Voor mensen met een bijstandsuitkering is het moeilijk rondkomen, omdat ze niet samen mogen wonen of bijverdienen. Bron: Rijksoverheid

Hoe kan het basisinkomen bekostigd worden?

Veel mensen, waaronder schrijver dezes, dromen ervan: een basisinkomen, een uitkering voor alle Nederlanders op grond van hun status als mens. Het meest gehoorde argument tegen het basisinkomen is dat de kosten ervan te hoog uit zouden vallen. Klopt dit? We rekenen het na. De conclusies zijn opmerkelijk te noemen…

Wat is een fatsoenlijk basisinkomen?
Een basisinkomen moet voldoende hoog zijn om de ontvanger ervan te voorzien van voedsel, kleding, onderdak, verwarming en gezondheidszorg. Ook moet er beperkte ruimte zijn voor vermaak. De Nederlandse politiek heeft na jarenlang gebakkelei een zogenoemde bijstandsnorm opgesteld. Dit is een bedrag, dat voldoende hoog is om in deze elementaire behoeften te voorzien. We hoeven dus niet het wiel opnieuw uit te vinden. Vooral in grote steden is dit bedrag niet voldoende, de reden waarom vaak aanvullende regelingen worden bedacht.
De bijstandsnorm is wél voldoende, als meerdere ontvangers van een bijstandsuitkering in één huis wonen. Omdat samenwonen niet meer af wordt gestraft bij het basisinkomen, gaan we ervan uit dat vrienden en stelletjes massaal in één huis zullen gaan wonen. Het lijkt dus redelijk, om het basisinkomen gelijk te stellen aan de bijstandsnorm. Dit is in 2013: â‚¬ 661,77 per maand, inclusief vakantiegeld[1]. Verder rekenen we per kind onder de 18 een toeslag van â‚¬ 251,47, met een maximum van twee kinderen. Een gezin met twee kinderen zou dus rond de 1850 euro per maand ontvangen.

Voor mensen met een bijstandsuitkering is het moeilijk rondkomen, omdat ze niet samen mogen wonen of bijverdienen. Bron: Rijksoverheid
Voor mensen met een bijstandsuitkering is het moeilijk rondkomen, omdat ze niet samen mogen wonen of bijverdienen. Bron: Rijksoverheid

Hoeveel zou het uitbetalen van het basisinkomen kosten?
Nederland telt op het moment van het schrijven van dit artikel (oktober 2013)  rond de 16,8 miljoen inwoners[2]. Hiervan zijn er plm 3,5 miljoen jonger dan 18[2], wat 13,3 miljoen volwassenen oplevert. Dit levert de volgende jaarlijkse bedragen op:
Betalingen aan volwassen Nederlanders: 13,3 miljoen x € 661,77 x 12:  â‚¬105,6 miljard
Betalingen aan kinderen: 3,5 x € 251,47  x 12: € 10,6 miljard
Samen: € 116,2 miljard

Dit zou de totale sociale zekerheid in Nederland vervangen. Op dit moment geven we hieraan rond de 73,4 miljard euro per jaar uit. Op het eerste gezicht lijkt er een gat van rond de 43 miljard euro te zitten.

Het gat dat niet bestaat
Dit is schijn. Het basisinkomen vervangt namelijk ook aftrekposten en de lagere eerste en tweede schijven. De verbeterde berekening, met dank aan Pieter Stuurman, luidt als volgt.

