One must still have chaos in oneself to be able to give birth to a dancing star.
Friedrich Nietzsche
We are not human beings having a spiritual experience. We are spiritual beings having a human experience.
Pierre Teilhard de Chardin
Success is to be measured not so much by the position that one has reached in life as by the obstacles which he has overcome.
Booker T. Washington
Learn from the past, set vivid, detailed goals for the future, and live in the only moment of time over which you have any control.
Denis Waitley
In everyone’s life, at some time, our inner fire goes out. It is then burst into flame by an encounter with another human being. We should all be thankful for those people who rekindle the inner spirit.
Albert Schweitzer
Be careful the environment you choose for it will shape you; be careful the friends you choose for you will become like them.
W. Clement Stone
You must be the change you wish to see in the world.
Mahatma Gandhi
The person born with a talent they are meant to use will find their greatest happiness in using it.
Johann Wolfgang von Goethe
Concern should drive us into action and not into a depression. No man is free who cannot control himself.
Pythagoras
Your living is determined not so much by what life brings to you as by the attitude you bring to life; not so much by what happens to you as by the way your mind looks at what happens.
Khalil Gibran
Man is condemned to be free; because once thrown into the world, he is responsible for everything he does.
Jean-Paul Sartre
When it is obvious that the goals cannot be reached, don’t adjust the goals, adjust the action steps.
Confucius
If you do not change direction, you may end up where you are heading.
Lao Tzu
Only a life lived for others is a life worthwhile.
Albert Einstein
Never argue with stupid people, they will drag you down to their level and then beat you with experience.
Mark Twain
A dream you dream alone is only a dream. A dream you dream together is reality.
John Lennon
De Van Dale heeft onlangs het Woord van het Jaar 2012 gepubliceerd. Maar op de valreep is er een ander woord in het nieuws die daar voor in aanmerking zou kunnen komen; technostress, een overmatige blootstelling aan electronische media. Hoewel dit woord als sinds 2007 in technostress wordt vermeld, heeft deze ‘aandoening’ recentelijk aandacht gekregen in de media.
Vanuit je bed je werkmail checken, zelfs op kerstavond nog even een collega beantwoorden – veel werknemers hebben last van ‘technostress’. De druk om altijd bereikbaar te zijn leidt steeds vaker tot fysieke en psychosociale klachten.
Dat blijkt vandaag uit een verkennend onderzoek van vakbond FNV en de Universiteit van Amsterdam. De UvA deed literatuuronderzoek naar technostress en de FNV stelde de leden vragen op internet. Ze concludeerden dat een groeiende groep werkenden ook buiten werktijd vaak berichten op zijn smartphone, iPad of laptop checkt. Volgens FNV doet meer dan 20 procent dit vaker dan zes keer per dag buiten werktijd. Bijna één vijfde zei dat zijn werkgever verwacht dat hij altijd bereikbaar is.
LICHAMELIJKE EN GEESTELIJKE KLACHTEN
Bijna de helft vindt dat de mobiele apparaten het werk makkelijker hebben gemaakt. Ongeveer een derde vindt echter dat het werk er juist complexer en intensiever door is geworden. Dit blijkt zowel uit de FNV-peiling als uit de literatuurstudie.
De werknemers handelen steeds meer berichtjes met hun smartphone af, in plaats van met de laptop. Voortdurend werken op deze kleine apparatuur geeft nieuwe lichamelijk gezondheidsrisico’s, waaronder een vergrote kans op RSI-achtige klachten, waarschuwt de FNV.
De mobiele apparaten leiden bovendien tot psychosociale klachten, zegt de FNV. De eerste verkennig laat volgens de vakbond zien dat veel werknemers aan het einde van de werkdag nog maar weinig puf hebben. De vakbond vreest dat de opmars van de mobiele technologie hier nog verder aan bijdraagt. Zo blijkt dat bijna één vijfde van de werknemers minstens zes keer per uur een bericht krijgt tijdens het werk. Werknemers moeten hier voortdurend op reageren. Dit leidt tot concentratieverlies omdat het werk steeds wordt onderbroken, vreest de FNV.
