Barry Voeten kwam hier al eerder voorbij met zijn interessante idee van de Kleureneconomie. Op die website heeft hij een overzicht gemaakt van de vele lokale economische initiatieven die binnen en buiten Nederland van de grond zijn gekomen de afgelopen tijd. Dit overzicht laat zien dat er vele mensen in Nederland al druk bezig zijn met alternatieven en aanvullingen op het huidige economische systeem. Hieronder is met zijn toestemming dit overzicht overgenomen.
Dit is de website over kleureneconomie, een van de vele “Community Currency” system, ofwel lokale geldsystemen. Er zijn nogal wat mogelijkheden. We zetten een aantal typen systemen op een rijtje, met een overzicht van de ontwerpfouten die ze oplossen: Lets , Lets-Uren, Fair4all, Barter, Bitcoin, Weggeef, Zonder Geld, Kleureneconomie, Crowdfunding en de Kunstreservebank.
Lets
Dit zijn de bekendste systemen – en onder deze noemer schuif ik alle systemen die ofwel gekoppeld zijn aan “gewoon geld” ofwel die helemaal nergens aan gekoppeld zijn. Een Lets-systeem is altijd lokaal (of regionaal) en hiermee lost het het probleem van de verplaatsbaarheid van geld op. Ook is er geen rente. Ook is er altijd geld beschikbaar om te investeren – dat is tegenwoordig al een luxe natuurlijk nu de banken “op slot” zitten.
In Nederland (en in de EU) is een nadeel van deze systemen dat de Belastingdienst / de DNB niet toestaan dat je papiergeld uitgeeft. dus moet je werken met cheques, of alleen online.
De Lets-kringen zijn meestal gevestigd in de steden, waar je ook een typisch stads aanbod van producten en diensten vindt. Voor zover wij weten, zijn diensten als Massage of Yoga-les wel te vinden, maar een krop sla is minder gangbaar. Tweedehands producten, zoals kleding, komen wel veel voor. Op de website van Lets Rotterdam kun je de advertenties ook zien als je geen lid bent.
Maart was de eerste handelsmaand voor de kersverse Ruilhandel Oosterhout. Op 24 februari werd de aftrap gegeven in het Speelgoed- en Carnavalsmuseum, sindsdien groeide de stichting naar totaal 40 deelnemers. Er worden allerlei handige diensten aangeboden.
In maart hebben 16 leden actief gehandeld. Er werd bijvoorbeeld gekookt en samen gegeten, een afzuigkap werd nagekeken en een cv bijgevuld. Buitenlampen opgehangen en fietsen gerepareerd. Voeten werden gemasseerd en spullen vervoerd en geruild. Met 29 ruilingen in de eerste maand is de jonge club tevreden. In totaal werd energie omgezet in 454 Keetjes.
Nieuwsbrief Ruilhandel Oosterhout
In Nederland zijn naar schatting ongeveer honderd Lets-ruilkringen actief. Via Letscontact vind je meer actuele informatie en de hele lijst van locaties. Informatieplatform Muntuit.eu geeft een overzicht van alles over complementair geld in Europa. Veel Lets-systemen maken gebruik van de software Cyclos, die door Stro onder de GPL (Free Software) wordt uitgegeven.
Lets – Uren
Een variant op de gewone Lets is het systeem waarbij Tijd de bepalende factor van waarde is. Dit systeem is afgekeken van Ithaca Hours. In Nederland is onlangs de website Letshec gestart. Bij Letshec geldt dat de Uren worden geteld.
In Gent, België, is het project met de Torekes – je zegt Tóóórekes, dus torentjes (zie video) – gestart met medewerking van de plaatselijke overheid en onder begeleiding van prof. Bernard Lietaer. Er wordt nu een project voor heel Vlaanderen voorbereid.
Met name in de Zorg-sector is het ruilen van tijd populair. Ik was iemand’s billen, dan wast iemand anders de billen van mijn schoonmoeder, die te ver weg woont om er telkens heen te gaan.
Een overzicht van deze Zorg-systemen staat op zorgruil.ning.com, waarvan een aantal naar de gewone plaatselijke Lets-pagina wijst. Op www.nieuweoudedag.nl toont pensioenreus PGGM het resultaat van haar initiatieven voor Zorgruil.