Dit gat verdwijnt, als een flat tax van 48% wordt ingevoerd over zowel de eerste, tweede als derde schijf van de inkomstenbelasting en aftrekposten zoals de hypotheekaftrek komen te vervallen, met andere woorden over het bruto inkomen van Nederland.
De rekensom wordt dan als volgt:
Bruto inkomen in Nederland: â‚¬ 34.600 x 7,785 miljoen werkende Nederlanders: € 269,3 miljard
Pensioenuitkeringen exclusief AOW: plm. € 30 miljard

Hiervan 48%: € 144 miljard
Op dit moment wordt via directe belastingen (excl. € 12 miljard vennootschapsbelasting) binnengehaald: € 49,9 miljard [3]
In Nederland zijn er ook verplichte zogenoemde volksverzekeringen (€ 44,7 mld[3]) en werknemersverzekeringen(€ 55,6 mld[3]). In feite zijn dit ook verkapte inkomstenbelastingen. In totaal ligt dit rond de € 100,3 miljard euro.
Directe belastingen excl. vennootschapsbelasting samen leveren de overheid dus nu rond de 150 miljard euro op, rond de 6 miljard euro meer dan via een vast tarief van 42% over alles wat je verdient.

Conclusie
Een basisinkomen is heel goed financieel kloppend te krijgen, zolang  het basisbedrag maar rond het bijstandsniveau ligt en alle aftrekposten voor de inkomstenbelasting af worden geschaft.
Het batig saldo kan worden gebruikt om de staatsschuld flink af te lossen, de basisuitkering iets te verhogen of een iets lagere inkomstenbelasting. Deze berekening is voor Nederland gemaakt, omdat schrijver dezes de Nederlandse situatie goed kent. Voor België is een vergelijkbare berekening te maken, rekening houdend met de eigenaardigheden van het Belgische sociale en fiscale stelsel.

Bronnen
1. Hoogte bijstandsuitkering vanaf 1 juli 2013 – Rijksoverheid (2013)
2. Bevolkingspiramide Nederland: CBS (2013)
3. Huishoudboekje van Nederland/Miljoenennota en rijksbegroting|Rijksoverheid (2013)

24 gedachten over “Hoe kan het basisinkomen bekostigd worden?”

  1. Beste Germen, wat er telkens gebeurt bij dergelijke berekeningen is dat men een idee vanuit het nieuwe paradigma gaat plaatsen binnen de hedendaagse realiteit. Hierdoor ontstaat een soort van schizofrene in die zin dat twee denkkaders met elkaar gemengd worden. Er is geen probleem om het basisinkomen te financieren maar dan zullen we ook de hele maatschappij dienen te transformeren volgens dit nieuwe paradigma. En hoe we hat dan ook draaien of keren, je komt steeds uit bij datzelfde punt en dat is in de eerste plaats een hervorming van het monetaire systeem (annex denken en handelen). Ook hier staat een monetaire reset weer centraal maar dat wordt blijkbaar maar amper begrepen, ook angstvallig doodgezwegen in onze maatschappij. Wat taksen betreft is het perfect mogelijk om slechts 1 taks over te houden, een taks die alle flexbiliteit biedt om duurzaamheid te sturen. Een culturele tranfsormatie betekent ook veel meer werkloosheid, in het nieuwe paradigma noemen we dat gewoon ‘vrije tijd’, de vrucht van onze arbeid, geen kanker.   

    1. Ik denk met Douwe inderdaad dat de maatschappij zich aan zal passen aan de nieuwe situatie. Mensen die nu alleen hard werken omdat ze hiertoe genoodzaakt worden zullen minder gaan werken. mensen die hard werken omdat ze hun werk leuk vinden, zullen hard blijven werken. Dat geldt ook voor allerlei mensen die nu werkloos zijn maar graag laagbetaald, maar inhoudelijk boeiend werk willen doen. Opknappen van monumentale gebouwen of landschappen? Ontwikkelen van een open source prototype van een medisch apparaat voor een zeldzame ziekte? Het samenstellen van een Nederlands-Quechua woordenboek? Nu onhaalbaar, met een basisinkomen allemaal mogelijk.

  2. Misschien moet er uiteindelijk ook weer een sollicitatieplicht aan vast geplakt worden.
    Omdat je niet teveel vertrouwen moet hebben in onze goede wil.
    Daarom is het communistische ideaal ook een utopie.

    1. Weldra zal het automatisch beter gaan, iedereen zal verplicht worden om geld te produceren. Gezien de enorme schaarste aan geld zal er ook geen werkloosheid meer kunnen zijn. Of we nog vrije tijd krijgen, valt af te wachten. Er zijn natuurlijk ook alternatieven die dit alles omkeren maar dat komt met een aantal voorwaarden, één daarvan is het verstand gebruiken.  

