Visionair – Pagina 278 – de blik op oneindig

Wordt dit Siciliaanse zonneproject van SunPower de voorbode van een nieuwe inkomstenbron voor Zuid-Europa?

Zon kan schuldencrisis oplossen

10 reacties / Europa, Ideeën / Door Germen Roding / 14 november 2011 14 november 2011

Juist de armste Europese landen hebben de meeste zonnestraling. Dit zou wel eens DE oplossing kunnen zijn voor twee heel vervelende problemen: de schuldenberg van landen als Spanje en Italië en onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen. Wat wordt het: de zoveelste bonusronde voor bankiers of een echte structurele oplossing voor de schuldencrisis, waarmee alle Europeanen geholpen zijn?

Waarom is Noord-Europa zo rijk?
Geografisch valt Europa ruwweg in twee delen uiteen: een vlak, vruchtbaar deel met een koel zeeklimaat in het noorden en een zonovergoten, mediterraan deel in het zuiden. Transport in het noordelijke deel is makkelijk: de vele rivieren en het vlakke landschap maken vervoer goedkoop en zorgen er zo voor dat zich veel kapitaal ophoopt. De situatie is totaal anders in het droge, bergachtige zuiden van Europa waar nauwelijks bevaarbare rivieren zijn en de vele heuvels het landschap versnipperen. Er zijn nauwelijks vruchtbare aaneengesloten gebieden (de rijke, vruchtbare Povlakte in Noord-Italië en Catalonië zijn uitzonderingen) waardoor de economische ontwikkeling mondjesmaat verloopt. De enorme, dichtbevolkte Noord-Europese laagvlakte betekent dat een bedrijf een groot aantal afnemers op korte afstand heeft zitten. Een Spaans of Italiaans bedrijf heeft die weelde niet. De langere reisafstanden betekenen minder winst en hogere kosten.

Zuiden stak zich diep in de schulden door importen uit het noorden
Bij de invoering van de euro werd de grote hoeveelheid kapitaal in Noord-Europa voor een groot deel gebruikt om de lucratieve staatsleningen van de armlastige zuiderburen op te kopen. Deze begonnen op grote schaal dit geld uit te geven voor sociale projecten en voor een verbeterde infrastructuur. Het bedrijfsleven in het zuiden bleek echter niet opgewassen tegen de gedisciplineerde concurrentie uit het noorden die door geografische factoren veel goedkoper kon produceren. De gevolgen lieten zich raden. Het geleende geld werd niet geïnvesteerd in het bedrijfsleven, maar besteed aan importen uit Noord-Europese landen als Duitsland en Nederland. En kwam dus weer terug in het noorden. Plus rente.

Zuiden en Noorden helpen elkaar uit de brand
Met het steeds schaarser worden van aardolie, zit Noord-Europa in een uiterst vervelende situatie. De inheemse energievoorraden zijn beperkt: de gasbel van Slochteren is voor het grootste deel leeg, ook de ooit lucratieve olievelden in de Noordzee beginnen nu te sputteren en de weinige zonneschijn in de noordelijke landen maakt zonne-energie weinig aantrekkelijk voor echt grootschalige opwekking, hoewel particulieren binnen enkele jaren zelfvoorzienend zullen zijn. De alternatieven: de uiterst vervuilende bruinkool, de omstreden kernenergie en de wisselvallige windenergie zijn weinig aantrekkelijk.

Echter: juist de armste gebieden in Europa, denk aan Andalusië, Sicilië en het uiterste zuiden van Italië en de Griekse eilanden baden in het zonlicht. De hoeveelheid zon is niet veel minder dan in de Sahara, vaak genoemd als locatie voor zonnefarms. Alle Europese schulden kunnen worden gesaneerd tot bijvoorbeeld zestig procent van het bruto nationaal product, door extra euro’s bij te drukken, uiteraard daarna gevolgd door een verbod om nog geld te lenen. Dit zorgt tijdelijk voor een sterke inflatie, maar de vrijkomende euro’s van institutionele beleggers kunnen worden gestoken in zonne-energieprojecten in zonnige gebieden in Zuid-Europa. De Noord-Europese landen binden zich aan een afnameverplichting voor deze energie, zodat de institutionele beleggers een redelijk rendement op hun schuldbrieven maken van bijvoorbeeld vier procent met inflatiecorrectie per jaar.

Hoe Aristoteles 2300 jaar geleden al problemen voorzag bij handel met geld

7 reacties / Filosofie / Door Niek / 14 november 2011 14 november 2011

In de vroege middeleeuwen kwam een handelaar die rente durfde te vragen zonder meer in de hel terecht. Deze opvattingen stamde af van de Griekse filosoof Aristoteles (384-322 voor Christus) die als velen wordt gezien als ontdekker van de economie.