Vlaggen en sterren kun je verdienen bij Caire.nu. Zij zijn al wat verder dan Nieuweoudedag, maar het is (jan 2012) zo te zien nog niet helemaal online. Bij Caire kun je ook meehelpen in de mantelzorg. Je krijgt Sterren van je klant, als teken van waardering, en Vlaggen van Caire zelf, 6 per uur. Die kun je gebruiken als korting op je eigen zorgpremie, of overdragen aan een ander. Een veelbelovend initiatief van The Caretakers.
Fair4all
Fair4all is een nieuw (2012) netwerk waarin energie (in Joule) wordt uitgewisseld. Momenteel is de voorinschrijving geopend. Als er voldoende aanbod is om voor iedere deelnemer dagelijkse behoeften te kunnen aanbieden, wordt het netwerk actief.
Deelnemers krijgen een tweetal rekeningen, een betaalrekening en een spaar/leen rekening. Op de betaalrekening is een negatieve rente van 0,5%, om overboeken naar de spaar/leen rekening aantrekkelijk te maken. Als het daar staat, kan het worden geleend aan andere deelnemers. Dat is dan rentevrij.
Fair4all is een stichting en initiatief van FairBanking.nl
Barter
Barter betekent eigenlijk gewoon ruil. Barter is eigenlijk een Lets-netwerk voor bedrijven. Een gedeelte van de omzet of prijs wordt dan berekend in de barter van de barterclub. In Nederland is het een vrij onbekend fenomeen, maar bijvoorbeeld in Australië en in Zwitserland zijn er flinke systemen actief. Vrij nieuw in Nederland is de barterclub TradeXchange.nl. Een leuk interview met de initiatiefnemers hiervan bracht me op het spoor. Trouwens, in België is er RES.
Barter wordt vooral gebruikt wanneer er onvoldoende liquide middelen -geld- beschikbaar zijn om een transactie te doen, terwijl er wel producten zijn en de wens tot aankoop. Vroeger was er in Nederland dan altijd wel de bank die wilde lenen, maar sinds de kredietcrisis is dat niet meer het geval. Daarom zal de barter bij ons naar verwachting flink in de lift gaan.
Barter-organisaties als TradeXchange zijn gewoon commerciële bedrijven. Typisch wordt er 4% tot 5% transactiekosten gerekend. Nogal! Minder dan de BTW weliswaar….
Bitcoin
Nieuw in 2011 kwam de Bitcoin. Dit is een heel andere munt: een zuiver digitale. Elke bitcoin is uniek, vanwege de ingewikkelde cryptografische techniek om er eentje te maken. Ze zijn ook te koop voor “echt” geld. Met de rekenkracht van je computer kun je Bitcoins “harvesten”. Jammer genoeg gebruiken sommigen hiervoor de rekenkracht van computers waarop ze hebben ingebroken. Hiermee lijkt de cryptografie een overbodig mechanisme dat nog wel verhult dat het systeem weldra in handen valt van de onderwereld om er zwart geld mee door te spoelen.
Een voordeel is dat het aantal Bitcoins wiskundig gelimiteerd is en dat het steeds meer rekenkracht zal kosten om er eentje te berekenen. De waarde van de Bitcoin is zo impliciet – en schuivend – gekoppeld aan de stroomprijs, plus de kosten van rekenkrachtige computes.
Als gebruiker kun je meerdere “wallets” (buideltjes) aanmaken, en die werken als een bankrekening. Behalve de code ervan is er niks over bekend: je kunt dus niet eens meer zien aan wie je overmaakt. Maar goed, dit is mijn mening. Meer officiële informatie op www.weusecoins.com
Weggeef
De weggeef-economie vind je op diverse websites als www.gratisoptehalen.nl en in een flink aantal weggeef-winkels in de grotere steden. Een ovezicht van weggeef-winkels staat op www.weggeefwinkels.nl.
De bedoeling van deze winkels is veelzijdig: laten zien dat het niet altijd om geld hoeft te gaan, dat weggooien vaak gewoon zonde is. Zelf vind ik de sfeer vooral leuk, en die is ook gratis ;-). Verwacht geen donkere, rokerige of vochtige kelders, maar mooie, frisse, opgeruimde en fraai uitgestalde spulletjes. Heej, er zit er ook eentje in Vlaardingen!
