Het inkomen van de gemiddelde Amerikaan in sinds de zestiger jaren nauwelijks gestegen, terwijl de VS bijna twee keer zo rijk werd.

Oorzaak werkloosheid is verloren race tegen de machine

Op dit moment zijn we een wedloop tegen machines aan het houden en erger: zijn die wedloop aan het verliezen. Machines kunnen steeds meer werk verrichten dat ooit exclusief door mensen werd gedaan. Geen wonder dat er steeds meer mensen aan de kant komen te staan. Dit probleem is structureel, volgens de Amerikanen Erik Brynjolfsson en Andrew McAfee in hun boek Race Against The Machine: How the Digital Revolution is Accelerating Innovation, Driving Productivity, and Irreversibly Transforming Employment and the Economy. Zelfs lage-lonenlanden als China gaan nu massaal over op robots. Zijn  we in de toekomst veroordeeld tot massawerkloosheid, of is er toch nog hoop?

VS: groei economie zonder nieuwe banen
De Amerikaanse economie lijkt door de recessie heen te zijn gekomen en geeft er blijk van te groeien. Tot zover het goede nieuws, want de werkloosheid is nog steeds even hoog.  Op de een of andere manier is deze economische groei anders dan die in de tijdperken ervoor, toen het opleven van de economie steevast betekende dat er meer werk kwam. Wat is er aan de hand? Volgens sommige economen komt het omdat er niet voldoende geïnnoveerd wordt. Onzin, zeggen Brynjolfsson en McAfee. Er zijn nog nooit zoveel technologische doorbraken geweest als nu, wat ook blijkt uit de productiviteitsgroei die de afgelopen tien jar hoger was dan ooit tevoren. Ook onvoldoende groei van de economie is niet de verklaring. De groeicijfers van de Amerikaanse economie zijn nog steeds redelijk indrukwekkend met enkele procenten per jaar. Wat is dan wel de verklaring?

Het inkomen van de gemiddelde Amerikaan in sinds de zestiger jaren nauwelijks gestegen, terwijl de VS bijna twee keer zo rijk werd.
Het inkomen van de gemiddelde Amerikaan in sinds de zestiger jaren nauwelijks gestegen, terwijl de VS bijna twee keer zo rijk werd.

Machines nemen werk over
Er is een andere oorzaak volgens het tweetal. Die oorzaak is dat machines sneller werk van mensen overnemen dan dat er nieuwe werkzaamheden worden gecreëerd. Vooral banen in het middensegment, het lagere kantoorwerk en geschoolde fabrieksarbeid, vallen ten prooi aan de automatisering. Zo doen computers het, blijkt, beter dan de legioenen middelbaar opgeleide juristen die in de jaren tachtig en negentig juridische beslissingen analyseerden.

Schoonmakers, hamburgerbakkers en mariniers, zo ook ingenieurs en topmanagers blijven aan het werk omdat ze -nog- niet vervangen kunnen worden door robots. Op die manier ontstaat er een tweedeling in de maatschappij. Aan de onderkant werklozen en laaggeschoolden die een hongerloontje verdienen met onzeker werk, aan de top inkomens met zes cijfers. De middenklasse, de ruggengraat van de maatschappij, legt massaal het loodje. Dat is erg slecht nieuws. De middenklasse is namelijk de lijm die de maatschappij bij elkaar houdt.

Exponentiële versnelling van technische ontwikkeling
De ontwikkeling van techniek gaat nu steeds sneller omdat techniek helpt om nieuwe techniek te ontwikkelen. Computers, bijvoorbeeld, zijn in staat krachtige simulaties uit te voeren en jaren laboratoriumwerk over te nemen. Elke nieuwe techniek betekent dat we dingen  sneller en beter kunnen doen dan hiervoor. Wat ontstaat is een technologisch sneeuwbaleffect van exponentiële technologische groei. Zo heeft de door Google en anderen ontwikkelde navigatietechniek (o.a. toegepast in Google Maps en de navigatie-app van Google) er al toe geleid dat er nu iets kan wat tot dusver onmogelijk werd gehouden: een machine die zelfstandig door het verkeer maneouvreert.

Slecht nieuws voor taxibestuurders en vrachtwagenbestuurders. Computers hoeven zich immers niet aan wettelijke rusttijden te houden en staken nooit, tenzij de stroom uitvalt uiteraard of een hacker of virus toeslaat. Ook deze techniek leidt weer tot een lawine van nieuwe innovatie.

Technologie vernietigde veel goedbetaalde banen van de Amerikaanse middenklasse. Is er een oplossing?
Technologie vernietigde veel goedbetaalde banen van de Amerikaanse middenklasse. Is er een oplossing?