  3. pieter-stuurman

    Germen, je maakt een rekenfoutje. Er zijn geen 16,8 miljoen Nederlanders die elk een modaal inkomen (33.000) verdienen.
     
    Het gemiddelde inkomen van alle 16,8 Nederlanders is 22.600 euro per jaar (2012). In totaal dus 380 miljard (afgerond naar boven). Dat is al een stuk minder dan jouw uitgangspunt (554 miljard). Het levert een gat van 174 miljard op.
     
    Maar in dit totale inkomen zitten ook alle uitkeringen en betalingen uit sociale voorzieningen verwerkt. Die zullen bij een basisinkomen niet meer bestaan. En over dat basisinkomen wordt geen belasting geheven.
     
    Als je uitsluitend inkomen uit werk beschouwt als inkomen waarover belasting geheven kan worden dan wordt het nog minder. In 2012 was het gemiddelde inkomen uit werk 34.660 euro, verdiend door 7.8 miljoen werkenden. Dat is een totaal van 270 miljard (ook weer naar boven afgerond)
     
    Dat betekent dus minder dan de helft van jouw rekenvoorbeeld. En dat betekent minder dan de helft aan belastingopbrengsten. Wil je toch hetzelfde bedrag aan belastingeld ophalen, dan zou er dus niet 42%, maar 84% belasting betaald moeten worden over inkomen uit werk.
     
    Hier de cijfers: http://www.gemiddeld-inkomen.nl/modaal-inkomen
     
     

    1. Ik maakte geen rekenfout maar mijn aanname dat het CPB met modaal inkomen echt het modale inkomen bedoelde blijkt onjuist.
      Inderdaad kom je met de getallen die je noemt op lagere cijfers uit. Als 7,8 miljoen werkenden 34.660 euro bruto verdienen, waarbij ik aanneem dat je het hier hebt over bruto werkgeverslasten, dan ontstaat inderdaad een bruto loonsom van 270 miljard. Wordt hier 42% belasting over geheven, dan levert dit de overheid 113,5 miljard euro per jaar op uit bruto loonheffingen. Dit vormt vergeleken met de huidige situatie een gat van 37 miljard euro. Je pessimisme deel ik overigens niet: om deze 37 miljard euro te dekken, is “slechts” een IB-verhoging tot 55% nodig. De belastingdruk in Nederland is al te hoog; het ligt dan meer voor de hand het basisinkomen met 15% te verlagen en het IB-tarief maximaal te laten stijgen tot 48% (opbrengst: 129,6 miljard). Vergeet ook niet dat het voor inactieven nu interessanter wordt om bij te verdienen dan nu, waardoor de bruto loonsom zal stijgen.

  4. Men vergeet de mega pure winst mee te rekenen wat het dan weg vallen van misdaad van onzinindustrie van onnodige bewegingen opleveren aan voordeel wbt omzet milieuvervuiling onnodig bedrijf en industrie het amlaag gaan van ziekten en handicaps en de vele controle en regelorgs instanties en politieagenten die je niet meer voor dat broodje behoeven te rammen etc en u zult vast wel meer voordelen kunnen bedenken dat het leven op Aarde weer zinnig maakt.

    Er is alleen maar winst voor volken en landen nv.

  5. Die bijstandsnorm is dat netto of bruto?Want met 4 personen leven van 1850 euro per maand is toch een serieuze opgave.
    Zeker als een woning moet afbetalen.
    Wil je mensen een deftige levensstandaard geven dan zal je meer richting 1000 euro per persoon moeten gaan en bij kinderen 200 euro beperkt tot 2.
     

