Atlantis was volgens de Atheense filosoof Plato, de oudste bron, een technologisch hoogontwikkeld eilandenrijk dat ongeveer negenduizend jaar voor het begin van de jaartelling ten onder ging door het tarten van de goden. Wat als Atlantis werkelijk had bestaan?
Atlantis, volgens de beschrijving van Plato
Atlantis heeft eeuwenlang mensen gefascineerd. Was het een boeiend verhaal dat Plato uit zijn duim heeft gezogen, of bouwde hij voort op een al langer in omloop zijnd volksverhaal uit Griekenland of overlevering van Egyptische tempelpriesters? Op dit moment neigt de wetenschappelijke consensus naar het eerste.
Alternate history, alternatieve geschiedenis, verkent wat er gebeurt, als een belangrijke gebeurtenis in de geschiedenis anders was verlopen. Op het eerste gezicht lijkt het een fascinerende, maar zinloze hobby. Zeker, als het om een mythisch rijk als Atlantis gaat dat volgens de huidige stand der wetenschap waarschijnlijk nooit bestaan heeft.
Alternatieve geschiedenis, als het tenminste op een serieuze manier wordt beoefend, kan waardevol inzicht geven in hoe historische processen lopen. Hoe worden rijken machtig? Waardoor raken ze in verval? Maken we nu de slimste keuzes om de mensheid een vrije en gelukkige toekomst te verschaffen? En ja, ook de vraag hoe een hoogontwikkeld eilandcontinent op de plek waar nu de Azoren liggen, uit had gepakt, kan heel interessante inzichten opleveren…
Volgens veel esoterische theorieën was er lang geleden een zeer ver gevorderde beschaving, die door een rampzalige kosmische catastrofe ten onder ging. Zou een relatief kleine groep zeer intelligente mensen in staat zijn hetzelfde te doen als een complete wereld met normaal begaafden?
Wereld vervelend voor hoogbegaafden
Wie wel eens op een bijeenkomst van academici of een slimmerikenclub komt, weet dat er nogal vaak botsingen zijn tussen het theoretische ideaal en de praktijk. Voor zeer hoogbegaafden, met een IQ boven de 160, is deze wereld eigenlijk een weerbarstige plaats. Dingen lijken onlogisch georganiseerd. Niemand, behalve andere hoogbegaafden, begrijpt ze helemaal. Hoogbegaafden worden voortdurend geremd door het gebrek aan logica in hun omgeving. Ideeën zijn te hoog gegrepen en lopen onvermijdelijk dood door een visieloze uitwerking. Dingen sluiten niet aan.
Zou een kleine eilandbeschaving van hyper-slimmeriken hebben kunnen bestaan?
Wet van de Grote Aantallen
Dat komt omdat deze wereld is aangepast aan mensen met een IQ van rond de honderd. Dat is ook logisch, daar zijn er de meeste van. Als je een apparaat uitvindt dat alleen echt handig is voor iemand die de Mensatest passeert, is je markt met 2% niet bijster groot (al vinden veel elektronicaliefhebbers al die coole knopjes waar ze niets van snappen machtig mooi). De oplagecijfers van Story of Privé zijn duizenden malen groter dan die van het zeer kleine grachtengordelblad voor de met uitsterven bedreigde christensocialisten Roodkoper (of nu: Huis der Liefde). En laten we het maar niet over de Six Sigma Society hebben, waarvan maar een op de miljoen mensen aan de toelatingseisen voldoet. Van een potentiële markt van zevenduizend mensen zal je geen miljonair worden.
Eiland met genieën
Wat zou er gebeuren als je tien miljoen van die slimmeriken bij elkaar gooit? Een soort Silicon Valley zo groot als België dus. Stel, het Eiland der Atlantiërs heeft een gemiddeld IQ van 130, de toelatingsdrempel van Mensa. Zoals alle hoogbegaafden zullen ze een bloedhekel hebben aan dom werk. Voor je het weet komen er dus allerlei vernuftige machines om dingen als schoonmaken, landbouwkundig werk en dergelijke over te nemen. De hoogbegaafden zullen een natuurlijke afkeer hebben van stupiditeit, dus als fabrikant kan je het schudden als je met een Microsoft-achtig besturingssysteem aankomt.
Extreem ingewikkelde gesloten maatschappij
De groep hoogbegaafden zullen een zo ingewikkeld sociaal systeem scheppen dat ze al hun hersencapaciteit nodig hebben om in dit systeem te functioneren en vooruit te komen. Dit is bijvoorbeeld het geval in Japan. Japanners zijn met de Koreanen en de Hongkong-Chinezen misschien wel het slimste volk ter wereld (althans, volgens IQ-testen) met een gemiddeld IQ van 105. En inderdaad, Japanners zijn meesters in robotbouwen en het bedenken van arbeidsbesparende technieken.
Voor het Eiland der Atlantiërs geldt dat uiteraard nog veel sterker. Het zal dus een nogal zonderlinge samenleving zijn waar je als buitenstaander niet snel binnen komt. Of die je, als geboren en getogen Atlantiër, zal willen verlaten. Tenzij je dol op zwakzinnige mensapen bent en als god-koning over ze wilt regeren.Om dezelfde reden wil je die zwakzinnige buren uiteraard niet aan gevaarlijke technologie helpen. Voor je het weet gaan ze met hun wapens op plundertocht op jouw mooie eiland.