REGELS OPSTELLEN
De meerderheid van de werknemers (60 procent) wil dat er afspraken worden gemaakt in het bedrijf over het versturen van werkberichten in de ‘vrije tijd’. Volgens de FNV is er een duidelijke behoefte om de ‘eigen tijd’ van ‘werktijd’ te onderscheiden. De vakbond hoopt dat er in Nederland net als in Duitsland een discussie komt over de ‘technostress’. De Duitse minister van Werk en Sociale Zaken Ursula von Leyen pleit er al maanden voor dat werknemers thuis hun smartphone aan de kant leggen.
Prikkels
Als iemand die een constant op zoek is naar prikkels, is internet een erg prettige toevoeging aan mijn bestaan. Waar we niet zo lang geleden afhankelijk waren van de gedrukte media en TV, kunnen we nu van alles bekijken via een computerscherm, en hoeven we ons huis niet meer uit, om de benodigde prikkels te krijgen. Door de opkomst van mobiel internet via smartphone en tablet hebben we het schermpje altijd bij de hand en kunnen we vrijwel altijd online zijn. Het is ook leuk om tussendoor, bij het wachten op de bus, of in de rij bij de winkel, even te kunnen checken wat er elders in de wereld gebeurt. Smartphone kapot? Ramp of zegen?Laten we eerlijk zijn, zo’n apparaat is voor een groot deel ook entertainment en velen bezoeken hun favoriete website zoals Facebook en Twitter tijdens werktijd, regelen tussendoor het werk wat privézaken of stellen hun playlist samen voor op weg naar huis.
Ik ben graag bezig en bevind me in de gelukkige positie dat ik merendeels gemotiveerd ben in wat ik doe. Mocht je niet gestoord worden, of wil je rust, er zit een stil- of uitknop aan deze apparaten. Maar veel mensen kunnen niet meer zonder en hebben daarmee de verschijnselen van een verslaving.
Reageren of negeren?
Is het nu een probleem als buiten werktijd de baas of een collega contact opneemt? Het moeten dan wel betrokken medewerkers zijn of het moet dringend zijn, want hoeveel mensen werken er nu buiten kantoor tijden. Als je een baan met hoge verantwoordelijkheid hebt, kan ik me er wel iets bij voorstellen, maar dan wordt je er waarschijnlijk ook naar betaald. Maar over het algemeen lijkt me niet dat de baas je kan verplichten om te reageren, want werknemers werken volgens arbeidsvoorwaarden en worden voor een bepaald aantal uren betaald.
Je zou het kunnen negeren, want het lijkt me niet onredelijk om het te laten liggen, als de nieuwe werkdag begint. Of het moet erg dringend zijn. Of valt dit onder de noemer van flexibel werken? Moeten er daar nu echt aparte regels voor komen? Waar heeft de FNV het over? Hiermee tonen ze aan dat ze niet meer van deze tijd zijn, waar mensen hun eigen tijd kunnen indelen, voor hun rechten opkomen en intelligent genoeg om voor zich eigen te beslissen. Mijn inziens wordt er hier ons wat aangepraat.
Nu kerstmis achter de rug even een kritische beschouwing op wat dit feest nu eigenlijk inhoudt en wat de achtergronden zijn. De noorse zonnegod BalderDe datum
Het is een publiek geheim dat Jezus naar alle schijn niet op 25 december is geboren. De data van 25 en 26 december werd in de vierde eeuw bepaalt door Constatijn de Grote. Dit had praktische redenen omdat rond deze datum al de zonnegod vereerd werd, zoals Ra in Egypte Ra en Helios, en in Rome Saturnus. In de noordelijke landen werden rond deze dagen de feesten van de zonnewende gevierd, waar de dagen weer langer worden, en waar weer meer licht komt. In het evangelie van Johannes werd Jezus de ‘licht van de wereld’ genoemt. En ziedaar het verband [1].
Er zijn verschillende argumenten voor dat Jezus niet op 25 december is geboren. Er staat bv. in de bijbel dat tijdens geboorte van Jezus kudden schapen en herders rond Bethlehem waren. Het weiden van schapen in Palestina rond 25 december is zeldzaam, omdat het dan te koud is. De Maria boodschap (de gebeurtenis dat de aartsengel Gabriel aan Maria verkondigde dat ze God’s zoon zou ontvangen) zou oorspronkelijk in augustus zijn, i.p.v. de huidige 25 maart. Dit komt overeen met de vermelding in de Koran, die ook spreekt van de Maria boodschap en deze zou hebben plaatsgevonden rond de ramadan [2].
