ruimtelijke ordening

Tiny houses, de oplossing voor het woningtekort in Nederland? Bron: Flickr, Ben Chun

Tiny houses kunnen het woningtekort in Nederland vrij eenvoudig oplossen

10 reacties / Ideeën, Maatschappij, Nederland, Social Engineering / Door Germen Roding / 12 maart 2018 12 maart 2018

Overal verspreid over het land liggen onbenutte kleine stukjes grond. Als hier honderdduizenden kleine huisjes worden gebouwd, zou hiermee een einde komen aan de woningnood.

Op dit moment is wonen in Nederland voor grote groepen mensen onbetaalbaar aan het worden. De oorzaken voor het gebrek aan woonruimte zijn:

Bodemgebruik in Nederland in 2012. Bron: CBS

een onnodig streng ruimtelijke ordeningsbeleid. Op dit moment heeft slechts vijf procent van alle grond in Nederland een woonbestemming, zie de figuur. Deze grond wordt ook erg inefficiënt benut. Het platteland kan in principe op strategische plaatsen van kleine woningen worden voorzien in traditionele stijl.
onnodig strenge welstandseisen. Zo laat het Bouwbesluit niet toe dat een ruimte meerdere functies heeft, terwijl bijvoorbeeld een douchecel goed te combineren is met een keuken.
de straf op samenwonen bij uitkeringsgerechtigden
de hypotheekrenteaftrek. De kunstmatig lage kosten om geld te lenen betekent dat huizenkopers tegen elkaar opbieden en de prijzen enorm opdrijven.
hoge migratie. Door nationalistische partijen als de PVV wordt de massa-immigratie als oorzaak voor het woningtekort genoemd. In 2016 was sprake van een migratiesaldo van dertigduizend. Dit komt overeen met een woningbehoefte van rond 15.000 per jaar. Dit is een derde van alle huizen die op dit moment gebouwd worden, rond de 50.000 per jaar.

Tiny houses
Niet alleen in Nederland, maar ook elders in de wereld worden huizen steeds meer onbetaalbaar omdat de effectieve inkomens dalen. Dit inspireerde de beweging voor tiny houses. De kleinste tiny houses hebben minder dan tien vierkante meter oppervlakte nodig door het slim combineren van gebruiksfuncties. Ge begrijpt dat dit geheel in strijd is met het Bouwbesluit en dergelijke, waardoor deze huisjes meestal op wielen worden geplaatst. Hiermee vallen ze niet meer onder het Bouwbesluit.

Niet-benutte grond
Vooral op industrieterreinen is er veel onbenutte grond, maar ook bijvoorbeeld bij spoorlijnen, plukjes onbenutte grond in steden en dergelijke kunnen tiny houses gerealiseerd worden. Deze plukjes zijn vaak te klein voor een standaard huis, maar ideaal voor een tiny house. Onder wegen kunnen woningen met doorzichtige daktegels gerealiseerd worden. Vooral in steden betekent dat vele procenten extra woonruimte. De oppervlakte kan worden verdubbeld door ze gedeeltelijk in te graven, of gecombineerd met een parklandschap zoals bij hobbitwoningen. Kelderwoningen hebben bij sociaal bewogen ambtenaren een slechte reuk, maar sinds eind negentiende eeuw zijn goede isolatiematerialen ontwikkeld. Strategisch geplaatste lichtkoepels en dergelijke brengen veel daglicht binnen.

De SP Rotterdam organiseert elk jaar de Huisjesmelker van het Jaar verkiezing. Wat geeft huisjesmelkers de kans?

Lang leve de huisjesmelker

6 reacties / Analyses, Ideeën, Maatschappij, Misvattingen, Nederland / Door Germen Roding / 28 augustus 2013 28 augustus 2013

De huisjesmelker laat door zijn schaamteloze schraapzucht zien hoe incompetent de huisvesting in Nederland is geregeld. Tijd om de huisjesmelkers de eer te geven die hen toekomt.

