In hun ongeveer 100 pagina's tellende boekje geven de twee auteurs vaak opmerkelijk Nederlandse oplossingen.

Hoe kunnen we de race tegen de machines winnen?

In het vorige artikel hebben we gezien hoe volgens de Amerikanen Brynjolfsson en McAfee de oprukkende technologie steeds meer mensen werkloos maakt en de rijkdom concentreert in de handen van enkelingen. De mens wordt economisch gezien steeds meer overbodig. Is er nog hoop? In dit tweede deel gaan we in op de mogelijke oplossingen.

Techniek biedt zeer veel extra mogelijkheden
In het vorige artikel beschreven we wat volgens Brynjolfsson en McAfee de werkelijke oorzaak is van de structureel hogere werkloosheid: de techniek maakt sneller banen overbodig dan nieuwe banen verzonnen kunnen worden. Toch, ondanks dit sombere verhaal, heeft de oprukkende techniek ons leven verlengd, gemakkelijker en prettiger gemaakt, dit over de hele linie. Dingen die nog geen dertig jaar geleden een onbetaalbare luxe waren, denk aan mobiele telefoons, zijn nu voor een grijpstuiver te koop. En brengen ook weer groei met zich mee. Zo is vis nu goedkoper geworden in de Indiase deelstaat Kerala en ontvangen tegelijkertijd de vissers een betere prijs. De reden: met hun mobieltjes kunnen ze informeren bij elke haven de visprijs het hoogste is, zodat er geen vistekorten en onverkoopbare vis meer is.

Overleven in een wereld waarin machines slimmer zijn dan wij: teamplay
We herinneren ons allemaal het dramatische moment in 1997, dat de heersende schaakkampioen Gary Kasparov van het bord werd geveegd door de IBM-computer Deep Blue. Al slaagden Kasparov en zijn opvolgers er in om de computers nog een paar keer te verslaan, sinds 2005 en 2006 worden de overwinningen van computers tegen menselijke tegenstanders steeds vernietigender. Toch zijn de sterkste schaakspelers op dit moment geen computers. Het zijn mensen, die worden ondersteund door computers. De menselijke spelers zijn vaak slechts middelmtig goed in schaken, maar kennen precies de sterke en zwakke punten van hun machines. Zo kunnen ze die het slimste inzetten en zo de overwinning in de wacht slepen.

Een eenvoudig wiskundig sommetje
De exponentiële functie neemt inderdaad in duizelingwekkend tempo toe. Toch bestaat er een functie die nog sneller toeneemt: n!, de faculteit. 52! bijvoorbeeld, gelijk aan 52 x 51 x … x 2 x 1, is ongeveer gelijk aan 8 * 1067. Dit enorme getal, een honderdste van de totale energieinhoud van het universum (uitgedrukt in joules), stelt 252, een getal met “slechts” zestien cijfers, totaal in de schaduw.
De faculteitsfunctie wordt gebruikt in de kansrekening. In feite geeft de faculteit weer op hoeveel verschillende manieren dingen kunnen worden gecombineerd. Die dingen zijn in dit geval technieken. Hoe sneller de techniek toeneemt, hoe meer mogelijkheden om technieken met elkaar te combineren. Gouden kansen dus voor creatieve entrepreneurs die technische nieuwtjes bijhouden en hun kennis aan elkaar knopen. Voor iedereen is er wel een niche te vinden. Daarvoor moeten de burgers natuurlijk wel voldoende opgeleid zijn.

In hun ongeveer 100 pagina's tellende boekje geven de twee auteurs vaak opmerkelijk Nederlandse oplossingen.
In hun ongeveer 100 pagina's tellende boekje geven de twee auteurs vaak opmerkelijk Nederlandse oplossingen.

Onderwijs moet beter
Ons onderwijs is net als in de VS hopeloos inadequaat. Op de scholen van vandaag leren kinderen vooral dingen af. Creatief nadenken, rondlopen als ze zich onrustig voelen. Daar komt nog bij, dat leerlingen steeds slechter scoren op de twee nuttigste basisvakken, taal en rekenen. Deze worden vervangen door modieuze oprispingen van onderwijsambtenaren, die met voortdurend nieuwe regelgeving leraren van het werk houden. Wat de machtige onderwijsvakbonden uiteraard prima vinden, zo is er meer te overleggen en komt er meer ‘werk’.  Een gevolg is dat het zogeheten Flynn-effect, de voortdurende stijging van de intelligentiescores per generatie, in Nederland en andere landen zoals Denemarken tot staan is gekomen.