  6. Hallo Germen, 
    Het basisinkomen hoeft niet bekostigd te worden via deze berekeningen. 
    Geld dat nodig is om samen in leven te zijn, kan gewoon aangemaakt worden. Dit vergt maar 1 programmeerregel in een bank applicatie. Simpelweg ieders banksaldo maandelijks met 750 verhogen. En voortaan lost dan bij iedere transactie vanzelf weer een gedeelte van het geld op. 1/1000 bijvoorbeeld. 
    Belastingen zijn dus helemaal niet nodig. 
    In plaats van te moeten rekenen aan ‘de buitenwereld’, gaat het dus om jouw eigen zelfbeleving. 
    Het gaat niet om een inkomen, noch om belastingen.
     
    Maar om het besef dat je met de dingen die jij nodig hebt om in leven te zijn (bakker en zo) AL juist daarmee de bron van economische ruimte bent. Daar kan dus gewoon maandelijks geld voor aangemaakt worden.
    Die ene programmeer regel zorgt er ook voor dat er verder niets geregeld hoeft te worden voor de paradigma verandering.
    Die ene programmeer regel kost niets, niet eens tijd. Dus binnen 1 dag heeft iedereen de eigen levenstoegang weer terug (kost dus niks), en vanaf dat moment gaat alles gewoon vanzelf, want iedereen laat dat wat niet meer voor je werkt, dan gewoon los.
    Er is dus geen sprake van 2 clashende paradigma’s. Vanaf het moment dat we vanuit onze levenstoegang leven, lossen alle belastingen vanzelf op: https://docs.google.com/document/d/1BS_vhjJ6r6an5KxA_qFLq5V7jnuE3bTdYkTIEMVTsYQ/edit
    Dit is al jaren bekend. 
    Het is voor iedereen een harde dobber dat het niets met berekeningen en belasting en inkomen en problemen etc. te maken heeft. Het zit puur op je zelfbeleving: het heel normaal vinden dat die 750 per maand gewoon voor je aangemaakt wordt. Kost niks. Je hoeft er dus niemand voor te belasten.
    En het is voor iedereen een harde dobber dat het niets te maken heeft met ‘een groot getallen plan voor de wereld weten te vinden dat werkt’. Het zit gewoon bij iedereen persoonlijk: je eigen levenstoegang. Het is het enige waar je voor hoeft te staan. Waar iedereen zelf voor dient te staan. 
    En het is voor iedereen een harde dobber dat je helemaal niet het recht hebt om mij te belasten.
     
    Ik heb dan ook aangifte bij de politie gedaan, tegen iedereen die mij belast. 
    Er zijn geen belastingen nodig. 
    Je dient je zelfbeleving aan te spreken: just one programming rule, en je hebt je eigen Levenstoegang terug. Iedereen dient deze eigen zelfbeleving aan te spreken, en niet in plaats daarvan onzichtbare anderen te gaan belasten. Het is gewoon niet nodig. 
    De transformatie zit in het aanspreken van je zelfbeleving.
    Op astridvantriet.nl vindt je onder de video alle e-boeken en dergelijke. 
    Groet,
     