Kapitaal steeds belangrijker dan arbeid, supersterren worden steeds rijker, hooggeschoolden worden steeds rijker dan laaggeschoolden
Het Amerikaanse mediane inkomen – het inkomen van de Amerikaan die meer verdient dan de armste vijftig procent van de bevolking – is de afgelopen tien jaar gedaald. Dit klinkt paradoxaal, aangezien de economie in die tijd enorm is gegroeid. De reden is dat al deze economische groei – en een deel van de al bestaande welvaart – terecht gekomen is bij de rijkste twintig procent van de bevolking. De rijken worden rijker, de armen armer en de middenklasse verdwijnt. De reden: machines zijn het bezit van corporaties en de aandelen van corporaties zijn in handen van de rijken. kapitaal levert nu meer op dan arbeid en de verschuiving wordt steeds sterker.

Een tweede verschijnsel is dat de besten in hun vak, de supersterren (variërend van topvoetballers tot topmanagers en toponderzoekers) in de VS relatief veel meer zijn gaan verdienen dan de midden- en onderklasse.

Ook komt steeds meer van de toegevoegde waarde terecht bij de hoogopgeleiden. Zij beschikken over kennis en kunde die nog niet weggeautomatiseerd kunnen worden. De inkomens van universitair geschoolden en hoger zijn de afgelopen veertig jaar sterk gestegen, terwijl die van on- en laaggeschoolden zijn gedaald en middelbaar geschoolden de laatste tien jaar ook zijn gedaald.

Hoe lossen we deze problemen op?
Toch zijn de auteurs, zoals echte Amerikanen betaamt, optimistisch. Wat zijn de oplossingen voor deze problemen? In het volgende artikel, dat op 27 februari 2012 is gepubliceerd, gaan we hier verder op in.

18 gedachten over “Oorzaak werkloosheid is verloren race tegen de machine”

  1. Ik denk dat een van de gevolgen zal zijn – als het dat al niet is – dat de lagere klasse niet meer het geld heeft om nageslacht te voeden en te onderhouden, met een dalende bevolking als gevolg.

    1. dalende bevolking is dalende comsumptie
      dalende comsumptie is dalende inkomsten.

      Na de eerste industriele revolutie realiseerden leidinggevende industriëlen uiteindelijk dat als het welzijn van de arbeider verbeterd werd de inzet van de arbeid verhoogde en dit economies gunstiger was dan de arbeider en zijn gezin als verslijtbare en vervangbare wegwerpartikelen te beschouwen.

      Denk zelf dat een dergelijk besef na de eerste Digitale Revolutie ook weer zal plaatsvinden.

      Een groot deel van de maatschappij afschrijven als economies onrendabel ontwricht uiteindelijk maatschappijen, de bijna permanente oorlogen in Afrika en overal aanwezigen drugscriminaliteit in Zuid Amerika komen niet uit de lucht vallen.
      Om de onrust en het geweld dat uit dergelijk afvloei voortkomt te bestrijden zou een zo omvangrijk repressieapparaat nodig zijn dat het de winsten uit Digitale Automatisering verkregen overstijgt. Uit pure economische overweging zal er uiteindelijk naar nivelering van welvaart gestreeft worden.

  2. ‘Ach waren alle mensen wijs en deden daarbij wel;
    deez’ aarde was een paradijs, doch nu is ’t gelijk een hel.’
     
    De machine als concurrent?? Daar wil ik van geen kant aan hoor!
    Een zegen zeg ik! En dat istie!
     
    50 jaar geleden voorspelden visionairen onder ons al dat we nu nog hooguit 4 uur op een dag zouden behoeven te werken. En reken er op dat ze gelijk hebben gehad hoor!!
     
    Waarom jullie manager jullie nu dan nog zo opnaait en in de stress jaagt, terwijl jullie nog steeds 36 uur moeten werken? Hebzucht!! Hebzucht van de Grote Graaiers!
     
    Daar komt natuurlijk nog bij dat het zwarte kreng ons tegen elkaar opzet, al 6000 jaar. En we trappen er steeds nog in ook, zo stom als we zijn.
    Advocaten zijn daar o.a. goed in en verdienen er een dikke boterham aan.
     
    Oorlogen, de stomste manier om de boel kapot te maken!! En dan zijn er nog idioten van ‘economen’, welke dat goed voor de economie vinden.
    (ja het daarbij behorende lulverhaal is ook mij niet ontgaan)
    En de grote graaiers gaan er met de winst vandoor, las ik hier ergens op dit forum! Eerst met het geld voor de oorlogsindustrie en dan met het geld voor de herstelbetalingen! De schoften! De uitzuigers! De parasieten!
    Mocht u aandeelhouder zijn, mag u zich van mij ook onder de bedoelde woekergraaiers rekenen.
     