De auteurs bevelen aan meer te investeren in onderwijs en leraren beter te betalen, om zo betere docenten aan te trekken. We hebben reeds gezien dat het niet zozeer de lage lonen, maar de nachtmerrieachtige onderwijsbureaucratie die in de VS even erg is als hier, is die getalenteerde mensen afschrikt. Hun andere adviezen zijn beter: leerlingen langere tijd lesgeven, incompetente leraren ontslaan, leraren belonen naar prestatie en proefwerken/examens door een onafhankelijke instantie af laten nemen. Ook moeten alleen hooggeschoolde immigranten worden toegelaten. Dit kan je m.i. aanvullen met meer afstandsonderwijs via websites als de Khan Academy, waar al tienduizenden leerlingen met wiskundeproblemen baat bij hebben. Ook zal het rampzalige plan om de studiebeurs af te schaffen van tafel moeten. Dan maar een bankje extra failliet.

Geef startende ondernemers vrij baan
De auteurs bevelen aan om ondernemerschap een vast onderdeel te maken van elke hogere schoolopleiding en om, net als in Canada, visa voor startende ondernemers in te voeren. Ook moeten bureaucratische hordes voor startende ondernemers worden afgeschaft. In Nederland is dit laatste al tien jaar geleden gebeurd. Interessanter is hun idee om standaard templates voor bedrijven te ontwikkelen, een soort draaiboek, zodat iemand met een goed idee niet het wiel opnieuw hoeft uit te vinden.

Investeren in infrastructuur en wetenschappelijk onderzoek
Decennia van neoliberaal beleid hebben er toe geleid dat veel bruggen in de VS op instorten staan. Ook moeten communicatienetwerken sterk worden gemoderniseerd. Dit gebeurt overigens in Nederland al. Wetenschappelijk onderzoek, vooral in basisdisciplines, is op termijn de winstgevendste menselijke activiteit denkbaar.

De bijl in contraproductieve regels, subsidies en belastingen
Het moet volgens de auteurs makkelijker worden om mensen aan te nemen en te ontslaan. Ontslagbescherming werkt volgens hen contraproductief. Hier kan je overigens vraagtekens bij stellen: werknemers gaan zich indekken, bijvoorbeeld door fouten in te bouwen die actief worden als de werknemer ontslagen wordt. Het gevolg is de paranoïde bedrijfscultuur in veel Amerikaanse bedrijven: als iemand wordt ontslagen wordt hij direct onder escorte het bedrijf uitgebonjourd.
Niet echt een klimaat voor de opbloei van innovatie ons inziens. Wel een goede suggestie is om nieuwe bedrijfstakken niet meteen kapot te reguleren. Een wild-west fase laat zien waar de misstanden zitten en daarop kan dan gerichte wetgeving worden ingevoerd.

Ook moet het fiscaal aantrekkelijker worden om mensen in te huren in plaats van machines. In de VS is net als in Nederland de inkomstenbelasting en loonbelasting de grootste inkomstenbron voor de overheid. Er zijn betere melkkoeien: energiebelasting, erfbelasting en belasting op financiële transacties bijvoorbeeld. De enorme, verkapte subsidies voor de parasitaire financiële sector moeten onmiddelijk afgeschaft worden, stellen de auteurs geheel terecht. In de VS kent men net als hier de hypotheekrenteaftrek, waardoor er teveel kapitaal in huizen zit in plaats van in productieve bedrijven. Afschaffen, stellen de auteurs opnieuw volkomen terecht.

Ook een zeer goede suggestie is het flink kortwieken van de patentindustrie. Op dit moment worden niet te vermijden patenten als wapens gebruikt om concurrenten mee kapot te procederen of als afschrikwekkend middel, spottend mutual assured destruction genoemd. Patenttrollen persen bedrijven uit. Kleine bedrijven zonder rijk patentenarsenaal komen er niet meer tussen, de reden dat in de VS nauwelijks meer softwarestartups actief zijn. Gelukkig heeft burgeractivisme voorkomen dat deze verstikkende  softwarepatenten ook in Europa worden ingevoerd. Ook moet volgens de auteurs de bescherming voor intellectueel eigendom flink worden ingeperkt. Muziekbedrijven verdienen nu bijvoorbeeld miljarden met het uitmelken van al tientallen jaren dode artiesten. Die termijn moet flink terug, bevelen ze aan.

