video

Video: hoe overleven we de singulariteit?

De Singularity is het moment in de toekomst waarop kunstmatige intelligentie die van zelfs de slimste mens zal overtreffen. SF-auteur en wiskundige Vernor Vinge bedacht de term, die later door Ray Kurzweil en andere transhumanisten is uitgewerkt. Hoe kunnen we er voor zorgen dat de gevolgen voor de mensheid positief zullen uitpakken?

Vernor Vinge gaat op deze zeer dringende vragen in, want naar schatting is  het in 2045  of zelfs eerder al zover. Al ruim voor dit moment zal het exponentieel toenemende rekenvermogen van computers onze levens totaal op de kop zetten. We kunnen maar beter snel over deze vraag gaan nadenken. Het moment dat computers de eerste kenniswerkers overbodig maken, is in feite al gepasseerd. Hoe richten we onze maatschappij in voor de toekomst?

eerdste drie trappen van Kardashev

Video: de drie typen buitenaardse beschavingen

Fysicus Michio Kaku, die zowel binnen als buiten de natuurkunde bewezen heeft een onconventioneel denker te zijn, geeft een overzicht van de eerste drie categorieën buitenaardse beschavingen zoals voorspeld door de Russische astronoom Kardashev.

Categorieën 4 (een beschaving die de energiebronnen van een heel universum kan benutten) en 5 (ook die van parallelle universa) vallen buiten bereik, en zijn ook minder realistisch. Immers, van een dergelijke alomvattende superbeschaving hadden we ondertussen wel sporen ontdekt, als anomalieën.

Meer achtergrondinformatie over de vijf trappen van Kardashev (dus ook Kardashev-IV en Kardashev-V) is te vinden in ons artikel over dit onderwerp.

Video: wat als de maan zou worden vervangen door een planeet van het zonnestelsel?

Onze maan staat op een afstand van ongeveer 400.000 km van de aarde. Voldoende ruimte om zelfs de gasreus Jupiter op de plaats van de maan te plaatsen. We weten uit waarnemingen van exoplaneten dat er gasreuzen in de bewoonbare zones van andere sterren dan de zon zwerven. Wat als de aarde een maan was geweest van een gasreus?

Door de enorme zwaartekracht van bijvoorbeeld Jupiter zou de aarde altijd dezelfde kant richting Jupiter richten. ‘Dagen’ op aarde zouden dus gelijk zijn aan de omlooptijd rond Jupiter, rond de 4 tot 5 dagen. Ook zou de aarde door het gebrek aan rotatie nauwelijks een magnetisch veld kennen en dus ingebed zijn in het magnetische veld van Jupiter. Alleen de atmosfeer zou dan de aarde beschermen tegen de dodelijke straling van Jupiters magnetosfeer.

 

Als een gasreus de plaats van de maan zou innemen, was de aarde zelf een maan geworden. Bron: https://pixabay.com/nl/users/chadonihi-634818/

Terugkeer naar de maan in het komende decennium

Het is al een halve eeuw stil op de maan. Dat gaat in de jaren ’20 veranderen. Diverse ruimtegrootmachten hebben plannen aangekondigd voor een terugkeer naar de maan.

Zo hebben Rusland en China al aangekondigd samen een maanbasis te bouwen. Anderen, zoals de VS, Europa, India en Japan, zitten ook niet stil.

Astronaut Eugene A. Cernan van de Apollo-17 missie is één van de laatste drie mensen die op de maan rond hebben gelopen en -gereden.  Na een halve eeuw is er nu eindelijk een terugkeer naar de maan.
Astronaut Eugene A. Cernan van de Apollo-17 missie is één van de laatste drie mensen die op de maan rond hebben gelopen en -gereden. Na een halve eeuw is er nu eindelijk een terugkeer naar de maan. Bron: NASA

Terugkeer naar de maan in dit decennium

De maan is het dichtstbijzijnde hemellichaam en ook het enige hemellichaam, waarop mensen rond hebben gelopen. Het lijkt ongelofelijk, maar met de primitieve techniek van een halve eeuw geleden, met boordcomputers die minder konden dan die in een bankpasje nu, landden en wandelden er mensen op de maan. Dit had vooral te maken met de toen veel grotere risicobereidheid. Een bemanning, van de Apollo 13 missie, heeft het niet overleefd. Bij enkele andere missies was het kantje boord. Mede hierom, en de enorme kosten, is het sinds de laatste Apollo-astronaut opsteeg bijna een halve eeuw stil geweest op onze dorre satelliet.