Volgens Aristoteles streven mensen in eerste plaats naar een goed en deugdzaam leven. De inrichting van een staat moet daarom zo zijn, dat het mensen in staat stelt dit hoogste doel te kunnen verwezenlijken. Om überhaupt te kunnen leven zijn een aantal materiële middelen noodzakelijk, welke door middel van verschillende levenswijzen door een persoon kunnen worden verworven. Ã‰én van deze levenswijzen noemt Aristoteles de chremastike, het verdienen van geld; de manier van bezitsverwerving via ruil en handel.

De levensvorm van de chremastike wordt alleen noodgedwongen gekozen, rijkdom is duidelijk niet het goede wat we zoeken: het is een gebruiksgoed, een middel tot iets anders. (Ethica 1096 a8)

Omdat niet iedereen alle middelen direct voor zichzelf kan verwerven, is de ruilhandel volgens Aristoteles een natuurlijk proces. Het levert een evenwicht in een samenleving. Uit deze ruilhandel ontstaat de chremastike, waarbij het geld aanvankelijk slechts als een simpel ruilmiddel tussen twee producten dient. Dit stadium werd jaren later door Karl Marx als volgt uitgedrukt in een schema: W -> G -> W. Duidelijk is te zien dat het geld (G) als middel wordt gebruikt om twee waren (W) met elkaar te ruilen. Tot zover geen probleem, maar:

[…] al spoedig werd het een systematische techniek, toen de mensen meer ervaren werden in het ontdekken van plaatsen en tijden voor het maken van grote winsten uit transacties. (Politica 1257 b5)

Dit kunnen we als volgt in een schema noteren: G1 -> W -> G2, waarbij een handelaar puur het doel heeft om van een bepaalde hoeveelheid geld (G1) naar een grotere hoeveelheid geld (G2) te komen. Via wat voor waar hij dit doet is daarbij niet van belang; het idee achter het oorspronkelijke schema is hiermee op de achtergrond geraakt. Omdat iemand de gebruikerswaarde van een waar niet niet kan opsparen maar geld wel, â€˜is er geen grens aan de hoeveelheid rijkdom die men langs deze weg van bezitsverwerving kan verkrijgenâ€™ (1257 b25).
Aristoteles keurt deze omkering van het schema af. Het middel om het doel van het goede leven te bereiken, verwordt zelf het hoogste doel. Een nog grotere afkeer heeft Aristoteles tegen het idee van rente.

Deze afkeer [tegen rente] is volledig gerechtvaardigd, omdat de winst uit het lopende betaalmiddel zelf ontstaat, niet als een product van dat waarvoor het betaalmiddel bedoeld was. De valuta is bedoeld als een wisselmiddel, terwijl de rente een toename van het geld zelf betekent. […] Van alle typen van zakendoen is dit daarom de manier die het meest tegen de natuur in is. (Politica 1258 b1-b9).

In schema-vorm zou dit er als volgt uit zien: G1 -> G2. Er komt geen waar meer aan te pas. Hoewel Aristoteles tot bijna twee millennia na zijn dood nog de manier van denken omtrent geld heeft beïnvloed, hebben zijn opvattingen vandaag de dag de tijdsgeest grotendeels verlaten. Voor vele mensen is geld inderdaad een doel op zich geworden, en zijn zij vergeten dat het ware hoogste doel het nastreven van een goed en deugdzaam leven is.

Bron: De utopie van de vrije markt, Hans Achterhuis (Rotterdam, 2010). Pp. 155-159.

Deltarobots kunnen zeer snel werken. Ze lijken in niets op de lopende bandwerkers die ze vervangen.

‘Laat robots ontstaan door evolutie’

2 reacties / Techniek, Wetenschap / Door Germen Roding / 13 november 2011 15 november 2011

Gedurende tientallen jaren probeerden robotontwerpers robots zoveel mogelijk op mensen te laten lijken. Niet erg handig, want voor de meeste karweitjes is de menselijke lichaamsvorm helemaal niet handig. Wordt het niet tijd dat we meer naar Darwin gaan luisteren in plaats van onszelf?

Kunstmens legt het af tegen robotinsekten
Een kunstmens bouwen. Dit is al tientallen jaren de grote droom van robotbouwers. Spectaculaire robots als Asimo van Honda belichamen dit streven. Het praktische nut van dit soort kunstmensen is echter beperkt. Dom, zegt een succesvolle groep rebelse robotbouwers. We kunnen beter ‘domme’ robotinsekten bouwen. Hun opmerkelijke successen zetten steeds meer mensen aan het denken. Hun basis-ontwerpfilosofie is dat de intelligentie uit hun lichaamsvorm volgt. In plaats van ingewikkelde foutcorrectiesoftware, zorgt eenvoudige mechanische feedback er bijvoorbeeld voor dat de robotinsecten niet omvallen als ze lopen. Biologen denken ook dat bijvoorbeeld eencelligen op deze manier functioneren. Bij octopussen gebeurt een groot deel van het denkwerk in hun tentakels.

