Leven met driekwart minder energie

Fossiele brandstof wordt snel schaars. Olie winnen uit teerzand, bijvoorbeeld, kost nu één vat olie voor elke drie vaten olie die worden gewonnen. Hoe zou Europa kunnen overleven met veel minder energie dan nu?

Geen makkelijke energiebronnen binnen bereik
Europa is per inwoner met stip het energiearmste continent ter wereld. Het is de tol die we betalen voor het feit dat Europa het dichtstbevolkte continent is en hier de industriële revolutie begonnen is (met navenant gevolg voor fossiele energievoorraden). De aardgasbel in Slochteren is bijvoorbeeld al bijna voor driekwart leeg. Ook de olie- en gasproductie in de Noordzee daalt nu elk jaar met tientallen procenten. Er is maar één echt goede oplossing: zonne-energie. Zeker in de zuidelijke landen Spanje, Italië, Griekenland en Bulgarije is er overvloedig zon en kunnen zonnepanelen zelfs zonder energiebelasting en subsidies al ruim uit. Windenergie kan in noordelijke, winderige streken een (beperkte) aanvulling geven.

Er is alleen één probleem. Op dit moment is er niet de capaciteit om zeer snel, binnen twee tot drie jaar, over te schakelen op zonne-energie. En zelfs al zouden we heel veel zonnecentrales plaatsen, dan rijden onze auto’s nog steeds op olie. Een belangrijker vraag is dus: hoe kunnen we met een beperkte energie, bijvoorbeeld een kwart van het huidige verbruik, toch overleven?

De Tata LP900 Star Bus kost nu evenveel als een gemiddelde personenauto. Openbaar vervoer kan veel goedkoper als het materieel minder kostbaar wordt dan nu. Bron/copyright: https://buses.cardekho.com/buses/tata/lp-909-starbus

Energiebesparing: de makkelijkste uitweg
Als we in staat zijn met veel minder energie toe te kunnen, dan lossen we al veel problemen op en kopen we tijd. In die tijd kunnen we een betere, duurzame energiebron vinden en ook langzaam overstappen op onuitputtelijke energiebronnen. Het grappige is dat er een aantal eenvoudige methoden zijn waarmee we het energiegebruik met ongeveer driekwart terug zouden kunnen dringen. Deze zullen hieronder worden genoemd. Kortom: waar wachten we op?

1. Halveer de maximumsnelheden
De luchtweerstand is evenredig met de derde macht van de snelheid. Omdat een hogere snelheid uiteraard ook een kortere reistijd betekent, betekent een twee keer zo hoge snelheid in de praktijk een vier keer zo hoge luchtweerstand (en brandstofverbruik). Als de maximumsnelheid op autosnelwegen teruggeschroefd zou worden naar zeventig kilometer per uur, op doorgaande wegen naar vijftig kilometer per uur en binnen de bebouwde kom naar dertig kilometer per uur, zou dit maar liefst 75% benzineverbruik besparen.

2. Halveer de massa van voertuigen
Een andere belangrijke reden dat het energieverbruik van auto’s nauwelijks gedaald is, hoewel de motoren veel zuiniger zijn geworden, is dat het gewicht van auto’s sterk gestegen is. De 2CV uit 1949 woog slechts 500 kg, de lichtste personenauto’s die anno nu op de weg rijden wegen rond het dubbele. De rolweerstand van een auto, de tweede belangrijke weerstandsbron, is recht evenredig aan de massa. Dat geldt ook voor de energie die nodig is om de auto te versnellen. Door auto’s veel lichter te maken kan het energieverbruik weer met tientallen procenten worden verminderd, vooral bij lagere snelheden en bij frequent stoppen, zoals in de stad.

3. Stop met bouwen
De bouw is een van de grootste industrietakken van Nederland. Onafzienbare hoeveelheden grind, kalk, klei, zand, steen, hout en staal worden honderden tot duizenden kilometers versleept en met behulp van energieverslindende processen omgezet in bouwmaterialen. Gebouwen die vaak nog technisch gezien in prima staat zijn, worden gesloopt. De bevolking van Nederland groeit nauwelijks meer en zal over tien jaar zelfs krimpen. Er staan in industriegebieden enorme hoeveelheden bedijfs- en kantoorpanden leeg. Als we stoppen met bouwen en alleen reparaties of kleine verbeteringen uitvoeren, besparen we enorme hoeveelheden energie en grondstoffen. Dit geldt ook voor het bouwen van nieuwe wegen en zeer zeker voor het bouwen van nieuwe fossiele elektriciteitscentrales.

4. Meer samenwonen
Als mensen meer gaan samenwonen, wat nu fiscaal zwaar wordt bestraft, bespaart dit grote hoeveelheden energie en grondstoffen. Huishoudelijke apparatuur als wasmachines kunnen met meerdere mensen worden gedeeld. Alleenstaanden wonen vaak in hun eentje in grote huizen waarvan ze een groot deel niet gebruiken. Er wordt in feite gestookt voor de leegte. Als mensen samenwonen wordt er veel efficiënter gebruik gemaakt van de ruimte.

