Het bewoonde deel van Iran bestaat uit bergketens, die een lege woestijn omringen. Bizar, maar Iran doet het als land door de eeuwen heen redelijk goed.

Pax Iranica

Iran, de bakermat van de islamitische revolte, wordt door veel mensen geassocieerd met godsdienstfanatisme en terreur. Iran is een land waar de mensenrechten met voeten worden getreden, maar toch is de waarheid iets genuanceerder. Een overheersende invloed van Iran in het Midden Oosten zou zelfs gunstiger uitpakken dan veel mensen vermoeden.

Het bewoonde deel van Iran bestaat uit bergketens, die een lege woestijn omringen. Bizar, maar Iran doet het als land door de eeuwen heen redelijk goed.
Het bewoonde deel van Iran bestaat uit bergketens, die een lege woestijn omringen. Bizar, maar Iran doet het als land door de eeuwen heen redelijk goed. Bron: Ikonact, Wikimedia Commons

Iran: een woestijn omringd door vruchtbare bergen
De geografie van Iran is uniek. In de meeste landen vormt een vlakte het centrale deel van het land, waar de bevolking en grote steden zijn geconcentreerd. In Iran daarentegen is deze centrale vlakte, gevormd door de Dasht-e Kavir met de Dasht e Lut, een blakerende zoutkorst met daaronder modder, waar een handjevol nomaden een kwijnend bestaan leidt. Kortom: zo erg dat zelfs de creatiefste permacultuuraanhanger niet erg ver zou komen.

De grote bevolkingsconcentraties in Iran wonen in de omringende bergen: het Zagrosgebergte aan de grens met Irak en Turkije en de Elboerzbergen in het noorden, tegen de Kaspische Zee.

Precair etnisch Perzisch overwicht
Iran wordt bewoond door meerdere etnische groepen, waarvan de grootste en meest overheersende groep wordt gevormd door de Farsi (Perzen). Zij maken iets meer dan de helft van de bevolking uit en zijn cultureel de dominante groep. Andere grote groepen zijn de Turkse Azeri, de Koerden, de met de Perzen cultureel verwante Luri en  de Arabieren in de Iraanse grensprovincie Khoezestan. Om deze etnische groepen in het gareel te houden is welke Iraanse staat dan ook gedwongen er een genadeloos effectieve geheime dienst op na te houden, denk aan de SAVAK van de sjah en de nog meedogenlozere giranica/eheime dienst van de mollahs.

Veroordeeld tot armoede
Bergen zijn schilderachtig, maar een ramp voor de economische ontwikkeling. Infrastructuur als wegen en spoorlijnen aanleggen, bijvoorbeeld,  is lastig en zeer duur. De bevolking woont verspreid in dalen, zodat niet snel schaalvoordelen ontstaan. Bevaarbare rivieren zijn er al helemaal niet. Transport is zo moeizaam dat ondernemers en industriëlen nauwelijks winst maken.

Zonder de olie was Iran dus een arm land geweest, te vergelijken met bijvoorbeeld Syrië en had het economische zwaartepunt van het land in de vruchtbare grensprovincie Khoezestan gelegen. Nu weet het land nog enige, beperkte, welvaart uit de verkoop van aardolie te winnen.

Controle over Irak van levensbelang voor Iran
Het verhaal verandert als Iran ook greep krijgt op buurland Irak. Irak bestaat uit het vlakke, vruchtbare Mesopotamië met aangrenzende woestijnen en de Koerdische bergen in het noorden. Irak heeft op Saoedi Arabië na de grootste olievoorraden van het Midden Oosten. Wat Irak vooral interessant maakt is de religieuze make-up van de bevolking: zestig procent is sji’iet en twintig procent is Koerd, een volk waar Iran op betere voet mee staat dan met de historische Arabische erfvijanden. Kortom: het kost Iran niet veel moeite om greep op Irak te houden. Dit is nu – met de terugtrekking van het Amerikaanse leger uit Irak – ook gelukt: het land wordt nu bestuurd door pro-Iraanse politici.

