Satellietfoto van de Verenigde Staten bij nacht. De meeste Amerikanen wonen in het oostelijke deel, waar de grote rivieren lopen.

Waarom is de Verenigde Staten zo machtig?

Hoe komt het dat de Verenigde Staten het machtigste land ter wereld zijn? De belangrijkste oorzaak: geografie.

Geen vervelende machtige buurlanden

Op dit moment is het machtigste land ter wereld de Verenigde Staten. Dit komt, geopolitiek gezien, door een combinatie van enkele factoren.

Ten eerste beheerst de Verenigde Staten het Noord-Amerikaanse continent. De buurstaten Canada en Mexico zijn dunbevolkt resp. arm, waardoor ze geen militaire bedreiging vormen en de Amerikanen hun aandacht kunnen richten op de twee omringende oceanen.

Een enorm netwerk van kanalen en rivieren vormt de levensader van de VS.

Enorm potentieel industriegebied

Ten tweede, de geografie van de Verenigde Staten.
De Amerikaanse Mid-West heeft het grootste stuk aaneengesloten landbouwgebied ter wereld. De VS is een netto voedselexporteur en voorziet vrijwel in zijn eigen energie.
Het Mississippi bekken, met het kanalenstelsel langs de kust dat de Intercoastal Waterway vormt, heeft meer kilometers bevaarbare rivier dan de rest van de wereld samen. Het gevolg is dat er een enorm potentieel industriegebied ontstaat, dat zich uitstrekt van het Grote Merengebied tot Texas: de hele oostelijke helft van de Verenigde Staten.

Waarom zijn kanalen en bevaarbare rivieren zo belangrijk?

Dit heeft te maken met de transportvereisten. Energie is, net als in de natuur, in feite de belangrijkste economische parameter.

Het kost vijftien keer zo weinig energie om een kilogram vracht te vervoeren over water als over de weg. Vervoer over water gaat weliswaar niet zo snel als met een vrachtwagen, maar er kunnen enorme hoeveelheden vracht voor lage kosten over het water worden vervoerd.

Vooral binnenwateren zijn erg belangrijk. Ze zijn namelijk veel betrouwbaarder dan vervoer via de zee. Anders dan op zee, waar stormen het transport lam kunnen leggen, zijn binnenwateren altijd bevaarbaar (tenzij ze dichtgevroren zijn of drooggevallen uiteraard, maar dat gebeurt bijna nooit).

Bijna vier vijfde van de bevolking van de VS is geconcentreerd in het oosten. Waar de grote rivieren liggen. Bron: NASA

Transport is economisch gezien een verliespost. Als de transportkosten tot nul dalen, kan alle energie in de productie worden gestopt. Het gevolg: veel meer winst, dus meer economische groei. Niet voor niets zijn  de economisch belangrijkste gebieden in de wereld, de VS, Noord-Europa (vooral: Duitsland) en China, ook de gebieden waar de meeste bevaarbare rivieren liggen. Wel neemt het belang van boottransport nu af. Gelukkig voor de Amerikanen ligt er nu bovendien een dicht spoornetwerk, waar nauwelijks meer onderhoud aan nodig is. Hierdoor is vervoer per spoor de laatste twintig jaar twee keer zo goedkoop geworden, vaak zelfs goedkoper dan vervoer per schip.

Gevolgen

Cultureel gezien betekent de hoge efficiëntie, net als in bijvoorbeeld Duitsland, dat de cultuur monomanie en efficiency voorop stelt. De reden: om in Amerika te overleven, moet je als bedrijf alles uit de kast halen. Er bevinden zich veel concurrenten in de naaste omgeving en concurrentie gaat om procenten. Amerikanen zijn daarom doorgaans optimistisch, vol zelfvertrouwen, hardwerkend en kennen weinig tolerantie voor de vele ‘inefficiënties’ in eigen land en de rest van de wereld. Als Amerikanen ergens voor gaan, dan wordt het grootschalig en agressief aangepakt, te vergelijken met bijvoorbeeld de Grote Sprong Voorwaarts in China. Dit uit zich in een compleet doorgeslagen rechtszaken- en claimcultuur (die veel van het economisch surplus opslokt) en in een leger, dat er graag flink hard op los timmert, als er een echt of vermeend gevaar voor de Amerikaanse belangen wordt ervaren.

Dit heeft soms ook positieve gevolgen. De Sovjet-Unie lanceerde bijvoorbeeld de eerste satelliet Spoetnik in 1959. Weliswaar was dit een zielig bolletje, dat alleen wat bliepjes liet horen, maar het sloeg in de VS in als een bom. Het gevolg: het grootste civiele programma in de geschiedenis van de aarde en slechts tien jaar later liepen de eerste Amerikanen rond op de maan. Helaas bleef het daarbij, maar dat is weer stof voor een ander verhaal.

Bedreigingen voor de Verenigde Staten

In principe is met hard werken in de VS een welvarend bestaan op te bouwen. Althans: dat was zo, tot begin jaren negentig. De voortdurende immigratie drukt de lonen voor laagopgeleiden in de VS en grote corporaties sluizen hun winsten door naar belastingparadijzen. Het gevolg is dat een steeds kleiner deel van de winsten bij de werkende bevolking terecht komt en deze steeds meer verarmt. Dit betekent, dat het sociale contract tussen bevolking en elite wordt verbroken. Vooral bij de laagopgeleiden onder de blanken en de zwarten, die het meest in de verdrukking komen door de immigratie van voornamelijk ‘hispanics’, zit de wrevel diep.

De Amerikaanse bevolking is nu verdeeld, maar als er een sterke sociale beweging komt die deze onvrede kanaliseert en zich richt tegen de elite, dan hebben de Amerikanen echt een groot probleem. Steeds meer jonge hoogopgeleiden krijgen geen baan en sluiten zich aan bij de Occupy beweging en dergelijke. Op dit moment lost de Amerikaanse overheid dit op, door het afleiden van de aandacht in het buitenland en steeds zwaarder bewapende militaire politie.

Laat een reactie achter