Tegen lage-lonen landen leggen we het onherroepelijk af, maar...

Lage lonen werken niet

Economen vertellen ons dat lage lonen de oplossing zijn om te concurreren met China en andere lage-lonen landen. Hebben ze gelijk? Zo nee, welke strategie werkt dan wel?

Tegen lage-lonen landen leggen we het onherroepelijk af, maar...
Tegen lage-lonen landen leggen we het onherroepelijk af, maar...

Lage lonen en outsourcing
Outsourcing is vanaf de negentiger jaren steeds populairder geworden onder managers in Europa en Noord-Amerika. Het werkt ongeveer als volgt. Je kopieert een fabriek in bijvoorbeeld Nederland machine voor machine in een lage-lonen land als China, maakt spannende reizen naar een exotisch land, geeft de arbeiders daar een bedrijfstraining, stelt een lokale bedrijfsleider aan en begint te werken aan je Powerpoint presentatie waarop je de enorme sprong in je winst toont. Eeuwige glorie en de dank van je aandeelhouders zijn je deel.

Druk om de lonen te verlagen
De ondernemers die in het rijke westen blijven zitten, hebben daarom een probleem. Een Chinees kost gemiddeld per maand ongeveer 25o euro, een Noord-Europeaan, inclusief belastingen en premies, het twintigvoudige[1]. Veel ondernemers die weggeconcurreerd dreigden te worden door producenten uit lage-lonen landen kozen daarom eieren voor hun geld en verhuisden hun productie ook richting China 0f een ander lage-lonen walhalla. Er ontstond ook veel druk op regeringen en vakbonden om akkoord te gaan met lagere lonen en slechtere arbeidsvoorwaarden. In landen met een zwakke collectieve sector, zoals de VS, waren deze pogingen uitermate succesvol. Zo zijn de lonen van een ongeschoolde arbeider in een Amerikaanse autofabriek nu gedaald tot tien tot vijftien dollar per uur, rond de acht tot twaalf euro. Dat is maar anderhalf keer zoveel als een arbeider in de qua lage lonen beruchte Walmart hypermarktketen verdient.

In bijvoorbeeld Nederland en Duitsland minder, alhoewel ook hier de sociale voorzieningen verslechterd zijn. Waar dit perverse prikkels om niet te werken verminderde, was dit uiteraard een uitstekende zaak. Zo is het in Nederland vaak lucratiever om een bijstandsuitkering met allerlei extraatjes te genieten in een gulle gemeente dan om het minimumloon te verdienen en de volle mep voor allerlei dingen te moeten betalen. Ons sociale-uitkeringenstelsel is hopeloos inadequaat en moet totaal op de schop, bijvoorbeeld door alle sociale uitkeringen te vervangen door een basisuitkering. Alleen de SOPN en de Partij van de Toekomst lijken dit door te hebben.

Race to the bottom is hopeloos
We kunnen deze wedloop naar een zo laag mogelijk loon niet kunnen winnen. De kosten voor levensonderhoud in Nederland en andere ontwikkelde landen zijn zo hoog dat de lonen domweg niet kúnnen dalen onder een bepaald minimum zonder dat werknemers enorm in de problemen komen. Een Chinees verdient per maand minder dan een Nederlandse werkgever alleen al kwijt is aan ziektenkostenpremie. Overigens: het minimumloon in de textielindustrie van Bangladesh is 3000 taka (plm. € 40) per maand[2]. Dat is ongeveer wat een Noorse arbeider bruto per uur kost[1]. Hoe stellen de dames en heren economen zich voor dat we hiermee concurreren? Afgezien van de kwestie, uiteraard, dat ook deze mensen een menswaardig bestaan verdienen.

deze grafiek is wat echt telt. Sorry, VVD.
deze grafiek is wat echt telt. Sorry, VVD.