De gevolgen van een groot-Iraans rijk
Iran is aan alle kanten omringd door bergen. Deze beschermen het land, maar belemmeren het ook bij agressieve bedoelingen. Het enige gebied dat het waard is om onder de voet te lopen, Irak, staat nu onder Iraanse invloed. De Amerikanen en Israëli’s zijn nu heel bang dat er een doorlopende strategische lijn ontstaat van Iran, Irak en Syrië. Een ware as van het kwaad, om met de neoconservatieven te spreken.  Ook zal Iran toegang hebben tot de Middellandse Zee.

De gevolgen zijn echter mijns inziens beperkt. In het noorden bevindt zich de staat Turkije, die nu steeds sterker wordt. Omdat de meeste Turken soennieten zijn, bestaat er een natuurlijk antagonisme tegen Iran. Dit houdt de Iraanse positie zwak, ook omdat de meeste Syriërs soennieten zijn en makkelijk door de Turken opgezet kunnen worden tegen de pro-Iraanse heersers.

De Iraanse invloedssfeer reikt tot Israël en Libanon (met een grote sji’ietische minderheid), iets wat de Israëli’s met angst en beven tegemoet zien. Strategisch gezien zou Iran echter weinig opschieten met een oorlog tegen Israël. De aanvoerlijnen zijn lang, kwetsbaar voor de superieure Israëlische luchtmacht en Israël, dat ver weg ligt van Iran, is geen strategische bedreiging voor Iran.

Aanval op Saoedi Arabië?
Veel interessanter voor de Iraniërs is het aanpakken van het regime in Saoedi Arabië. De oostkant van dit enorme land, waar de olievelden liggen, kent een grote sji’ietische minderheid en hiermee zou het land de complete Golfregio – met de grootste olie- en gasvoorraden ter wereld – beheersen. Ook zou het voor het land enorm veel prestige opleveren, de voor islamieten heilige plaatsen Mekka en Medina te overheersen.

De vraag is echter of ze dit zullen proberen. De dagen van de oorlogszuchtige grijsaard Khomeini zijn over. Ook is het met de machtige Amerikaanse vloot in de Straat van Hormoez strategisch onhaalbaar, mede omdat er een enorme woestijn ligt tussen de Vruchtbare Halve Maan (die Iran dan controleert, m.u.v. het grondgebied van Israël) en de olievelden.

Zeer winstgevende gevolgen voor westerse wapenindustrie
Vermoedelijk zal een wapenwedloop met Saoedi Arabië volgen, waarbij de oliesjeiks hun koffers zullen legen in westerse wapenfabrieken en scheepswerven. Hiermee zouden bij de sjeiks de middelen verdwijnen om hun verderfelijke salafistische geloof nog verder te verspreiden. Ook zou dit economisch zo een last betekenen dat het land wel moet moderniseren (dus minder strenge godsdienstige regels invoeren) om het hoofd boven water te houden.

Turken worden afgeleid
Dit geldt uiteraard ook voor de Turken. Ook zij zullen hun toch al puissant grote leger nog verder gaan uitbreiden. Een nadeel vanuit westers perspectief is dat de Turken hun aandacht zullen verleggen naar de Balkan. Historisch gezien was de Balkan het winstgevendste deel van het Ottomaanse rijk. Waarschijnlijk zullen de Turken er alles aan doen om deze positie weer terug te winnen. Dat zou dus weer nieuwe instabiliteit in de Balkan, vooral in Bulgarije, betekenen. De kans zit er echter toch al in dat dat gaat gebeuren.

Lees ook
Iran gisteren en vandaag
Sinister schaakspel in de Perzische Golf
Waarom willen de Amerikanen perse Assad weghebben?

16 gedachten over “Pax Iranica”

  1. ’t Lijkt me heel sterk dat Iran of Turkije landjepik gaan doen. Ik denk dat ze dan in hele grote problemen komen. In het geval van Iran staat meteen de VS klaar. In het geval dat Turkije aspiraties heeft om naar het noorden uit te breiden vinden ze denk ik de VS, Europa èn Rusland tegenover zich.

    Het enige werkelijke gevaar dat er nu is, is volgens mij dat Iran zijn nucleaire aspiraties doorzet. Dat zullen de VS, Israël, Europa, de Arabische landen en Turkije waarschijnlijk geen één van allen accepteren.

