Stel, we zouden alle bossen, weilanden, woongebieden en zo voort, verdelen onder de Nederlanders. Hoeveel oppervlakte per Nederlander is er dan?
Nedertuin
Nederland is dichtbevolkt, dus is er maar een klein stukje Nederland per Nederlander. We moeten het ieder doen met een stukje land van 50 bij 40 meter, een grote tuin. Nedertuin. Daarbij hoort dan wel extra een meertje van bijvoorbeeld vijftien bij vijftien meter, het mini-IJsselmeer, en een iets grotere vijver met zout water, de mini-Waddenzee. Per Nederlander is er een ruim huis met tuin beschikbaar, omgerekend 135 vierkante meter. Ongeveer de helft van een vijver. Ook is er een werkplaats van zeven bij zeven vierkante meter. Daarin produceer je alles wat je nodig hebt, van bouwmaterialen tot bewerkt voedsel en elektronica.
Fietspaadje en monorail
Een smal fietspaadje van zestig meter lang leidt tot je huis. Het vliegveld van anderhalve vierkante meter is net groot genoeg om een vracht-drone op te laten landen. Dan maar de trein? Met vijf vierkante meter spoor kan je niet heel veel. Dan maar een monorail aanleggen van tien centimeter breed en vijftig meter lang, om van het uitzicht te genieten.
Afvalprobleem
Aan een auto heb je niet zoveel in Nedertuin. Vandaar dat je auto ligt weg te roesten als samengeperst slooppakketje op een kwart vierkante meter. Ook begraafplaatsen zijn schaars. Er is ruimte voor één voorouder. De vuilstort is anderhalve vierkante meter groot, maar wel een meter of tien a twintig hoog. Daar moet je een oplossing voor verzinnen. Op je land tref je voorbereidingen voor een nieuwe aanbouw van vijf bij vier. Hiervoor haal je het zand en grind uit een diepe put van twee vierkante meter. Misschien toch slimmer om het afval als bouwmateriaal te gebruiken, bedenk je je.
Klein bosje en weinig natuur
Nedertuin kent bos, maar niet veel. In het kleine stukje groen van tien bij twintig meter passen misschien twintig bomen. Gelukkig is er een camping, net groot genoeg voor één tent, en ruimte voor één mini-attractie van zeven vierkante meter. Genoeg van kamperen? Er is een sportveldje van vijf bij vier meter – genoeg voor een tafeltennistafel – en een klein park dat ongeveer net zo groot is.
Het zompige moeras van zes bij zes meter mijd je, tenzij je in een erg depressieve bui bent, maar het duin- en heideveldje van zeven bij acht meter gebruik je wel eens om te zonnen als het mooi weer is.
Veel landbouwgrond en wonderkas
En de rest van het land? Meer dan de helft van Nedertuin is in gebruik om jou in leven te houden. Zo is er een groentekasje van negen vierkante meter, waar enorme hoeveelheden tomaten, komkommers en paprika’s worden geproduceerd. Veel meer dan jij eet, want slechts één vierkante meter kas produceert al 350 komkommers of 50 kg tomaten. Het grootste deel van deze enorme productie gaat naar het buitenland. Zelf ontspan je op je volkstuintje van 2 vierkante meter.
De bulk van de voedselproductie komt van je 30 x 24 meter aardappels, tarwe, maïs en suikerbieten. Hierop produceer je een kleine 500 kg aardappels, 75 kg tarwe en genoeg suikerbieten voor 63 kg suiker. Dit produceert ruim genoeg om je in leven te houden. Gemiddeld eten Nederlanders namelijk ‘maar’ 82 kg aardappels, 60 kg brood 40 kg suiker.
De problemen ontstaan door het tweederde varken, de kwart koe en je zes kippen, die je bezit. Je weiland van 563 vierkante meter deel je met drie buren om daarop jullie gezamenlijke koe te laten grazen. Zelfs dan moet deze koe nog bijgevoerd worden. Met eiwitrijke gewassen uit het buitenland. Driekwart van ons eiwit halen we het het buitenland. Vooral in de vorm van soja. Omgerekend heeft Nedertuin 138 kilo soja nodig voor al dat vee. Zonder deze enorme import had je niet al dat vee kunnen houden. Al is het in principe mogelijk om voor een deel over te stappen op vleesvervangers. Zo produceren veldbonen 200 tot 300 gram eiwit per vierkante meter per jaar. Dus met wat minder suikerbieten en aardappels, en meer veldbonen of een andere goede eiwitbron, zouden we met weinig problemen aan eiwit komen.
Nederbaai
Gelukkig is Nederbaai, je aandeel in de Nederlandse Exclusieve Economische Zone, anderhalf keer zo groot: een stuk zee van 50 x 64 meter. Op dit moment wordt er niet zoveel gedaan met Nederbaai, maar dat is snel aan het veranderen. Zo komen er steeds meer windmolenparken. Interessanter zijn de experimenten met het kweken van zeewier. Zeewier groeit erg snel. Een pessimistische schatting [3] leert dat je zonder bemesting slechts 5 procent van de zeeoppervlakte voor zeewier kan gebruiken, maar dit levert samen wel 160 kg gedroogd zeewier op met een hoog eiwitgehalte. Voldoende om alle import van soja te vervangen.
Hoe groot is Nederland?
Het Koninkrijk der Nederlanden wordt bijna in zijn geheel in beslag genomen door het land Nederland, dat geheel binnen Europa ligt. De drie andere “landen” buiten Europa, en de overige zijn eilandjes met een totaal oppervlak van minder dan duizend vierkante kilometer, de oppervlakte van een grote gemeente. Waar de grenzen van Nederland liggen is op land vrij duidelijk, maar op zee dubbelzinnig.
Telt alleen de landoppervlakte van Nederland mee? Of ook de territoriale wateren? Of ook de Nederlandse Exclusieve Economische Zone, onze taartpunt van de Noordzee? Dan geldt dit ook voor het Caraïbische deel van Nederland, en wordt de verhouding in oppervlakte anders: het Nederlandse deel van de Caraïbische Zee is ongeveer even groot als het Nederlandse deel van de Noordzee.
Voor dit artikel concentreren we ons op Europees Nederland en de NEEZ in de Noordzee. Nederland zelf is (inclusief Waddenzee en IJsselmeer) 41542 vierkante kilometer groot, de NEEZ is met plusminus 57 000 km2 ongeveer anderhalf keer zo groot.
Bron gegevens
Bronnen
1. CBS Statline landgebruik (data actueel tot 2015)
2. CBS Statline landbouwproductie
3. L. van Duren, Een realistische kijk op zeewierproductie in de Noordzee, memo WUR Depot, 2018