Meer output per gewerkt uur
Een eerste oplossing is dat we de arbeidsproductiviteit in de Ndderlanse industrie flink laten toenemen. De groei op dit moment is 3,3 procent per jaar, wat betekent dat we in Nederland gemiddeld per gewerkt uur 3,3 procent meer produceren. Niet gek, maar een schijntje vergeleken met de vooruitgang in Duitsland (3,9%), de VS (4,9%) en Zuid-Korea (7,9%).[1] Het is dus veel slimmer om in plaats van loonmatiging, werkelijk alles uit de kast te trekken om de Nederlandse arbeidsproductiviteit flink op te jagen (bijvoorbeeld door veel minder overleg en bureaucratie, een extra hoog BTW-tarief op juridische dienstverlening, inperking patentrecht, verbod op opdringerige verkooppraktijken en meer automatisering).

Topkwaliteit
Zwitserland kent zo ongeveer de hoogste lonen van Europa. De Zwitsers kunnen zich dat veroorloven omdat de producten die ze maken tot de beste ter wereld behoren. Als je bijvoorbeeld de allernauwkeurigste micromechanica ter wereld produceert, zullen  afnemers waarvoor de prijs minder belangrijk is, jouw producten willen hebben.  Ook dit is een verstandige strategie. Nederland kan bedrijven aanmoedigen om topkwaliteit producten te produceren door een belastingvoordeel te bieden, bijvoorbeeld 90% belastingteruggave voor R&D activiteiten die in Nederland plaatsvinden, aan elk bedrijf dat wereldwijd technisch aan de top staat en ook in Nederland fysiek produceert.

Creativiteit
Uiteraard is zogeheten enabling technologie, technologie die er toe leidt dat er totaal nieuwe technieken op de markt komen waardoor een waaier aan mogelijkheden tot stand komt, de grootste winstmaker. Denk aan bedrijven als Google en Apple die totaal nieuwe platformen tot stand brengen, of de opkomende 3D printtechniek. Deze creativiteit kan alleen worden aangemoedigd door een positieve, yes we can-achtige mentaliteit aan te kweken. In de afgelopen tien jaar is Nederland, blijkt uit onderzoeken van Hofstede, gestegen op de score qua onzekerheidsvermijding. Deze trend moet omgebogen worden.

Wat als alle landen deze strategie gaan volgen?
Geloof het of niet, maar dit zou voor Nederland en de rest van de wereld nog veel beter uitpakken. De wereldwijde welvaart zou hierdoor namelijk exploderen. We zouden in de winkels topkwaliteit producten aantreffen met onvermoede mogelijkheden, veel langer leven en ook een veel leuker leven hebben. Al deze innovaties wereldwijd zouden elkaar versterken en wereldwijd een ongekende Gouden Eeuw opwekken.

Bronnen
1. 2010 Report: Global manufacturing labor rates, trends and competitiveness, Venture Outsource (2010)
2. Bangladesh Garment Wages the Lowest in the World–Comparative Garment Worker Wages, Global Labour Rights (2010)

36 gedachten over “Lage lonen werken niet”

  1. Wat een ongelooflijke kinderlijke voorstelling van zaken. Typisch kokerdenken (en fragmentarisch, opportunistisch, etc., etc.).
    In de tijd van de club van Rome (zo’n 30 jaar terug) werd er veel gediscussieerd over het milieu en de hoeveelheid beschikbare energie op aarde. En ik zat toen ook in zo’n bijeenkomst van ingenieurs en toepassing gerichte wetenschappers. Er waren allemaal discussies over hoe bepaalde problemen opgelost konden worden. Bijvoorbeeld de ongewenste vermenging van grondstofffen in afvalstromen.
    Opeens nam iemand het woord die bijzonder geagiteerd de zaal toebeet dat de problemen helemaal niets te maken hebben met technische en procesmatige oplossingen. Dat het gaat om de inrichting van de maatschappij en ons denken t.a.v. de verhouding tussen het individu en de samenleving. Waarna de zaal doodstil was – iedereen verbaasd om zich heen keek – en de technische discussie gewoon weer op gang kwam alsof er niets was gebeurd. Pas weken erna – ook ik was toen zo’n verschrikkelijke simplistische technische nerd – viel bij mij het kwartje.
    Er is voor iedereen werk – als wij het maar verdelen. Er is voor iedereen genoeg energie – als wij het maar verdelen. Er zijn voor iedereen genoeg grondstoffen – als wij het maar verdelen. Het draait om duurzame samenwerking en het respecteren van elkaar en de rest van moedertje natuur. Het bovenstaande artikel kan zo de prullenbak in. 