Dat gaat in de jaren ’20 veranderen. Diverse machten hebben plannen aangekondigd voor een terugkeer naar de maan. Isaac Arthur deelt hier de plannen van de Amerikanen.

De maan is vooral interessant als overstappunt, en voor mijnbouw. De zwaartekracht van de maan is laag, waardoor ruimteschepen met in verhouding weinig brandstof kunnen vertrekken en landen. Ook prettig is dat de maan dicht bij de aarde ligt. Met een reis van hooguit enkele dagen is de maan te bereiken. Alle andere bestemmingen, denk dan bijvoorbeeld aan Mars, Mercurius of de buitenplaneten, vereisen maanden of zelfs jaren met de techniek van nu. Hoewel er op de maan minder te halen valt dan op verder weg gelegen bestemmingen, en de daglengte en zwaartekracht voor de mens ongunstig zijn, wegen deze voordelen toch op tegen de nadelen van een terugkeer naar de maan.

Van ziedende lava-oceaan tot ijskoude gasreus, exoplaneten komen voor in alle vormen en maten. Bewoonbare werelden zijn zeldzamer. Bron: Wikimedia Commons uit NASA/Natalie Batalha en Wendy Stenzel

Planeten die gastvrijer zijn dan de aarde ontdekt

De aarde is in veel opzichten een kosmisch lot in de loterij. Zo kennen we geen hete Jupiters, gloeiendhete gasreuzen vlak bij de zon, die de omloopbaan van de aarde verstoren. De aarde bevindt zich in de goudlokjeszone, niet te heet en niet te koud. Maar toch zijn betere plekken dan de aarde denkbaar. Zo staat de aarde in verhouding iets te dicht bij de zon, waardoor we risico lopen droog te koken na een miljard jaar. Er zijn 24 exoplaneten ontdekt die wel precies op de juiste plek van hun centrale ster staan, en daarmee een stuk minder vatbaar zijn voor Snowball Earth of juist een Venus-scenario. In onderstaande video  verkennen we deze planeten.

Zal de mensheid de komende honderd jaar overleven, dan maken we een redelijke kans om de dichtstbijzijnde van deze planeten te kunnen bezoeken. Tenzij er een Zefram Cochrane opstaat die een sneller-dan-licht aandrijving bouwt, of een stargate, zitten we helaas nog voorlopig opgesloten in dit zonnestelsel.

Van ziedende lava-oceaan tot ijskoude gasreus, exoplaneten komen voor in alle vormen en maten. Bewoonbare werelden zijn zeldzamer. Bron: Wikimedia Commons uit NASA/Natalie Batalha en Wendy Stenzel
Van ziedende lava-oceaan tot ijskoude gasreus, exoplaneten komen voor in alle vormen en maten. Bewoonbare werelden zijn zeldzamer. Bron: Wikimedia Commons uit NASA/Natalie Batalha en Wendy Stenzel

Een uiterst tijdelijke landkaart van de oppervlakte van de zon. Uiteraard verandert de gasvormige oppervlakte van de zon voortdurend. Bron: NASA

De zon vanaf andere planeten dan de aarde

We kennen het waterige zonnetje op Mars van opnamen van marsrovers. Van Apollo-missies de felle, niet door een atmosfeer tegengehouden zon op de maan, die pas na twee weken ondergaat. En natuurlijk onze eigen zon, als hij opkomt, als hij ondergaat of als hij wordt bedekt door de maan in een totale of gedeeltelijke zonsverduistering. Hoe zou een zonsopkomst op Venus er uit zien, gesteld dat je het overleeft? Of op Jupiter? Waarom heeft de zonsopgang op Mars een heel andere kleur dan die op aarde? Deze korte film neemt je mee op een grand tour door het zonnestelsel met elke keer een onverwachte blik op onze altijd weer bijzondere dichtstbijzijnde ster.

