roken

"Marlboro Man" Wayne McLaren betaalde met zijn leven voor zijn rol als rook-icoon. Na de diagnose werd hij een fel tegenstander van roken.

Sigarettenban redt tienduizenden levens per jaar

Alleen al in Nederland en België sterven er rond de 20.000 resp. 18.000 mensen per jaar aan roken. Met andere woorden: meer dan één op de zeven resp. vijf sterfgevallen. Kettingrokers leven gemiddeld zo’n tien jaar korter dan niet-rokers. Waarom verbannen we rookwaren en roken niet totaal?

Vandaag (begin april 2017) is een vriend van mij overleden aan uitgezaaide longkanker. De variant die hem het leven kostte, niet-kleincellige adenocarcinoom, wordt in meer dan negentig procent van de gevallen veroorzaakt door roken. Hij is na zijn vijftigste gestopt met roken. Waarschijnlijk was toen hij stopte al de aanleg van de tumor aanwezig. In de jaren daarna groeide de tumor sluipenderwijs en overwoekerde zijn longen en de rest van zijn lichaam. Als harde werker negeerde hij de klachten, of slikte hij pijnstillers. Einde 2016 werden de klachten zo sterk, dat hij ze niet meer kon negeren. Begin 2017 werd de diagnose longkanker gesteld. Vanaf dat moment ging het snel bergafwaarts. De tumor groeide exponentieel, en werd nu zo groot dat dit ook merkbare gevolgen had. Zelfs hoge doses pijnstillers konden de pijn niet meer wegnemen. Hij heeft gevochten tot het einde en de hoop niet opgegeven, al was de situatie vrijwel hopeloos. Dit weekend stopten zijn longen met functioneren. Hij hoestte rood slijm op. Vanmorgen stopte hij met ademen.

"Marlboro Man" Wayne McLaren betaalde met zijn leven voor zijn rol als rook-icoon. Na de diagnose werd hij een fel tegenstander van roken.
“Marlboro Man” Wayne McLaren betaalde met zijn leven voor zijn rol als rook-icoon. Na de diagnose werd hij een fel tegenstander van roken.

Verbijsterend genoeg is de boosdoener die mijn vriend doodde, tabak, in elke supermarkt vrij verkrijgbaar. Tankstations, sigarettenautomaten, gespecialiseerde tabakswinkels: overal duikt deze sluipmoordenaar  op. Waar je hemel en aarde moet bewegen om aan een antibioticum, voorgeschreven medicijn zonder doktersrecept of niet-toegelaten geneesmiddel te komen, is het bijna onmogelijk voor tabaksverslaafden om niet met rokersgerei geconfronteerd te worden.

De overheid als drugsdealer
Eén van de meest schandelijke episodes uit de koloniale geschiedenis – en dat wil wat zeggen – wordt gevormd door de Opiumoorlogen. Opium, de gedroogde hars van de papaver of slaapbol (bekend als gewas dat maanzaad levert), leverde in het keizerlijke China grote problemen op. Miljoenen verslaafden teerden weg in verlopen opiumkitten. De keizer wilde een einde aan deze plaag en verbood opium in het gehele Rijk van het Midden. Nu was er alleen een probleem. Opium was voor de Britten het meest winstgevende handelsartikel met de handel op China. In feite werd opium geruild voor Chinese thee. De Engelsen lieten deze winstgevende handel niet van zich afpakken. Ze verklaarden met de Fransen China de oorlog, om de keizer te dwingen opium te importeren.
Ook de Nederlandse (2,44 miljard) en Belgische (2,00 miljard) regeringen verdienen veel geld aan accijnzen op rookwaren. Tabak is licht. Als een land de accijnzen verhoogt om rookgedrag af te remmen, wijken rokers uit naar de buurlanden.

Europees verbod op tabak
Alleen in Europees verband is dit probleem op te lossen. In de gehele Europese Unie zou de verkoop en het gebruik van tabak verboden moeten worden. Nicotinepleisters zouden dan weer overal verkrijgbaar moeten zijn.  De levensverwachting in een gemiddeld Europees land, en, belangrijker, ook de tijd dat mensen gezond zijn (“health span”), zou met twee jaar stijgen.  Daarmee zouden we meer gezondheidswinst boeken dan alle moderne medische technieken bij elkaar en alleen al in Nederland en België meer dan tien miljard per jaar op de zorg kunnen besparen. Belangrijker: was die ban twintig jaar geleden ingevoerd, dan had mijn vriend nog geleefd.