Darwin schept nieuwe generatie robots
Deze robots hebben weinig weg van mensen, maar ze zijn veel beter in allerlei taken dan humanoïde robots. De volgende generatie robots zal dan ook op evolutionaire wijze ontworpen worden. Niet als schepsels in ons evenbeeld, maar als mechanische spinnen of misschien wel absurde mechanische contrapties die geen evenknie in de aardse biosfeer kennen. In feite is dat ook logisch. Wij mensen hebben veel last van RSI en andere klachten omdat we werk moeten doen waar onze lichamen helemaal niet geschikt voor zijn.

Als we willen dat een robot dit werk overneemt, zou die robot wel eens een heel andere vorm kunnen krijgen dan we zelf hebben om het werk optimaal te kunnen doen.

Video: de tien spectaculairste buitenaardse planeten uit science fiction films

5 reacties / Ideeën en techniek, Universum / Door Germen Roding / 13 november 2011 13 november 2011

Wie herinnert zich niet de door zandwormen geteisterde woestijnwereld Duin, de oerwoudmaan Pandora waar de Nav’i leven of de verschroeiende wereld Crematoria, waar het oppervlak elke dag wordt geroosterd door de verzengende straling van de centrale zon?

Dit overzicht is verre van compleet. De werelden variëren van wetenschappelijk gezien mogelijk (Duin, Crematoria) of zelfs waarschijnlijk tot totaal absurd en in strijd met wat we op dit moment weten (Krypton, Pandora). Wat is jullie favoriete wereld?

Recessies treffen mensen zwaar. Toch is er na de recessie weer een nieuw begin.

Leve de recessie!

9 reacties / Maatschappij, Mensheid / Door Germen Roding / 12 november 2011 13 november 2011

De economische recessie. Gevreesd, gehaat en vervloekt. Voor een groot deel terecht, want een tijdje financiële pech hakt er stevig in qua leefomstandigheden. Toch zitten er aan de recessie ook goede kanten. Sterker nog: af en toe een recessie is hard nodig. Misschien moeten we recessies meer leren waarderen en er voor zorgen dat hun reinigende kracht maximaal werkt.

Waarom zijn er recessies?
Over visionaire tijdsschalen groeit de economie met gemiddeld twee tot drie procent per jaar. Het groeitempo per jaar verschilt echter behoorlijk. Er zijn voorspoedige jaren waarin de spreekwoordelijke bomen tot in de hemel groeien en jaren waarin de welvaartsgroei tot stilstand komt of zelfs verandert in een krimp. Recessies worden veroorzaakt door onevenwichtigheden, een foute verdeling van productiemiddelen. In periodes van groei is die groei meestal lineair. De groei bestaat uit een steeds stijgende verkoop van producten die gebaseerd zijn op bepaalde technieken, bijvoorbeeld elektrische apparaten of computertechniek. Dat gaat een paar jaar goed totdat iedereen over die techniek beschikt en de vraag verdwijnt. Op een gegeven moment heeft iedereen een koelkast, een glasvezelkabel of een verzekering. Er zijn dan nieuwe ideeën nodig, nieuwe technieken, die weer tot een nieuwe groei kunnen leiden. Peak fantasy is dus de hoofdoorzaak van recessies. Een tweede oorzaak zijn verkalkte bedrijven en instituties.

De Nederlandse organisatie die inentingen verstrekt liep bijvoorbeeld ooit voorop in de wereld. Nu zit er zoveel dood vlees in de organisatie (en elders in de gezondheidszorg) dat er heel veel tijd en dus geld weglekt aan zinloze bureaucratie. Een recessie dwingt bedrijven dit dode vlees weg te snijden. In het bedrijfsleven kunnen dergelijke lieden door een beul van een CEO wegbezuinigd worden. Hier is een minister met een killermentaliteit nodig.

Er kunnen ook andere oorzaken zijn – de bankencrisis of politiek wanbestuur bijvoorbeeld. In dat geval wordt de kapitaalstroom afgeknepen. Ook dat leidt direct tot een recessie. Een goede reden dus om er voor te zorgen dat we onafhankelijk worden van de parasitaire banken.