Ook zijn er diverse onderzoeken naar de ster van Bethelem, die de geboorteplaats van Jezus zou hebben aangewezen. Dit zou misschien een komeet of supernova kunnen zijn geweest, maar dat is niet als zodanig beschreven door de astronomen van die tijd. Het zou een astrologisch verschijnsel kunnen zijn die is vastgelegd in een gevonden bronze muntstuk van Antioch (zie afbeelding).
Hierop staat het sterrenbeeld Ram afgebeeld, dat het teken is van het joodse volk, samen met een heldere ster. Jupiter (de planeet van de koning, genaamd naar de Romeinse oppergod) stond in de Ran, en kwam in de periode 2 keer samen (conjunctie) met de maan. Bij de narekening van deze astronomische gebeurtenis kwam men uit op 17 april 4 voor Christus. De datum van 17 april komt overeen met een annunciatie in augustus. Volgens de Joodse kabbalistische numerologie is de Romeinse datum van 17/4/747 (de kalender die in gebruik was in die tijd, 747 sinds de stichting van de sta Rome) ook significant. Het nummer 74 is een belangrijke code, omdat het zowel de nummer is van de God, Jezus, messias en de joden [3]. Dit lijkt enigszins vergezocht, maar in de tijd van Jezus waren astrologie en numerologie belangrijk als wetenschap.
Het jaar 0 als geboortejaar kan in ieder geval niet kloppen aangezien Herodes stierf 4 jaar voor het begin van onze jaartelling, voor Christus dus, terwijl hij werd genoemd als diegene die de kindermoorden verordende na de geboorte van Jezus.
De traditie
De aansprekende thema’s en de commercie hebben Kerstmis tot de belangrijkste feest van het jaar gemaakt. De kerstboom is een vruchtbaarheidssymbool. De Germanen hadden voor de winterzonnewende een altijd groene boom (een naaldboom dus) in huis of op het erf. De kerstboom staat ook voor de boom in het paradijs en de ballen aan de vruchten waarvan Adam en Eva aten. De piek in de boom staat voor de ster die de Wijzen de weg wees naar de geboorteplaats van Jezus [4].
De Kerstman is eigenlijk een afstammeling van Sinterklaas Het Sinterklaasgebruik is meegenomen door emigranten naar Amerika. In Amerika werd Sinterklaas Santa Claus. De Kerstman in zijn huidige vorm werd met name bekend door de reclame van Coca-Cola. Hij heeft ongeveer dezelfde gebruiken als Sinterklaas, een lange baard en een rood pak, en het geven van cadeaus. Volgens de christelijke traditie is Jezus ook een geschenk van de God voor alle mensen.
Het kerstpakket stamt uit het begin van de 19e eeuw. Het werd een gewoonte om aan de armen te geven tijdens kerstmis, en knechten en arbeiders kregen een mand mee met allerlei lekkere en nuttige zaken om vervolgens het kerstfeest met hun eigen familie te vieren. En dat maakte het samenzijn met Kerstmis extra feestelijk.
Kerstmis is dus een feest van samenzijn, genieten van het goede, en ook een tijd voor bezinning en reflectie. Maar waarom zouden we dit bewaren voor kerstmis, waar elke dag een feest kan zijn. Misschien dat we in die periode van het jaar de tijd ervoor nemen, waar we de rest van het jaar met andere dingen bezig zijn.
Mihaly Csikszentmihalyi is een van oorsprong Hongaarse psycholoog, die in de Verenigde Staten carriere maakte bij verschillende universiteiten. Zijn werk ging over concepten als geluk en creativiteit, met als belangrijkste resultaat het flow model. Hij schrijft dat mensen het gelukkigst zijn, wanneer ze in staat van opperste concentratie zijn en volledig opgaan in de activiteit of handeling waarmee ze bezig zijn. Dit kan plaatsvinden wanneer een persoon op de top van zijn kunnen (skill) werkt, en ook nog zeer uitdagend (challenge) is.