Hoe stop ik met roken?
Iedere roker kan er voor kiezen om sigaretten op te geven. Een kwart van hen per jaar doet ook een stoppoging, vaak tevergeefs. Rook je? Stop. Nu. Direct. Geen smoezen, het gaat om je leven. Gooi al je rookgerei in de vuilnisbak of spoel het door het toilet.  Lees deze site om te ontdekken, welke gezondheidsvoordelen stoppen met roken direct oplevert. Bedenk ook wat voor leuke dingen je met die extra inkomsten van 300 euro per maand kan gaan doen. Elke maand een nieuwe smartphone bijvoorbeeld, of drie keer per jaar op vakantie naar Bali. Het gebruik van cytisine, een stop die nicotinereceptoren in je brein blokkeert, maakt de kans dat het je lukt om te stoppen met het gebruik van tabak veel groter, van 15% tot 22%. Dit medicijn werkt veel beter dan nicotinepleisters. Cytisine wordt onder andere online verkocht onder de merknaam Tabex.

We kunnen er geen doekjes om winden. Het zal een taai gevecht worden, maar het gaat om je leven. Doe het je geliefde, vrienden en familieleden niet aan om om deze volkomen vermijdbare reden dood te gaan.

Sigarettenban redt tienduizenden levens per jaar Meer lezen »

Nieuw perspectief op stoppen met roken

Een nieuwe invalshoek om te stoppen met roken, de in Groningen ontwikkelde Leer Abstinentie Theorie (LAT), biedt een andere kijk op roken dan de bestaande stopmethodes. Karin Menninga, die deze theorie mede ontwikkelde en nu heeft uitgetest, promoveert vandaag (17 januari 2013) aan de faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen van de Rijksuniversiteit Groningen.

In de LAT staat het leren over roken en niet-roken centraal. In de huidige praktijk wordt ex-rokers vaak aangeraden risicosituaties waarin ze vroeger rookten te vermijden. Maar de LAT gaat er juist vanuit dat deze situaties nodig zijn om het roken echt af te leren. Ook als zo’n situatie tot terugval leidt, is niet meteen de hele stoppoging mislukt, maar is het een ervaring die kan bijdragen aan het fundamenteel anders naar roken en niet-roken leren kijken. Want daar gaat het uiteindelijk om bij stoppen met roken: het ondergaan van een psychologische verandering. Menninga: “Je transformeert van de staat van een roker naar de staat van een niet-roker. Dat gebeurt door het leren. Je bent pas echt van het roken af als je uitgeleerd bent. Dat is een proces, niet één stoppoging.”

roken
Bron afbeelding: Wikipedia

Het is inmiddels halverwege januari, en de eerste aspirant niet-rokers die bij de jaarwisseling hun peuk afzwoeren, zijn alweer bezweken voor de sigaret. Want hoewel vele rokers jaarlijks een stoppoging ondernemen, vallen de meesten weer terug in hun oude rookgedrag. Hooguit een op de zeven rokers die verder geen hulpmiddelen gebruikt, is na een jaar nog gestopt. Als ze gebruik maken van bijvoorbeeld counseling of nicotinekauwgom loopt dat percentage op tot maximaal dertig procent. En hoewel er langs die lijnen nog steeds ontwikkelingen zijn blijft het percentage ex-rokers dat terugvalt nog steeds hoog.

Langdurig en moeiteloos gestopt blijven
Menninga presenteert in haar proefschrift een nieuw theoretisch perspectief, de Learning Abstinence Theory, waarin elementen van reeds eerder gebruikte theorieën worden gecombineerd met nieuwe elementen. We gaan ervan uit dat je de juiste dingen moet leren om gestopt te blijven. Deze dingen leer je in situaties waarin je vroeger rookte (zgn. risicosituaties). Wat je nu precies leert in zo’n situatie, hangt af van de bril waarmee je naar de situatie kijkt. Heb je er vertrouwen in dat je kunt stoppen met roken? Of geloof je misschien dat je het roken stiekem nog heel erg nodig hebt? Of voel je je goed over jezelf omdat je net een compliment kreeg? Deze ‘states of minds’ bepalen wat je nu precies leert in een risicosituatie. Daarnaast is het belangrijk om te weten of je op de goede weg bent naar het einddoel: zonder moeite en het liefst voor altijd van de sigaret afblijven. Menninga: “Als je merkt dat je stoppoging vruchten begint af te werpen en je het roken steeds minder nodig hebt, motiveert dit om vol te houden. Hiervoor is het belangrijk dat je feedback krijgt over de voortgang van je stoppoging.”

