We zijn nu veel bewuster van bacteriën dan bijvoorbeeld een eeuw geleden. Onze opvattingen toen zijn heel anders dan die nu. Hoe houden we ons in de toekomst schoon en – belangrijker – wat vinden we schoon?
Wat is reinheid?
Opvattingen over wat rein is en wat niet, verschillen zeer sterk onder verschillende culturen en in de tijd. De oude Romeinen wasten hun kleren in urine. Anno nu vinden we dat een weerzinwekkende gewoonte. Hindoes vinden mensen van een lagere kaste dan zij onrein, maar urine en uitwerpselen van koeien rein. Islamieten vinden varkens en ongelovigen onrein, terwijl ze bloederige stukken vlees buiten laten hangen voor de vliegen. De joden kennen een zeer ingewikkeld stelsel van reinheidsgeboden. Anno 2010 zijn de westerse opvattingen in grote lijnen overheersend. Nadat ontdekt werd dat ziekten als kraamvrouwenkoorts, de pest en de pokken worden veroorzaakt door bacteriën en virussen, vaak met insecten als overbrengers, werden de netheidsnormen veel strenger dan daarvoor. Wetenschap zal in de toekomst een nog overheersender rol gaan spelen dan nu, dus hygiëne wordt nog belangrijker dan nu. Ook komen er nieuwe technieken die weer nieuwe reinheidsproblemen en -oplossingen met zich meebrengen.
De wedloop met bacteriën
Omdat antibiotica steeds meer uitgewerkt raken, wordt hygiënisch werken en leven in de toekomst steeds belangrijker. Er is ook een andere oplossing: probiotica. Een gezonde darm- en huidflora zorgt er voor dat ziekmakende bacteriën geen kans krijgen darm en huid te koloniseren. Ook verzwakt het immuunsysteem als er te weinig bacteriën in de buurt zijn, met ernstige ziekten tot gevolg.
Bescherming tegen computervirussen
In de toekomst zal er veel techniek om en in ons lichaam verweven zijn. Denk aan mind-machine interfaces. Waar computers zijn, is er ook het gevaar op computervirussen. De gevolgen zijn al vervelend zijn als je computer besmet raakt met een virus. Word een mechanisch onderdeel van het lichaam besmet met een virus, dan heeft dat mogelijk zelfs dodelijke gevolgen. Als techniek en biologische systemen steeds meer met elkaar vervlochten raken, zullen mechanische en computerproblemen ook steeds meer gezondheidsproblemen worden. Artsen in de toekomst zullen dus ook een virusscan doen.
Nanobugs
Met de komst van nanotechniek wordt de kans ook steeds groter dat er ‘grey goo‘ zal worden ontwikkeld. Grey goo is techniek op nanoschaal die zichzelf kan vermenigvuldigen, ongeveer zoals een bacterie. De gevolgen hiervan kunnen vervelend zijn – bijvoorbeeld als de nanobots hun tanden zetten in ons lichaam. Je kan ook denken aan de nanobot-equivalent van spyware. Stel, iemand gooit wat spionagerobotjes op bacterieschaal door je drankje in een café. Stel, je hebt een avontuurlijk liefdesleven. Vervelend als iemand een streaming video van je online zet of je er mee chanteert. Vermoedelijk zal er dus ook een techniek worden ontwikkeld om je lichaam te scannen op nanobugs. Je zal geregeld bij de dokter langsgaan om je lichaam door te laten lichten.
Slimmere desinfectie
Op dit moment wassen we ons met zeep of handcrème, al dan niet bacteriedodend. Dit verwijdert inderdaad de meeste microben, maar op heel veel verschillende plaatsen hopen zich toch bacteriën op. Denk aan deurkrukken, handdoeken waarmee je je handen droogt en dergelijke. Waarschijnlijk zal in de toekomst ons interieur zo ontworpen worden dat er geen broedplaatsen voor bacteriën meer zijn. Wellicht worden er antibacteriële stoffen als zilver in handdoeken verwerkt. Zolang er op onze huid bacteriën aanwezig zijn, beschermen ze ons ook tegen kolonisatie door ongewenste bacteriën. Mogelijk wordt er dus zeep uitgevonden die alleen schadelijke bacteriën doodt en de onschadelijke spaart of juist stimuleert. Misschien kan onze huid worden “gevaccineerd” met probiotische bacteriën die onze huid beschermen en van hulpstoffen voorzien.
Ook het schoonmaken zal in de toekomst gebeuren door een zwerm robotjes met de intelligentie van een insekt. Zij zullen alle oppervlaktes geregeld nalopen en bacteriën verwijderen.
Voorkomen van voedselvergiftiging
Voedselvergiftiging eist veel meer slachtoffers dan er door bijwerkingen van conserveringsmiddelen vallen. Denk aan de EHEC-epidemie. Vermoedelijk zullen koelkasten en borden detectoren bevatten die ons zullen waarschuwen tegen bedorven voedsel en giftige stoffen. Er wordt al geëxperimenteerd met oplosbare RFID-chips die waarschuwen als voedsel over de houdbaarheidsdatum heen is. Conserveringsmiddelen zijn vaak (niet altijd) gifstoffen. Hun gebruik kan steeds meer uitgebannen worden als productie en conservering in huis beter worden.
Wie is rein? Er zijn slechts zondaren of gereinigden.
Onheil over hen die zich erop beroemen dat ze niet bezwijken voor de verzoeking, die zij niet ondergaan.
(Jezus.)