creativiteit

Door dingen weg te laten uit een autoruit met wissers, ontstaan een aantal verrassend nieuwe producten.

De kunst van het aftrekken

Erger jij je ook aan allerlei ontzettend dom opgezette producten en diensten? Een echte visionair laat het daar niet bij zitten en vindt een veel slimmer alternatief uit. In dit artikel de eerste SIT-tool: aftrekken.

De kunst van het aftrekken
In het eerste deel zijn de basisprincipes van SIT al aan de orde gekomen. Nu de eerste van de vijf tools die bij SIT worden gebruikt: het aftrekken. Met deze verbluffend simpele techniek kunnen compleet nieuwe producten en diensten worden bedacht.

Less is more
Deze gevleugelde kreet blijkt maar al te waar als je nieuwe producten en diensten bedenkt. Iedereen kent wel de van allerlei functies uitpuilende gadgets waar de gemiddelde consument niet op zit te wachten. Logisch ook, iets toevoegen is heel makkelijk. Zeker wat software betreft. Toch loont het de moeite iets weg te halen. Vaak ontstaan zo verrassende producten en diensten.

Door dingen weg te laten uit een autoruit met wissers, ontstaan een aantal verrassend nieuwe producten.
Door dingen weg te laten uit een autoruit met wissers, ontstaan een aantal verrassend nieuwe producten.

Voorbeeld: een autoruit met ruitenwissers
Stap 1: de Closed World van de autoruit
Iedere auto heeft,verplicht, een voor- en achterruit met ruitenwissers. Als we ons op de voorruit concentreren,komen we op de volgende onderdelen.
– de buitenlucht
– de regen of andere neerslag
– de ruitenwissers
– de ruit zelf
– de binnenlucht
– de carosserie die om de ruit heen zit en de rest van de auto.

Stap 2: wat gebeurt er als we hier onderdelen uit verwijderen?
De buitenlucht verwijderen klinkt onzinnig, maar wat als de buitenlucht verandert in datgene waar regen uit bestaat, water? Aquariumliefhebbers kennen het probleem vast wel van algen die zich aan de wand van het aquarium vasthechten. Daar heb je van die irritante magneetwissers voor die de neiging hebben van de wand af te vallen. Wie weet zijn er fervente hobbyisten geïnteresseerd in automatische ruitenwissers voor aquaria. Een schoonmaakrobotje of iets dergelijks.
Productidee: automatische ruitenwissers voor aquaria

Wat als je de regen verwijdert? Ruitenwissers voor een droge ruit klinkt krankzinnig, maar is het niet. Neem bijvoorbeeld een winderige, stoffige omgeving als de Sahara, waar woestijnstof voortdurend op de ruiten neerslaat. Ook voor de bouwers van zonnepanelen in de woestijn is dit een groot probleem.
Productidee: stofruitenwissers voor de woestijn.

Wat krijgen we als we de ruitenwissers verwijderen? Dan vloeien de waterdruppels samen en ontstaat er door de neerslag uiteindelijk een waterfilm op de ruit. Opmerkelijk genoeg wordt het zicht zo snel beter (ik heb onvrijwillig de proef op de som genomen toen mijn ruitenwissers onderweg kapot gingen).
Productidee: Een speciale hydrofiele coating op de ruit aanbrengen om dit effect kunstmatig op te wekken. Zo heb je geen ruitenwissers meer nodig.

Ook interessant is de ruit zelf weg te halen. Hoe zou het zijn om in een auto te rijden zonder voorruit? Niet erg aangenaam, maar er zijn toepassingen waar een dergelijke auto wel eens heel erg handig voor zou kunnen zijn: een rijdende windtunnel bijvoorbeeld.
Productidee: een rijdende windtunnel, waarin de wind wordt opgewekt door te rijden.

En wat als je alleen een ruit hebt, wel met ruitenwissers maar zonder auto? Op dit moment worden we overspoeld met zogeheten tablets. Dat zijn laptops waar ze het toetsenbord van hebben afgehaald (trouwens ook een mooi voorbeeld van de kracht van het principe van het aftrekken). Schoonmaken moet altijd met duur schoonmaakmiddel. Zou er geen markt zijn voor een tabletreiniger, die je als een soort ruitenwisser over het ding kan trekken? OK, niet erg zinnig maar wie weet. Iets zinniger is een muntautomaat waarmee je gevoelige oppervlakten kan reinigen.
Productidee: ruitenwisser-gadget voor tablets.
Productidee: reinigingsautomaat voor tablets

Dit kan uiteraard ook met diensten. Probeer het eens voor de grap.