Huisjesmelkers
Nu veel studies weer beginnen, zijn studenten massaal op zoek naar nieuwe woonruimte . Dit is ook seizoen dat we het meest te horen krijgen over huisjesmelkers. Huisjesmelkers worden in Nederland gehaat. We spreken grote schande van mensen die heel veel geld vragen voor bouwvallige woonruimten. Toch hebben huisjesmelkers meestal weinig moeite om huurders te vinden voor hun bouwvallen. Blijkbaar voorzien huisjesmelkers dus, hoe ziek het ook klinkt, in een economische behoefte. Je kan je dus afvragen wie de werkelijke boosdoeners zijn: zijn dat de huisjesmelkers die hun kans schoon zien om veel geld te verdienen, of zijn dat politici en woningcorporaties die het vertikken om goedkope woonruimte te bouwen waar blijkbaar veel behoefte aan is?

Waarom is het zo een groot probleem om goedkope woonruimte te leveren in Nederland?
In wat wij ontwikkelingslanden noemen, is het blijkbaar helemaal geen probleem aan goedkopere woningen te komen. Je ziet er vaak dat krottenwijkbewoners eigenhandig of met behulp van familie en vrienden toch vrij aardige paleisjes kunnen bouwen. in ontwikkelingslanden hebben mensen niet veel. De oorzaak van het probleem is dus niet wat wij niet hebben, maar wat we wel hebben. Wat is er de oorzaak dat de bouwkosten in Nederland zo bespottelijk uit de hand lopen?

Rigide bestemmingsplannen
Wie een bedrijfje aan huis wil beginnen, is er ongetwijfeld al mee in aanraking gekomen: bestemmingsplannen. Het Nederlandse grondgebied en dat van andere ontwikkelde landen is nu versnipperd in zogeheten zones waar gebouwen met verschillende bestemmingen staan. Op een industrieterrein bijvoorbeeld is het verboden om woningen te bouwen. Omgekeerd is het ook verboden om in een woonwijk een grote fabriek te bouwen. Soms is dit nuttig. Als SE Fireworks, het bedrijf dat in 2000 in Enschede in de lucht vloog niet in een woonwijk had gestaan maar op een industrieterrein, waren er veel minder mensen omgekomen.

Aan de andere kant is het ook lastig. In Nederland anno 2013 staat heel veel kantoor- en winkelruimte leeg, maar is er gebrek aan betaalbare woonruimte in grote steden. Als particulieren en studenten in de leegstaande kantoren en winkels zouden kunnen wonen, zouden de problemen qua woonruimte in Amsterdam als sneeuw voor de zon verdwijnen.

Rigide bouwvoorschriften
Een al even groot probleem zijn de strenge bouwvoorschriften in Nederland. Hierdoor hebben aannemers niet de vrijheid om onorthodoxe bouwmethodes en bouwmaterialen toe te passen die zowel veiliger en milieuvriendelijker als goedkoper zijn. Als meer van geprefabriceerde bouw gebruikt zou kunnen worden gemaakt, zou dat bouwkosten enorm drukken en hierdoor het wonen in grote steden als Amsterdam veel goedkoper maken. Ook zou je kunnen denken aan de inzet van meer mobiele woningen, denk aan omgebouwde zeecontainers en dergelijke. Dit is niet mogelijk vanwege welstandseisen. Klaarblijkelijk staan wereldvreemde ambtenaren Bouwzaken er niet bij stil dat heel veel mensen ook in een huis van slechte kwaliteit willen wonen als ze maar ergens kunnen wonen. Het alternatief is vaak dat ze op straat moet wonen of in een onleefbare situatie met anderen.

De huisjesmelker als probleemoplosser
De huisjesmelker biedt een goede oplossing voor dit dilemma. Hij of zij zorgt er voor dat ook voor mensen met een smalle beurs op een gewilde locatie zoals een grote stad toch nog kunnen wonen. Hiermee lost de huisjesmelker heel veel problemen op die door incompetente ambtenaren en woningcorporaties zijn veroorzaakt.

Uiteraard vormen de diensten van huisjesmelkers een slechte oplossing. Een betere oplossing is het bouwen van grote hoeveelheden goedkope woningen die toch nog leefbaar zijn. Hier rust een grote uitdaging voor stedebouwkundigen en architecten. Zij zullen af moeten rekenen met peak fantasy.