5. Meer en goedkoper openbaar vervoer
In landen als Nepal kan je voor enkele dubbeltjes tientallen kilometers reizen. Toch is de benzine daar bijna even duur als hier. De reden: de bussen zijn simpel uitgevoerd en zitten altijd overvol. Je kan een Tata autobus bestellen voor rond de vijftigduizend euro, ongeveer de prijs voor een voordelige tweedehands bus in Nederland. Ter vergelijking: een moderne Mercedes-Benz stadsbus kost rond de miljoen. Openbaar vervoer in Nederland is ook veel te duur. Als de prijs van kaartjes buiten de spits wordt gehalveerd, zullen veel meer mensen de auto laten staan. Ook kan zo een veel dichter OV-net in gebruik komen.

6. Meer telewerken.
Op dit moment zijn wetsvoorstellen in voorbereiding om bedrijven te verplichten telewerken aan te bieden. Dit scheelt heel veel woon-werkverkeer en moet dus zeker worden onderzocht.

7. Vier keer zo lang met spullen doen.
Het grootste deel van het energieverbruik van dingen zit in hun fabricageproces. Door vier keer zo lang te doen met kleding, fietsen, apparaten en dergelijke, besparen we de energie die in het maken van deze producten is gaan zitten.

8. Meer individuele comforttechnologie; meer aanpasbare gebruiksvoorwerpen
We verwarmen een heel huis om één persoon zich warmer te laten voelen. We laten alle buren meegenieten om een enkele persoon van zijn favoriete muziek te voorzien. Als we techniek meer op een individuele persoon richten, besparen we veel energie.
We vervangen een compleet meubilair omdat het ons verveelt, terwijl het technisch gezien nog decennia lang meekan. Dit geldt ook voor kleren en andere modegevoelige artikelen. Als we deze op een andere manier aanpasbaar maken – bijvoorbeeld door hun kleur programmeerbaar te maken, hun vorm te veranderen of een overtrek te vervangen – gaan ze veel langer mee.

9. Minder verre vakanties.
Een vol lijnvliegtuig is weliswaar per reiskilometer aanmerkelijk zuiniger dan een lege personenauto, maar het aantal reiskilometers is enorm, voor een reis naar het Verre Oosten heen en terug meer dan twintigduizend. Er zijn op dit moment nog geen energiezuinige alternatieven hiervoor, hoewel onder meer Airbus nu werkt aan zeer zuinige elektrische vliegtuigen en zonnevliegtuigen. De overheid kan vliegreizen ontmoedigen door BTW en brandstofaccijns te heffen op vliegtuigbrandstof (dit zal dan in Europees verband moeten). Dit is ook rechtvaardig, immers ook automobilisten en vervoersbedrijven moeten deze betalen. Het geeft geen pas de ene vorm van vervoer voor te trekken boven de andere, als daar geen duidelijke energiestrategische voordelen of milieuvoordelen tegenover staan. In het geval van luchttransport is dat niet het geval.

10. Gebruiken van alle slachtafval en vleesresten voor voedsel; minder weggooien; meer vegetarisch eten
Een groot deel van geslachte dieren wordt nu weggegooid. Niet handig, want er is enorm veel veevoer -en hiermee energie – in gaan zitten. Als we de dierlijke eiwitten rechtstreeks in menselijke voeding verwerken – uiteraard onder strenge hygiënische voorschriften – spart dit veel energie. Veel voedsel wordt nu ook onnodig weggegooid. Voedsel dat over de uiterste houdbaarheidsdatum heen is gegaan maar op zich nog goed is, kan als veevoer worden verwerkt.
Het beste werkt natuurlijk vegetarisch eten. In principe zouden er in alleen al Nederland zelfs 35 miljoen mensen kunnen leven als we allen over zouden gaan op een vegerarisch dieet.

8 gedachten over “Leven met driekwart minder energie”

  1. Waarom moet gewone burgers als Henk en Ingrid lijden onder een energie tekort? Henk en Ingrid hebben immers niet gezorgt dat alles op fossiele brandstof draait. Mijn mening is: DE VERVUILER BETAALT. Dus ik zou zeggen gooi extra belasting op het produceren van fossiel en niet op het verbranden ervan! En geef subsidies aan het produceren en gebruiken van schone energie zoals kernfusie. En geen wegenbelasting meer voor mensen die op ethanol of andere biobrandstoffen rijden. Schaf dan gelijk ook de verplichte brandstof af en doe dan vooral geen brandstofcontroles meer.
    Met andere woorden: Pak het probleem bij de kern aan.
     

    1. Dit is neem ik aan sarcastisch bedoeld :)
      Meer belasting op fossiel is overigens inderdaad een uitstekend idee. Vooral op vliegtuigbrandstof en scheepsbrandstof, die nu nog onbelast zijn. Dat zal ondernemers een stevige prikkel geven om over te schakelen op duurzame energie.

Laat een reactie achter