Zoekresultaten voor: voortbestaan

Op dit moment is Europa omringd door een gordel des doods van gedestabiliseerde staten, waardoor hordes vluchtelingen deze kant op komen. Hoe kunnen we er voor zorgen dat het noordelijke deel van deze gordel van instabiliteit weer stabiel wordt?

Waarom er geen Euraziatische eenheid is
Europa is een schiereiland van de enorme Euraziatische landmassa. Eurazië is zowel qua inwonersaantal als oppervlakte enorm: 5 miljard mensen (70% van de wereldbevolking) bewoont 55 miljoen vierkante kilometer land (36% van de aardoppervlakte). Toch is de overheersende supermacht in de wereld, de Verenigde Staten van Amerika, geen Euraziatisch land. De reden is dat Eurazië zwak en verdeeld is. Het Europese schiereiland is fijn versnipperd in kleine staatjes. Het noordelijke deel, Rusland, wordt in een slijtageslag langzaam door de Verenigde Staten en haar bondgenoten gesloopt. Althans, zo lijkt het. In werkelijkheid dwingt de Verenigde Staten de oude rivalen Rusland en China, ook op de shortlist van de Amerikaanse buitenlandse politiek, er toe om samen te werken en de geografische barrière in het hart van het supercontinent te slechten.

De voor Europeanen zinloze ruzie met Rusland
Op dit moment proberen de mainstream media ons wijs te maken dat Rusland een agressief en oorlogszuchtig land is. In feite is de Russische invloedssfeer nu kleiner dan ooit. Delen van wat vroeger de Sovjet-Unie was, zijn nu -tegen de afspraken met de Russen in- NAVO-lid geworden. Als je bedenkt dat de Russische bevolking geconcentreerd is in een smalle strook langs de Russische westgrens, dan begrijp je goed waarom de Russische planners zich zorgen maken. We hoeven slechts het panische Amerikaanse gedrag aan te halen toen de toenmalige Sovjetleider Nikita Chroesjtsjov kernraketten plaatste op Cuba, een eilandstaat vlak voor de Amerikaanse zuidkust. Volgens zijn gezichtspunt verraden en bedrogen door de westerse “partners” in onder meer de Kosovokwestie en Libië, zint Poetin op wraak. Zijn steun aan de Oekraïense rebellen is in feite een afspiegeling van de Amerikaanse steun aan de Kosovaren.

Wat kunnen we doen?
Om te beginnen moet er een einde komen aan het vertreden van de principes van het internationaal volkenrecht om een korte termijn tactische overwinning te boeken. Rusland onderschatten is uitermate onverstandig. Weliswaar is het land zwak, maar kent een grote veerkracht. Russen hebben in hun geschiedenis vaak te maken gehad met zware ontberingen en zijn veel taaier dan westerlingen. Rusland zal niet zonder slag of stoot van de kaart verdwijnen en zal als het voortbestaan van het land bedreigd wordt mogelijk kernwapens inzetten.
Ook laten de westerlingen hiermee zien dat ze opportunistisch en onbetrouwbaar zijn.

Oekraïne is voor Rusland van vitaal belang. Tegelijkertijd moet Oekraïne leefbaar zijn voor de Oekraïners. Als het conflict tussen Rusland en de rest van Europa stopt, kan Oekraïne zich richten op het aanpakken van corruptie, armoede en andere enorme problemen in plaats van geld moeten verkwisten aan een burgeroorlog. Hierbij kan een internationaal comite van Russen en andere Europeanen helpen.

Op dit moment is de strategische realiteit dat ondanks alle stoere taal van beide kanten, de Russen vooral aan de uiterste westkant van hun enorme land wonen. De natuurlijke handelspartners van de Russen zijn de Europeanen. Het enige land met een sterk belang bij het voortduren van de sancties is de Verenigde Staten. Dus laten we onze Europese belangen voorop stellen, totdat de Amerikanen gaan inzien dat ook zij gebaat zijn bij een welvarend Eurazië als stabiele partner.

Veel maatschappelijke systemen die uit zijn gedacht, doen veronderstellingen over de mens die niet kloppen. Het gevolg: ellende. Is de mens goed of slecht?