Ook bevelen de auteurs aan om sociale voorzieningen los te koppelen van de werkgever, bijvoorbeeld door het Nederlandse ziektekostensysteem over te nemen. In de VS betekent werkloosheid vaak ook dat de werknemer is overgeleverd aan de peperdure Amerikaanse gezondheidszorg. Peperduur, want artsen moeten zich verzekeren tegen de volkomen op hol geslagen letselschadesector.

Bron
Race Against The Machine: How the Digital Revolution is Accelerating Innovation, Driving Productivity, and Irreversibly Transforming Employment and the Economy, ISBN-13: 978-0984725113 

20 gedachten over “Hoe kunnen we de race tegen de machines winnen?”

  1. Onderwijs zoals de KhanAcademy het doet lijkt me briljant, je kunt de beste mensen met goede assistentie brilajnt lesmateriaal laten maken wat voor iedereen in Nederland toegankelijk is. Een enorme vooruitgang en volgens mij de toekomst van onderwijs. http://www.khanacademy.org/
    Echter ik vrees dat als we dit gaan doen er vooral heel veel banen in het onderwijs geschrapt kunnen worden op termijn. Misschien toch een oplossing zoeken in de richting van the Zeitegeist Movement met hun idee van een Resource Based Economy?

     

  2. Uiterst interessant vind ik dit artikel, voornamelijk de paragraaf “geef startende ondernemers vrij baan” sprak me ten zeerste aan.
    Een kleine kanttekening (in mijn regio zou men zeggen ‘mierenneuken’) bij de derde laatste paragraaf: de hypotheekrenteaftrek zorgt er niet alleen voor dat veel geld in huizen komt te zitten, maar maakt investeringen in de bouwindustrie aantrekkelijker, het kan dus zeker en vast een meerwaarde betekenen voor de economie, en werkgelegenheid opleveren.

    1. Niet helemaal Tom. Immers, hypotheekrenteaftrek zorgt er voor dat mensen hun geld in steen gaan stoppen in plaats van in bijvoorbeeld een bedrijf dat groei oplevert. Een huis kan niet groeien, kost alleen maar onderhoud en is dus een molensteen op “de economie”. Je kan bijvoorbeeld ook zeggen dat meer restaurantbezoek “goed is voor de economie” (en wordt door veel mensen ook gedaan) terwijl dit in feite alleen consumptie is die niets oplevert.

      1. Idd uiteindelijk is het effect van de hypotheekrenteaftrek dat mensen meer lenen omdat dit gestimuleerd wordt door deze wetgeving. De hypotheken nemen dus toe en daarom heeft Nederland dan ook de hoogste hypotheekschuld van heel Europa. Dat betekend alleen maar meer winst voor de banken. En dit geld wordt vanuit overheidssubsidies betaald. Dus het lijkt een wet te zijn die mensen makkelijker een huis laat kopen maar stiekem is het niets meer dan een stroom belastinggeld richting private banken. En als je het nu af wilt schaffen, waar komt de rekening dan te liggen. Juist bij de mensen die door deze regeling hogere hypotheken zijn aangegaan. Kortom heel slim van de banken dit systeem en dom van de overheid geweest maar het is zeker niet goed voor de economie. Dit geld zou heel wat nuttiger op andere plekken uitgegeven kunnen worden. Degelijk onderwijs aan economiestudenten bijvoorbeeld. :-) 

      2. inderdaad. Binnenlandse consumptie is niet de grootste bron van deviezen voor een exportgerichte economie zoals de onze is. We hebben behoefte aan innovatieve industrieen die producten maken die in het buitenland graag gekocht worden. Denk aan hightech zoals zonnecellen, medische instrumenten, nieuwe chemische vezels en hoogstaande machines.
        In het verleden moesten we het vooral hebben van agrarische producten en dienstverlening. Die tijd ligt inmiddels achter ons IMHO? 

  3. idd Douwe Khan acedemy RULES !
    je kinderen thuis leren is effectiever, ze leren meer in minder tijd, zodat er meer tijd overblijft voor sociale vaardigheden als samenspelen.
    de man die ‘leraar van he tjaar’-prijs kreeg in new york beaamde dit!
    opzouten met die scholen waarin his-story, de verdraaide geschiedenis wordtverteld aan kinderen.