      1. Beste Germen, je kunt vermenigvuldigen tot je een ons weegt, maar eens zal het volume vol zijn en wat dan? Vermenigvuldigen is maar een tijdelijk moment dus. In geval van het verdelen, is de tijd ook beperkt, maar het duurt wel iets langer en geeft ook meer menselijkheid. En dan moeten we weer creatief denken om de volgende stap te nemen om de menselijkheid in stand te houden. Mvg, Paul.

        1. Ook hier kan ik je geruststellen, Paul :)
          Op aarde is eigenlijk alleen de ruimte beperkend. Energie, zeker buiten de aarde, is er vrijwel onbeperkt (de zon zendt ongeveer 4 * 10^26 watt uit, dat is per mens  duizenden malen meer dan de gehele mensheid nu verbruikt (1,5×1013 W).Als er voldoende energie beschik baar is, is het winnen van grondstoffen eenvoudig.

        2. Germen, dat is een visionaire gedachtengang. Maar desondanks al nietemin heb je wel een punt. Maar is deze wereld al zover om de ruimte te kiezen en de daar aanwezige oplossingen te zoeken en dan te kunnen gebruiken?? Nee, in mijn denken, dus moeten we voorlopig nog roeien met de riemen die we hebben. Mvg, Paul.

        3. Paul, ik weet niet wat je van plan bent in de ruimte?, maar je kunt zonne-energie ook op aarde opslaan en werkzaam maken in zonnecellen.

      2. Mooi one-liner Germen,
        Maar over je artikel:
        Om de hogere arbeidsproctiviteit te bewerkstelligen doe de suggestie om een hoger BTW tarief op juridische dienstverlening af te schaffen. Daarmee laat je de overheid ingrijpen om ander overheidsingrepen (namelijk de vele regels) teniet te doen. Is het niet handiger om gewoon een aantal regels af te schaffen, waardoor er minder juristen nodig zijn?
        Over het basisinkomen. Ik vind het een interessant idee. Echter, met een basisinkomen zijn sommige mensen minder geneigd te werken waardoor het BNP daalt. Ik weet niet hoeveel mensen dit zijn, maar ze zijn er. Uiteraard zijn er ook positieve effecten van een basisinkomen die voor een hoger BNP zorgen.
        Maar hoe weet je welke effecten zwaarder wegen? En zijn er voorbeelden van basisinkomen waarin de effecten op het BNP zijn gemeten?
        En verder? hoe wil je bepalen hoeveel basisinkomen voldoende is? Uiteraard voor onderdak en voedsel. Maar wat meer? Dit hangt samen met mijn vorige punt. Omdat ik toch echt denk dat een ruim basisinkomen ervoor zorgt dat mensen minder geneigd zijn tot werken waardoor het BNP weer daalt.

        1. Misschien is het BNP ook niet zo relevant? Het is vooral een meting van het oude systeem wat doordat je rente vraagt over uit het niets gecreerde schulden continue moet groeien. Zelf vind ik The Happy Planet Index een veel betere indicatie van of een land goed bezig is met het voortbestaan op de korte en lange termijn. Nederland scoort op die lijst overigens ook niet zo goed, we staan pas op de 67ste plaats. Dus nog veel ruimte voor verbetering. 