    Bureaucratie, dat kost ons ook 3 á 5x zo veel als nodig is.
    En criminaliteit! Al die veelplegers uit oost Europa welke hier bijna (voor 80%) gratis mogen komen roven! En als ze al even opgehokt worden, dan kosten ze ons meer dan een eerbare ziekenhuispatiënt. En als we ze loslaten, dan gáán ze weer, bijna altijd, hier of elders.. (en die van elders, dus hier)
     
    Zullen we zo nog een avondje doorgaan? Allemaal terug te voeren op wat ze bij mij in de kerk zonden noemen. (een uitdetijds woord toch zeker?)
     
    Blijft dat zo? Voorlopig wordt het alleen maar erger, beloof ik u. Omdat de mens er niet veel beter op wordt en al helemaal niet langs evolutionaire weg.

    Geen gouden toekomst dus? O jawel, dat wel! Maar dan moet ik weer uit m’n dikke Handboek voor gaan zitten lezen, bij de vele hoofdstukken toekomsterologie.
     Prachtig wordt het!!!
     
    Kunnen we niet alvast wat oefenen? Ook dat kan. Elkaar als collega’s gaan behandelen, i.p.v. als concurrenten. Op de ambachtschool leerde ik dat twee tegengestelde krachten van gelijke grootte, als resultante nul opleveren. Dat zal na 60 jaar nog wel zo zijn denk ik. En als je die twee krachten langs dezelfde werklijn in dezelfde richting liet werken, kreeg je twee keer zo veel of zo iets! Slim hoor!
    (heel lang geleden deden domme boeren dat al soms met paarden).
     
    En uh, als we doorgaan met alleen de achtenhalven en hoger te selecteren als loonslaven, dan stikken we straks onder de dikke schuimlaag op de maatschappij!
    (een tikkie communistischer na het kapitalistische tijdperk zou niet echt slecht zijn)

    1. Inderdaad, met 4 uur per dag werken kun je prima rondkomen. Niemand wordt gewongen meer te werken, naast ‘hebzucht’ zijn er redenen als carriere willen maken of sociale druk voelen. Bovendien kun je met die 20 uur per week nu veel luxer leven dan met 50 uur per week 50 jaar geleden.

  3. Dat word of is al een groot probleem. Wat te doen met de vele mensen die overbodig worden in een steeds meer gerobotiseerde maatschappij. Als ik enigszins de morele toestand van de elite die aan de touwtjes trekt juist inschat dan is deze niet geneigd om een  
    Basisinkomen te verschaffen aan de weldra miljoenen tellende onderklasse zonder inkomen.
    Terug naar de goeie ouwe tijd toen je als je geen inkomen had kon gaan bedelen of sterven.
    Welkom in the future! 

    1. Jij ben zeker een VVD stemmer ? Ik denk dat een hoop mensen ziek zullen worden van die bedelaars en dan graag weer terug willen naar de verzorgingsstaat, we zijn tenslotte geen amerikanen.

      1. Ik ben echt geen vvd stemmer! Zoals uit hun stemgedrag in de kamer blijkt behartigen ze vooral de belangen van het groot-kapitaal (megabedrijven en banken).  Vermoedelijk met het oog op de postpolitieke toekomst van de geachte vvd-kamerleden. De rest is maar franje…

  4. Gewoon zelfvoorzienend worden en dan hebben we bijna niks meer nodig van de overheid.
    Gewoon je tuinje bij houden en een paar uur per week werken is dan voldoende voor als  je wat extra wilt.
    Want energie dat kan gratis ooit gehoort van nulpuntenergie ?
    Gratis je auto laten rijden ook dat kan al dus ,,,,, ga ervoor !

  5. Het kan niet anders, dan dat we naar een 2 of 3 daagse werkweek gaan. De werkgelegenheid moet immers wel gelijk verdeeld blijven.
    Ik hoor me vader laatst nog vertellen, dat hij vroeger op zaterdag ook gewoon moest werken. En nog langer terug moesten de mensen ook op zondag werken. Tenzij ze naar de kerk gingen. Dan kregen ze vrij.
    Kortom het werk moet anders gewaardeerd worden. En daarvoor is een revolutie in onze manier van denken nodig. En dan vooral bij hen die de touwtjes in handen hebben.
    Wel zie ik mogelijk nog een obstakel voor werk, waar veel denkwerk bij komt kijken. Bv de productie van een fabriek voor de (middel-)lange termijn coördineren. Waarbij je toch werkoverleg nodig hebt, met je collega die het de volgende dag of dienst overneemt.
    Of wat te denken van het psychiatirische personeel, wiens cliënten veel persoonlijk en intensief contact nodig hebben. (Ik denk hierbij even terug aan Brian de jongen die vorig jaar in het nieuws kwam; Omdat hij onhandelbaar was en zichzelf bleef verwonden, en daarom regelmatig werd vastgebonden.)
     