We kunnen van tevoren voorspellen welke nieuwe technieken op zullen komen. Het is dus mogelijk om een nieuwe techniek op de plank te hebben liggen net nadat de oude is uitgewerkt. Ook moeten de werkenden die de oude techniek aan de man hebben gebracht, bijgeschoold worden om de nieuwe techniek uit te kunnen rollen. Daar gaat tijd overheen. Die tijd nemen wij waar als recessie.

Creatieve destructie: recessie legt kiem voor nieuwe economische groei
Door een recessie is er minder vraag naar energie en grondstoffen. De prijzen hiervan dalen dus sterk. Dat is goed nieuws voor fabrikanten, want die kunnen zo veel goedkopere producten maken en zo winst boeken. De kansrijkste bedrijven groeien zo het hardst. Terwijl er in de verouderde bedrijven klappen vallen, groeien jonge bedrijven als kool en worden ze de groeimotor van een nieuwe economische boom. Joseph Schumpeter van de Oostenrijkse School (de enige groep economen die de bankencrisis aan zag komen) noemde dit creatieve destructie.

Welke techniek wordt de nieuwe groeimotor?
Internet heeft nu het voorlopige toppunt bereikt. De spectaculaire groei van de afgelopen vijftien jaar behoort tot het verleden. Gelukkig zijn er enkele technieken die de rol van internet over gaan nemen: zonne-energie, de overschakeling van een koolwaterstofeconomie naar een elektriciteit-gebaseerde economie, robotica en nanotechnologie. Een goede tweede worden de diverse levensverlengende technieken.

Over tien jaar zijn er labs on a chip, jaarlijkse medische checkups zoals je nu je auto na laat kijken, zullen op afstand bediende robots een groot deel van het werk doen en zal de overvloedige stroom goedkope zonne-energie een uitgebreid elektrisch wagenpark voortdrijven. Die techniek is er nu al. Hij hoeft alleen maar opgeschaald en uitgerold te worden. Waar die zonne-energie vandaan komt is ook duidelijk. Zuid-Europese landen als Spanje en Griekenland zullen veel geld verdienen met het verkopen van zonne-energie. Energievretende bedrijfstakken als aluminiumsmelters zullen massaal de Middellandse Zee oversteken en zich gaan vestigen in landen als Egypte, Tunesië en Marokko. Drietiende procent van de Sahara is reeds voldoende om heel Europa van elektriciteit te voorzien. Energie is dus domweg geen issue meer in de komende eeuw. We zullen slechts beperkt worden door onze fantasie. Kortom: laat de recessie maar toeslaan en hard. Als we daarna overeind krabbelen zal de levenskwaliteit beter zijn dan ooit.

Hopelijk kunnen we er dan ook voor zorgen dat een recessie niet meer een zaak van leven en dood wordt, zoals in de jaren dertig. Een goed sociaal vangnet is hierbij essentieel. Denk bijvoorbeeld aan een basisuitkering. Zodat we op ons gemak voldoende nieuwe technieken kunnen verzinnen om de volgende recessie te slim af te zijn…

De mythische stad Atlantis. Zou de mensheid zich op parallelle werelden heel anders ontwikkelen dan wij?

Wat als: iedereen een aarde voor zichzelf had?

6 reacties / Filosofie, Visionaire vragen / Door Germen Roding / 12 november 2011 13 november 2011

Volgens de Veel-Werelden Interpretatie van de kwantummechanica splitst het heelal zich elke fractie van een seconde in nieuwe heelallen, dus ook kopieën van de aarde. Hoe zou het zijn als iedere aardbewoner zijn eigen onbewoonde versie van de aarde voor zichzelf had?

Vele kopieën van ons heelal
Kwantummechanica bevat een heel vervelend element, althans, vinden natuurkundigen. Als je een meting aan een kwantumdeeltje uitvoert, kan je niet exact voorspellen wat er uit de meting komt. Je kan wel voorspellen hoe groot de kans is dat je een bepaalde waarde meet. In de loop der jaren (dit probleem is al bijna een eeuw oud) zijn er al heel wat methodes bedacht om dit te omzeilen, de kwantuminterpretaties. Een heel bekende, en ook populaire, omdat het zo lekker makkelijk rekenen is, is de Veel-Werelden Interpretatie. Deze zegt dat het heelal elke keer dat je een meting uitvoert, het heelal splitst in nieuwe heelallen, die maar op een punt verschillen: de uitkomst van jouw meting. Deze interpretatie is populair onder natuurkundigen, want het rekent veel makkelijker. Er is een maar. Voor zover we weten is er geen manier om van het ene naar het andere afgesplitste heelal te reizen. Wat science fiction-schrijvers er uiteraard niet van weerhield om de mogelijkheden uitgebreid te verkennen. Hoe zou het zijn om een hele onbewoonde wereld voor je alleen te hebben?