          Maar goed ik weet ook niet wat de invloed van een basisinkomen op een Happy Planet Index zou zijn…

          https://www.visionair.nl/ideeen/mensheid/costa-rica-winnaar-happy-planet-index/ 

        2. Ik ben niet duidelijk geweest. Ik had de term BNP niet moeten gebruiken.
           
          Laat ik het anders uitleggen:
          Wat voor soort geldsysteem er ook is. Voor een basisinkomen is dit geld nodig. Met het geld uit dit basisinkomen moet een bepaalde hoeveelheid goederen en diensten kunnen worden gekocht. Zoals voedsel, onderdak, etc.. Anders is het namelijk geen basisinkomen.
          Als er te veel geld van werkende mensen wordt herverdeeld naar het basisinkomen, zullen mensen minder werken en zullen er in totaal minder goederen en diensten geproduceerd worden. Voor dezelfde hoeveelheid geld zijn er dan minder voedsel, bouwvakkers, dokters, etc beschikbaar. De prijs van deze zaken zal dus stijgen en het basisinkomen zal niet meer voldoende zijn om de vereiste producten of diensten te kopen.

        3. We hebben al een basisinkomen, alleen heet dat bijstandsuitkering. Verder zijn er uitkeringen als AOW,WW en dergelijke. Dus die herverdeling vindt al plaats. Door een lage basisuitkering in te voeren waarbij je onbeperkt bij mag verdienen, mobiliseer je al die werklozen en komen er allerlei baantjes bij.

    1. [quote] het gaat om de inrichting van de maatschappij en ons denken t.a.v. de verhouding tussen het individu en de samenleving.[/quote]
      Correct maar je hebt wel de technologie nodig om vele zaken te verwezenlijken.
      Met z’on denkwijze pas je waarschijnlijk goed in het idee van een resource based economy en vooral the venus project.

  2. Als iemand je uitdaagt tot iets waar je niet in meewilt, is het domste wat je kunt doen, hem daarin volgen. Hij doet dat omdat hij weet dat hij in het voordeel is. Hem domweg proberen na te doen in de hoop hem toch te kunnen overtreffen is ijdele hoop en onderschatting van je tegenstander. Op arbeidskosten kun je het nooit winnen van China en mocht de Chinees ooit de zelfde levensstandaard bereiken als wij, is daar altijd Afrika nog (of Cambodja of Bangladesh, ga zo maar door). Deze landen hebben NIET de stoommachine bedacht, of de microchip of zelfs maar penicilline. Moeten China of Afrika de nieuwe lichting  uitvindingen gaan bedenken die de welvaart van de 21ste eeuw rechtvaardigen? Supergeleiding op kamertemperatuur, de betaalbare elektrische auto, de super zonnecel.
    Op de huidige manier is de VS bezig zichzelf de middelen hiertoe uit handen te slaan. Opleiding begint in de VS een privilege te worden in plaats van een vanzelfsprekendheid. En  een bepaalde elite in Europa propageert dat dit de weg is die wij moeten volgen?  

    1. Precies Dick, jij begrijpt het. Bezuinigen op lonen en arbeidsvoorwaarden is een gemakkelijk middel om ervoor te zorgen dat ondernemers makkelijker winsten kunnen maken. Helaas maakt het ze ook lui en hebben werknemers zo zoveel moeite het hoofd boven water te houden dat ze niet op creatieve vernieuwingen komen.

      1. Idd, bezuinigen op onderwijs en wetenschappelijk onderzoek is het domste wat een regering kan doen. Daarmee sla je de toekomstige middelen om te kunnen concurreren uit de handen van je land. In vroeger tijden waren er niet veel andere mogelijke concurrenten buiten de de westerse wereld op Japan na dan. Dat is nu veranderd. Ik noem maar dictaturen en semi-autoritaire landen als China en Rusland. Als die het economische en technologische voortouw overnemen van het westen, en dan dus de lakens uitdelen in de wereld, dan ziet het er slecht uit voor mensenrechten en individuele vrijheid in de toekomst. En die is al aan het eroderen zelfs in ons landje…

        1. Kijk nou eens, hannes en ik hebben tegelijk op plaats reactie gedrukt. want mijn reactie was op Germen en Dick Boss, hannes stond daar nog niet tussen.

