Al meer dan drie miljard jaar is Mars een dode planeet. Maar daarvoor was Mars bedekt met ondiepe zeeën en had de planeet een atmosfeer. Zou ondergronds leven op Mars overleven op radioactiviteit?
Op dit moment is Mars een dorre, droge planeet. Een plek waar heel misschien Antarctisch korstmos het met hangen en wurgen vol zou kunnen houden, verder bijna geen enkele levensvorm.
Maar we zien natuurlijk alleen de dode oppervlakte van Mars. Van onze eigen planeet, de aarde, weten we dat tot vele kilometers diepte nog bacteriën leven. Deze rotsbacteriën leven van kleine beetjes waterstof en andere stoffen zoals sulfaten, die vrijkomen uit de rots als gevolg van radioactieve processen.
Waarschijnlijk zijn de omstandigheden binnen in de planeet zelf stuk beter voor leven dan aan de dorre oppervlakte van Mars. Dus misschien zoeken we wel op de verkeerde plek, en vinden we ondergronds leven op Mars diep onder de oppervlakte.
Kleine, hete kern
Mars is nog steeds niet een compleet afgekoelde dode klomp. Begin dit jaar traden Marsbevingen op, alle in het gesteente onder de regio Cerberus Fossae. Dat gaf NASA, en de Zwitserse universiteit waarmee de organisatie samenwerkt, de mogelijkheid om een soort echo te krijgen van Mars.
Al eerder hebben op deze manier geologen de structuur van het binnenste van de aarde en van de Maan opgehelderd.
Daarom weten we nu dat er in het binnenste van Mars ken van vloeibaar metaal zit, van bijna 2000 km diameter. Dat is best zo groot, als je bedenkt dat Mars zelf maar 6000 km in doorsnede is.
En, belangrijk voor leven, is het dus best wel warm in het binnenste van Mars. Daar komt waarschijnlijk vloeibaar water voor, en vormt daarmee een plek waar ondergronds leven op Mars, zoals bacteriën in theorie zou kunnen overleven.
Uitwisseling van leven tussen de aarde en Mars
We weten niet of dit klopt, maar het zou niet onlogisch zijn als deze bacteriën ook op Mars voorkomen. De oudste sporen van leven op aarde, die zijn aangetroffen in de Groenlandse Isua rots, zijn bijna 4 miljard jaar oud. Met andere woorden er is een venster van bijna 1 miljard jaar geweest waarin zowel op aarde als op Mars leven mogelijk was, op aarde leven bestond. 4 miljard jaar geleden kwam ook het magnetische veld op Mars tot een einde. Vanaf dat moment was het leven op de planeet gedoemd.
In principe kan leven en weer reizen tussen planeten door asteroïdeninslagen. Zoals tijdens het Late Heavy Bombardment, ongeveer 3,8 miljard jaar geleden op aarde. Waarschijnlijk zijn door deze zware inslagen allerlei brokstukken van de aarde losgerukt en op Mars terechtgekomen. En, mogelijk, is het leven vanaf Mars op de aarde terecht gekomen.
Uit berekeningen van NASA volgt, dat de atmosfeer ooit even dik als die van de aarde was, maar in de loop van miljarden jaren 99% van zijn gassen heeft verloren.
Hoe vinden we ondergronds leven op Mars?
Het leven op Mars, als het al bestaat, heeft het nu zwaar. maar diep onder de grond zijn misschien plekken waar nog steeds een combinatie van vulkanische warmte en grondwater, het voor leven mogelijk maakte om voort te blijven bestaan. De meest kansrijke plekken zijn dus waar zowel sporen van vulkanische activiteit bestaan, als van grondwater. Vooral interessant is natuurlijk de plek waar de aardbeving zich voordeed, namelijk Cerberus Fossae. Cerberus Fossae is een bergachtig gebied dat vlak bij de evenaar ligt. De laatste actieve vulkaanuitbarsting deed zich daar maar 54 000 jaar geleden voor. [2] Cerberus Fossae lijkt hiermee de meest logische plaats om te onderzoeken op sporen van ondergronds leven op Mars.
Bronnen
1. J.D. Tamas et al., Earth-like Habitable Environments in the Subsurface of Mars, Astrobiology, 2021 Paywall versie (helaas geen openbare versie beschikbaar)
2. David G. Horvath et al., Evidence for geologically recent explosive volcanism in Elysium Planitia, Mars, Icarus, Volume 365, 1 September 2021, 114499. Paywall versie hier, ArXiv gratis versie hier