Toch jammer dat de eerste levensbehoeften (voedselbank daargelaten) nog niet zomaar worden weggegeven.
Zonder Geld
Veruit het ideaalbeeld van mijzelf is dat je het helemaal niet meer nodig hebt. Oh, dan zijn we gevorderd als maatschappij. Dan zijn we zelf zo evenwichtig als Boeddha geworden. Ik ben helemaal voor, maar ik ben bang, dat we nog een aantal lessen moeten leren voor het zover is.
- Hoe deel ik zonder zelf angst voor tekort te krijgen?
- Hoe produceer je zonder dat de recycling in de problemen komt?
- Hoe gebruik je zodanig dat je energiegebruik binnen het dagelijks inkomen (van de zon) blijft?
Wanneer we in staat zijn om deze zaken in balans te brengen, stoppen we met de muntjes. Een overstap-hulp tot die tijd: kleureneconomie.
Kleureneconomie
Dit is het meest complexe systeem, gebouwd naar de eenvoud van de natuur. Recycling en energiebewuszijn. Transparantie, eerlijkheid en een definitie onder de munt als basis. De munt: dat zijn er drie. Hoe dat spel precies werkt staat op kleureneconomie.nl
Het nadeel van dit systeem is dat je al gauw ontdekt dat je niks te produceren hebt. En heb je dan je groententuin, dan is er nog geen community. Dat zijn dingen die je nodig zult hebben voor een succesvol experiment. Tot die tijd is de online marktplaats op rgboog.nl een venster van een lege kamer. Want de software ligt klaar, er is een boek, er is de theorie.
Wie kan de munt die is ontworpen voor het ecologisch evenwicht, opstarten?
Crowdfunding
Het enige systeem in deze lijst die echt om Euro/Dollar draait. Maar wel vernieuwend. Duur project, geen geld, geen investeerder… vraag het publiek! Al in 2004 liet de band Marillion een cd “funden” door de crowd. In 2012 startte de Amerikaanse alternatief-econoom Max Keiser de website www.piratemyfilm.com. Hier kun je geld doneren aan films, waarvan jij vindt dat ze moeten worden gemaakt. De films komen dan uit op Copyleft – er is ook een kopie voor jou!
Kunstreservebank
Ben je kunstenaar en maak je munten? Begin je gewoon je eigen bank, inclusief dealing room en Triple-A praatjes. Humor! Volg dit experiment via www.kunstreservebank.nl
Meer nieuws?
Wil je op de hoogte blijven van nieuws en video’s op het gebied van alternatief geld, hou dan deze pagina van Earth Matters in de gaten.
Leuk overzicht. Mooi dat er een artikel is met een inventarisatie van verschillende interessante complementaire geldsystemen.
Ik vind het ook wel bemoedigend dat er zo hard aan de weg wordt getimmerd! Hopelijk kan het anderen inspireren om ook mee te gaan doen en actief met oplossingen bezig te gaan.Â
Mee eens. Het is een interessant proces en ik ben zeer benieuwd waar het allemaal gaat eindigen.
Het enige einde wat U zal meemaken is allemaal Uwe eigen einde. Oneindig gaat gemoedelijk verder! Processen stoppen vanzelf zonder inpoet! :)
Natuurlijk ben ik voorstander van een systeem zonder geld voor degene die mijn vorige posts niet gelezen hebben een resource based economy.
Natuurlijk ben ik ook realistisch en besef ik dat 99% van de mensheid daar nog niet klaar voor is en een transitie periode noodzakelijk is.
En wereldwijde schuldenkwijtschelding zou een 1ste stap kunnen zijn.