Wat is goed en wat is slecht?
Er zijn nauwelijks subjectiever termen te bedenken dan deze twee begrippen. Als twee ethische systemen sterk verschillen, zoals bijvoorbeeld het salafistische en het libertijnse, dan zal een daad die volgens het ene systeem goed is, bijvoorbeeld gedwongen seks met een slavin, volgens het andere systeem vaak slecht zijn. Het heeft dus weinig zin om over goed en kwaad, of moreel juist en onjuist, te spreken zonder moreel referentiekader.

La condition humaine
Ik denk dat dat morele referentiekader er wel degelijk is. Dit heeft namelijk alles te maken met wie we zijn: mensen. Onze biologische behoeften en beperkingen impliceren een moreel systeem dat hiermee rekening houdt. De mens is de maat der dingen. Dit zou ‘goed’ iets maken dat onze biologische behoeften op een zo lang mogelijke termijn waarborgt en onze beperkingen overwint en ‘kwaad’ iets dat ons voortbestaan en ontwikkeling bedreigt.

Andere ethische principes die op natuurlijke wijze volgen en ook door kunstmatige intelligenties of aliens heel goed gebruikt kunnen worden, zijn het Copernicaans beginsel: we zijn niet alleen, of uniek, en de gulden regel: wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet.

Herformulering van de vraag
De vraag of de mens goed of slecht is,is dus te herformuleren als: bedreigt de mens de toekomstige overleving van zichzelf en zijn eigen voortbestaan en (Copernicaans beginsel en Gulden Regel) het voortbestaan van niet-menselijke bewuste soorten? Met als vervolgvraag: zo ja, is deze slechtheid et gevolg van aangeboren natuur of van aangeleerde cultuur? Of, een derde mogelijkheid,het gevolg van inductie en deductie: zelf waarnemen en nadenken?

De mens is gedeeltelijk slecht, gedeeltelijk goed
Uit de voorhanden gegevens is niet zonder meer te concluderen dat de mens goed of slecht is. De mens heeft sinds zijn ontstaan op een werkelijk genocidale wijze huisgehouden onder niet-menselijke soorten, waaronder bewuste soorten als de wolharige mammoet, de Neanderthaler en walvisachtigen. Een daad van een werkelijk onvoorstelbare slechtheid. Ook zijn eigen soortgenoten heeft de mens niet gespaard. Neem bijvoorbeeld de Tasmaniërs, die tot de laatste man, vrouw en kind zijn uitgemoord (met uitzondering van een groep halfbloeden). Niet veel beter liep het af met de andere Aboriginals, inheemse Amerikanen en, om dichter bij huis te blijven, weerspannige Indonesische volken en de inwoners van Belgisch Kongo.
De mens heeft ook goede dingen gedaan. Enkele soorten zouden zonder de mens zijn uitgestorven door natuurlijke oorzaken, al valt dit in het niet vergeleken met de duizenden door de mens uitgestorven soorten.
Het aantal onnatuurlijk gestorven mensen per 100.000 is sterk gedaald. In de Steentijd stierven tientallen procenten  van de bevolking door geweld. Nu is dt minder dan een procent van de bevoking en leven we twee keer zo lang.

In een volgend artikel de vraag: hoe kan de mens van een slecht wezen, een goed wezen worden?

[explanatory-dictionary dictionary=”Nederlands”]

Deze week valt de sterfdag van de Florentijnse diplomaat, humanist en filosoof Niccolò Machiavelli. Een erg goede naam heeft Machiavelli niet bij de meeste mensen. Machiavellisme staat synoniem aan cynische machtspolitiek en het gaan over lijken. Maar is dat wel terecht?

De leefomgeving van Machiavelli
Machiavelli groeide op en leefde in Noord-Italië, een streek die in die tijd, de Renaissance, werd beheerst door zwakke stadsstaatjes. Hij was toneelschrijver en moet daarom een vrij gevoelig man zijn geweest. Geregeld probeerden sterke omringende staten als Frankrijk, het Heilige Roomse Rijk (dat ruwweg overeenkomt met het huidige Duitsland), het koninkrijk Napels en niet te vergeten de zeer oorlogszuchtige pausen het gebied te veroveren. Oorlogen in die tijd gingen gepaard met massale plunderingen, moordpartijen en verkrachtingen. In Florence was geen ruimte voor hoogdravende politieke filosofieën. Er woedde zowel in de stad zelf, als in het gebied er omheen voortdurend een strijd op leven en dood. Gekonkel en intriges waren aan de orde van de dag.