Survival of the smartest
Dan is uiteraard een goede vraag hoe er een selectiedruk kan ontstaan waardoor er een eiland van superslimme mensen ontstaat. Misschien wel door een soort Japans cultureel systeem met heel sterke hiërarchische regels. Wie niet slim genoeg is om het systeem te gamen, eindigt als hongerende putjesschepper of kinderoppas voor de handigste politici en wetenschappers. Of moet als soldaat aan de slag om een bloederige vete tegen een andere machtige familie te helpen beslechten. In de Chinese periode van de Strijdende Staten was dit eerder de regel dan de uitzondering.
Hoogmoed komt voor de val?
En stel, die wetenschappers doen op een dag een experiment dat ze maar beter niet hadden kunnen doen, een soort atoombom maar dan erger. Ze blazen hun eiland vol hoogmoedige slimmeriken tot sintels en worden een bron van legenden over een straf van de goden. Komt je al wat bekend voor?
Een heel vergezochte hypothese. Het is overigens ook zeer de vraag of er ooit iets als Atlantis bestaan heeft, behalve in Plato’s brein, maar ja, daar is dit Visionair voor…
Atlantis. De goden van het oude India, die elkaar met vliegende wagens, vimana’s, bevochten. Oude gravures die veel weg lijken te hebben van technisch geavanceerde apparaten. Waren de goden vertegenwoordigers van een vroegere, nu geheel verloren gegane beschaving?
Sporen in mythen en legenden
Al sinds de dageraad van de mensheid duiken er in mythen en legenden figuren op die meer kunnen dan een menselijke sterveling. Zo zijn er goden, die de wereld hebben geschapen en in staat zijn deze onder water te zetten, zondige steden totaal van de aardbodem te vegen en, vanzelfsprekend, absolute macht hebben over leven en dood. De laatste drie eeuwen zijn wetenschap en techniek in een moordend tempo gevorderd. We kunnen nu meer dan ooit tevoren in onze geschiedenis. Als een middeleeuwer of een oude Israëliet zou zien wat wij allemaal kunnen, zou hij ons ook voor duivels, tovenaars of goden verslijten.
Raadselachtige afbeeldingen en historische beschrijvingen
Atlantis, volgens gelovigen, was een groot eiland met een machtige hoofdstad. Het eiland verdween volgens de legende in korte tijd in de diepte.
De Zwitserse kroegbaas Erich von Däniken en zijn navolgers plozen allerlei mythen en legenden uit naar aanwijzingen dat er in het verdere verleden buitenaardse wezens sporen achter hebben gelaten. Zo is er gewezen op de Nazca-lijnen, kilometers grote afbeeldingen van onder meer vogels. Ook de Egyptische piramides vormen een geliefde inspiratiebron voor mensen die op zoek zijn naar een verdwenen beschaving. In de oudste bijbelboeken wordt God aangeduid als Elohim, een meervoudsvorm. Reden voor de UFO-sekte Raël om te geloven in buitenaardse wezens die de mensheid gekloond hebben.
Volgens anderen bestond er een vergevorderde beschaving tijdens de laatste IJstijd. Hiervoor wordt vaak het mythische Atlantis genoemd. In dit artikel zullen we de laatste mogelijkheid onder de loep nemen. Bestond er in het Pleistoceen, 1,8 miljoen jaar geleden tot 10.000 jaar geleden, een of meerdere hoogontwikkelde beschavingen?
Zin of onzin?
Om vergevorderde technieken, zoals luchtvoertuigen of ruimteschepen, te ontwikkelen zijn heel veel mensuren nodig. Ook is er een hoog technisch peil nodig. Dit valt samen met een grote hoeveelheid mensen, honderden miljoenen tot een miljard, en een enorm energie- en grondstofverbruik om de technieken in de praktijk te kunnen brengen. Dit moet sporen achter gelaten hebben. Zelfs een relatief klein imperium als het Romeinse liet overal in Eurazië, tot in China toe, sporen na in de vorm van munten, aardewerk of resten. Overstromingen en de verwoestende werking van erosie zullen veel sporen vernietigd hebben, maar toch zal vooral een vergevorderde beschaving veel sporen achter laten. Denk aan stuwdammen, mijnen en dergelijke.
Waar is het afval?
Stel dat er een technisch hoogontwikkeld imperium als Mu, Lemurië of Atlantis heeft bestaan. Dan moet er overal ter wereld overblijfselen zijn achtergebleven van gebruiksvoorwerpen en afval van dit imperium. Overal vinden we potscherven van Griekse amfora’s, Om weer even bij Rome te blijven: bijna duizend jaar van afval storten leverde Rome de achtste heuvel op, de Monte Testaccio van bijna twee hectare oppervlakte. Hoe hoger technisch ontwikkeld het imperium is, hoe meer afval.Wat dat betreft is er slecht nieuws. Er is geen afval van Atlantis of Mu aangetroffen, althans niet afval dat wij als zodanig herkennen. Geen blikjes Atlantis Cola, roestige vimana’s of scheepswrakken van Mu dus.
Aan de andere kant: slechts weinig materialen, voornamelijk aardewerk en edelmetalen overleven de millennia. Dat is ook goed nieuws – je moet er niet aan denken dat ons plastic afval na honderdduizend jaar nog bestaat…