Lees ook: Zo word je uitvinder

Bron
Mascha van der Voort et al, Productontwerpen, ISBN 90 5931 331 3, Lemma 2004

Als je de handgrepen van een kruiwagen vervangt door een fiets,krijg je dit. Meer vracht en ook nog een hogere snelheid.

Zo word je uitvinder

Erger jij je ook aan allerlei ontzettend dom opgezette producten en diensten? Een echte visionair laat het daar niet bij zitten en vindt een veel slimmer alternatief uit. Maak kennis met SIT, gemakkelijk te leren,maar verbluffend effectief.

Wat is de filosofie van Systematic Inventive Thinking?
Systematic Inventive Thinking (SIT) is een gemakkelijk te leren, maar toch enorm krachtige methode om producten opnieuw uit te vinden en: nieuwe producten uit te vinden. In dit eerste deel van deze zesdelige serie bespreken we eerst twee algemene principes:closed world en qualitative change, die de hoekstenen vormen voor SIT.

Closed World
Systematic Inventive Thinking (SIT) berust op twee kerngedachten. De eerste kerngedachte is de ‘closed world’. Deze wereld bestaat uit de onderdelen van de situatie zoals die nu is. Stel dat je een kruiwagen wilt verbeteren, dan bestaat de wereld van de kruiwagen uit de volgende onderdelen:
– het wiel
– de bak
– de handvaten
– de ondergrond waarover de kruiwagen rijdt/de route die de kruiwagen volgt
– de gebruiker
– de lading van de kruiwagen.

Met dit lijstje, waaraan je eventueel nog de lucht of ruimte zou kunnen toevoegen (een kruiwagen is vast ook erg handig op de maan, of onder water) heb je de wereld van de kruiwagen min of meer volledig beschreven. Of een kruiwagen nu voort wordt geduwd op een wolkenkrabber in New York of door een Ethiopische zouthandelaar in de Danakildepressie, het ‘wereldje’ van de kruiwagen bestaat alleen uit deze zes dingen. Als uitvinder kijk je dus naar dit systeem.
Ook een dienst kan je zo in stukjes knippen. Neem nu bijvoorbeeld postbezorging. Dit systeem bestaat uit:
– de briefschrijver
– de brief
– de postzegel
– de brievenbus
– de postophaler
– de sorteerder
– het transport
– de brievenbus van de ontvanger
– de ontvanger

Als je de handgrepen van een kruiwagen vervangt door een fiets,krijg je dit. Meer vracht en ook nog een hogere snelheid.
Als je de handgrepen van een kruiwagen vervangt door een fiets,krijg je dit. Meer vracht en ook nog een hogere snelheid

Qualitative Change
Een werkelijk innovatieve oplossing is een oplossing waarbij de kwaliteit verbetert, zonder dat er iets essentieels voor moet worden opgeofferd. Letterlijk een qualitative change,dus. Bij een kruiwagen is er bijvoorbeeld een uitruil tussen drie eigenschappen: wendbaarheid, capaciteit en de kracht die je nodig hebt om het ding voort te duwen. Een kruiwagen met een grote capaciteit is een log ding dat nauwelijks voort te duwen is. Een qualitative change is bijvoorbeeld de handvaten te vervangen door een fiets: een bakfiets. Zo krijg je veel meer capaciteit terwijl er evenveel kracht nodig is. Als bonus krijg je ook nog meer snelheid. Wel ten koste van de wendbaarheid trouwens. Is er een uitvinder in de zaal?

Toegepast op een dienst: de postbezorging
Bij de post kan je je brief sneller laten bezorgen,maar dat kost je veel geld. Een telegram was helemaal duur. Toen ik uit India voor een paar gulden een telegram naar mijn ouders stuurde, moest de postbode voor een spoedbestelling langs. Daar waren ze bij de post uiteraard niet blij mee. E-mail is een voorbeeld van een qualitative change. Door de brief te vervangen door een elektronische e-mail, kunnen alle stappen worden geautomatiseeerd. Zender en ontvanger hebben een internetabonnement (of maken gebruik van gratis internet),dus is geen postzegel meer nodig. De rol van de postbode en sorteerder wordt overgenomen door mail servers en e-mail programma’s. Geen wonder dat de klad zit in de brievenpost.

Bron
Mascha van der Voort et al, Productontwerpen, ISBN 90 5931 331 3, Lemma 2004

Alleen creativiteit redt economie

De luxe van peak fantasy kunnen we ons niet meer veroorloven. Tijd om de economische crisis te lijf te gaan met een flinke dosis creativiteit.