Geen wonder dat Machiavelli er zijn leven aan wijdde om de verscheurende conflicten die zijn stad en streek ruïneerden, te begrijpen en te overleven. Eerst als ambtenaar van de Florentijnse Republiek, later, toen de machtige Medici-familie een einde maakte aan de republiek, als filosoof. Zijn droom was een Italië waarin de eigen bevolking, niet buitenlandse vorsten de dienst uitmaakten.
Hij was wars van zaken als hoofse omgangsvormen en stond in Florence bekend als iemand die geen blad voor de mond nam. Zijn uitgesproken politieke filosofie, het machiavellisme, maakte hem al evenmin populair.

Toen Florence tegen zijn advies in neutraal bleef in plaats van zich bij de sterke pauselijke partij aan te sluiten, liepen de pausgezinden de stad onder de voet zodra de Fransen hun hielen hadden gelicht. Ze brachten de gehate familie De Medici weer aan de macht. Het kostte Machiavelli zijn baan. Hij werd enige tijd in een kerker opgesloten, waar hij werd gemarteld.

Het machiavellisme
Dit alles maakte Machiavelli een cynisch man. Hij besefte, dat als het om leven en dood gaat ethiek weinigzeggend is. Als een politicus zich uitermate wreed, laf en verraderlijk betoont, maar hiermee voorkomt dat zijn rijk wordt uitgemoord, handelt hij volgens het machiavellisme ethisch juist. Hij voorkomt immers hiermee groot menselijk leed voor zijn onderdanen. Machiavelli kocht weinig voor hoogdravende politieke idealen. Rauwe machtspolitiek vormt de hoofdmoot van zijn filosofie. Pacifisme werkt niet, leerde Machiavelli met de andere Florentijnen op hardhandige wijze. Het verkrijgen en behouden van de macht gaat voor alles. Wel moet de vorst zich onthouden van onnodige wreedheid of andere onnodige verwerpelijke daden, en het welzijn van zijn onderdanen voorop stellen. Al deze inzichten vatte  hij samen in het boek De Vorst (Il Principe). Het boek werd door paus Clemens VII goedgekeurd, maar enkele decennia later belandde het boek op de Index, de lijst van verboden boeken van de rooms-katholieke kerk.

Was Machiavelli kwaadaardig?
Een politicus machiavellistisch noemen is niet bepaald een compliment. Er bestaat zelfs een psychologische test, MACH-IV, die “machiavellisme” meet, waarmee de geleerde heren die deze test hebben bedacht, gewetenloosheid aanduiden. Ik denk dat deze mensen de fout maken, persoonlijke ethiek te verwarren met politieke ethiek. Voor een zelfstandig individu is het vanzelfsprekend verwerpelijk om te moorden, verraad te plegen of vijanden wreed te straffen. De zaak wordt anders, als het voortbestaan van een staat op het spel staat. Een heerser is dan soms gedwongen om de meest verschrikkelijke wapens te ontwikkelen, zoals atoombommen, om vijandelijke dreigingen af te wenden. Domweg omdat het alternatief is, onderworpen te worden aan een wrede vijand of erger, met miljoenen doden tot gevolg. Wel denk ik dat principes enige plaats hebben in de politiek. Idealiter willen we een wereld, waarin de politieke moraal hoger is dan nu. Daarom zal zodra de situatie het enigszins toelaat, toch de voorkeur moeten worden gegeven aan de moreel meest juiste oplossing.

Bronnen
1. N. Machiavelli, Il Principe, 1510 (Engelse vertaling)

Al duizenden jaren wordt de wereld beheerst door staten. Het protocol achter bitcoin, blockchain, zal er voor zorgen dat staten niet meer kunnen blijven bestaan, zeggen sommige bitcoinaanhangers. Maar klopt dat wel?