Andere zaken :
– wereldwijde loongelijkheid ongeacht functie,ancieniteit en geslacht dit vraagt natuurlijk een herberekening van de lonen en van alle prijzen wereldwijd en dan bevriezen natuurlijk
– limiet op erfenis
– speculeren en rente weg
– kredieten enkel nog voor woning en wagen en rentevrij
– belastingen op eigendommen weg
– BTW en andere taksen allemaal weg
– octrooien en patenten weg
…
Zijn maar enkele zaken die me te binnen schieten en persoonlijk aan het hart liggen…soms heb ik zin om eens z’on volledig programma uit te schrijven met een paar mensen en een nieuwe politieke partij te starten.lol
Klinken als goede punten Zebbie. Als je interesse hebt kun je je eens bekend maken met de Partij voor Mens en Spirit en/of de Soveigne Onafhankelijke Pioniers Nederland SOPN. Beide nieuwe partijen die meegedaan hebben met de laatste verkiezingen en die voor drastische systeemveranderingen zijn. Kortom misschien is aansluiten een mogelijkheid!
Â
Helaas zit ik in Belgenland en geloof me daar zijn zulke onderwerpen nog meer taboe.
u onderschat de kracht en macht van geld. Geld is niet zomaar iets en zal alternatieven niet tolereren.
 http://archive.org/download/MoneyAndPower/MoneyAndPower.pdf
Hartelijk dank voor de interessante link.
Het is inmiddels zo makkelijk om een lokaal ruilnetwerk op te zetten en het monopolie van geld te breken. Daarbij zijn er telkens meer mensen die nu begrijpen hoe idioot ons huidige banksysteem eigenlijk werkt.Â
Zie ook:Â https://www.visionair.nl/politiek-en-maatschappij/nederland/update-hoe-eerlijk-is-ons-huidige-economische-systeem-eigenlijk/
Op argumentatie is het het huidige systeem in mijn opinie niet te verdedigen. Kijk alleen maar naar de huizenmarkt. Een bank leent iemand geld voor een hypotheek, werk daarvan misschien een middag. Toch verdient de bank met de rente die het daarover mag vragen vaak meer dan het hele huis aan arbeid en materialen gekost heeft om te bouwen. Nu zien veel mensen dat banken dit geld ook nog eens als schuld uit het niets mogen creeeren… Dat is gewoon absurd en je ziet ook dat mensen wereldwijd nu dit door beginnen te krijgen.Â
Zie ook: https://www.visionair.nl/politiek-en-maatschappij/bewustzijn-over-bankensysteem-groeit-wereldwijd/ Â Â
Dan wordt het daarna dus gewoon een kwestie van bewustzijn verspreiden en mensen laten meedoen aan systemen die niet functioneren op geld als schuld met rente systemen waar je een gecentraliseerd monopolie van geldcreatie bij een privaat bankencartel hebt.
Ik denk dat mensen als ze dit systeem begrepen niet langer een gecentraliseerd monopolie van geldcreatie zullen accepteren. Maar ik ben het zeker met je eens dat de huidige profiteurs van het systeem, die onder andere in detail naar voren komen in The Liberty Academy
Zie: https://www.visionair.nl/ideeen/wereld/the-liberty-academy/Â alles uit de kast zullen gaan halen om hun positie te behouden.Â
Ik denk alleen dat als mensen eenmaal bewust zijn van de problemen het eigenlijk onhoudbaar voor hun wordt om dit systeem voort te blijven zetten. Mede omdat alternatieven organiseren met dank aan het internet zo gemakkelijk is geworden. Â
Douwe schreef:
“Een bank leent iemand geld voor een hypotheek, werk daarvan misschien een middag. Toch verdient de bank met de rente die het daarover mag vragen vaak meer dan het hele huis aan arbeid en materialen gekost heeft om te bouwen.”
Wel eens van creditrente gehoord? En risico en reserves?
Â
Welk risico? Het risico om door de belastingbetaler gered te worden?
Het blijft lachen met je..
De redding van de banken mag je niet gaan veralgemenen. Ik had graag je reactie gezien als de overheid onverschillig zou gebleven zijn…
De overheid zou alle spaargelden van bedrijven en particulieren kunnen garanderen en daarna de bank laten klappen, of beter die spaargelden overbrengen naar een andere bank…en voor het overige deel onverschillig staan tegenover die bank(en)
De overheid heeft een heleboel extra spaargelden gegarandeerd. Maar allicht is het goedkoper uitgekomen de banken te steunen en via deze weg de spaargelden te garanderen. Dat wordt toch algemeen aangenomen, het staat je natuurlijk helemaal vrij er een andere mening op na te houden. Schumpeter, bijvoorbeeld, die stond voor de ‘creatieve vernietiging’, een heel interessant concept, maar praktisch niet realiseerbaar, toch niet in de recente crisis. De banken redden was eigenlijk de enige realistische oplossing, anders zouden ook onrechtmatige slachtoffers gevallen zijn: banken die wèl een goed beleid hanteerden, bedrijven, spaarders, eigenlijk zou de hele economie ten onder gegaan zijn.