  4. Ja sowieso is geschiedenis een vrij onzinnig vak om te geven. Leer kinderen zelf zaken onderzoeken en kritisch nadenken. Daarbij gaat geschiedenis voornamelijk over geweld een oorlogen inplaats van de uitvindingen en de vrije denkers die onze wereld echt vooruit hebben geholpen. Taalbeheersing, rekenen en wat mij betreft introductie op natuurwetenschappen vanuit verschillende hoeken lijkt me zinnig
    . 

    1. Douwe, dat is onzin natuurlijk. Geschiedenis is juist een belangrijk vak. Zonder historisch besef is het onmogelijk de tegenwoordige tijd te begrijpen. Zonder dit besef is de situatie in het Midden-Oosten bijvoorbeeld niet te begrijpen en krijg je al die onzin die er nu over wordt gezegd. Er zouden juist veel meer goede historische documentaires op televisie moeten zijn. Het nodig de wereld om ons heen te begrijpen.

      1. Ik heb het hier over de basisschool, de grap is dat daar gewoon de propaganda versie van oorlogen van de Westerse wereld bij kleine kinderen die nog geen vermogen hebben tot kritisch denken door de strot geduwd wordt. Dit lijkt me niets minder dan hersenspoeling, precies hetzelfde wat religies doen bij jonge kinderen. 

        En de situatie in het midden oosten heeft met niets meer of minder te maken dan met fossiele brandstoffen. En juist over de economische belangen achter oorlogen wordt niets geleerd in de geschiedenisles. Dat is jammer want economie is de enige logische grondslag achter oorlogen. Het is niet leuk dat het Westen het Midden Oosten via oorlog deze fossiele reserves afpakt maar het is op zijn minst rationeel en biologisch te begrijpen omdat het binnen die kaders tenminste logisch is. En waarom zou je daar kleine kinderen al mee moeten lastig vallen? Lijkt me niet nodig.  

        Leer ze kritisch nadenken zodat ze zelf informatie kunnen bekijken over het verleden en zelf conclusies kunnen trekken. Lijkt me veel nuttiger als skill om te hebben dan allemaal feitjes van beginnen en eindes van oorlogen en namen waar verdragen zijn getekend te moeten onthouden. 

        En als je ze echt wat wilt leren laat ze dan de histortie van het ontstaan van de natuurwetenschappen leren. Boekdrukkunst, natuurkunde, chemie, biologische ontdekkingen etc.  

         

        1. Je bent te naïef een eenzijdig gericht op het olieverhaal. Natuurlijk is olie een belangrijke factor. Maar de religieuze machten, het koloniaal verleden, de oude traditionele machthebbers en de islamitische en Joodse cultuur in die regio zijn minstens zo belangrijk om de situatie van het heden te verklaren.
          Het woord propaganda is onjuist. En het geschiedenis onderwijs moet niet worden vergeleken met de hersenspoeling bij religies
           

  5. Nu is het olie en gas, in het verleden waren het specerijen en slaven en in de toekomst is het vast weer wat anders. Maar in de basis draait het altijd om economie en grondstoffen. Net alsof het koloniale verleden is afgelopen… hoe noem je onze betrokkenheid in het Midden Oosten nu dan? Religie wordt vaak als middel gebruikt om het klootjesvolk tegen elkaar op te hitsen want de elite gaat natuurlijk niet het eigen leven op het spel zetten met een oorlog. Daar heb je burgers voor. En als je tegen burgers zegt, wij willen graag meer verdienen en daar moeten jullie voor sterven dan werkt het blijkbaar niet. Als je een volk echter zo hersenspoeld dat ze geloven dat ze de ideeen van een geloof zijn dan zijn ze een stuk hanteerbaarder. Verdeel en Heersch wordt dit patroon ook wel genoemd. Als ze dat nu eens in de geschiedenisboekjes zouden zetten. :-)

    Wat voorbeelden van mijn eigen onderwijs. Ik leerde dat Columbus Amerika ontdekte en zo heeft Europa later mensen naar dat continent gestuurd. Dit is onze versie. Daarbij moesten we dan ook nog eens volledig irrevante jaartallen overal bij onthouden en uit ons hoofd leren… De versie vanuit de oorspronkelijke bewoners is dat na duizenden jaren op hun grondgebied te hebben gewoond kwamen er blanke mensen die ons hele ras zo goed als uitgeroeid hebben en al onze grond hebben gestolen. Genocide van een ras vs. avontuurlijke ontdekkingsreizigers… Kies maar welke versie van de geschiedenis volgens jou waar is en welke in de boekjes staat van basisschool kinderen in NL.

