn opinie komt geloof voort uit angst voor het onbekende. Zo waren er vroeger de goden van donder en bliksem of van de Zon. Toen we deze natuurverschijnsels hebben verklaard vielen deze geloven langzaam weg.

    Het enige echt grote vraagstuk dat momenteel niet beantwoord is over de mens, is wat er gebeurd na de dood. Deze ‘angst’ is opgevuld door religie in de vorm van een hel of een boze god die zijn woede over een volk uitspreekt.

    Religie zorgt verder ook voor z’n eigen zieltjes omdat ouders praktisch verplicht zijn hun kinderen in hun religie op te nemen, terwijl de kinderen eigenlijk altijd te jong zijn om hier een beslissing over te kunnen maken. Brainwashen heet zoiets.

    Ik vind het erg arrogant (nog een understatement) van gelovige mensen dat ze denken dat ze God kwaad kunnen maken. Als God namelijk ALLES heeft geschapen in ons immense grote universum, dan stelt één mens, of zelfs een hele mensheid, totaal niets voor. Als er een god is zullen wij nooit invloed op hem kunnen hebben of hem (haar?) kunnen beïnvloeden.

    Ik zelf ben agnost.

    1. Bart,ik kan het ook niet helpen, dit zijn de historische feiten. De islam heeft ook spaarzame goede kanten, zo is er geen sprake van een kastensysteem, naast de onderverdeling in diverse religies, sekse en slaaf/vrije dan. Ook plakt de islam itt het christendom geen negatief predikaat aan seksualiteit an sich. Maar met deze twee punten heb je het dan ook gehad.
      Verder ben ik het in grote lijnen met je opmerkingen eens.

      1. Alle geloven hebben gemeen totalitair en geloofsberovend te Zijn en Dus oorlogswapens tegen ELK Vrije Geloofs En Godsbeleving te Zijn.
         
        Dat ze door Onze terreur en fascistenregimes al kans van bestaan hebben Onderstreepst dat Dubbel en Dwars. Hun nevenactiviteiten stuk voor stuk Puurste mafia en psychopatenbedrijvingheden. Allen moeten ze het hebben van afpersingen verkrachtingen en Kinder verkrachtingen bedreigingen geweld Anders hebben ze Geen enkele volgeling uit eigen bewegingen.
         
        De religien ook de islam zijn wel Degelijk strenge kastensystemen die zich geisoleerd houden met status opleidingen en eisen waar een Normaal Mens geen Kans Maakt. De islam al minstens 1000 jaar in joodse handen en de twee  agressiefste stromingen wahabieten en salafisten geleid door joodse families al eeuwen.  Zo Als Wij ook niet Doorhebben dat ALLE presidenten ministers bestuurders burgemeesters in naatlose opeenvolging bankster&elitesc#m is en menen vrij te verkiezen   ha ha     ha  ha.  Blader eens wat kabinetsfotos door van af alleen de oorlog al. Alles elitetuig.
         
        Ook Onze overheden zijn een streng kastensysteem achter een facade van schijndemocratie dat puur met mafiapraktijk en terrorismen heerst. De bank alias chinese keizers in een van hun vele gezichten. Zo is Dat Met die Supposed “religien Ook. Zuiver mafiakasten van eeuwen en millenia. Dat islamieten net als Wij niet Zien dat de een na de ander allen uit hetzelfde banksterkrat komen is Enig Oorzaak van Onware meningen en overtuigingen net als een sarkozy voor een hollande verwisselen zelfde is als dutroux voor robert m verwisselen. Same house.
         
        Vlak verder de collaboraties in alles tussen de joden en moslims niet uit. Wij Ons dood moeten  vechten in afghanistan en de bankier en hun pakistaanse > Full islamitische handlangers saampjes een big oilpipelijn van azerbadjan via afghanistan naar pakistan leggen wat Helemaal Niet Onze Vrienden zijn. Wij de schuld schaden en Kosten en zij de voordelen en de winsten en weelden.  Zo helpen We de islamiet Ons nog sneller te begraven naast wat ze al met hun liederlijke wijkterrorismen gedaan hebben.
         

  6. Deze eeuw van ontwikkeling en vooruitgang gaat de bestaande religies flink op de proef stellen. Velen zullen zich gaan afkeren van monotheistische religies, zeker van de nihilistische, ultra-orthodoxe stromingen daarbinnen.
    De geloven die meebuigen met de wind zullen transformeren en blijven bestaan, religies die zelfontplooing en naastenliefde predikken zullen voortbestaan.
    Religies die naargeestig, star en rigide blijven navelstaren en de rest van de mensheid buitensluiten zullen deze eeuw grote klappen gaan krijgen.
    Voor een religie in het bijzonder zie ik het einde naderen tegen het einde van deze eeuw, simpelweg omdat ik geen enkele positieve verandering, geen enkele transformatie zie, geen greintje zelfreflectie

  7. Religie is ontstaan in de tijd dat we nog in dierenhuiden kleedden en in grotten woonden. We begrepen onweer niet en we wilden er een verklaring voor. Toen hebben we god bedacht om reden te geven aan zaken die we niet konden verklaren. Tegenwoordig begrijpen we mijns inziens voldoende om religie te verlaten en gezond verstand in de armen te sluiten.

Laat een reactie achter