Maar inderdaad, in een minder hoogdringende situatie was onverschilligheid ten aanzien van de banken meer aangewezen. Helaas was de gebarsten bubble véél groter en omvattender dan de meesten ooit hadden durven denken.
De euro is geen geld maar een illusie van geld. Het zijn slechts getalletjes/credits op een server. De euro heeft geen intrinsieke waarde.
Als een bank omvalt dan kunnen die credits gewoon op een andere server bij een andere bank geplaatst worden.
Alleen Jan de Hollander heeft nogsteeds tussen z’n oren zitten dat een euro waarde heeft maar dat is niet zo.
Op het moment dat Jan de Hollander dit spelletje doorheeft is ie een vrij man.
Het is niet omdat de euro geen intrinsieke waarde heeft, dat hij geen nominale waarde heeft. Die wordt immers gegarandeerd door de ECB (die de inflatie handhaafd) en de overheid die ons verplicht euro’s te aanvaarden voor betalingen.
De euro heeft koopkracht, en dus waarde, of heb ik dat verkeerd begrepen?
Ruud, welk risico? De bank gaat veilen na 3 maanden geen hypotheekbetaling..Pand wordt verkocht, en dan… of er is een waarborgfonds en andere een restschuld die betaald moet worden. Waar is dat risico dan?…en dan nog het is en blijft computergeld.
Vanochtend ging mijn wekkerradio (ik weet niet welke zender) maar er was iemand aan de telefoon in die uitzending. Die was aan het uitleggen dat het in de VS niet uitmaakt wie er wint in de verkiezingen omdat dezelfde mannen er achter zitten. Helaas werd hij een beetje voor gek gezet door de (domme) dj, die meteen zei ik snap hier helemaal niets van!
Mainstream media in Nederland zijn ongeveer net zo betrouwbaar als een tippelend heroinehoertje… Als je een falende bankier van de ABN die gered moest worden met belastinggeld mede door zijn toedoen aan de top van het Algemeen Nederlands Persbureau zet dan is daarmee de uitverkoop van je onafhankelijke media een feit geworden.
Zie voor details: https://www.visionair.nl/politiek-en-maatschappij/nederland/update-gebrek-aan-onafhankelijke-nieuwsmedia/
En het wapen wat ze gebruiken tegen mensen die wel gewoon de waarheid vertellen is vooral belachelijk maken. Niet op de inhoud ingaan, gewoon de persoon proberen belachelijk te maken. Want op argumenten kunnen ze het niet winnen… Triest maar goed ze gooien zo op termijn hun eigen ruiten in. Of ze houden alleen het publiek over wat dom genoeg is om in dat soort trucjes te trappen. In the liberty academy gaan ze uitgebreid op dit soort mechanismen in, in module 4, Psychological control leggen ze stap voor stap uit hoe deze mechanismen werken. Ik kan het iedereen aanraden die module te kijken.
Zie voor details: https://www.visionair.nl/ideeen/wereld/the-liberty-academy/
Bitcoin is een stap in de goede richting, helaas komen er steeds meer mensen die hele datcenter(tjes) opzetten om bitcoins te minen, het nadeel hier van is dat Bitcoins niet oneindig zijn. Bitcoins minen wordt steeds moeilijker en er komt een moment waarop er een heel datacenter nodig zal zijn om 1 btc te minen, het is dan dus niet meer rendabel en dus zullen er niet meer Bitcoins komen, terwijl de vraag ernaar (mogelijk) zal toenemen.
Douwe,
Geen van alle bovengenoemde systemen zijn geldsystemen. Het zijn allen valutasystemen net zoals de Euro een valutasysteem is.
Geld heeft als voorwaarde dat het waarde over langere periode op moeten kunnen slaan..