Wat als er geen mensen waren geweest?
De evolutie van de mens heeft met vallen en opstaan plaatsgevonden. Onze directe voorouders hadden het zwaar. Tachtigduizend jaar geleden, toen de supervulkaan waarvan de overblijfselen het Tobameer op Sumatra vormden explodeerde, stierf de menselijke populatie zelfs bijna helemaal uit. Het had maar weinig gescheeld of ook die laatste groep was verdwenen. In dat geval waren er alleen een handjevol Denisovans en Neanderthalers geweest. Als je naar die wereld zou kunnen reizen, had je nog wezens als de mammoet en de sabeltandtijger in het wild kunnen zien. Je zou safari’s kunnen organiseren waarbij op reuzenluiaards of de nu uitgestorven reuzenvogels van Australië en Madagascar kon worden gejaagd en gezien de bloeddorstigheid en wansmaak van sommige mensen in de top van het zakenleven zou dat nog een groot succes zijn geweest ook. Heb je ruzie met je vriend of vriendin, dan ga je gewoon een continent verderop zitten. Of je zou met een groepje gelijkgestemden een commune in harmonie met de natuur kunnen stichten, af en toe genietend van de woeste brul van een sabeltandtijger.

Of alleen maar technisch weinig ontwikkelde groepen?
Wij mensen zijn sociale wezens. Waarschijnlijk zou het verreweg de meeste mensen erg gaan vervelen om moederziel op een lege aarde te zitten. Veel mensen zullen dus gaan voor een versie van de aarde waarop wel mensen voorkomen, maar dan zonder moderne beschaving. In bijvoorbeeld Centraal- en Zuid-Amerika stond de beschaving stil op ongeveer het technische peil van de Babyloniërs. Stel dat bepaalde essentiële gebeurtenissen, bijvoorbeeld de ontwikkeling van het natuurwetenschappelijk denken, niet op waren getreden. Je kan dan bijvoorbeeld denken aan een Griekse nederlaag bij Thermopylae. Perzië was een zeer beschaafd land, maar er bestond geen scheiding tussen kerk en staat.

Op een wereld waarin jij als enige over moderne techniek beschikt, kan je voor god of godin spelen. Een milde, filantropische godheid als AfroditÃ¨ of Dionysus, of een sadist, zeg maar model Allah of Jahweh die als de mensen hem niet genoeg aanbidden, vuur uit de hemel laat neerdalen.

Hopelijk komt er dan ook een interdimensionele politiewacht om dit soort sadistische onverlaten bij de kladden te grijpen en af te zetten op een aarde waar, zeg, een heel akelige soort reuzenvarken nog voorkomt of een ruimtekei als die van Chicxulub op het punt staat dood en verderf te zaaien.

Adderall vergroot de concentratie, maar kent gevaarlijke bijwerkingen.

Nieuwe trend: Mentale doping

1 reactie / Maatschappij, Visionair leven, Wetenschap / Door Germen Roding / 12 november 2011 23 juli 2012

Om succes te bereiken zoeken steeds meer mensen hun toevlucht tot psycho-actieve medicijnen. Welke medicijnen zijn het effectiefst, en de belangrijkste vraag: willen we dit wel?

Doping in de sport: gevaarlijk maar effectief

Adderall vergroot de concentratie, maar kent gevaarlijke bijwerkingen.

Profsporters hebben maar beperkte middelen om hun prestaties te verbeteren. Maar een beperkte hoeveelheid spierweefsel kan met natuurlijke middelen aangekweekt worden. Lichaamsbouw en lichamelijke aanleg levert de rest. Alleen door een combinatie van zeer hard trainen en een geschikte lichaamsbouw kan een sporter tot de wereldtop gaan behoren. De onderlinge verschillen worden ook steeds kleiner. De Tour de France, bijvoorbeeld, wordt doorgaans beslecht met een marge voor de winnaar van enkele minuten of minder. Let wel: het gaat hier om een parcours van meer dan drieënhalf duizend kilometer.

Geen wonder dus dat sporters naar het laatste redmiddel grijpen om nummer 1 te worden: chemische middelen. Bepaalde chemicaliën kunnen sporters extra energie geven, ze over een grens duwen die het lichaam eigenlijk niet aankan of het lichaam een prikkel geven extra spiermassa aan te kweken. Doping is daarom een onuitroeibaar probleem. Zelfs draconische controles helpen niet, want sporters zijn goed op de hoogte van de laatste trucs om doping te maskeren. Sporters zetten graag hun gezondheid of zelfs hun leven op het spel, als ze er maar in slagen dat felbegeerde goud in de wacht te slepen.