Peak fantasy: een hardnekkige plaag
Onze wereld bestaat uit enorme hoeveelheden energie en atomen die we op alle mogelijke manieren kunnen rangschikken. Een belangrijke reden waarom we niet allemaal het leven van een miljonair leiden is peak fantasy.

Het brein in werking baadt in zeer zwak licht. Toeval? Integendeel volgens een aantal onderzoekers.
Creativiteit gebruiken heeft meer zin dan geld pompen in banken.

Bekrompen denkwereld
De meeste mensen zijn op dit moment niet in staat te ontsnappen aan een zeer bekrompen denkwereld. Het gevolg: overal worden visionair denkenden geconfronteerd met de gevolgen van opulente stompzinnigheid.

Voorbeelden van stompzinnigheid
Neem de aanbouw van een dure kolencentrale (2,6 miljard euro, 1,56 miljard watt piekvermogen) in de Eemshaven die per watt vermogen meer kost dan een zonnepaneel eind anno 2011 (minder dan een euro per watt-piek). Ja, echt. Dit verzin ik niet.

Neem de woningbouw, die in grote lijnen net zo plaatsvindt als honderden jaren geleden en daardoor vijf keer zo duur is als nodig.

Of neem onze gezondheidszorg, waar het grootste deel van de kosten voortkomt uit volkomen zinloze handelingen als administratie, griepprikken, onwerkzame medicijnen en nu weer een injectie van alle meisjes met een twijfelachtig HPV-vaccin.

Een ander voorbeeld: onze nationale treurbuis, volgeplempt met Endemol worst, wat dat betreft is er weinig verschil tussen publieke en commerciële omroep.  En de main stream media die voor het grootste deel door het ANP of internationale varianten als Reuters worden volgeschreven. Kortom: een intellectuele inteelt waar je koude rillingen van krijgt. 

Of neem het soennisme, dat het naäpen van een nogal onaangename meneer die veertienhonderd jaar geleden leefde, als de allerhoogst denkbare prestatie van een mens beschouwt. Het logische gevolg: soennieten zijn de minst ontwikkelde groep ter wereld.

Hierin zijn soennieten overigens niet uniek: ook andere groepen doen er alles aan om creatief nadenken in de kiem te smoren. Dat zagen we hiervoor wel.

Tijd voor actie
Het bestaansrecht van Visionair is mensen die wel over een breder denkraam beschikken, wakker te schudden en ze te laten merken dat we niet alleen zijn in een zee van mee- en napraters. Dit bereiken we al voor een deel door onze artikelen en – vooral onze wedstrijd. We nodigen daarom elke rechtgeaarde visionair uit om daaraan deel te nemen. Gelukkig zijn er nu al meerdere mensen die dat gedaan hebben.

Economische crisis bewijst: tijd voor verandering
Gezien de economische noodsituatie waarin we nu zitten is er echter een paardenmiddel nodig. We zullen aan de noodlottige Kondratieff cyclus moeten ontsnappen en een permanente technische boom in gang moeten zetten om de wereld in het algemeen en de Lage Landen in het bijzonder uit de slaap wakker te schudden.

Creativiteit: een onuitputtelijke hulpbron
Veel hulpbronnen hebben we niet, maar we hebben wat beters: onze fantasie, waarmee we in principe rijk kunnen worden en de landen waar we wonen in de welvarendste gebieden ter wereld kunnen omtoveren. Als iedereen werkelijk wat nuttigs zou doen in plaats van al hard werkend alleen maar anderen aan het werk te houden, zou dit heel veel middelen vrijmaken. Onze welvaart zou met meer dan tien procent per jaar groeien.

Creëren kan je leren
Om deze reden zullen we de komende week enkele artikelen publiceren met krachtige technieken om de wereld op een andere  manier te kunnen bekijken. Mensen als Steve Jobs zijn geen supermensen. Het enige wat ze deden, was zichzelf de vraag stellen: wat wil ik dat een apparaat of systeem kan, deze technieken gebruiken en combineren met technisch inzicht en een agressieve manier van zakendoen.

Hiermee kunnen we allen ideeën bedenken om de wereld om ons heen te verbeteren. Zowel qua nieuwe uitvindingen als qua intelligentere organisatievormen.

Vrees voor het onbekende bij zijn tijdgenoten deed de geniale uitvinder en wetenschapper Nikolai Tesla de das om.