Het flow model
In het flow-model van Csikszentmihalyi wordt de emotionele toestand weergegeven, waarin iemand zich kan bevinden gedurende het uitvoeren van een taak of activiteit. Dit gebeurt aan de hand van de twee factoren ´uitdaging´(challenge level) en ´vaardigheid´ (skill level), die tegen elkaar worden uitgezet. Van hieruit omschrijft hij acht emotionele gemoedstoestanden waarin iemand kan verkeren.
Het tegenovergestelde van de eerder genoemde flow is apathie, of totale passiviteit. Er is nauwelijks interesse, motivatie, of emotionele activiteit, je bent gereduceerd tot een zombie.
Naast apathie staat verveling, wanneer het wel vaardigheid vereist, maar er geen uitdaging is. Wanneer er weinig vaardigheid nodig is, maar wel een gemiddelde uitdaging, dan zou er zorgen (worry) kunnen ontstaan [over een resultaat]. Wanneer de uitdaging nog hoger is, zou de mentale activiteit kunnen doorslaan naar in angst (anxiety). Bij een gemiddelde skill level, en hoge challenge is er opwinding (arousel) door een verhoogde prikkeling [van het zenuwstelsel]. Een hoge skill level, met een gemiddelde uitdaging is er sprake van een gecontroleerde situatie, omdat het vaardigheidsniveau hoger is dan de uitdaging om een bepaalde taak uit te voeren. Een hoge skill level met weinig uitdaging dan is er door de gebrek aan druk en andere emotionele activiteit en kan een persoon zich bevinden in een ontspannen toestand.
Een persoonlijke ervaring met het flow model
Tijdens het schrijven van dit artikel werd het heen en weer geslingerd tussen verschillende gemoedstoestanden. De arousal van een interessant onderwerp. De worry om er iets origineels te maken, wat wel klopt. Controle om de gevonden informatie tot een artikel te smeden. De flow was een enigszins aanwezig (ik heb dit in een avond geschreven, waar ik met sommige artikelen meerdere dagen bezig ben), maar niet helemaal, omdat dit ook voor mij een nieuwe weergave is, van wat iets wat mij gedeeltelijk bekend is. Ik heb heen en weer moeten flippen tussen een handvol verschillende sites, om tot dit resultaat te komen, waarbij ik me realiseerde, dat het een beetje buiten mijn kunnen ligt (ik ben namelijk geen ervaren schrijver, noch psycholoog, red.).
In de onderstaande qoute wordt beschreven hoe de flow bereikt kan worden;
1. De uitdagingen waarvoor je gesteld wordt, zijn in balans met je vaardigheden (de uitdaging is niet onhaalbaar voor je vaardigheden, maar vergt wel dat je alles inzet wat je hebt);
2. Het samenkomen van actie en bewustzijn (wanneer je alles uit de kast moet halen word je aandacht volledig in beslag genomen. Er is geen aandacht voor andere zaken meer mogelijk. Alle aandacht gaat naar de relevante prikkels);
3. Er zijn duidelijke doelen en directe feedback over de voortgang (je weet op elk moment, meer intuïtief dan bewust, hoe je ervoor staat);
4. Er is volledige concentratie op wat je op dat moment doet (je dwaalt niet af naar het heden of verleden, je bent in het hier en nu);
5. Er is een voortdurend gevoel dat de situatie onder controle is en geen angst de controle te verliezen;
6. Je bent je niet meer bewust van jezelf, het zelfbewustzijn verdwijnt, je verliest jezelf en hebt het gevoel deel uit te maken van een groter geheel;
7. De ervaring van tijd is vervormd in flow: de tijd kan zowel sneller verlopen als langzamer. (maar dan vooral langzamer in de zin van ‘tijd genoeg om alle complexe handelingen uit te voeren’)
8. Er is sprake van een autotelische ervaring: de activiteit wordt niet verricht met het oog op toekomstige beloningen, maar simpelweg omdat ze als activiteit bevrediging schenkt. De aandacht is ook gericht op de activiteit en niet op het doel.
DSM staat voor Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. Het is een systeem om psychische problemen te diagnosticeren en te classificeren in stoorniscategorieën. Het komt oorspronkelijk uit de Verenigde Staten en wordt nu als standaard handboek over de hele wereld gebruikt. In 1952 werd de eerste versie opgesteld, en door de jaren heen is het aangepast, waar het nu bij versie V is aanbelandt.