Breindoping
Maar laten we die andere ratrace niet vergeten waaraan de rest van het werkende deel van de bevolking meedoet: de arbeidsmarkt. Werkenden, vooral in hogere, kennisintensieve beroepen, concurreren net zo hard met elkaar als sporters. Hier concurreren mensen niet met hun lichaam, maar met hun brein. Slimmer zijn heeft duidelijk voordelen: als je studeert of een sollicitatiegesprek voert bijvoorbeeld. Het is daarom ook niet echt verrassend dat steeds meer mensen zogeheten smart drugs gebruiken om hiermee hun geestelijke capaciteiten op te voeren. Koffie is uiteraard een onschuldig voorbeeld, maar cognitie-bevorderende medicijnen rukken snel op.

Welke breindoping wordt veel gebruikt?

Modafinil.
Modafinil wordt gewoonlijk voorgeschreven als middel tegen extreme slaperigheid. De stof stimuleert het aanmaken van noradrenaline en dopamine in de hersenen. Dit heeft als effect dat de gebruiker van modafinil zich beter kan concentreren, een beter werkgeheugen heeft en alerter is gedurende enkele uren. Om die reden is het goedje erg populair onder Britse studenten. Mogelijke bijwerkingen agressie, slapeloosheid en rusteloosheid. Volgens de Amerikaanse FDA: TEN, DRESS syndroom en Stevens-Johnson Syndroom

Methylfenidaat.
Dit goedje, beter bekend onder de merknaam Ritalin, heeft een vergelijkbare werking als modafinil, maar bereikt dit door de afbraak van noradrenaline en dopamine te blokkeren. Het wordt massaal voorgeschreven aan ADHD-kinderen (modebegrip voor hyperactieve kinderen) en werkt eveneens concentratiebevorderend.

Adderall.
Adderall is een merknaam voor een mengsel van meerdere amfetaminezouten. Ook Adderall werkt door de heropname van dopamine en norepinefrine te blokkeren. Adderall heeft alle met amfetamine geassocieerde nadelen. De bloeddruk wordt verhoogd, wat een grotere kans op beroerten, hartaanvallen en het plotseling dood neervallen met zich meebrengt.

Zelf experimenteren is – zie de nare bijwerkingen – iets waar je heel goed over na moet denken. Deze medicijnen zijn alleen op recept te krijgen of via een illegale internetapotheek. Internetapotheken verkopen doorgaans rommel, vaak zelfs levensgevaarlijk. Alleen de internetapotheek NetPharm schijnt betrouwbare producten te leveren. Zij leveren de bovengenoemde geneesmiddelen echter niet.

Modafinil is een weinig gebruikt medicijn dat het werkgeheugen en concentratie verbetert. Je wordt er tijdelijk 'slimmer' van. — Modafinil is een weinig gebruikt medicijn dat het werkgeheugen en concentratie verbetert. Je wordt er tijdelijk 'slimmer' van, als je de bijwerkingen voor lief neemt

‘Smart drugs heilzaam’
Anders Sandberg van het Future of Humanity Institute van de Britse Oxford-universiteit denkt dat de drugs per saldo gunstig werken. Hij staat op het punt een onderzoek in Duitsland te beginnen naar de effecten van een aantal geestversterkende middelen, waaronder twee hormonen: ghreline, wat het hongergevoel versterkt, en oxytocine, het ‘knuffelhormoon’. Hij denkt hiermee het morele gehalte van studenten te kunnen verbeteren. Maar of dit soort experimenten nu zo moreel verantwoord is?

Slikken of stikken?
De kans is groot dat er in de toekomst nog veel krachtiger middelen worden ontdekt om de geest te versterken. De gevolgen zullen ingrijpend zijn. Zullen bedrijven hun werknemers verplichten een pil te slikken die hun IQ tijdens hun werk met twintig punten verhoogt? Hierdoor zou je iemand met een MBO-denkniveau tijdelijk kunnen laten werken als een academicus of een academicus als een genie. Met alle nadelen van dien – probeer maar eens iets op te zetten bij Mensa. Of wordt er voor examens en sollicitatiegesprekken juist een bloedproef gedaan om te checken of de sollicitant geen doping heeft gebruikt? We kunnen er maar beter op tijd over nadenken.

Video: zo ontstond de maan

7 reacties / Wetenschap, Zonnestelsel / Door Germen Roding / 11 november 2011 11 november 2011

Vier en een half miljard jaar geleden was de aarde een levenloze, gloeiend hete bol. Toen raakte een planeet ter grootte van Mars de proto-aarde. Wat er ontstond was de aarde zoals we die kennen, een waterrijke planeet met een bizar grote maan. Hoewel deze theorie, zoals ook voor concurrerende theorieën geldt, niet onomstotelijk vaststaat, is dit de populairste verklaring voor de vorming van het aarde-maan stelsel. Zou het zo gelopen zijn als in deze video?