    Als je wat over mensen wilt leren dan leer je ze dat mensen uit zijn op voortbestaan en wat hun patronen daarvoor zijn geweest. Ze zeggen dat we van de geschiedenis wat leren maar dat lijkt me grote onzin. Kijk eens waar Nederland en de VS die nu allemaal oorlogjes voert. We hebben de 30 mensenrechten getekend maar vinden het geen enkel probleem mensen in het midden oosten te vertellen hoe ze daar zouden moeten leven en dat doen we met wapens en geweld…

    Mensen zouden best wat van de geschiedenis kunnen leren maar dan moet je de patronen aan mensen leren, wat waren de economische redenen om een oorlog te beginnen, wie profiteerden van de oorlog, wie kregen de lusten wie de lasten. Ik heb nooit geleerd in de geschiedenisboekjes dat er groepen mensen zijn die prima geld verdienen bij oorlogen. En daarom kan een Bush en Cheney vrolijk dit patroon nog eens herhalen.

    Ik blijf erbij, leer kinderen en mensen kritisch nadenken, leer ze patronenen herkennen, geld te volgen, laat ze uitzoeken wie voordelen van bepaalde systemen hebben en wie de nadelen. Dan krijg veel slimmere en bewustere burgers van dan mensen die weten wanneer de slag bij waterloo begon etc.

    Maar misschien heb ik gewoon heel slecht geschiedenisonderwijs gehad. :-)

  6. Beste Mensen, het is mooi om de verscheidenheid van de reakties te lezen. Deze verscheidenheid is eigenlijk al, in mijn optiek althans, een van de oorzaken die problemen opleveren, ondanks dat het ook een zeer goede kant heeft. Dus lekker paradoxaal. Ik denk dat geschiedenis de basis is van het verleden, heden en de toekomst. Wat die machientjes betreft, zou ik zelf eerst eens het kapitaal afschaffen en hier een ander systeem voor vinden. Net zoals de beurzen, direkt afschaffen en vooral niet te vergeten al die opgelegde regeltjes. Daar word ik helemaal beroerd van. Het is eigenlijk niet te verwoorden, hoe de mens steeds in staat is om het maar steeds weer ingewikkelder te maken, dan het al is. Kinderen hebben vanuit hun eigen denk wereld en handelen het vermogen om onderzoekend te zijn. Maar ook hier weer die beroerde regeltjes, die je al van huis mee krijg. Zodra je buiten de lijntjes loopt ben je een zonderling die niet past in het gareel. Waar is het vrije denken gebleven? Afgeschaft door de regeltjes. Mvg, Paul.R

    1. @ Paul.R,
      Hier heb je wel gelijk in, kinderen krijgen zoveel regeltjes door hun strot geduwd dat ze hierdoor idd hetvrije denken verliezen. Maar ja…als een basisschool al gauw 400-500 kinderen heeft dan is dat mischien ook wel nodig. Aan de andere kant…wat meer regels is mischien wel beter dan metaaldetectors aan de ingang van een school.
       
      Wat heb jij trouwens een leuke site, hier ga ik eens wat vaker op rondbrowsen.

