human powered vehicle

Voor iets meer dan vierduizend euro excl. BTW kan een ijscoman zijn negotie beginnen. Bron: http://www.workcycles.com/

Terug van weggeweest: de vrachtfiets

Vrachtfietsen zijn binnen de stad gemiddeld minstens zo snel als bestelwagens en per kilometer tot 98% goedkoper. Ook zijn de meeste vrachtjes zo klein dat ze gemakkelijk per vrachtfiets vervoerd kunnen worden. Geen wonder dat de vrachtfiets binnen Europa steeds meer terrein wint.

Voor iets meer dan vierduizend euro excl. BTW kan een ijscoman zijn negotie beginnen. Bron: http://www.workcycles.com/
Voor iets meer dan vierduizend euro excl. BTW kan een ijscoman zijn negotie beginnen. Bron: http://www.workcycles.com/

Fiets in veel opzichten superieur aan benzineauto
Af en toe kijk ik op de website LowTechMagazine van onze Vlaamse collega Kris De Decker. Ik werd blij verrast met een uitstekend artikel over de vrachtfiets. Alhoewel onze lezers weten dat we op Visionair bepaald geen bezwaar hebben tegen high tech, kan het bepaald geen kwaad om ook low-tech oplossingen te overwegen.

De fiets, bijvoorbeeld, is een technologie die zowel energiezuinig is, nauwelijks milieuvervuilend, als het lichaam traint en weinig grondstoffen vergt, kortom een goedkope en effectieve manier is om het transportprobleem op te lossen. Vergeleken met de high-tech concurrerende technologie, de auto met benzinemotor, is de ‘low-tech’ fiets binnen de stad een superieure oplossing. Zeker als deze wordt ‘opgevoerd’ met een high-tech elektromotor om de vrachtfietser bijvoorbeeld een steile helling op te helpen, verdwijnt het belangrijkste nadeel van de fiets.

Goedkoper in aanschaf en onderhoud
Een belangrijk economisch voordeel is dat een fiets veel minder arbeidstijd en grondstoffen vergt om te produceren en te onderhouden dan een benzineauto. Waar er zelfs in een lichte bestelwagen meer dan een ton staal, rubber en plastic verdwijnt, is het moeilijk een fiets te vinden die de enkele tientallen kilo’s massa overstijgt. Dit vertaalt zich in een aanzienlijk prijsverschil. Een doorsnee vrachtfiets kost rond de 3000 euro, de allerduurste modellen met elektrische hulpmotor overstijgen de 10.000 euro niet. Ter vergelijking: bestelauto’s kosten tuseen de 8500 en 20.000 euro, waarbij je moet bedenken dat bestelwagens de BPM ontlopen. De grootste winst wordt geboekt bij gebruik en onderhoud. Een auto kost per maand enkele honderden euro’s aan brandstof, belastingen en verzekeringen. De fiets kost per maand omgerekend misschien een tientje. Ook is er geen rijbewijs nodig voor een vrachtfiets (met uitzondering van de modellen met elektrische hulpmotor, waar een brommerrijbewijs voor nodig is).

De vrachtfiets in actie. Model Cargo XL van fabrikant Vrachtfiets kan 2 m3 vervoeren. Meer info: vrachtfiets.nl
De vrachtfiets in actie. Model Cargo XL van fabrikant Vrachtfiets kan 2 m3 vervoeren. Meer info: vrachtfiets.nl

Snelle oplossing voor olieprobleem
De enige grote bron voor olie en gas in Noord-West Europa, de Noordzee, is nu in hoog tempo aan het leegraken. De situatie van  Europa op energiegebied is precair. Bij ongewijzigd beleid zullen we in de toekomst volledig afhankelijk worden van olie- en gasleveranciers als Rusland en Saoedi Arabië. Zoveel als mogelijk overschakelen naar fietstransport binnen de steden zou het brandstofverbruik  aanzienlijk af laten nemen. Dit is ook de reden dat de EU nu in twintig Europese steden fietskoerierprojecten heeft uitgezet. Verdeelstations voor vervoer tussen steden, dat bijvoorbeeld met elektrische voertuigen kan plaatsvinden, zouden een nog grotere bijdrage kunnen leveren. Het lijkt erop dat de economie door de steeds hogere brandstofprijzen, die de toenemende olieschaarste reflecteren, nu veel efficiënter omgaat met energie.