    1. Nucleaire technologie is al een halve eeuw oud. Er is geen macht ter wereld die Iran af kan houden van het produceren van atoomwapens. Zeker niet gezien de onderaardse plaatsen waar Iran de atoomcentrifuges heeft geconstrueerd.

      We kunnen er slechts voor zorgen dat de Iraniërs deze niet zullen gebruiken. Die sancties zijn een lachertje.

      1. Germen, wellicht off topic maar kan je hier als organisatie posten?
        Ik heb namelijk ook een organisatie met meerdere spelers. Mooi logootje als avatar. Gaat helemaal goed komen. Jij bent de webmaster maar als ik die was zouden er alleen privé personen mogen posten en zeker geen organisaties welke naar zichzelf linken en dus de facto reclame maken. In dit geval nog extremistisch religieus ook. Ik ben jarenlang systeembeheerder geweest en tevens ook privé betrokken bij de grote progressief Joodse tegenpool van deze club dus breek me de bek niet open.

        1. Moerstaal,
          Ja, het posten als organisatie is toegestaan. Wel letten we streng op de toegevoegde waarde van postings. Als dat hoegenaamd afwezig is en de spam er dik bovenop ligt is de kans groot dat de posting in de Mülleimer verdwijnt :)

        2. Ik sluit me helemaal aan bij Moerstaal,
          De likoed site heb ik bekeken en het is een hele mooie propaganda site. Ze verdraaien feiten en komen met belachelijke items om bijv. te laten zien hoe de Nederlandse media Joden in een slecht dagbeeld proberen te plaatsen. Dit soort onzin zou je niet toe moeten laten op Visionair. Dit is namelijk het tegenovergestelde van visionair, bekrompen!

        3. Dank je Bart voor de bijval.
          Ik vind die Likoed ook NIET visionair, idd tegenovergestelde.
          Zouden een ban moeten krijgen !!

        4. Likoed NL heeft gelijk dat de Nederlandse media verre van objectief zijn. Zo steunen ze altijd per definitie de Democratische kandidaat, ook al is het een miskleun als Carter of Obama. Ook wordt er disproportioneel veel aandacht gegeven aan de situatie in Israël, terwijl de veel bloediger situatie in Zuid-Thailand, Kongo-Brazzaville of de drugsoorlog in Mexico hoogst zelden aandacht krijgt. Daarom heb ik ook geen tv in huis, zonde van je tijd.
          We delen alleen bans uit aan spammers en lieden die het leesplezier ernstig verzieken. Likoed NL heeft een uitgesproken mening over bepaalde zaken en het is op zich zijn goed recht deze te verwoorden, zolang hij maar onderbouwt. Ik heb hem niet kunnen betrappen op spam of onleesbare reacties.

        5. De huidige situatie in Israël kent een problematische geschiedenis, met een dieptepunt als de Tweede Wereldoorlog, en heeft wereldwijde geopolitieke betekenis. Likoed laat psychologische wetmatigheden zien; het vergroot bewustwording en inzicht in de hèle waarheid.
          Obama die de Democratische Partij presenteert, schept fundamenten van menselijk recht en slaat bruggen voor samenwerking en vrede. De Republikeinen leggen nadruk op de welvaartsstaat, maar Obama neemt hier ook verantwoording.

  2. Hahaha dit is echt hilarisch. De Iraniers hebben de oorlog al verloren man. Wat hebben ze nu; oorlog in Irak, Afghanistan, Pakistan, Tadjikistan en mogelijk binnenkort zelfs binnen Iran.

    Een Groot-Iran? Ik zie eerder een heel klein en verdeeld Iran. Talloze minderheden hebben zich gelieerd aan de kant van Amerika/Turkije zoals de Koerden in Noord-Irak, de Azerbeidzjanen in noord-west Iran, de Balochen in Iran en Pakistan, de Oezbeken en Hazara in Afghanistan, etc etc.

    De Russen hebben geprobeerd wat ze konden, maar het is gefaald. Niet dat de Amerikanen al hun doelen hebben bereikt, in tegendeel. Er is een derde groep bijgekomen. En dat is het meest interessant. 

  3. Zeer slechte artikel. De schrijver weet niet veel over de positie van Iran in de wereld. en hij maakt deze zeer geostrategische gelegen natie een woestijnland van. volgende keer beter je huiswerk doen

Laat een reactie achter