Een uiterst tijdelijke landkaart van de oppervlakte van de zon. Uiteraard verandert de gasvormige oppervlakte van de zon voortdurend. Bron: NASA
Een uiterst tijdelijke landkaart van de oppervlakte van de zon. Uiteraard verandert de gasvormige oppervlakte van de zon voortdurend. Bron: NASA

De Matrimandir in Auroville. is het spiritueel centrum van deze utopische stad in Pondicherry, India. De meningen zijn verdeeld over het succes.

Video: tien mislukte utopia’s

De droom van een utopia, een ideale samenleving, is al zo oud als de mensheid zelf. De werkelijkheid blijkt echter weerbarstig. Doorgaans ontaarden utopische samenlevingen in dystopieën: plaatsen zoals Noord Korea, Islamitische Staat of Jonestown, waar me maar  beter zo snel mogelijk uit weg kan vluchten. Hoe kunnen utopia’s wél werken?

Bovenstaande video is niet bemoedigend. Toch zijn er ook geslaagde utopische samenlevingen. Zoals de onze, die ooit ook begon als utopie. De vrije, democratische samenleving begon ooit als utopie, want de main stream mening was dat het volk te dom is om voor zichzelf te zorgen, laat staan vertegenwoordigers aan te wijzen. Ook kloosterordes bestaan al zo’n zeven eeuwen of meer, denk bijvoorbeeld aan de Benedictijnen en boeddhistische kloosterordes. Wel moet gezegd worden dat kloosterordes tegenwoordig een kwijnend bestaan lijden door de ontkerkelijking.

Minder bekende voorbeelden van geslaagde utopieën zijn bijvoorbeeld het Andalusische dorpje Marinaleda, waar een communistische samenleving van rond de drieduizend mensen al veertig jaar functioneert. Iedereen verdient hetzelfde salaris. De toekomst van Marinaleda is echter onzeker volgens deze documentaire, omdat de jongere generatie minder communistisch is. Ook is er kritiek. Voor wie kritiek heeft op de burgemeester, is er geen werk. Een eigen bedrijf opzetten is ook niet eenvoudig, laat staan een filiaal openen van een keten. Wat overigens wel weer een goed idee is. Ook blijken er onvoldoende banen voor iedereen buiten de oogsttijd, waardoor veel dorpelingen afhankelijk zijn van de karige Andalusische werkloosheidsuitkering van 400 euro per persoon.

Utopia’s kunnen werken, als ze overeenstemmen met de menselijke aard en met de natuurlijke omgeving. Succesvolle utopia’s, zoals Marinaleda en kloosters, bestaan meestal uit gezinnen, of uit leden van één sekse. Er moet sprake zijn  van een prikkel om te werken en van een bestaansbron.

 

De Matrimandir in Auroville. is het spiritueel centrum van deze utopische stad in Pondicherry, India. De meningen zijn verdeeld over het succes.
De Matrimandir in Auroville. is het spiritueel centrum van deze utopische stad in Pondicherry, India. De meningen zijn verdeeld over het succes.

Mano del Desierto.

Video: tien akelige oplossingen van de Fermi Paradox

Eén van de grondleggers van de atoombom en kernenergie, de Amerikaan Enrico Fermi, stelde de beroemde vraag: het heelal is bijna oneindig groot, dus moeten er ergens net als op aarde, aliens tot ontwikkeling zijn gekomen. Als er buitenaardse intelligente wezens zijn, waarom hebben we ze dan nog niet ontmoet?