Atmosferische rivieren zorgen voor vernietigende overstromingen

Laat een reactie achter / Wereld, Wetenschap / Door Germen Roding / 11 november 2011 24 november 2021

Hoog boven ons zweven complete atmosferische rivieren zo groot als de Amazone. De catastrofale overstromingen in Midden-Engeland in 2009 werden veroorzaakt door zo’n rivier, die op één plaats naar beneden kwam. En vervelend nieuws… dit zou in de toekomst wel eens veel meer kunnen gebeuren…

Wat zijn atmosferische rivieren?

De definitie van een atmosferische rivier is: een enorme stroom vochtige lucht, 2000 km lang en honderden kilometers in doorsnede. Deze transporteert waterdamp over de subtropen. Een atmosferische rivier transporteert evenveel water als de complete Amazone, een kilometersbrede rivier. Op elk gegeven moment transporteren vier tot vijf atmosferische rivieren negentig procent van alle vocht dat richting de polen beweegt. Geen wonder dat als deze immense zwevende rivieren hun koers verleggen, de gevolgen ingrijpend zijn.

Atmosferische rivieren veroorzaken overstromingen

Meteoroloog David Layers vermoedde dat deze enorme atmosferische vochtstromen wel eens te maken zouden kunnen hebben met de zware overstromingen die Groot-Brittannië sinds de zeventiger jaren treffen en nam de proef op de som. Hij combineerde met zijn collega’s historische gegevens over de stroom van de rivier en weergegevens met computersimulaties van atmosferische rivieren. Inderdaad vonden ze een sterk verband tussen de twee. Atmosferische rivieren bleken duidelijk te maken te hebben met extreme regenval en overstromingen.

Wolkbreuk boven Cumbrië

In november 2009 werd het graafschap Cumbrië getroffen door zeer zware regenval, die op zijn beurt zware overstromingen veroorzaakte. Dit viel samen met een buiten-tropische cycloon die een atmosferische rivier naar de Britse eilanden afboog. Het lage-drukgebied dwong (in combinatie met de Cumbrische bergen, een bergrug die door Noord-Engeland loopt) de rivier op te stijgen, waardoor de vochtige lucht afkoelde en uitregende. Ongebruikelijk was dat de rivier verschillende dagen achter elkaar door bleef uitregenen, waardoor de bodem het water niet meer kon verwerken en de enorme overstromingen ontstonden. Er werd letterlijk een complete rivier geleegd boven de Britten[1].

“Pineapple Express”

Klimatoloog Michael Dettinger van het Scripps Institution of Oceanography in La Jolla, Californië,denkt dat door de klimaatsverandering deze rivieren hun koers gaan verleggen. Hij bestudeerde de “Pineapple Express”, een luchtstroom die van Hawaii (beroemd om de ananasplantages) naar de regenrijke westkust van de Verenigde Staten leidt. Ook hij runde een aantal computersimulaties om de effecten op door atmosferische rivieren opgewekte stormen te bestuderen. Hierbij nam hij aan dat er veel meer kooldioxide wordt uitgestoten dan nu. Uit zijn computermodel kwam de op zich logische utikomst dat door de hogere temperatuur meer water verdampte, de rivier dus krachtiger werd en de Pineapple Express hierdoor vaker stormen doet ontstaan in Californië[2]. Hij vermoedt dat dit proces ook verantwoordelijk is voor de catastrofale overstromingen die de Britten geplaagd heeft.[3]

Bronnen
1. Lavers et al., Winter floods in Britain are connected to atmospheric rivers, Geophysical Research Letters (2011)
2. Michael Dettinger, Climate Change, Atmospheric Rivers, and Floods in California â€“ A Multimodel Analysis of Storm Frequency and Magnitude Changes, Journal of the American Water Resources Association(2011)
3. Atmospheric rivers caused the UK’s worst floods, New Scientist (2011)

Deze kersenboom wordt elk jaar meer waard. Ook geeft hij heerlijek kersen als rendement.

Investeren in plaats van consumeren

2 reacties / Ideeën, Misvattingen, Wereld / Door Germen Roding / 11 november 2011 11 november 2011

Volgens zogeheten economen is consumeren goed voor ‘de economie’. Grote onzin. Geen wonder dat we nu diep in de schulden zitten. Uiteraard is er een veel beter recept.