Creatieve ideeën weinig geliefd bij de meeste mensen

Voel je je onbegrepen als je met een vernieuwend idee komt? Het ligt niet aan jou, blijkt uit nieuw onderzoek. De meeste mensen zijn zelfs niet in staat om een creatief idee te herkennen, laat staan te waarderen. Ook verklaart dit waarom mensen in onzekere omstandigheden des te koppiger aan bestaande gewoonten blijven vasthouden, hoewel dat in feite erg dom is.

Vrees voor het onbekende bij zijn tijdgenoten deed de geniale uitvinder en wetenschapper Nikolai Tesla de das om.
Vrees voor het onbekende bij zijn tijdgenoten deed de geniale uitvinder en wetenschapper Nikolai Tesla de das om.

Creativiteit is hot. Mensen willen creatief zijn en met creativiteit geconfronteerd worden. Creativiteit zorgt er immers voor dat er ontwikkeling komt. Zonder creativiteit steeds dezelfde suffe muziek op de radio. (Wat zeg je? Dat is ook zo? Trek je conclusies…) We gebruiken dan nog steeds dezelfde apparatuur als honderd jaar geleden, of zelfs een millennium geleden. Ongeveer zoals stenen vuistbijlen gedurende honderdduizenden jaren nauwelijks van vorm veranderden.
Dankzij een voortdurende stroom van creativiteit, getoetst aan de praktijk, ontstaat onze welvaart en hebben we een beter leven dan onze grootouders gehad hebben. Kortom: je bent niet erg verstandig als je niets van creatieve ideeën wil weten. Aldus de theorie.
En inderdaad beweert iedereen dat ze iets met creativiteit en innovatie doen. Zelfs grote wegenbouwbedrijven, waarvan de creatieve vermogens vooral op het gebied van boekhouding en manieren om ambtenaren om te kopen liggen.

De praktijk blijkt anders. Mensen zijn veel conservatiever dan ze zeggen. Jack Goncalo, ILR School universitair hoofddocent op het gebied van organisatiepsychologie heeft met een aantal anderen uitgeplozen waarom. Hun artikel beschrijft twee experimenten aan de universiteit van Pennsylvania  in 2010 waarbij meer dan tweehonderd mensen (universiteitsstudenten) betrokken waren.

Uit het rapport komen de volgende punten naar voren:

  • Creatieve ideeën zijn per definitie nieuw en nieuwe dingen kunnen gevoelens van onzekerheid en nervositeit opwekken.
  • Mensen wijzen creatieve ideeën af ten gunste van ideeën die puur praktisch zijn en bewezen hebben te werken.
  • Objectief bewijs dat een creatief voorstel werkt, is onvoldoende om mensen ervan te overtuigen het te accepteren.
  • Vooringenomenheid tegen creativiteit is zo subtiel, dat mensen zich er niet van bewust zijn, waardoor ze worden gehinderd in het herkennen van een creatief idee.

Een voorbeeld. Proefpersonen wilden weinig van doen hebben met een sportschoen waarin nanotechnologie was verwerkt die voorkwam dat er blaren ontstonden en de voet koelde. Om deze anti-creatieve bias vast te stellen, gebruikten de onderzoekers een subtiele techniek, die ook wordt gebruikt om racisme vast te stellen. De resultaten lieten zien dat mensen  weliswaar beweren dat ze dol zijn op creatieve ideeën, ze in werkelijkheid creatieve ideeën associëren met begrippen als “braken”, “gif” en “doodsangst”. Het gevolg hiervan is dat mensen ideeën voor nieuwe producten massaal de rug toe keren.

Wat wellicht ook meespeelt is de locatie voor het onderzoek. Philadelphia, een miljoenenstad enkele honderden kilometers ten zuiden van New York, is de Amerikaanse stad met het hoogste percentage neurotische mensen in het land.
Volgens de onderzoekers, naast Goncago ook Jennifer Mueller en Simul Melwani, gaat er een diepe ironie schuil achter de uitkomsten. Onzekerheid stimuleert het zoeken van creatieve oplossingen, stellen ze. Onze ingebakken angst voor nieuwe dingen  voorkomt echter dat we creativiteit herkennen als we dat het meeste nodig hebben. Volgens de onderzoekers is het probleem niet dat er niet genoeg creatieve ideeën zijn. Volgens hen moet de aandacht juist meer uitgaan naar manieren om mensen in  organisaties te leren creatieve ideeën te herkennen en er mee om te gaan.

Bron:
Jack Goncalo et al., The Bias Against Creativity: Why People Desire But Reject Creative Ideas, Cornell University (2011)