risico

Op je kop op een balustrade staan. gewoon, omdat het kan.

Young and reckless: waar jongeren werkelijk superieur in zijn

Waarom staan er vaak jongeren aan het hoofd van techbedrijven, en technische doorbraken in het algemeen, terwijl ouderen over veel meer ervaring en kennis beschikken?  Antwoord: af en toe moet je gewoon je ogen dichtdoen en er helemaal voor gaan. Jongeren doen dat vaker. Hoe kunnen we de grijze generaties laten leren van de rauwe energie en het lef van jongeren?

Redenen om risico’s te nemen
We leven als Nederlandstaligen in twee welvarende landen, België en Nederland, waar niemand van de honger omkomt. Nieuwe technieken bieden ongekende mogelijkheden. Wie de internetrevolutie mee heeft gemaakt weet waar ik over spreek, maar er komen nu nog veel meer technieken aan die elk op zich een aardverschuiving beloven. 3D printen. Nanotechnologie. Genetica: zet bijvoorbeeld je eigen lichtgevende visje in elkaar. Kunstmatige intelligentie. Virtual reality. Robotica. Elk van deze technieken biedt een enorme hoeveelheid nieuwe mogelijkheden aan creatieve mensen met lef en ondernemingsgeest. Zelfs als je mislukt, heb je een unieke ervaring achter de rug: je hebt aan je eigen droom gewerkt, in plaats van de verlepte visie van een ander.

Op je kop op een balustrade staan. gewoon, omdat het kan.
Op je kop op een balustrade staan. Gewoon, omdat het kan.

Hoe neem je de gok?
Het is het verstandigste om te beginnen als hobbyist, en vervolgens je idee verder uit te werken. Als je een technische achtergrond hebt, heb je een duidelijke pré, beschik je hier niet over, maar heb je wel een leuk idee, vraag dan een sympathieke techneut  in je kennissenkring je idee verder uit te werken. Of stuur een mail aan auteur dezes, germen@visionair punt nl, ik help de mensen van de Visionair gemeenschap graag verder. Bouw een werkend prototype, vraag wat vertrouwde mensen om het af te schieten, blijf doorknutselen tot je een redelijk goed product hebt en begin een Kickstarter of Indiegogo project.  Hier begint de meer bedrijfskundige fase. Hier kan bijvoorbeeld Nick van Breda van Can Do Productions je mee helpen.

Hoe kweek je risicobereidheid aan?
Een bekende spreuk, volgens sommigen zelfs het officieuze motto,  in Silicon Valley is: fail early, fail often, fail forward (misluk vroeg, misluk vaak, misluk vooruit). Mislukkingen zijn als het ware de n-trapsraketten van je succes. Het is niet erg als iets mislukt. Integendeel, het is leergeld dat je betaalt. Zorg alleen dat de gevolgen van mislukken beperkt blijven en dat elke mislukking je verder brengt, bijvoorbeeld omdat je er van leert. Technologische evolutie is net als de evolutie in de natuur, genadeloos. Van als die glanzende kastanjes, vertederende kikkervisjes en miljarden schimmelsporen groeit er gemiddeld maar één uit tot volwassen organisme. Leef alsof elke dag je laatste kan zijn. Geef alles wat je in je heb, maar zet wel een vangnet klaar. Als je jezelf aanwent om weloverwogen risico’s te blijven nemen, houd je je risicospier in goede conditie.

Sommigen hebben alles over voor twintig seconden pure doodsangst.

Stop de vertrutting

Iedere cultuur kent wel een vorm van haast suïcidale waaghalzerij. Het bungee jumpen, vastgebonden aan een touw tientallen meters de afgrond in springen,  is in Vanuatu uitgevonden en verspreidde zich als een lopend vuurtje onder durfals over de hele wereld. Op Sardinië zetten masochistische waaghalzen hun tanden in casu marzu, een kaas die krioelt van de levende maden met de nare gewoonte, zich in de ingewanden van de eter te boren.  Ook hier in Nederland komt het voor: rellen schoppen, het afsteken van levensgevaarlijke vuurwerkbommen en nieuwjaarsduiken. Wat bezielt die levensmoede maniakken, vaak jonge mannen, vragen veel mensen zich af. Misschien dat we er een nieuwe lichting sociaal pedagogen tegenaan moeten gooien.

