De Paradox van Epicurus, het probleem van het lijden
Als God almachtig is, waarom is er dan lijden? Deze paradox van Epicurus is nog steeds actueel.
De oud Griekse filosoof Epicurus (341 v.Chr. – 270 v.Chr.) was misschien wel de bekendste leerling van Aristoteles. Hij was een creatief en origineel denker die in de klassieke tijd veel aanhangers, de epicureeërs, had. Volgens de epicureeërs was het hoogst haalbare in het leven de staat van ataraxie, een vorm van evenwichtige onverstoorbaarheid.
Erg veel met godsdienst had hij niet op, Epicurus was een fervente atomist. Het atomisme is een filosofische stroming volgens welke alles om ons heen in kleine ondeelbare brokjes, atomen, is opgebouwd. Zeg maar, ruwweg hoe de moderne wetenschap denkt dat de wereld is opgebouwd. Al was in die tijd natuurlijk nog niets bekend van subatomaire deeltjes als elektronen en protonen.
Van hem is de volgende beroemde paradox van Epicurus, ook wel bekend als het probleem van het lijden, bekend.
Paradox van Epicurus komt weer tot leven in de renaissance
Het klassieke tijdperk waarin er op intellectueel gebied veel vrijheid van meningsuiting was, werd daarna opgevolgd door de middeleeuwen, een tijdperk waarin er weinig ruimte was voor ideeën die in strijd waren met de heersende monotheïstische godsdienst op dat moment.
Veel atheïstische denkers waren er niet en als ze er al waren, dan werden ze meestal door de heersende kalief, koning of paus snel blootgesteld aan allerlei akelige straffen, waar de gemiddelde dictator van nu jaloers op zou zijn.
Toch bleef in al die eeuwen de paradox van Epicurus fier overeind. Zowel de aanhangers van Jahweh, God als van Allah hadden het erg moeilijk met deze duivelse paradox.
Vooral voor het christendom is deze paradox lastig. Volgens het christendom is God goed, en God is ook almachtig. Dus logischerwijs zou dan volgens het christendom er geen kwaad mogen bestaan. Binnen het christendom wordt dit opgelost door een beroep te doen op de vrije wil en de zondeval van de mens. Met andere woorden God heeft een deel van zijn macht gedelegeerd aan de figuur satan en aan de mens, en daarmee kwam het kwaad in de wereld.
Volgens de andere twee grote monotheïstische godsdiensten staat hun godheid boven goed en kwaad. In deze twee andere Abrahamitische godsdiensten staat de wet centraal. En de gelovigen worden beoordeeld volgens deze wet. Ook deze godsdiensten zijn gegamificeerd. Gelovigen kunnen bonuspunten verdienen door zich te houden aan de wetten en regels van deze godsdiensten. Maar ook hier geldt natuurlijk de volgende vraag. Als deze goden het zo belangrijk vinden dat mensen zich aan hun, vaak bizarre, regels houden, waarom maken ze dat dan zo moeilijk voor de mens?
Kortom, ondanks de ondergang van het epicurisme door de opmars van het christendom, is het laatste woord in deze filosofische strijd der titanen nog niet gezegd. En lijkt het epicurisme de beste kaarten te hebben. Mede dankzij deze lastige paradox van Epicurus.
Wil je meer weten over deze invloedrijke, maar vaak verkeerd begrepen filosoof? En vind je dit een leuke site? Lees dan de remedie van Epicurus via deze link en steun visionair.nl.