      2. En als we nu gewoon als landen eens ophouden te concureren maar gaan samenwerken met elkaar. Gooi alle technologie gewoon open. Vrolijk met elkaar open source delen. Het is logisch om te vechten over eindige grondstofreserves als olie maar als het om ontwikkelingen gaat van zonnepanelen is het het domste wat je kunt doen. Elke kWh extra winst in een paneel is winst voor iedereen die van deze techniek gebruikt maakt. Hetzelfde voor de elektrische auto en het winnen van grondstoffen uit de oceaan en natuurlijk de technologie waar alle levende wezens op termijn voordeel van kunnen hebben, ruimtevaart! 

        Kijk wat er momenteel in de 3d modeling wereld gebeurt, alles wordt open met elkaar gedeelt en zelfs de hardware wordt open source ontwikkeld. Het wordt tijd dat we die competitie tussen landjes opheffen. Deel technologie om hernieuwbare energie en grondstoffen te winnen en te recyclen en iedereen heeft daar voordeel bij.

         

        1. Dat zou wel ideaal zijn maar helaas zitten er meestal gewetenloze psychopaten aan de touwtjes te trekken. Zoals veel discussie items op visionair.nl al lieten zien. Maar ik heb vandaag eens de stemwijzer gedaan en toen kwam daar voor mij de piraten partij uit. Misschien als veel kiezers die aankruisen dat er dan wat kan veranderen. Je moet toch blijven hopen nietwaar?

        2. Ja inderdaad! Misschien is de ideale wereld een wereld waar letterlijk ALLES op straat ligt en openbaar is, van je e-mail adres tot je salaris en hobby’s. De transparante maatschappij van David Brin. Wat maakt het uit of anderen weten wat je verdient en waar je je vrije tijd aan besteed. Degenen die wat te verbergen hebben zijn meestal bezig met criminele activiteiten zoals graaien, drugshandel belastingontduiking en wat psychopaten meer boeit. Hoog tijd dat alles aan het licht komt!

        3. Ik vraag me ook weleens af waarom we elkaar zoveel tegenwerken, i.p.v. samenwerken waar veel meer te bereiken valt. Maar het komt waarschijnlijk omdat we ‘gescheiden entiteiten’ zijn.
          Ik heb zelf een tiental mensen in dienst. En ik probeer in mijn bedrijf een sfeer te creeeren waar de mensen zich prettig voelen. Maar als iemand het idee krijgt dat ze het ergens anders beter hebben, dan kiezen de individuen hun eigen weg. Zo gaat dat helaas.
           

  3. Lage lonen (in andere landen) werkte wel!

    Juist omdat in ons land de lonen steeds hoger waren dan in veel delen van de wereld, zijn we efficient gaan werken.  De landbouw is gemechaniseert,  Een enkele landbouwer houdt tientallen hectaren bij.  De industrie is geautomatiseert.  Een bedrijf als Hoogovens in Ijmuiden maakt nu meer staal dan 30 jaar terug met 3 x zo veel mensen als nu.
    Enzovoorts.

    Alleen waar het echt arbeidsintensief is en mechanisatie of automatisering geen optie was, verloren we de arbeidsplaatsen aan een lagelonenland.

    Er is echter een probleem opgetreden.  Honderd jaar terug werkte het overgrote deel van de mensen in de landbouw en de industrie.  Heden ten dage echter werkt het meerendeel van de mensen in de dienstverlening.  En dat laat zich lang niet altijd concurreren met een lagelonenland.  Niemand laat zijn haren knippen in Afrika.

    Dus we kunnen heden ten dage het loon wel enorm verhogen, maar dan kunnen we de diensten niet meer betalen .

    1. Mensen zijn op zoek naar beter. In Nederland (Europa in het algemeen) hadden we de toestand van stakingen om enkele procenten. In de voormalige ontwikkelingslanden gaat het om hogere percentages, maar met als gevolg dat onze producten duurder worden, waarna bedrijven op zoek gaan kostenbesparingen om hun producten financieel aantrekkelijk te houden. Het constante afwegen van belangen, waar het menselijk belang een ondergeschikte rol speelt.