Het is opgezet om duidelijkheid te geven over termen als psychose of depressie, door een zo objectief mogelijke benadering. Het probeert symptomen duidelijk te omschrijven, en precies te definiëren welke symptomen kunnen voorkomen bij een ziektebeeld, en hoeveel symptomen aanwezig dienen te zijn, om een bepaald syndroom of ziektebeeld bij een patiënt vast te stellen
DSM V krijgt de nodige kritiek, o.a. van dit onderstaande krantenartikel;
Eerst en vooral is de wetenschappelijke basis van het instrument niet stevig. Ondanks de misleidende term ‘statistical’ uit de titel is de DSM niet opgebouwd via zorgvuldig wetenschappelijk onderzoek, maar vooral tot stand gekomen via stemmingen door experts in commissies. Deze commissies werkten met geheimhouding, waardoor buitenstaanders er het raden naar hebben op basis van welke argumenten diagnostische criteria al dan niet werden gewijzigd. Ook weigerde de American Psychiatric Association om haar systeem te laten doorlichten door onafhankelijke experts. Hiermee gaat ze in tegen richtlijnen voor goed wetenschappelijk werk. Wetenschappers werken vandaag voor hun publicaties immers met peer reviews , waarbij onderzoekers met expertise in een vakgebied het werk van collega’s beoordelen en eventueel voorzien van verbetersuggesties. Tot slot heeft de American Psychiatric Association haar nieuwe systeem zelfs niet uitgetest met veldonderzoeken, wat aanvankelijk nochtans wel de bedoeling was. Het gevolg van deze vier vaststellingen is dat de wetenschappelijkheid betwijfelbaar is, en het zelfs niet zeker is of de stoornissen uit het handboek überhaupt gegrond zijn in wat mensen als problemen ervaren. Ook weten we daardoor absoluut niets over de betrouwbaarheid van het nieuwe systeem. Onderzoek naar de vorige edities van de DSM toonde problemen aan op dat vlak, maar leverde ten minste nog cijfermateriaal. Nu blijft dat ook nog achterwege.
Overdiagnosticering
Verder wordt de DSM duidelijke overschaduwd door financiële belangenvermenging. Zo bleek uit onderzoek dat 69 procent van de huidige commissieleden met aanzienlijke bedragen wordt gesponsord vanuit de farmaceutische industrie. Op zich is er helemaal niets verkeerd met een industrie die medicijnen maakt voor mensen die er psychisch onderdoor gaan. Wanneer mensen met belangen in die industrie de pen mogen vasthouden in de beschrijving van wat een te mediceren stoornis is, hebben we wel een probleem. De deur staat dan wijd open om soepele criteria te formuleren, waardoor meer mensen een diagnose krijgen en meer medicatie verkocht kan worden. Het probleem ligt dus niet bij de medicatie, maar bij de diagnoses die veel te veel mensen bestempelen als ziek, waardoor al te snel gedacht wordt dat een pilletje wel zal helpen.
Mijn kritiek dat gewerkt wordt met te soepele criteria geldt voor vele stoornissen in het handboek. Zo komen er een aantal nieuwe stoornissen bij die veel te vaag gedefinieerd zijn, waardoor er een risico is op overdiagnosticering, zoals nu al het geval is voor ADHD bij kinderen. Zo is er de nieuwe stoornis ‘ontwrichtende stemmingsontregelingsstoornis’ die ons wil doen geloven dat woedeaanvallen bij kinderen medisch te behandelen aandoeningen zijn. Gemoedsschommelingen bij vrouwen kunnen vanaf nu beschouwd worden als uitingen van een nieuw soort depressie: ‘premenstrueel dysfore stoornis’. Uiteraard zijn er mensen die ernstig lijden onder woedeaanvallen of premenstruele verschijnselen en daarvoor professionele hulp nodig hebben. Het probleem met de DSM V is dat dit handboek mensen aanzet om woedeaanvallen of premenstruele verschijnselen over het algemeen te gaan psychiatriseren.