Mens heeft ingebakken behoefte aan risico

Psychologisch onderzoek wijst keer op keer uit dat we als het ware een ingebouwde risicometer hebben.

Sommigen hebben alles over voor twintig seconden pure doodsangst.
Sommigen hebben alles over voor twintig seconden pure doodsangst. – Wikimedia Commons

Automobilisten met gordel rijden harder dan automobilisten zonder gordel. Dit risicovolle gedrag hangt samen met het testosterongehalte in iemands lichaam, de reden dat jonge mannen, waarbij het testosterongehalte het hoogst is, dit gedrag het meest vertonen. Testosteron verlaagt de bezorgdheid en verhoogt de behoefte aan sociale competitie. Kortom: iemand die dol is op ruige feestjes staat doorgaans stijf van de mannelijke hormonen.

Toch verklaart dit niet alles. Veel adrenalinejunkies hebben domweg behoefte aan een portie rauwe doodsangst om de grauwheid en grijsheid van het dagelijks bestaan van zich af te schudden.

Nederland wordt geteisterd door vertrutting

Het is steeds moeilijker geworden in Nederland gevaar te lopen. Allerlei wijze, goedbedoelende commissies van grijzende dames en heren hebben er miljoenen mensuren vergadertijgeren inzitten om Nederland te veranderen in een brave speeltuin. De vertrutting sloeg al stevig toe met de oprichting van vereniging Veilig Verkeer Nederland (en tot overmaat van ramp het enige competente lid van het koninklijk tehuis tot voorzitter werd benoemd) die driest de aanval inzette op maximumsnelheden, ontbrekende autogordels, Dakar-waardige weggedeelten en gebrek aan bewegwijzering, met als gevolg dat de vaderlandse wegen de grootste bordjesdichtheid van het oostelijk halfrond kennen.

In de cultklassieker Fight Club (1999) slaan gefrustreerde mannen elkaar in het geheim lens. Critici vonden de film onverantwoordelijk.
In de cultklassieker Fight Club (1999) slaan gefrustreerde mannen elkaar in het geheim lens. Critici vonden de film onverantwoordelijk. Bron: screenshot

Een politicus die zich een flink stuk in de kraag drinkt en er daarna stevig op los scheurt, kortom in de meeste samenlevingen het gedrag van iedere zich respecterend alfamannetje, wordt neergezet als een gewetenloze misdadiger. Een stevige dreun na een avondje stappen is reden tot aftreden. Incompetentie en kleurloosheid wordt daarentegen vergeven en gekoesterd.

Dat terwijl er nog tot ver in de negentiende eeuw werd geduelleerd op leven en dood, juist in de hoogste kringen, en het gewone volk ook niet vies was van een ontspannende kloppartij op zijn tijd.

Tijd voor het nieuwe avontuur

Nederland gaat ten onder aan een verstikkende consensuscultuur, waarin we elkaar vooral niet mogen kwetsen, we de boel bij elkaar moeten houden. We respect moeten hebben voor ideeën en mensen die volgens elke redelijke maatstaf duidelijk geen respect verdienen, want ‘er is geen absolute waarheid’. De zucht naar avontuur, een gezonde menselijke behoefte, wordt er van jongs af aan uitgeramd door pedagogen, ambtenaren, welzijnswerkers. Het gevolg: gefrustreerde mannetjes zetten hun frustraties om in jaloezie en geniepig pestgedrag, terwijl de vrouwen massaal op zoek gaan naar een man die aan de maatschappijverbeteraars heeft weten te ontkomen.

Verstikkende veiligheidsregels maken ruimtevaart peperduur dat terwijl de meeste astronauten liever de kans lopen om te komen in een explosie dan hun leven vegeterend, tevergeefs hunkerend naar een kansje op de ervaring van hun leven, op deze aardkloot te moeten doorbrengen. Wat is er op tegen om elkaar af en toe stevig de huid vol te schelden, desnoods blauwe ogen te bezorgen en daarna een biertje te drinken? We lopen toch allen met een doodvonnis op zak. Laten we er voor zorgen dat de tijd die we nog op dit ondermaanse mogen doorbrengen, voor iedere goedwillende persoon – en onze nakomelingen – leuk en de moeite waard is.