Rubberbomen moeten ingekerfd worden, waarna het rubber in opvangbakjes loopt. Een moeizaam werkje.

Europese natuurrubber vervangt tropische rubber

In Wageningen wordt nu gewerkt aan het teeltrijp maken van de Russische paardenbloem en de woestijnheester guayule. Beiden leveren de uitgangsstof die voor natuurrubber wordt gebruikt. Als de proeven slagen, is Europa over vijf jaar niet meer afhankelijk van de import van natuurrubber uit Azië.

De guayule is een woestijnplant; teelt bedreigt dus niet de voedselproductie. De resten kunnen als biomassa worden gebruikt. Bron: USDA
De guayule is een woestijnplant; teelt bedreigt dus niet de voedselproductie. De resten kunnen als biomassa worden gebruikt. Bron: USDA

Russische paardenbloem en guayule-heester
De twee planten die nu onderzocht worden staan al langer bekend als rubbervervanger. Zowel de Russische paardenbloem, Taraxacum kok-saghyz, als de guayule-heester (Parthenium argentatum) bevatten namelijk hoge concentraties poly-isoprenen, de natuurlijke grondstof voor natuurrubber die nu uit het melksap, de latex, van de rubberboom (Hevea brasiliensis) gewonnen wordt. In de Tweede Wereldoorlog waren de rubberplantages bezet door de Japanners. Daarom deden de Sovjets onderzoek naar de Russische paardenbloem, de Amerikanen naar de guayule-heester, een inheemse woestijnplant uit de Arizona-woestijn. Ook de guayuleheester is verwant met de paardenbloem.

Rubber steeds schaarser en bedreigd door ziekten
De rubberboom is afkomtig uit Brazilië, maar een daar inheemse schimmelziekte maakt plantages in Brazilië zelf niet rendabel. Om die reden zijn er grote rubberplantages in onder meer Indonesië en het Maleise schiereiland, waar de schimmelziekte nog niet massaal voorkomt. De laatste tien jaar is de prijs van natuurrubber vervijfvoudigd. De reden: een sterk groeiende vraag uit India en China. Natuurrubber is onmisbaar voor onder meer autobanden en gemakkelijker uit planten te halen dan synthetisch te bereiden.

Europa klimatologisch erg geschikt voor rubberalternatieven
De Russische paardenbloem is vooral geschikt voor noordelijke breedtegraden, zoals die van Nederland. De guayule voelt zich het beste thuis in halfwoestijnen, zoals in Spanje. Beide soorten kunnen hierdoor Europa onafhankelijk maken van rubberimport.
In Wageningen worden nu genen ingekruist om het poly-isopreengehalte in het melksap van de Russische paardenbloem te verhogen. Ook doen Wageningse onderzoekers in Spanje ‘klassiek’ agronomisch onderzoek naar de beste teeltmethoden voor guayule om de poly-isopreenopbrengst per hectare te maximaliseren.

Rubberbomen moeten ingekerfd worden, waarna het rubber in opvangbakjes loopt. Een moeizaam werkje.
Rubberbomen moeten ingekerfd worden, waarna het rubber in opvangbakjes loopt. Een moeizaam werkje.

Machinaal oogstbaar
Er is nog een voordeel. Op dit moment wordt natuurrubber moeizaam met de hand geopogst. De boer kerft de stam van de rubberboom in, zodat het melksap in gereedstaande emmertjes stroomt. Om die reden is er een enorme arbeidsbesparing te verwezenlijken. Op dit moment wordt bij de guayule al een oogst van 1000 tot 1500 kg natuurrubber per hectare bereikt. Dat is ongeveer even goed als de rubberboom presteert, maar dan wel met veel minder werk. De onderzoekers verwachten over enkele jaren een dergelijke oogst ook bij de Russische paardenbloem te kunnen halen. Kortom: het schilderachtige plaatje hiernaast heeft waarschijnlijk zijn langste tijd gehad.

Bron:
WageningenWorld (1/2012)

2 gedachten over “Europese natuurrubber vervangt tropische rubber”

Laat een reactie achter