    Astrid
     

      1. Geld maken om geld weg te kunnen geven maakt geld per definitie minder waard. Als er al een basis inkomen gegenereerd kan worden moet dit bestaan uit reeds bestaand geld. Geld moet immers altijd staan tegen over iets van waarde doorgaans goud zilver of een ander edel metaal. Onder andere de VS heeft reeds eerder betracht geld uit het niets te genereren en dit is slecht afgelopen. Wel kan ik me voorstellen dat je geld gaat ophangen aan het aantal inwoners van de gemeenschap van een zelfde munt eenheid, maar dit betekend ook automatisch een probleem omdat mensen nu eenmaal geboren worden en sterven en de hoeveelheid geld in omloop instabiel is. Het beste is dan ook om het monetaire op te hangen aan een product dat nimmer een verbruiksproduct is voor wat betreft de totale hoeveelheid geld in de maatschappij en dien ten gevolgen de hele wereld. er moet dus voorafgaande aan een project als deze eerst een totale wereldwijde monetaire reset gedaan worden. Vervolgens moeten we kijken hoe we een project als deze kunnen bekostigen, dit kan alleen als iedereen mee betaald of de hoge en/of middel hoge verdieners meer inleggen dan ze terug krijgen en wel zoveel meer dat ze het gat van de onderlaag kunnen dichten. Deze doel groepen worden dus blij gemaakt met een extreem dode mus. Daarnaast blijft er een hoofdelijke belasting noodzakelijk om de gezondheidszorg en collectieve politieke maatschappelijke kosten te dekken. De verdienende partijen die zich bezig houden met deze zaken zoals de ziekenhuizen, farmaceutische industrie, infrastructuur, wegen bouw en de politici zelf zouden moeten werken op basis van dit basis inkomen met een zeer minimaal salaris ook in de hogere functies. direct gevolg is dat de macht nog meer komt te liggen bij de private sector en het bedrijfsleven, om de macht tot op zekere hoogte terug bij het volk te krijgen moet de politiek vast gaan stellen hoeveel werknemers een bedrijf moet hebben op basis van de bedrijfswinst en werkbelasting en moet de politiek de salarissen gaan beheren waardoor het markt segment van extreme luxe producten wegvalt en de verschillen tussen rijk en arm minimaliseren. Er ontstaat een vaste prijs economie waarbij schaarste volledig het risico van het bedrijfsleven wordt, De belasting voor de omgeving zou stijgen door meer vervuiling omdat de tweedehands markt minder interessant wordt. De voornaamste markt bewegingen worden veroorzaakt door de totale wereld bevolking alsmede de verloningen van de wereld bevolking en de kost prijs van de producten.

        1. Bovendien zit er al een gat in deze theorie omdat de top inkomens volledig afgeroomd worden. Dien ten gevolgen zouden veel werkzaamheden gratis uitgevoerd moeten worden.

        2. En dan is er nog niet eens gekeken naar de verzeringssystemen die ook enorm moeten veranderen en gecentraliseerd zouden moeten worden.

  7. Work around
     
     
    Een ‘work around’ vinden we in de zogeheten ‘voorwaardelijke lotto’, dit wil zeggen dat iedereen recht heeft op een kapitaalsinjectie maar de besteding van dit geld wordt gekoppeld aan ‘duurzame menselijke vooruitgang’. Met dit op zich eenvoudige idee vangen we veel vliegen in één klap, aan de ene kant vermijden we dat ongebreidelde consumptie en hyperinflatie ons overvalt, langs de andere kant faciliteert het bewustwording en de bevrijding van een aantal ongezonde spanningen. Op zich betekent de gedachte dat schulden met zekerheid kunnen afbetaald worden al een hele verademing, het neemt voor zowel de schuldenaar als de schuldeiser de druk van de ketel. De manier hoe we dit aanpakken kan sterk variëren naargelang het geval, rechtvaardigheid is hier de algemene deler.
     
    In het geval er geen schulden (meer) zijn kan de neutrale kapitaalsinjectie geïnvesteerd worden in een sociaal duurzame economie, in sommige gevallen zal dit gepaard gaan met een heroriëntatie opdat we niet terug dezelfde situatie creëren waar de maatregel nu net een oplossing voor wil zijn. Dit idee biedt een waaier aan nieuwe mogelijkheden en/of de vloeiende voortzetting van nobele initiatieven die nu reeds werden opgezet, de ‘voorwaardelijke lotto’ geeft een gigantische boost aan de wederopstanding van een menswaardige economie. Duurzame creativiteit kan hierdoor volop zegevieren en dat heeft een immense impact op milieu en welzijn. Dit is ongezien en onvergelijkbaar anders dan de pogingen die we tot dusver namen, we zijn nu immers verlost van de beperktheid aan middelen, een wereld van verschil.  (annex )

    1. 1 – schaf de uitkeringen (en alles wat eromheen hangt) af: € 140 miljard per jaar
      2 – verhoog vermogensbelasting

      Zo komen we er. Natuurlijk zijn er nog een hoop mitsen en maren, maar de basis is er.

Laat een reactie achter