  4. Wat ik overigens wel raar vind is dat we ondertussen wel 500.000 werklozen hebben. Waarom kunnen die niet aan het werk worden gezet in fabrieken om te concurreren met China. Alles wat je zelf hier kunt maken en kunt verkopen is toch winstgevender dan dat spul te importeren hoe goedkoop dat ook kan…

    Daarbij was Arbeid wellicht lang het schaarse middel maar nu met alle mechanisatie en automatisatie is dat niet meer het geval. Wat je nu ziet is dat de mensheid zichzelf overbodig heeft gemaakt in veel productieprocessen juist vanwege de efficientie etc. Maar jah, in ons huidige systeem krijg je dan ook geen geld en elimineer je ze ook als consument waardoor uiteindelijk het hele systeem zichzelf gaat uithollen. Ook hier lijkt dus iets gruwelijk mis te zitten. Met zoveel potentiele arbeidskracht te over is het toch raar dat mensen in verzorgingshuizen behandeld worden zoals dat nu gebeurt op het moment. En kunnen we die half miljoen mensen ook niet inzetten om al het openbaar groen eetbaar te maken en veel huizen te verbouwen zodat ze energieneutraal worden?

     

    1. Het zou mooi zijn als we een manier vonden om die vele mensen die nu aan de kant staan (of het nu werkloos is of bijstand) in de zorg aan de gang te krijgen.  Maar juist door onze hoge lonen worden deze mensen niet ingezet in de zorg (of het openbaar groen)

      Deze hoge lonen worden natuurlijk mede veroorzaakt door de premieafdrachten, belastingen en alle noodzakelijke verzekeringen (zorgverzekering)

      Ik geef eerlijk toe dat ik hier geen oplossing voor zou weten.  Maar het is me wel duidelijk dat er iets grondig scheef zit dat we als maatschappij geen arbeidsuren beschikbaar hebben voor zorg. En dat terwijl er honderduizenden mensen zich lopen te vervelen op kosten van ons allemaal.

      Maar verhoog je de lonen, dan wordt de zorg nog meer onbetaalbaar.  Verlaag je de lonen dan wil er helemaal niemand meer werken in de zorg.

      Ik heb zwaar de indruk dat we (door de veranderde omstandigheden) een verouderd systeem hebben.  Het systeem heeft jaren goed gewerkt, zij het met wat kanttekeningen. 
      Maar nu lopen we vast.  Of we laten de zorg maar voor wat die is. 

  5. Technologieën / ontwikkelingen (de vooruitgang) worden tegengehouden anders was nu alles voor zo’n 90% geautomatiseerd en hoefde we niet meer te werken op 10% (ofzo) na. Automatiseer ALLES en bevrijd de mensheid (alles wordt gratis). Met je vrije tijd HELP je elkaar en DEEL je kennis voor een BETER bestaan. (voor b.v. politie, doktoren een regering zijn genoeg vrijwilligers te vinden).

  6. Lage lonen werken (helaas) wel degelijk. Veel textiel, T shirts wordt gemaakt in Cina. Als deze in een Westers land wordt gemaakt kost een T shirt meteen 4 keer duurder (als het niet meer is). Hetzelfde geldt voor producten die in lage lonenlanden worden gemaakt, een mobiele telefoon zou vele malen duurder worden als het in een Westers land wordt gemaakt. Wij zijn hier extra rijk…. omdat andere mensen op de aarde onze producten maken voor weinig. Wij in Europa beschermen ons ook tegen de lage lonenlanden, denk aan de landbouwsubsidies. Hierdoor kunnen we concureren. Overigens willen ze de landbouwsubsidies (terecht) verminderen of zelfs afschaffen.
    Wat de zorg betreft, er zit genoeg geld in de zorg… het zit alleen op de verkeerde plaatsen.
    Trouwens is China en ook India prima in staat om alle technische spullen te produceren. De kennis die wij hebben hebben zij allang ingelopen. Ze verkopen ons alleen goedkope meuk… omdat wij Westerlingen goedkope meuk willen hebben.

Laat een reactie achter