Dat is maar net hoe je het definieert. Over het algemeen wordt de opslag van waarde als 1 van de functies gezien van geld maar wordt het niet tot definitie van geld verheven.
Op http://pieterstuurman.blogspot.com/2012/01/wat-is-geld.html heeft Pieter Stuurman wel een interessante definitie van geld, het is volgens hem een technologie om zaken uit te ruilen tussen mensen.
Ook Bernard Lietaer heeft een interessante kijk op wat geld als definitie is. Hij zegt juist dat je door het te definieren in zijn functies mensen een denkfout maken en je dan blijft hangen in die functies. Op https://www.visionair.nl/ideeen/mensheid/bernard-lietaer-what-about-money/ legt hij hier meer over uit.
Â
Ja geld/valuta is dat een uitruil systeem.
Kijk nu even naar Griekenland (en vergeet even de oorzaken), het is toch van de gekke dat er gezegd wordt, nu nog meer hervormen/bezuinigen en dan “krijgen” (???) jullie weer een nieuwe tranche euro’s.Â
…dus een land is afhankelijk van een munt/valuta die ergens anders vandaan komt,
een centrale bank ofzo, en kan dus zo kapot gemaakt worden.?? Â
Â
Alles hangt uiteraard af van definitie, maar wat je nu doet is hetzelfde als paracetamol aspirine noemen terwijl het 2 verschillende dingen zijn.
Een valuta is een ruilmiddel maar hoeft geen geld te zijn?
Het woord “geld” stamt af van goud, gold, gulden.. een valuta met intrinsieke waarde.
Een euro is geen geld, het is een schuldbewijs dat wettelijk erkent wordt als betaalmiddel.
Schuld kan nooit geld zijn, dat hebben ze iedereen alleen wel wijs gemaakt, maar het is onmogelijk.
Nogmaals dat hangt van je definitie af, zie eerdere bronnen.
Ik heb hier nu een LETS systeem opgezet waarbij iedereen die 3 zaken toevoegd die de persoon te bieden heeft en 3 zaken die de persoon graag wil hebben gratis 5 uren krijgt. En met die uren kunnen mensen dan onderling in het netwerk diensten en producten met elkaar uitruilen. Dat is dus positief geld, je kunt er diensten mee uitruilen en je kunt er ook waarde mee opslaan, immers elk uur staat voor een uur arbeid van een persoon naar keuze uit het netwerk. Daarbij staat het aantal uren in roulatie van te voren vast, aantal deelnemers maal 5.Â
Voor goud of zilver werkt dat ergens niet veel anders, het is wat waard omdat je ervan uitgaat dat je het later in kunt ruilen tegen producten of diensten van mensen. Die intrinsieke waarde komt dus voort uit het vetrouwen van andere erin en het heeft het voordeel dat het van nature een schaars metaal is en dus door niemand bijgedrukt kan worden. De kans op fraude ermee is dus relatief klein. Al zit je wel met gevaren als diefstal, vervalsing, zwaar, in geval van zilver oxidatie, etc.Â
Uiteraard bieden zilver en goud daarom een veiligere methode van opslag van waarde dan een gecentrisileesd monopolie van geld als schuldcreatie in handen van een geprivatiseerd bankenkartel die als zij willen geld als water kunnen bijdrukken, of bijtypen in bankcomputers.  Maar alleen goud als geld zien lijkt mij een beetje beperkt. Maar goed misschien kan ik mijn definitie ook veranderen.Â
Misschien moeten we niet op zoek naar andere soorten geld maar naar alternatieve ruiltechnieken. :-)Â
Hier wat uitleg over wat geld is. En ook over wat geld is, want dat is niet hetzelfde: http://rudhar.com/economi/monydebt/nl/016money.htm
Eigenlijk moet je 2 zaken los van elkaar zien.
1. het ruilmiddel (momenteel gemonopoliseerd)
2. het spaarmiddel
Indien je een algemeen aanvaard ruilmiddel kunt ontwikkelen waarvan je het surplus om kunt zetten in het spaarmiddel (waardevast) dan heb je een ijzersterke formule.
Als het mogelijk wordt om bijvoorbeeld je surplus aan bitcoins om te zetten in goud, dan hebben de banken een groot probleem.