Zeer willekeurig
Van een aantal bestaande stoornissen, zoals ADHD en depressie worden de criteria soepeler. Dit leidt ertoe dat er meer mensen in aanmerking komen voor een diagnose. Dergelijke versoepeling werkt medicatiegebruik in de hand en dreigt het beschikbare budget voor geestelijke gezondheidszorg dermate in te palmen dat moet worden bespaard op de vaak dure interventies voor mensen met ernstige psychische problemen. Voor de diagnose van autisme worden de criteria dan weer een stuk strenger geformuleerd. De wetenschappelijke evidentie die deze beslissing aanstuurt is, net zoals bij de versoepeling van criteria voor andere stoornissen, onduidelijk. Zorggebruikers zullen deze verstrenging bijgevolg terecht gaan beschouwen als zeer willekeurig. Mensen die vandaag in aanmerking komen voor een diagnose, zullen dat morgen met het nieuwe handboek misschien niet meer zijn. Dit roept allerlei vragen op rond continuïteit in de zorg.
De DSM wordt vandaag gebruikt als basis voor belangrijke beslissingen in de geestelijke gezondheidszorg. Niet alleen in de VS, maar ook in ons land. We moeten dat niet langer te doen. De toegang tot zorg zou in grote mate losgekoppeld moeten worden van een etiket. We moeten durven investeren in een systeem dat enerzijds een persoonsspecifieke typering van psychische problemen centraal stelt, en anderzijds naast een strikt medische blik op problemen ook andere perspectieven integreert. Sommige problemen worden best gekarakteriseerd met een medische diagnose, andere kunnen zinvoller bekeken worden vanuit een psychotherapeutisch of sociaal perspectief.
Naast aanpassingen van reeds erkende stoornissen, zijn er ook een aantal nieuwe bijgekomen als depressieve en negatieve (passief-agressief) persoonlijkheid stoornissen, en binge eating.
De meest discutabele verandering, is dat mensen die meer dan 2 weken in rouw zijn na een verlies van een dierbare, als depressief kan worden bestempelt, en daarmee in aanmerking komen voor medicatie. De patiënt kan daarmee geholpen worden, maar waarschijnlijk heeft deze aanpassing doorgang, omdat een groot deel van de commissie die de DSM V hebben gemaakt, banden heeft met de farmaceutische industrie.
De Nationale Denktank komt voort uit een stichting, die in 2004 is opgezet, met als doel om met vernieuwende ideeën de Nederlandse samenleving verder vooruit te helpen, door wetenschap en maatschappij dichter bij elkaar te brengen. De stichting wordt ondersteund door het bedrijfsleven, die een twintigtal jongeren selecteert om een maatschappelijk probleem aan te gaan. Dit zijn studenten die in de eindfase van hun studie zijn, en vertegenwoordigen een variëteit aan studierichtingen als geneeskunde, technische studies en filosofie.
In de eerste editie (2006) bogen de deelnemers zich over de zorg, in de tweede editie (2007) over het thema onderwijs, in de derde editie (2008) was het thema de levenstijl van jongeren en in de vierde editie (2009) over energiebesparing. De vijfde editie (2010) was het onderwerp ‘vertrouwen’ en de zesde editie (2011) behelsde het thema ‘het werken van de toekomst’
Project 2012
In 2012 hebben de studenten drie maanden lang samen nagedacht over onze voedselketen. Het heeft resulteert in een cirkeldiagram waar analyses van de betrokken partijen wordt gemaakt, waarvoor voorstellen zijn gemaakt, die zouden moeten leiden tot een meer duurzamere voedselketen. Een samenvatting daarvan volgt hieronder;
Voor de boer;
verduurzaming rendabel maken – hoe kunnen boeren duurzamer werken?
ander veevoer – nu wordt soja gebruikt dat van verre landen wordt ingevoerd
Verwerker of producent;Klik hier voor de samenvatting in PDF
transparantie – m.b.t. meer informatie over de productieketen
reststromen benutten- hergebruiken van ‘afval’
supermarkt;
duurzame keuzes stimuleren – door erop in te spelen
Kringloop sluiten – de verantwoordelijkheid ligt uiteindelijk bij de consument zelf
Bedenkingen
Het initiatief is aansprekend; jonge mensen die minder beïnvloed zijn, met minder restricties in hun wereldbeeld, bijeenzetten om innovatieve ideeën te creëren Vraag die hierbij rijst is in hoeverre de voorstellen haalbaar zijn. Voor succesvolle implementatie zouden alle vier genoemde partijen mee moeten doen, die daar tijd, energie en geld in moeten investeren, zonder een direct voordeel te kunnen behalen. Een ei van columbus is niet gevonden, het blijft toch veelal afhangen van de consument. En deze wordt toch vaak geleidt door de prijs van het product.