Bron
Lowtech Magazine (2012)

Jarno Smeets in actie.

Visie Icarus waargemaakt?

Al duizenden jaren droomt de mens er van: vliegen als een vogel. Volgens een Griekse mythe vervaardigde Icarus, de zoon van Daedalus, vleugels van vogelveren en bijenwas en vloog hij naar de zon. Toen de was smolt omdat hij te dicht bij de zon kwam, vond hij een jammerlijk einde. De ingenieur Jarno Smeets bleek een één-aprilgrap van filmmaker Floris Kaayk, die gedurende enkele dagen op meesterlijke wijze de gehele wereld om de tuin leidde. Maar toch. Zou het systeem dat Kaayk onder zijn alias voorstelde, kunnen werken?

(video met dank aan Douwe)

Hoe werkt het systeem?
Volgens de website zouden elektromotoren die zijn spierbewegingen via een omgebouwde Wii en smartphone (overigens een wel erg omslachtige methode), doorgeven aan de controller van de elektromotoren op zijn rug. Deze versterken de bewegingen. De elektromotoren hebben een vermogen van 2000 W, dat is bijna drie paardenkracht. Ter vergelijking: de gemiddelde scooter heeft 3 kW vermogen, anderhalf maal zoveel. Hij komt de lucht in door de enorme vleugels, met een spanbreedte van zeven meter, fladderende bewegingen te laten maken.

`Jarno Smeets` in actie.

Is het natuurkundig gezien mogelijk?
De vleugels hebben een spanwijdte van zeven meter dus leveren bij een aerodynamisch goed ontwerp in principe voldoende lift om een mens in de lucht te brengen – ultralight vliegtuigen hebben overigens een iets grotere spanbreedte. Er zijn al eerder mensen met puur spierkracht de lucht in gegaan: de bekende vliegfiets. Het is zelfs, voor enkele seconden, met een helicopter gelukt. Met een vermogen dat tien keer zo groot is als het duurvermogen van het menselijk lichaam, 200 watt, is er dus in principe geen probleem om de lucht in te gaan.

Elektrische motor en accu hoeven niet zwaar te zijn: in principe zou rond de tien kilogram voldoende zijn voor een korte vlucht. In de hoax werd twintig kilogram genoemd.

Wat ook helpt is het grondlift effect: door vlak over de grond te scheren ontstaat extra lift. Een Amerikaanse prof heeft er wat berekeningen op los gelaten en komt tot de conclusie dat het in principe kan. De verhouding tussen vleugelspanbreedte en gewicht is gelijk aan die van grotere vogels.

Concept zou kunnen werken
Natuurkundig is het concept overigens zelfs waarschijnlijker dan de vliegfiets of de human powered helicopter, die al eerder op Visionair voorbij kwamen. Ook het voortbewegingsmechanisme is geloofwaardig. Op zich is het dus niet zo gek dat veel mensen (waaronder ikzelf) er -met de nodige twijfel vanwege het geheimzinnige gedoe- in trapten.

Het is dus niet denkbeeldig dat er ooit iemand werkelijk in zal slagen klapwiekende vleugels te bouwen. Wel zal hier een stabilisator bij moeten worden gebouwd – vliegen met klapwiekende vleugels betekent een nauwkeurig evenwicht tussen diverse krachten en is veel lastiger dan zweefvliegen, aangedreven door een propellor of straalmotor. Dat is ook de reden waarom er nog geen werkende klapwiekende kunstvleugels bestaan.