Veel mensen leven mentaal nog in de twintigste eeuw of zelfs de middeleeuwen. Slachtoffers van future shock.

Wordt Future Shock een rem op de Singulariteit?

Alvin Toffler beschreef het al in Future Shock. Op een gegeven moment gaan de veranderingen sneller dan mensen mentaal bij kunnen benen. Steeds meer technische producten zullen hun tijd zover vooruit zijn, dat er geen markt voor is. Hoe kunnen we dit omzeilen?

Culture Shock: de vijf stadia van de cultuurschok
Veel mensen die langere tijd in een exotisch buitenland verblijven, hebben er van te lijden. Een cultuurschok. Ik heb zelf in Nepal en Bangladesh gewoond en kennis gemaakt met de gevolgen van een cultuurschok. Er zijn vijf (of vier) stadia in een cultuurschok, zeggen mensen die er onderzoek naar hebben gedaan:

  1. Het huwelijksreisstadium. Alles lijkt sprookjesachtig en bijzonder, omdat je je nog nauw verbonden voelt met je thuiscultuur.
  2. Het frustratiestadium. De nieuwe cultuur voelt niet meer nieuw. Je begrijpt nog niet goed hoe je in de nieuwe cultuur dingen voor elkaar krijgt.  De frustratie slaat toe.
  3. Het reïntegratiestadium. Waarom is het hier allemaal zo stom geregeld? In Nederland is alles beter. De heimwee slaat toe. Andere auteurs nemen het tweede en derde stadium samen.
  4. Het autonomiestadium. Je begint nu de nieuwe cultuur te accepteren. Je begint te begrijpen hoe je in de andere cultuur dingen voor elkaar krijgt.
  5. Het onafhankelijkheidsstadium. Je begint de overeenkomsten en de verschillen tussen de oude en de nieuwe cultuur te waarderen en je meer thuis te voelen.

 

Future Shock
Wat zijn de gevolgen als de cultuur waarin je bent opgegroeid, zélf bliksemsnel verandert zodat het lijkt alsof je wakker wordt in een vreemd land? Dit verschijnsel, waar we door de steeds snellere ontwikkeling van technologie nu allemaal mee te maken hebben, is door het futurologenechtpaar Toffler Future Shock (’toekomstschok’) gedoopt, naar analogie van de cultuurschok. De Tofflers zijn nu in de negentig, dus vermoedelijk zal het extreem snelle tempo van veranderingen nu pas echt als een cultuurschok overkomen.

Veel mensen leven mentaal nog in de twintigste eeuw of zelfs de middeleeuwen. Slachtoffers van future shock.
Veel mensen leven mentaal nog in de twintigste eeuw of zelfs de middeleeuwen. Slachtoffers van future shock.

Vergrijzing zorgt voor mentale traagheid
Complicerende factor is nu dat de meeste mensen in de westerse wereld ouder zijn dan veertig. De traagheid, die ontstaat door tragere neuronen, maar ook omdat oudere mensen domweg meer weten en meegemaakt hebben dan jongere mensen, begint toe te slaan en steeds meer lichaamscellen gaan in winterslaap. Dit zijn de mensen met het meeste geld die aan de touwtjes trekken. Ik ben zelf ouder dan veertig. Als je maar toekomstgeoriënteerd genoeg bent, houd je de ontwikkelingen wel bij is mijn ervaring. Die brein-computer interface, mind uploading en ruimtereizen naar Mars kunnen me niet snel genoeg komen. Veel leeftijdsgenoten van me en ouder zijn minder gelukkig en voelen zich behoorlijk gedesoriënteerd.

De gevolgen van future shock
Technologieën als autonome auto’s en computers staan niet op zichzelf maar maken deel uit van een technologisch ecosysteem. Een relatief kleine gemeenschap van futuristisch georiënteerde technici, zoals in Silicon Valley, kan daarom veel bereiken. In de rest van de wereld zijn futuristisch denkenden omringd door mensen die met hun geest nog in de twintigste, of zelfs negentiende eeuw leven. Zelfs in Silicon Valley zelf is er de wetgeving uit de rest van de VS, die dit technologische “eiland” remt.

Denken zoals Silicon Valley
Het ontbreken van future shock is het voornaamste geheim van het succes van Silicon Valley. Willen we dit succes dupliceren in bijvoorbeeld Nederland, dan moeten we deze manier van denken verspreiden onder brede lagen van de bevolking. Nederland future shockproof maken dus.