Een concreet punt, wat in het voorstel niet wordt genoemd, is de THT datum (tenminste houdbaar tot). Veel consumenten nemen aan dat producten na de THT datum beter niet meer zijn te gebruiken, terwijl de genoemde datum als garantie geldt om de kwaliteit van het product garanderen. Je zou kunnen stellen dat de producenten erop uit zijn om meer te verkopen, maar in mijn ogen is dit slechts onwetendheid, waar meer aandacht aan zou kunnen worden besteedt, dan er bij dit project is gedaan.
Er is een gezegde ‘Als je voor een dubbeltje geboren bent, word je nooit een kwartje’. Wat je ook doet, als je in de onderklasse geboren bent, zul jij nooit lid van de bovenklasse worden. Het hoort een beetje bij de calvinistische instelling van Nederland, waar bv. in de VS juist het ideaal van de American Dream wordt nagestreefd. Sommigen noemen de dit rat race, anderen zien het als de maatschappelijke ladder beklimmen. Maken we ons niet onterecht druk over maatschappelijke ongelijkheid?
Samurai van het Japanse eiland Satsuma gedurende de Boshin oorlog. De sociale mobiliteit in Japan tijdens het Tokugawa regime was nul. Als jij als boer niet aan de kant ging voor een samurai, werd je hoofd er af geslagen. Bron: Wikimedia Commons
Middenklasse
Waar in niet zo lang verleden afkomst bijna allesbepalend was voor je ontwikkeling, is er in een moderne en ontwikkelde systemen een brede middenklasse, waarin talent meer mogelijkheden heeft om zich te ontwikkelen. Circa 10.000 jaar geleden werd de landbouw uitgevonden, 5000 jaar geleden het schrift. Daarvoor was er een jagers-verzamelaars maatschappij, waar kennis mondeling werd doorgegeven door de ouderen. Voor inventiviteit was er niet veel plaats (het voorzien in de basisbehoeften was al moeilijk genoeg) en fysieke kwaliteiten als kracht en uithoudingsvermogen waren doorslaggevend (dit vinden we onderbewust nog terug in wat we in het algemeen lichamelijk aantrekkelijk vinden aan andere mensen). Met de ontwikkeling van het schrift, ontstonden er nieuwe mogelijkheden om kennis door te geven en te verspreiden. Het schrift was daarmee ook een belangrijke stimulans in de ontwikkeling van beschaving, omdat het kon worden vastgelegd, en niet afhankelijk was van een persoon. Papier is letterlijk geduldig.
Democratisering van informatie
Nu had vroeger alleen een kleine groep toegang tot deze ’technologie. Deze werd van nature gebruikt voor wat zij toen belangrijk achtte. Naast de ontwikkeling van bestuurlijke systemen, werd ook religie belangrijker als instituut. Dit is mede de oorzaak van het succes van de monotheïstische godsdiensten, omdat de kracht van een uniforme boodschap, uiteengezet in boekvorm, verspreid kon worden, wat weer tot sterkere sociale structuren leidde. Binnen deze structuren ontstonden de mogelijkheden voor mensen om zicht te ontwikkelen. Want van adel kon je niet worden, daarvoor moest men zo geboren worden. Binnen deze machtsstructuren was er wel iets van groei mogelijk, om meer van het leven te maken dan het basale overleven.
Van gildes tot boekdrukkunst
Tot 500 jaar geleden leerde je een kunde die doorgaans van meester tot leerling, van generatie op generatie werd doorgegeven. De toegang tot kennis was nog steeds beperkt, maar door de ontwikkeling van het boekdrukken werd het makkelijker om kennis te verspreiden. Dit zette de renaissance en de verlichting in gang, die de weg voorbereidde voor de verworvenheden die we nu hebben. In de oude wereld waar je met kracht van woord en/of daad een positie in de maatschappij kon veroveren, werd geleidelijk plaats gemaakt voor kennis.
