Hoe zou de wereld er uit zien als op de plaats van waar nu de oceanen liggen, land ligt en we de Amerikaanse, Afrikaanse en Euraziatische Oceanen hadden? De Zweedse kunstenares Sanna Dullaway ontwikkelde deze landkaart.
Wat als zee land zou worden?
Zee tempert temperatuurschommelingen. Dat is de reden dat ijskappen veel groter zijn op land, dan in oceanen. Het Noordelijke IJsland zou daarmee veel weg hebben van Antarctica op onze aarde. Groenzee en de Baffinmeren zouden stijf bevroren zijn, vermoedelijk tot op de bodem. Dit geldt ook voor de Antarctische Zee. Het hoeft geen betoog dat het continent Pacifica, dat ongeveer de helft van de aarde beslaat, een blakerende woestijn zou zijn. De kustgebieden zouden comfortabeler zijn.
Het regenachtige Middellandse Schiereiland zou met Noordland en Oostland de kern van de bewoonde wereld vormen. Dit geldt in mindere mate ook voor het Caraïbische Schiereiland en het Hudson Schiereiland. De aarde zou veel droger zijn dan nu, met het oceaanwater opgesloten in enorme ijskappen (waardoor we niet hoeven aan te nemen dat de hoeveelheid water op aarde minder is). Wat denken jullie? Hoe zou de geschiedenis er op deze totaal andere aarde uit hebben gezien?
Veel nationalisten willen terug naar een Europa waarin grenscontroles weer de regel worden. Hoe zou Europa er dan uit zien?
Belgen en Nederlanders die na 1980 geboren zijn, hebben gesloten grenzen niet meegemaakt, maar gedurende het grootste deel van vorige eeuw was het nodig om je paspoort te laten zien als je een grens overstak. Het was dan altijd spannend of de douane moeilijk deed, als je zonder paspoort over de grens wilde winkelen. Nu moet je reizen tot Polen, of de Noordzee oversteken, om nog een echte grenscontrole mee te maken. Hoe zou het zijn als streng kijkende heren en dames met grote petten je auto binnenstebuiten zouden keren als je even wil shoppen bij de buren?
De film bevat overigens een storende fout. Er wordt beweerd, dat als de nationale grenzen weer ingevoerd zouden worden, landen als Griekenland opgescheept zouden worden met honderdduizenden immigranten. Deze analyse is onjuist. De reden dat het arme Griekenland nu zo aantrekkelijk is voor immigranten, is dat het land onderdeel is van het Schengengebied met open grenzen. Als een einde zou komen aan de open grenzen, zouden migranten proberen om rechtstreeks bestemmingen als Duitsland, Zweden en het Verenigd Koninkrijk te bereiken, bijvoorbeeld per schip of vliegtuig. Zo zouden ze een beroep kunnen doen op het Vluchtelingenverdrag. Checkpoint Charlie is nu een museum, maar ooit de grens tussen corporatisme en communisme. – Wikimedia Commons
Door een bureaucratische fout is er nu toch een klein stuk niemandsland ontstaan tussen Nederland en Duitsland. Aanleiding voor honderden idealisten om na te denken over hun ideale land, Vrijstaat Wonderland.
Fout van het Duitse kadaster
Staten zijn uitermate hebberig bij het opeisen van land. Vrijwel elke vierkante meter land op aarde, en ook veel zee, behoort toe aan een staat.
Het verhaal van Vrijstaat Wonderland begon bij een fout, of misverstand, bij het Duitse kadaster. Tussen grenspalen 142 en 144 nabij het Drentse Coevorden volgt de grens tussen Duitsland en Nederland een inmiddels gedempte sloot. Volgens een grenstractaat tussen Nederland en Hannover uit 1824 (getekend in 1825) werd bepaald dat de grens tussen de palen 8 en 9 de contouren van deze sloot volgt, waarbij de sloot in zijn geheel bij Hannover hoort.[1] Later werden grenspalen 8 en 9 hernoemd in 142 en 144, waarbij een tussenpaal die aan het noordelijkste punt van deze uitstulping staat nummer 143 kreeg. Bij een grondtransactie werd door een Duitse notaris alleen de grond binnen de uitstulping tot aan het midden van de sloot in het Duitse Grundbuch ingeschreven. Hierdoor ontstond in feite een strook niemandsland van zo’n 500 meter lang en 6 meter breed (de afstand tussen het midden van de sloot en de grenspalen) oftewel 3000 vierkante meter, aldus Wikipedia.
Eurostaete is het geel-omrande gebied. Door een fout van het Duitse kadaster werd dit statenloos.
Juridische haarkloverijen met de gemeente Coevorden, die niet al te netjes met eigendomsrechten omsprong, vormden de directe aanleiding. De eigenaar van de grond, gepromoveerd klinisch chemicus Gerrit Beukeveld, besloot vanwege de naar eigen zeggen onrechtvaardige behandeling die hij onderging, om op de smalle strook niemandsland een eigen land uit te roepen. Eerst Vrijstaat Beukeveld, dan Eurostaete geheten, waarvan nu een deel in samenwerking met een groep idealisten uitgeroepen is tot het project Vrijstaat Wonderland. De website van Vrijstaat Wonderland spreekt over een tien keer zo klein stuk, van 300 vierkante meter. Dit is ongeveer de oppervlakte van een groot vrijstaand huis met tuin. Alleen als er een erg hoge flat gebouwd wordt, en/of een diepe kelder natuurlijk, kunnen hier veel mensen wonen.
Zowel Nederland als Duitsland erkennen de nog op te richten staat niet.