Uit de Drake-vergelijking, die de kans berekent dat er in bijvoorbeeld alleen al in ons sterrenstelsel hoogontwikkelde aliens bestaan – weten we dat er op vele plaatsen leven moet zijn ontstaan. Al bijna een kleine eeuw is er nog steeds geen zinnig antwoord op deze vraag, inmiddels bekend als de Fermi Paradox. Immers, we zijn nog geen aliens tegengekomen – voor zover het grote publiek dat weet dan – die ons een overtuigend antwoord op deze vraag hebben gegeven.

In deze video worden er tien mogelijke antwoorden gegeven op deze vraag. Niet elk antwoord is even prettig om over na te denken….

Lees meer
Fermi Paradox en de Drake-vergelijking
Grote Filter: staat ons een extinction level event te wachten?

Tijdens het toepasselijk Hadeaan (hels) genoemde geologische tijdperk, was de aarde het domein van lava en vuur. Bron: Tim Bertelink/Wikimedia Commons

Een dag op de aarde, Mars en Venus, vier miljard jaar geleden

Pak je zuurstofmasker en zorg voor een goede bescherming tegen UV-straling. Zuurstof en dus een ozonlaag, is er namelijk vier miljard jaar geleden op Aarde nog niet. Wil je levende organismen zien? Vergeet dan de microscoop niet…

Ondertussen was Mars, nu een koude woestenij, 4,3 miljard jaar geleden veel gastvrijer dan nu. De ondiepe oceanen waren nog niet weggeërodeerd door de zonnestraling. Erg warm was het nooit op Mars, maar met een gemiddelde temperatuur van 5 graden boven nul leefbaar. Nu zijn temperaturen onder de -120 graden geen uitzondering op de planeet.

Onze andere buurplaneet, Venus, is op dit moment de meest dodelijke plek in het zonnestelsel.  De Venera 13, een door de Sovjets ontworpen zeer solide ruimtevaartuig, hield het niet langer dan twee uur uit op de oppervlakte met een luchtdruk van 90 maal de aardse en een verschroeiende 450 graden Celsius.

Ook Venus heeft betere tijden gekend….

Santa Cruz del Islote, een visserseilandje van ongeveer honderd bij honderd meter, wordt bewoond door 1200 mensen. Er is een schooltje,een apotheek en verschillende supermarktjes.

Dertien van de meest geïsoleerde gemeenschappen ter wereld

Bestaan er nog groepjes mensen die volkomen geïsoleerd  zijn van de rest van de wereld?

Zeker in dichtbevolkte landen als Nederland en België, ben je nooit verder dan een paar honderd meter verwijderd van andere mensen. Toch zijn er op onze knusse waterrijke rots nog zat gemeenschappen te vinden die vrijwel niet te bereiken zijn vanuit de buitenwereld. Dus heb je een vervelende ex, hoge schulden of ben je helemaal klaar met de politiek,de zombificering of de vergroffing? Dan is voor fijnbesnaarde zielen HIER misschien de oplossing te vinden.

https://youtu.be/hbCIZaNqEe0

De sociologie van deze gemeenschappen is ook erg interessant. Ruimtekolonies zullen uit weinig mensen bestaan,die jarenlang, vermoedelijk de rest van hun leven, op elkaars lip zullen leven. Als we ontdekken hoe kleine groepen jarenlang intact blijven, worden hierdoor de kansen op conflicten kleiner en daarmee de kans op slagen veel groter.

Wellicht vormen de sociale verhoudingen op Pitcairn Eiland dan juist een voorbeeld van hoe het niet moet.

Santa Cruz del Islote, een visserseilandje van ongeveer honderd bij honderd meter, wordt bewoond door 1200 mensen. Er is een schooltje,een apotheek en verschillende supermarktjes.
Santa Cruz del Islote, een visserseilandje van ongeveer honderd bij honderd meter, wordt bewoond door 1200 mensen. Er is een schooltje, een apotheek en verschillende supermarktjes.