  6. @ mijnheer Boom: jammer voor u, maar het kan natuurlijk wel anders; bij iedere rimpel (dip) in de productie van een bedrijf eist de GG (grote graaier) boven het hoofd (is dus hoger als die áán het hoofd) dat de manager nu de minst productieve loonslaven er zo snel mogelijk uit gooit.
    Bij aantrekken der orderportefeuille koopt hij dan weer nieuwe in en hoopt zo op den duur alleen ‘achtenhalven’ en hoger over te houden.
    Zo ga  je niet naar een kortere werkweek, maar naar een exclusievere selectie van werknemers, waar je meer aan over houdt en dus nog weer rijker van wordt.
     
    Ons dochtertje werkt bij de grootste olieboer van de wereld. Soms komt ze huilend thuis, omdat de baas dan weer heeft gezegd dat de productie opgevoerd moet worden. Ze werken op haar afdeling reeds met slechts een 2/3 bezetting t.o.v. het organigram (de berekende benodigde sterkte) Zij presteert al anderhalf keer zoveel als haar collega’s (ze is gewoon een rap meisje!). Maar toch naait de baas haar nog op, omdat dit zijn vak is en zijn bonus daarvan afhankelijk.

    Ik probeer haar dan wat realiteitszin bij te brengen door bovenstaande uit te leggen, maar ja, ik heb haar zelf bijgebracht dat Onze Lieve Heer van ons verwacht dat we ons best doen in de maatschappij en dat Hij beloofd heeft:
    ‘zegeningen zijn op het hoofd des vlijtigen.‘
     
    Als ik het goed begrepen heb, begonnen de knechten van mijn opa – hij had er 6 á 8; mijn overbuurman geen, zelfs voor zijn tweede zoon is geen geld en moet die iets anders gaan doen – ’s morgens om 4 uur (het eerste melken).
    Als ik het goed begrepen heb gingen ze pas om 6 uur (’s avonds) weer naar huis.
    Uiteraard moesten de koeien ook op zondag 2x worden gemolken.
     
    De werktijden zijn dus wel vriendelijker geworden. Ik begon met 48 uur, een paar jaar eerder was dat nog 52 uur in de week. Wel had ik dan nog 4×4=16 uren avondschool, waarbij nog een stoot huiswerk, + 10-12 fietsuren (die naar m’n meisje niet meegerekend).
     
    Ja mijnheer Boom, de tijd van houten schepen en stalen mannen ligt wel ver achter ons hoor, maar dat we meer als 3 á 4 uur op een dag werken, komt door de slechte verdeling, door het tegenwerken van elkaar en door de vele miljarden welke we extra op moeten brengen t.b.v. de super GG’s, zoals de eigenaars van de olieboer waar m’n dochter werkt. (zie Visionair.nl)
     
    De machines en automaten behóórden dat te verlichten, dus te verkorten voor ons, ……. sorry, voor jullie.

  7. Fantastisch dat de machines het werk van de mens overnemen, dan houden wij meer tijd over. Zodat we uiteindelijk meer leuke en zinnige dingen in het leven gaan doen dan een loonslaaf wezen.

    Nu ook nog het kapitalistische stelsel hierop aanpassen en we leven allemaal zonder zorgen. Oftewel “the venus-project” in uitvoering.

  8. Eens met Doler en Harry.

    Het is niks nieuws dat banen verdwijnen in sectoren die geautomatiseerd worden. Vroeger was bijna iedereen boer, nu nog maar een paar procent van de mensen. Is iedereen werkloos nu de landbouw geautomatiseerd is? Nee, mensen gaan ander werk doen, vaak hoger opgeleid. Daarnaast gaan ze gemiddeld minder lang werken.
    Deze trend kan zich voortzetten, tot wanneer machines bijna alles beter doen dan mensen. Dan hoeft bijna niemand meer te werken. Oftewel, werk wordt vrijwillig en iedereen krijgt een basisinkomen en leeft in meer luxe dan nu. Dus werkloosheid is helemaal geen probleem maar juist een doel dat we moeten nastreven. In een ideale wereld kan iedereen doen wat hij of zij zelf wil.

    1. Ik ben bang dat je een te postief beeld hebt van van de menselijkesolidariteit. Denk je nu echt dat we over een paar jaar in een paradijs leven waarin iedereen een basisinkomen heeft en bijna niet meer hoeft tewerken? Het is veel meer in de lijn van de geschiedenis dat de rijken steeds rijker worden terwijl het overgrote deel van de bevolking tot de bedelstaf vervalt alsze eenmaal geen inkomen meer hebben. Het sociale vangnet is al bijna wegbezuinigd en zal binnenkort wel helemaal weg zijn. 

Laat een reactie achter