Alleen al in Nederland en Vlaanderen wonen er 22 miljoen probleemoplossers uit diverse totaal verschillende vakgebieden. Hoe boor je dat enorme menselijke potentieel zo goed mogelijk aan? Misschien door een in de negentiende eeuw heel succesvolle methode weer nieuw leven in te blazen…
Ambtelijke commissies en adviesbureaus werken nauwelijks
Nederland kent een uitgesproken overlegcultuur. Geen wonder dat besluiten vaak in een ambtelijke commissie worden genomen. Een mooi voorbeeld is de weinig visionaire Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid, die wordt bemensd door overheidsbureaucraten en een enkele hoogleraar die al over zijn houdbaarheidsdatum heen is. Volgens deze raad is een sterke CO2-toename een probleem (terwijl kenners peak oil en hiermee een gedwongen afkicken van fossiele brandstof al in 2006 zagen aankomen) en rijden we tot 2020 nog massaal in benzineauto’s (dit terwijl recent NiMH onderzoek en de doorbraak in goedkope zonnepanelen elektrische auto’s goedkoper gaat maken dan fossiel – zelfs zonder subsidie).
In Nederland is de consultancy een bloeiende bedrijfstak. Vooral de overheid is een gulle inkoper van advies: prijzige adviesbureaus en onderzoeksbureaus worden ingehuurd om nietszeggende rapporten te fabriceren, die de opdrachtgevende ambtenaren dan weer kunnen gebruiken om hun eigen plannen door te drukken. Vaak wordt hetzelfde onderzoek meerdere keren uitgevoerd.
De oorzaak: intellectuele inteelt
Voor adviseurs geldt hetzelfde als voor de bestuurlijke cultuur in Nederland in het algemeen. Er wordt in een heel kleine vijver van ex-politici, grossiers in commissariaten en topambtenaren gevist. Lidmaatschap van commissies gebeurt door coöptatie, met andere woorden: steeds dezelfde vriendjes worden ingehuurd. Dit is uiteraard niet erg efficiënt. Zoals reeds eerder op Visionair.nl besproken, is een succesvolle bestuurder een compromiszoeker, iemand die niet al te slim is (of zich succesvol van de domme houdt) zodat hij niet als bedreiging wordt gezien. Het gaat hier om mensen die gedurende hun carrière niet al te ver boven het maaiveld uitsteekt. Geen wonder dus dat het niet erg wil opschieten met de innovatieve gehalte in diverse Nederlandse innovatiegremia. Nuttig om eenmaal genomen besluiten door te drukken (gezien hun uitgebreide netwerk) maar niet in staat tot creatieve conceptontwikkeling. Daat ga je de innovatieoorlog niet mee winnen.
De oplossing: democratiseer het innovatieproces
Nederland en de meeste andere rijke landen zijn democratieën. Dat is niet voor niets: de praktijk wijst uit dat een land met enige vorm van representatief bestuur effectiever de sociale hulpbronnen benut dan een dictatoriaal geregeerd land. Tijd dus voor de volgende logische stap. Waarom niet het volk ook mee laten denken met oplossingen voor problemen? Alle Nederlanders en Vlamingen samen vertegenwoordigen een enorme denktank, die vertegenwoordigd is in letterlijk alle geledingen van de samenleving. Sterker nog: de grote hoeveelheid immigranten uit alle delen van de wereld leveren een scherpe blik op de situatie in de rest van de wereld. Zij kunnen putten uit totaal andere culturele tradities. Juist op het voornaamste punt waar een multiculturele samenleving tot voordeel strekt, het probleemoplossend vermogen, wordt hier het minste van gebruik gemaakt. Dit heeft dan weer alles te maken met het zieligheidscomplex ten opzichte van immigranten.
Als prijsvragen worden uitgeschreven om problemen op te lossen, zet je daarmee een enorme groep mensen aan het werk om creatieve oplossingen te bedenken, variërend van loodgieters tot hoogleraren culturele antropologie. In de negentiende eeuw bleek dit systeem goed te werken. Zo is margarine uitgevonden door de Franse chemicus Hippolyte Mège-Mouriès die meedeed aan een prijsvraag door keizer Napoleon III om een smeerbare, goedkope en voedzame kunstboter te ontwikkelen voor de arbeiders. Dit zou ook uitstekend werken om methodes te ontwikkelen om de overheid te helpen te bezuinigen of om maatschappelijke problemen op te lossen. Maar misschien wil de overheid dat wel niet. Net als sommige mensen willen ambtenaren vooral dat er naar hun problemen geluisterd wordt, niet dat ze opgelost worden.
de kenniseconomie die nederland… en nu twijfel ik over mijn woordgebruik… is/zou moeten zijn…
inderdaad een goed idee om het volk zelf te laten beslissen en de overheid alleen het volk vertegenwoordigd. De overheid van nu is in feiten een winstmakend bedrijf. Tegelijkertijd is het ook zo dat ze een hoop geld verspillen in ambtenaren en managers. Als klap op de vuurpijl krijgen ze nog bonussen uitbetaald ook.
Ik vind dit (ook al is het uit de oude doos) een prachtig artikel. De laatste zin slaat de spijker op zn kop.
Ik ben dit zelf in de consultancywereld wel eens tegengekomen en de overheid die prijsvragen uitschreven waren zeer succesvol en veel consultancybureau`s vonden het ook leuk omdat ze zelf volledig vrij waren in hoe ze het probleem wilden oplossen. Voor iedereen was deze opdracht dus leuker. Tevens werden de inzendingen vrij inzichtelijk gemaakt dus kon iedereen over de informatie beschikken die de prijsvraag had opgeleverd.
Ik denk zelfs dat er veel mensen blij zouden zijn als ze hun ideeen, uitvindingen en of plannen kunnen publiceren, op 1 site met naamsvermelding. Dan zijn ze er tenminste van af. Dan kUnnen ze er tenminste iets mee.
Want nu door het gedoe van octrooien, en er niet over kunnen/mogen praten is voor velen om bijna gek van te worden. (Ik was er 1 van).
Prijsvraag uitschrijven vind ik een zeer goed plan. Maar ik verwacht niet dat de regering hier snel mee zal komen. Eerder nog de bedrijven zelf.
Probleem voor de meeste uitvinders: Ze zijn niet zakelijk. En wil je serieus iets met je uitvinding dan moet je eigenlijk een onderneming beginnen. En ondernemers….dat zijn de meeste uitvinders al helemaal niet.
Eigenlijk werkt dit blad al zo, als een publiekelijk toegankelijk publicatie middel, voor vrije gedachten associaties. De produkten van auteurs en reactiepubliek, zijn dikwijls beschikbaar als nuttige of minder nuttige visies. Een toevallige weloverwogen visie, kan door de lezer geïnterpreteerd worden als net datgene dat nodig was, om tot iets bruikbaars te komen. Gevolg ; nieuwe produkten en theoriën, dus innovatie en meer welvaart.