  7. Beste Barry, bedankt voor het compliment van mijn website. Maar er is nog veel te doen en vooral te leren.

    Beste Mensen, als je het verhaal van Germen goed tot je door laat dringen, dan krijg ik toch echt de koude rillingen over mijn rug. Zeker als je dan naar de toekomst kijkt. Er van uitgaande dat het DNA alles opslaat wat het individu meemaakt etc en je neemt dan het gegeven dat onze populatie alleen maar zal groeien. Zal het individu steeds complexer worden. Zo kijk ik ook naar het machientje. Bv als je kijkt naar het begin van de quantumtheorie en je kijkt dan nu naar de opgesplitse onderdelen, die het nu heeft, dan realiseer ik me dat de technologie met een sneltrein vaart zich ontwikkeld. Het uitgangs punt is dat alle labs die hier aan werken grotendeels betaald worden door financiers, die dat in principe alleen maar doen om er financiel beter van te worden. Dat is een zeer beangstig gegeven. Het zou nl inhouden dat er straks een periode aankomt dat het individu zijn bestaans recht verliest en we dan gestuurd en geleefd worden door het machientje. Moet ik daar blij mee zijn, nee dus. Dat de tecnnologie onderhevig is aan een proces van vooruitgang, is op zich niet zo slecht, het is alleen het doel waar ik bang voor ben. Wie heeft over 1 enof 2 eeuwen dan nog de controle? Dat is eigenlijk ook met de pharmaceutische industrie. Doordat het DNA steeds verder ontrafeld wordt, kan men dus in principe ook de grote verscheidenheid van onze ziektes bestrijden. Dat is eigenlijk 2 ledig, de eerste is en blijft toch het winst bejag, op de 2e plaats komen wij mensen aan de beurt. Dit is het zelfde met de onderzoek van de stamcellen, men kan nu uit die stamcellen al een hart produceren. Als er voedsel tekort komt, door de groei van de populatie van de mens (hierdoor zal er ook steeds meer infrastructuur nodig zijn etc) kan men tegenwoordig al pilletjes produceren, die het dagelijkse warme hapje zal vervangen. Al met al ben ik dus niet blij met de snelheid van ontwikkelingen in de technologie. Men is bezig om het systeem van het levendmechanisme onderuit te halen in mijn optiek. Ben ik conservatief, misschien, ben ik bang voor toekomst-niet direkt voor mij zelf maar wel voor de komende generaties. Moet ik daar dan aan meewerken-nee en dat wil ik ook niet. Mvg, Paul.R

  8. Paul, jij hebt het goed begrepen.
    Wat kun je eraan doen? Helemaal niets, behalve misschien besluiten om geen kinderen te krijgen zodat zij dit niet hoeven mee te maken. 
    Bij de beslissing om wel of geen kinderen te krijgen staan mensen alleen stil bij de vraag of zij kinderen willen. Echter de vraag of het verantwoord is om nieuw bewustzijn te produceren dat met de huidige en toekomstige wereld geconfronteerd zal worden is minstens zo belangrijk. Helaas stelt niemand zich die vraag.    
    De macht van de elite is vele malen groter dan de invloed van de schrijvers en reageerders van deze website.

  9. Beste Roeland, het blijkt wel weer eens dat de mens een kudde dier is. Ik bedoel dat niet direkt degenererend, maar toch. In principe, in mijn optiek althans, als de gewone man in zijn totaliteit opstaat, kunen ze alles maken en breken. Het gebeurt alleen niet, waarom niet omdat we eigenlijk zolang de mens bestaat onderhevig zijn aan de dogma’s (lees indoctrine). Daarnaast hebben we het euvel dat we niet geleerd hebben om met het dualistisch gegeven om te gaan, lees emotie en rationaliteit. Als je dat beter kon enof kan besturen, dan krijg je al een heel ander gegeven. Maar dat zal in mijn optiek nooit gebeuren want we blijven stiekum lekker kuddedieren, dat is wel zo gemakkelijk. Laat een ander dat maar oplossen is het gegeven, ik kan er toch niets aan veranderen. Helaas, maar waar. Mvg, Paul.R

  10. Lang geleden leefden we zonder deze, zie products and solutions,
    http://translate.google.nl/translate?hl=nl&sl=en&u=http://www.healthcare.philips.com/main/products/healthcare_informatics/products/cardiology_informatics/cvis/&ei=lARQT6-JGcrtObXarI4K&sa=X&oi=translate&ct=result&resnum=1&sqi=2&ved=0CCoQ7gEwAA&prev=/search%3Fq%3Dcardiovascular%2Binformation%2Bsystem%2BPhilips%26hl%3Dnl%26qscrl%3D1%26nord%3D1%26rlz%3D1T4ADSA_nlNL392NL393%26biw%3D1024%26bih%3D540%26site%3Dwebhp%26prmd%3Dimvns
    Technische innovatie zorgt voor werkgelegenheid en ontwikkeling, maar het werkt ook tegen ons; hogere kosten voor gezondheidszorg, minder eigen verantwoordelijkheid, minder betekenis van familiezorg…vul maar aan. Waarschijnlijk gaan we dus voor de voordelen, en denken we dat de toekomst altijd beter is dan het heden. Zijn we nu echt gelukkiger dan toen?

Laat een reactie achter