Vallen en opstaan
Essentieel in de methode is dat stoppen wordt beschouwd als een proces van vallen en opstaan, waarbij elke keer dat een roker in de verleiding wordt gebracht om te roken wordt beschouwd als een leermoment. Soms heeft een ex-roker maar één leermoment nodig om moeiteloos gestopt te blijven, anderen meer. Om voorgoed te stoppen moet een stopper drie dingen zelf merken/leren:

  1. dat roken geen voordeel heeft, bijvoorbeeld niet nodig is om met stress om te gaan;
  2. dat hij zelf in staat is om niet te roken;
  3. dat het leven zonder roken voordelen heeft en goed en zinvol is.

Vanuit het LAT perspectief moet begeleiding bij stoppen met roken zich dus vooral richten op het ondersteunen van het juiste leerproces. In principe kan dat met behulp van een coach via internet, maar ook huisartsen of stoppoli’s zouden hier in de toekomst iets mee kunnen.

Menninga: “Nu is het vaak zo dat een stopper na toch weer het eerste trekje zegt: ‘Alles is mislukt’, en misschien een tijd wacht voor hij weer een nieuwe poging durft te wagen. Dit geeft een enorme druk op de stoppoging en alleen dat al kan ervoor zorgen dat je het gevoel hebt dat je hebt gefaald. Door met een andere bril naar je stoppoging te kijken en jezelf niet meteen de grond in te boren als het niet meteen lukt, maakt het het allemaal wat meer ontspannen.”

Begeleiding
Menninga, zelf niet-roker, volgde onder andere het rookgedrag van 323 ex-rokers, die zes maanden of korter gestopt waren. Ze vulden drie keer een uitgebreide vragenlijst in: bij aanmelding, na drie maanden en na zes maanden. Het bleek dat rokers die zichzelf nu slechter af vonden dan toen ze nog rookten vaker terugvielen na 1 en na 6 maanden. Onderdeel van de LAT-theorie is dat als stoppers onzeker zijn of hun stoppoging wel goed gaat, de moed hen in de schoenen zakt. Ook al roken ze maanden niet, als ze denken dat ze slechter af zijn dan toen ze nog rookten of andere tekenen denken te zien dat het niet goed gaat met de stoppoging, dan geven ze het op. Menninga: “Het is dus belangrijk feedback te krijgen over je voortgang. Als je ziet dat je vooruit gaat, blijf je gemotiveerd om vol te houden.”

Menninga hoopt dat de LAT-theorie een nieuwe basis zal leggen voor een nieuwe kijk op stoppen met roken. Vanuit de LAT gezien ‘doen’ rokers niet langer een stoppoging, maar beginnen zij aan een proces van het afleren van roken. Menninga: ‘Nu vallen nog steeds heel veel ex-rokers terug. Het zou toch mooi zijn als de inzichten uit de LAT op termijn zouden leiden tot minder terugval, daar is het toch allemaal om te doen’.

Bron: RUG.nl

Nieuw perspectief op stoppen met roken Meer lezen »

Stoppen met roken verbetert het seksleven.

Stoppen met roken verbetert de seks

Stoppen met roken verbetert het seksleven.
Stoppen met roken verbetert het seksleven.
Stoppen met roken verbetert de bedprestaties van mannen. Dat concluderen wetenschappers uit Boston die onderzoek verrichtten naar de seksuele gezondheid van mannen die succesvol waren gestopt met roken, en mannen die weer zijn begonnen na het volgen van een stoppen-met-rokenprogramma. De onderzoekers denken dat artsen met hun voorlopige bevindingen mannen makkelijker kunnen overtuigen van het nut om met roken te stoppen. Dat rokers tweemaal zoveel kans lopen op impotentie als niet-rokers was al bekend uit ander onderzoek.

Wat dat betreft gaat het dus de goede kant op met de seksbeleving in Nederland; enkele weken geleden kwam Stivoro nog met een persbericht dat Nederland momenteel het laagste percentage rokers ooit kent. Goed nieuws, behalve dus voor de buren…

Bron:
Association between smoking cessation and sexual health in men (let op: om het hele onderzoek te lezen moet je inloggen)
Artsennet.nl
Prevalentiecijfers Stivoro (onderstaande afbeelding)

Het aantal rokers is in 2011 aanzienlijk gedaald

Stoppen met roken verbetert de seks Meer lezen »