Narikel Janjira, buiten Bangladesh beter bekend als Saint Martin's Island, wordt een steeds geliefdere toeristische bestemming.

Bangladesh bereidt zich voor op een toekomst op het water

Stel, je woont in een dichtbevolkt land waarvan geregeld de helft onderstroomt. Tot overmaat van ramp stijgt de zeespiegel. Komt het bekend voor? Bangladesh zit met hetzelfde probleem als Nederland. Wat kan Nederland leren van de Blauwe Economie van Bangladesh?

Bangladesh: van armste land ter wereld tot maritiem powerhouse
Toen de Bangladeshi zich met de hulp van India bevrijdden van Pakistaanse onderdrukking in 1971, leek de situatie hopeloos. Bangladesh is drie keer zo dicht bevolkt als Nederland en België: de 160 miljoen overwegend islamitische Bangladeshi  bewonen een laag liggende rivierdelta van 3,5 maal Nederland. Bij zware moessons loopt vaak meer dan de helft onder water. Het Pakistaanse leger hield wreed huis, waarbij naar schattingen van de Bengaalse overheid drie tot tien miljoen Bengalen zijn vermoord. Vooral intellectuelen moesten het ontgelden. Ook werd er veel infrastructuur vernield. Kortom: Bangladesh was na de onafhankelijkheid een ruïne. Van het ooit gouden Bengalen (shonara Bangla) was weinig over. De Bangladeshi moesten letterlijk hun land uit een moeras opbouwen.

En dat deden ze. Het uitermate wrede optreden van het Pakistaanse leger, opgehitst door extremistische Deobandi mullahs die de Bangladeshi tot koeffaar (ongelovigen) verklaarden, genas de Bangladeshi grondig van utopische idealen over een islamitische samenleving. Ze wisten dat de toekomst alleen maar beter kon worden dan het heden. De Bengaalse diaspora en buitenlandse hulp stonden de bevolking bij. Bangladesh schuilde onder de militaire paraplu van machtig buurland India, waardoor de Bangladeshi zich konden toeleggen op het opbouwen van hun land, en niet, zoals de bezetter Pakistan, miljarden hoefden te verspillen aan tanks, raketten en vliegtuigen. Bangladesh slaagt er zelfs in meer dan een miljoen Rohingya vluchtelingen op te vangen. Dat aantal is evenveel als het honderd maal zo rijke Duitsland opgevangen heeft.

Belastingen zijn laag en ondanks de hardnekkige corruptie, werd het geld dat binnenkwam grotendeels verstandig besteed. Het gevolg hiervan is dat de economie van Bangladesh groeit als kool, gemiddeld zo’n zes procent per jaar. Toch dreigen er donkere wolken aan de horizon. Het voornaamste probleem is de stijgende zeespiegel, die het landoppervlak van Bangladesh drastisch zal doen afnemen..Bangladesh besloot daarom voor de vlucht naar voren te kiezen. Succesvolle onderhandelingen met buren India en Myanmar legden de maritieme grenzen vast, waardoor het bruikbare oppervlak voor Bangladesh bijna verdubbelde. Een steeds groter deel van de economische groei komt nu uit het ontwikkelen van de zogeheten blauwe economie.

De blauwe economie: wonen en verbouwen op het water
Drijvende tuinen: Als landdieren zijn wij mensen van nature huiverig voor water. We zijn geneigd water te zien als verloren land. Dit is onterecht. Met enige aanpassingen is water prima om te toveren tot productief landbouwgebied. Zo worden drijvende tuinen in Bangladesh steeds populairder[1]. In het zuiden van het land groeit veel waterhyacint, in de subtropen een hardnekkig wateronkruid dat natuurlijk drijfvermogen  levert.  Dit wordt als ondergrond voor drijvende tuinen gebruikt. De laag met waterhyacint wordt bedekt met teelaarde. In het noorden groeit weinig waterhyacint, waardoor gebruik wordt gemaakt van plastic drijvers, zoals lege plastic vaten. Varianten die nu ook worden uitgerold zijn drijvende eendenhokken, drijvende scholen en visvijvers. De kosten voor deze drijvende tuinen zijn relatief laag: alleen arbeidsloon voor drijvende tuinen op basis van waterhyacinth, $260 (rond de tweehonderd euro) voor een drijvende tuin van honderd vierkante meter met plastic drijvers. Geen wonder dat de overheid van Bangladesh veel ziet in dit systeem en het uit wil breiden tot 20 000 vierkante kilometer oppervlak. [2] Ook in het buitenland is deze uitvinding uit Bangladesh een doorslaand succes. Onder andere Cambodja en de Filippijnen passen het concept nu toe.

Narikel Janjira, buiten Bangladesh beter bekend als Saint Martin's Island, wordt een steeds geliefdere toeristische bestemming.
Narikel Janjira, buiten Bangladesh beter bekend als Saint Martin’s Island, wordt een steeds geliefdere toeristische bestemming.

Nederland en in beperkte mate België kan dit ook. Zo kunnen we zeewier kweken, enkele proefboerderijen zijn al actief. Wanneer visteelt, intensieve varkenshouderij en sommige tuinbouw naar de zee wordt verplaatst, vermindert dit de milieubelasting enorm. Ook wordt de ziektedruk veel minder.

Het continentaal plat van Bangladesh verdubbelt de oppervlakte van het land. Bron: 3.
Het continentaal plat van Bangladesh verdubbelt de oppervlakte van het land. Bron: 3.

Zeebodem exploiteren: een overeenkomst tussen India en Bangladesh maakte de weg vrij om de zeebodem die grenst aan Bangladesh in gebruik te nemen. [3] Deze deal verdubbelt de oppervlakte van Bangladesh en maakt het mogelijk naar olie en gas te boren, voorzover nog relevant, en zeemineralen te winnen.

Toerisme: de eilanden in de Zee van Bengalen zijn omringd door koraal en kleurrijke vissen. Onder andere het eiland Saint Martin (Narikel Jinjira) wordt hierdoor steeds populairder bij toeristen. Sommige planners overwegen het creëren van nieuwe eilanden. Dit zou Nederland ook kunnen doen.

Bronnen
1. The floating gardens of Bangladesh, New York Times (2014)
2. Floating Garden Agricultural Practices in Bangladesh: A Proposal for Globally Important Agricultural Heritage Systems (GIAHS), ministerie van landbouw van Bangladesh
3. BD gets 19,467 sq km disputed area in the Bay; Exclusive economic zone and continental shelf up to 667 km in the sea, Bangladesh Chronicle, 2014

Laat een reactie achter