Wat gaat er nu gebeuren?
Dat bepaal jij. Althans: als je je aanmeldt bij de Stichting Vrijstaat Wonderland en een tientje “administratiekosten” betaalt. Daarmee kan je je als ‘uitwoner’ van de staat in wording inschrijven. Wonderland is onderdeel van het tien keer zo grote land Eurostaete. Zondag 30 augustus 2015 is er een grondwetgevende vergadering van de staat in wording in het dorpshuis van Wijchen, een dorpje bij Nijmegen. Kort na deze datum is de onafhankelijkheidsceremonie gepland.
Gaan deze plannen lukken?
Het internationale recht is er in principe duidelijk over. Een stuk grond dat door geen andere staat geclaimd wordt is terra nullius. Dit kan door iedereen geclaimd worden. Daarmee zou er een staat ontstaan. Het internationale recht doet geen uitspraken over de grootte die deze staat moet hebben. Wel moet de staat een vaste bevolking, regering, grondgebied en de mogelijkheid met andere staten te wisselwerken hebben. Lastiger wordt het om deze staat erkend te krijgen door bestaande staten.
Volgens de negentiende-eeuwse econoom Henry George was invoering van een belasting op de waarde van grond de beste belasting. Immers, grond kan je niet bijmaken. Zou het georgisme, het flink verhogen van de ozb-heffing van grond, terwijl de overige belastingen worden verlaagd, de perverse prikkels van andere belastingen voorkomen?
Belasting en verstoring
Over het algemeen betekent het invoeren van een belasting, dat mensen zullen proberen deze belasting te ontwijken. In het geval van ongezonde gewoonten, zoals het drinken van alcohol en roken is dat natuurlijk gewenst. Maar in de meeste gevallen zorgt belastingvermijding juist voor ongewenste, averechtse effecten. Een hoge belasting op bezit bijvoorbeeld, zorgt er voor dat mensen minder gaan sparen, waardoor de samenleving als geheel armer wordt. De vliegbelasting, ingevoerd om het milieu te sparen, maakte dat de Nederlandse toeristen met de auto naar Belgische en Duitse luchthavens reden. Het gevolg: de milieuvervuiling werd veel groter in plaats van kleiner. De meeste belastingen hebben dit soort ongewenste bijwerkingen.
Omdat de hoeveelheid land vastligt (star aanbod), verkleint een belasting op land niet de hoeveelheid land.
Onroerende zaakbelasting op grond alleen
Een uitzondering is de belasting op grond. Land kan niet verplaatst worden. De enige manier om deze belasting te ontlopen is het land te verkopen en een manier te bedenken, waardoor met zo min mogelijk land zoveel mogelijk bereikt kan worden. Dit is uiteraard gewenst, want land is een schaarse hulpbron. Nederland is ongeveer het enige land, waar land uit zee wordt gewonnen. Voor vrijwel alle andere landen geldt dat er hoeveelheid landoppervlak gelijk blijft. Met andere woorden land: kan niet bijgedrukt worden, verdonkeremaand worden of last krijgen van overproductie. Het is dus verstandig, zuinig met land om te springen. Dit is precies wat er met het georgistische heffingssysteem bereikt wordt.
Zeepbel huizenmarkt wordt voorkomen
Deze belasting wordt alleen geheven op land, niet op de bebouwing boven het land. Hierdoor worden landeigenaren niet ontmoedigd om te bouwen. Als de huizenmarkt in een zeepbel verandert, stijgt de waarde van het bouwperceel enorm, van het huis zelf veel minder omdat de bouwkosten van huizen gelijk blijven. Dat betekent ook dat de belasting hierop enorm toeneemt. Uiteraard willen speculanten liever zo min mogelijk belasting betalen, zodat ze hun geld niet in huizen, maar in iets nuttigs gaan steken. Dit betekent het einde van de zeepbel.
Nadelen van het systeem
In een klein land als Nederland is de verleiding voor huiseigenaren en bedrijven groot om net over de grens te gaan zitten. De opmars van de informatie-economie betekent dat grond steeds minder belangrijk wordt. We kunnen uit steeds minder grond steeds meer waarde persen. Een kleine serverruimte op het platteland kan een miljardenbedrijf huisvesten. Maar de mogelijkheid tot ontwijken geldt voor elk type belasting.
En nog wat voordelen
Wel betekent belastingontwijking dat ze ook niet kunnen profiteren van de lage belastingen op andere dingen. Alle economische activiteiten zijn uiteindelijk grondgebonden, waardoor uiteindelijk altijd huur aan de grondeigenaren wordt betaald. Al die slimme belastingontduikers moeten natuurlijk ergens wonen. En dus bieden ze tegen elkaar op voor een nederig stulpje om meer indruk te kunnen maken op de buren. Met als gevolg dat er alsnog veel geld bij de overheid aan de strijkstok blijft hangen. Het is ook een stuk moeilijker, om te rommelen met de waarde van een stuk bouwland. Men zou ook de regel kunnen invoeren, dat de overheid het recht heeft om het land te kopen tegen de prijs die de eigenaar op geeft. Dat zal fraudeurs snel de lust benemen.
Inderdaad blijken ervaringen met het systeem positief. In Amerikaanse steden waar de onroerende zaakbelasting op bouwgrond flink werd verhoogd, terwijl de andere belastingen flink werden verlaagd, stonden er veel minder gebouwen leeg. Kortom: het invoeren van deze belasting is een heel stuk slimmer dan de fantasieloze, destructieve belastingheffingen waar de regering-Rutte nu mee op de proppen komt.