De verandering die onze samenleving de laatste 50 jaar heeft doorgemaakt is ongekend. Burgerrechten, feminisme, rassengelijkheid, opkomst van de burgerluchtvaart, massamedia, de wereld werd kleiner en de maatschappij mobieler. Het percentage van de mensen die hebben leren lezen en schrijven is enorm gegroeid. Steeds meer mensen hebben en krijgen toegang tot kennis. Zaken die nu vanzelfsprekend zijn, zijn iets van de laatste decennia. Hiervoor was er veel minder mogelijk.
Tweedeling is mythe
Momenteel hebben we te kampen met maatschappelijke issues, zoals problemen in het onderwijs, de bekostiging van de zorg en het sociale stelsel, omdat de groei die we lang hadden, niet meer vanzelfsprekend is. Desondanks zijn er voor mensen van eenvoudige komaf nog genoeg mogelijkheden om zich te ontwikkelen. Met studie en hard werken, door creatieve expressie zoals zang, dans, film, en algemener met doorzettingsvermogen en door gewoon slimmer en beter te zijn dan anderen, zijn er mogelijkheden om aan de middelmaat te ontsnappen. Dankzij internet en informatietechnologie is er bijna geen excuus meer om het niet te snappen. Alle kennis die nodig is, is voorhanden, je moet het (be)grijpen.
Samenzweringstheorieën kennen zowel hartstochtelijke voorstanders als zogeheten debunkers, die samenzweringsgelovigen afdoen als aluhoedjes. Wie heeft er gelijk? Zijn samenzweringstheorieën onzin, zijn we allen in de greep van een machtige elite die over lijken gaat of ligt de waarheid ergens in het midden?
Regelmatig komen hier wat problemen voorbij zoals de werking van ons huidige geldsysteem, de mainstream of 1% media en het falen van de Nederlandse rechtsstaat. Waar kritiek geven soms gemakkelijk is, is het zoeken van oplossingen en een richting waarin we ons wel willen begeven de echte uitdaging. Daarom in dit topic oplossingen. Wat zien mensen hier als oplossingen of als visionaire richting om zelf en met meerdere mensen aan te gaan werken?
Visionair is een informatie verstrekkende website. De radicale visies die hier tentoon worden gespreid hebben tot doel, een bepaald effect teweeg te brengen. Dat de wereld beheerst wordt door geheime genootschappen, die d.m.v. de mediacontrole en vrijwel ongelimiteerde hoeveelheid geld de complete wereld in bedwang houden, is een verstrekkende visie, maar dat lijkt mij te filmisch weergegeven. Mensen zijn te wispelturig en te eigenwijs, en de maatschappij te dynamisch en gefragmenteerd, om als homogene groep zich zo lang te laten verschuilen achter een geheime ideologie. Het lijkt op Calimero-denken dat een gemeenschappelijke vijand benoemd en de aandacht afleiden van het werkelijke probleem. De realiteit is een stuk genuanceerder en complexer dan dit.
Recent heeft het volgende project mijn aandacht getrokken; www.whypoverty.net. Ik heb 2 uitstekende documentaires hiervan gezien; één over de inspanningen van Bono en Bob Geldof om iets te doen voor de allerarmsten, en één over Park Avenue, de rijkste straat van de VS, met betrekking tot hun invloed op de politiek. Initiatieven als deze zouden niet het licht zien, als de genoemde top werkelijk zo machtig zijn en maatschappelijke controle heeft. Er is genoeg ruimte voor andersdenkenden en wereldverbeteraars.
Natuurlijk is er een elite, want in groepen mensen ontstaan van nature netwerken en hiërarchieën. En de elite lijkt me gebaat bij stabiliteit en een welvarende bevolking met tevreden inwoners, en niet bij armoede en chaos. De cultuur die momenteel overheerst, is nogal ego-gericht, vaak kijkend naar korte termijn winsten, en zich laten leidend door de waan van het dag. De oplossing van onze problemen komt niet van bovenaf, maar van individuen die ten eerste zichzelf verbeteren, daarmee ook anderen, en wellicht daarmee een stukje van de wereld. Dat gaat langzaam en kost tijd en doorzettingsvermogen, en het resultaat zal zelden zichtbaar zijn, maar het wijzen naar zaken waarop we nauwelijks invloed hebben, is een vorm van slachtofferdenken wat afleidt van het werkelijke; iedereen creëert zijn eigen wereld.