4 gedachten over “Wordt Future Shock een rem op de Singulariteit?”

  1. Ik denk dat behalve ‘mentale leeftijd’ (ben je in het algemeen jong van geest) in dit geval ook begrip van digitale techniek een belangrijke rol speelt. Ik heb zelf altijd wel het streven om mijn algemene kennis goed op peil te houden maar wat betreft de verschrikkelijk hoge snelheid van de technologische ontwikkelingen en met name de digitale technologische ontwikkelingen merk ik dat ik niet in de ‘spitze’ loop… Die digitale ontwikkelingen gaan wel zo supersnel daar moet je wel voor opgeleid zijn wil je het allemaal nog goed kunnen volgen. Vandaar ook dat Silicon Valley nu de vallei van de eeuwige jeugd lijkt; daar lopen natuurlijk alleen maar van die nerds……

  2. Zelf ben ik dolenthousiast over het extreem toenemend tempo der ontwikkelingen dat ik om mij heen waarneem. Ben ook bewust na tien jaar op het platteland te hebben gewoond, recentelijk naar een woonomgeving met vooral jonge mensen verhuisd. 90% van de bewoners is hier tussen de 20 en 30 jaar. De diversiteit qua culturen, mengvormen, en achtergronden is hier maximaal. Het tempo waarin ze leven ervaar ik vaak als een spectaculair, algemeen leerproces voor iedereen. De onderlinge levenslessen zijn hier goed hoorbaar als ze elkaar lief hebben, maar ook soms haten. Daar stress ik niet echt op; horen, zien, zwijgen, en soms beleeft glimlachen, denk ik dan, ze weten dat van mij en waarderen dat. Wordt beschouwd als een soort ouwe hippie figuur zonder vooroordelen, maar toch aangesproken met u.

    Met mogelijk discutabele figuren onder hen heb ik ook totaal geen last, integendeel. Zij weten dat ik weet en zie, maar ook altijd zwijg. Werd in ’t begin aangesproken, ze willen wel weten wat voor vlees ze in de kuip hebben natuurlijk, ehéhé. Heb je problemen kerel, roep je mij d’r maar bij, zeggen ze dan…….. Natuurlijk doe ik dat niet, maar wel prettig om te weten als het niet anders kan, je hebt er soms mensen bij…..

    Met de vaak science fiction achtige ontwikkelingen die ik niet goed bij kan houden hebben zij ook moeite ondanks hun leeftijd, en dat is ook geen wonder. Hetzelfde geldt voor de tegenwoordige stroomversnelling van maatschappelijke ontwikkelingen. Mensen zoeken en vinden overal compensatie voor hun behoeften en noden. Verbiedt of gebied het één, en precies dat wat men daar mee wil bereiken, geeft op termijn het tegengestelde, met vaak zelfs dramatische resultaat. Het golft tegenwoordig van de inbraken en fatale geweldsdelicten om ons heen. Men wil ons doen geloven dat de statistieken anders uitwijzen. Oh ja, dat is even zo, maar dan is daar de compensatie……

  3. Op het werk worden mensen gek van al die nieuwe ontwikkelingen, daar snappen ze steeds minder van heb ik weleens gehoord.
    Misschien moeten die wat gebruikersvriendelijker worden.

  4. Als je maar ‘jong van geest’ en dus nieuwsgierig blijft naar nieuwe technische en maatschappelijke ontwikkelingen en ook naar wetenschap in het algemeen dan kun je alle snelle veranderingen om je heen makkelijk bijbenen. Tenminste dat is mijn eigen ervaring tot nu toe en ik ben al tegen de zestig. Het helpt misschien wel dat ik altijd een sf liefhebber ben geweest sinds mijn vroege jeugd en dus steeds open ben gebleven tenopzichte van nieuwe ontwikkelingen. Ook belangrijk is dat je steeds bereid blijft om eenmaal vastgelegde meningen en opinies van jezelf van tijd tot tijd kritisch te beschouwen en je af te vragen of je die niet, in het licht van nieuwe feiten etc. wat bij moet stellen. Dus zelfkritiek en een open nieuwsgierige en kritische geest volstaan IMHO om de toekomst gerust tegemoet te treden…

Laat een reactie achter