Investeren of consumeren
Als je beschikt over kapitaal, ‘rijkdom’, kan je er twee dingen mee doen. Je kan het sparen of je kan het opmaken, consumeren. Met spaargeld kan uiteindelijk twee dingen gebeuren: of het wordt door iemand anders uitgegeven (die er weer rente over betaalt – of niet) of het wordt geïnvesteerd. Voor onze brave spaarder lijkt het alsof het lood om oud ijzer is, immers, in beide gevallen krijgt hij of zij rente. Economisch gezien is het echter een verschil van dag en nacht. Als de lener het verstandig investeert, dan komt het geld weer terug. Wordt het geleende geld gebruikt om te consumeren, dan komt de lener nog veel erger in de problemen en is dit een ramp voor de economie.

Overigens ligt consumptie minder simpel dan het lijkt. Het consumeren van producten en diensten die mensen beter (gezonder, productiever) maken of opvoeden van kinderen (in de meeste gevallen) kan je ook zien als een investering, macro-economisch gezien. Een groot deel van consumptie is dus ook investering – namelijk in menselijk kapitaal.

Wat is een investering?
Investeren betekent geld ergens in stoppen om het meer waard te laten worden. Veel mensen associëren dat met dingen als aandelen en obligaties, maar het kan veel simpeler. Alles waarvan het bezit jou geld oplevert is een investering. Koop je een fruitboom van een goed ras voor in je tuin, breng je isolatie aan of plaats je zonnepanelen of zonneboiler, of volg je een studie waarmee je je kansen vergroot, dan investeer je ook. Immers, die fruitboom levert je elk jaar fruit, waardoor je dat niet meer hoeft te kopen. De andere investeringen besparen je geld. Ook dat levert dus rendement en heel wat zekerder dan aandeeltjes of staatsobligaties. Wil je rijk worden, dan moet je dus zorgen dat je geld in (lucratieve) investeringen zit.
Koop je een dure auto, dan word je daar elk jaar juist armer van. Immers, de auto wordt elk jaar minder waard en kost verzekering en onderhoud. Dat is dus geen investering maar een vorm van consumptie: een kostenpost. Een huis is een tussenvorm. Je moet ergens wonen. Een huis bespaart dus huishuur. Op die manier gezien is een huis een investering. Is je huis luxueuzer dan een huis dat je zou huren en/of duurder dan je per maand als huurder kwijt bent, dan is het een kostenpost. Meer tips op Financiele.onafhankelijkheid.nu.

Van consumeren wordt je arm
De afgelopen jaren hebben spaarders – dankzij de briljante bankmanagers, die daarvoor ook terecht forse bonussen hebben geïncasseerd – vooral bijgedragen aan het consumeren in Italië en Griekenland. Geen wonder dat overal de schulden flink oplopen. Ons wordt wijs gemaakt door economen dat consumptie goed is. Hoe hoger het consumentenvertrouwen, hoe beter voor de economie. Griekenland zou dit werkelijk moeten uitpuilen van het geld, als dit verhaal allemaal klopt. We weten nu dat dat onzin is, de Grieken zitten diep in de schulden.

Hoe worden we dan wel rijk?
In het kort: goede ideeën om slimmer om te springen met ons bezit. Vindt iemand een zuinige auto uit of een medicijn dat een chronische ziekte geneest, dan worden we daar allemaal rijker van en niemand armer. Als we elke dag nadenken over manieren om dingen slimmer te doen, of om nieuwe dingen te doen waar nog nooit iemand aan heeft gedacht, dan vergroten we elke dag onze rijkdom. In plaats van maar met geld rond te strooien, kan dat geld dus beter besteed worden aan goed onderzoek en ontwikkeling van nieuwe, baanbrekende technieken. Bijvoorbeeld door de overheid lucratieve prijzen uit te laten loven voor goede ideeën. Hier in Nederland is er weinig verwaarloosde landbouwgrond, maar in landen als Spanje en Griekenland is erosie een enorme plaag. Werklozen zouden hier met behoud van uitkering plus wat extra terrassen en bebossing kunnen aanleggen.

Ook belangrijk is dat we werk en dingen met elkaar uitwisselen. Handel dus. Een recessie zoals nu is een goede tijd om je slag te slaan. In tijden van recessie kan je je je spaargeld uit de oude kous halen en er bijvoorbeeld een goed zonnepaneel voor kopen of je huis voor weinig geld laten opknappen. Hiermee stimuleer je de economie en je wordt tegelijkertijd rijker. Als je, zoals de economen willen, naar een duur restaurant gaat of naar de winkel rent voor een 0f ander prul, vindt een econoom dat je heel nuttig bezit bent geweest, maar in werkelijkheid zijn we per saldo alleen maar armer geworden.