Bitcoin: geld zonder centrale bank
Bitcoin is een zogeheten cryptocurrency, gebaseerd op de blockchain-technology. De blockchain zorgt ervoor dat ondubbelzinnig vastligt dat een bitcoin, of deel ervan, is gekoppeld aan een bitcoin wallet. De blockchain wordt onderhouden door alle gebruikers van bitcoin, vooral door miners. Bitcoins zijn schaars: het kost steeds meer rekenkracht om een nieuwe bitcoin te creëren, oftewel minen. Dat biedt een natuurlijke bescherming tegen inflatie. De cryptografie achter de blockchain, die de ruggengraat vormt van bitcoin, is alleen te kraken door op een gegeven moment meer dan de helft van alle rekenkracht van de blockchain te controleren.

Aantrekkelijk aan bitcoin is, dat de rekeningen slechts een wachtwoord vereisen en niet een identiteitscontrole, zoals bij de bank. Daarom is bitcoin erg populair op online drugsmarkten. Verdien je veel geld, en wil je daar geen belasting over betalen, dan kan je een bitcoinrekening openen en je in bitcoins uit laten betalen.  Niemand kan in principe nagaan, hoeveel bitcoins je hebt.

Libertarische aanhangers van de bitcoin geloven daarom dat de bitcoin staten failliet kan laten gaan. Als iedereen bitcoin gebruikt, kan de overheid niet meer nagaan hoeveel geld je verdient en kan geen belasting meer heffen, aldus de theorie. Het  gevolg: de overheid kan het leger en de politie niet meer betalen, waardoor de overheid uit elkaar valt. Maar klopt dat wel? Laten we teruggaan naar een tijd, waarin er geen centrale banken bestonden en bijvoorbeeld in Frankrijk tientallen munten in omloop waren: de late middeleeuwen.

Hoe kunnen overheden belasting heffen?
Het ontbreken van een centrale bank hindert overheden niet in het minst. De geschiedenis wijst uit dat overheden erg creatief waren en zijn met het bedenken van manieren om belasting te heffen en de zogeheten heffingsgrondslag te verbreden. Tolheffingen waren erg populair. Alle handelaren die een tol in bijvoorbeeld een rivier wilden passeren, moesten een heffing betalen over hun goederen. Ook vergunningen waren (en zijn) een lucratieve bron van inkomsten. Minderheden zoals joden kregen vaak hoofdelijke heffingen opgelegd. Er werden bronbelastingen geheven op activiteiten als leerlooien, zeepzieden, bierbrouwen en het exploiteren van gokhuizen, ja zelfs vergunningen om vijandelijke schepen te beroven (de zogenaamde kapersbrieven) en het handelen met de vijand. Wie niet wilde betalen, kreeg de lokale militie op zich afgestuurd. Je begrijpt, dat je dan maar beter snel en prompt kon betalen, plus de steekpenningen aan de militieleider. Kortom: als overheden niet meer zicht hebben op de lokale administratie van bedrijven, hebben ze voldoende andere mogelijkheden om belastingen te heffen. Ook kunnen ze met de geavanceerde spionagetechnieken van de toekomst, denk aan drones, afluisterapparatuur en het aftappen van internetverkeer, ook in de toekomst een redelijk precieze inschatting maken van het reilen en zeilen van een bedrijf en daar een passende belasting voor bedenken.

Betekenen bitcoin en andere blockchain-toepassingen het einde van de overheid?
Een groter probleem voor overheden vormt de legitimiteit, die blockchains bieden. Blockchain kan waardevolle zaken zoals huizen koppelen aan een bepaalde gebruiker, zonder dat er een notaris of kadaster nodig is. De groep van blockchain-gebruikers erkent onderling dat bezitting X van gebruiker Y is. In principe is het daarom nu technisch mogelijk om de eigendomsstructuur in een gebied te runnen zonder tussenkomst van een overheid of andere centrale instantie. Identiteitspapieren zoals paspoorten kunnen ook aan een blockchain worden gekoppeld. Kortom: de administratieve taken van een overheid kunnen vrij eenvoudig door middel van blockchains worden vervuld.

Blockchains kunnen niet de belangrijkste taak van een staat vervangen. Staten zijn soeverein over een bepaald gebied door een militair fiat. Dat wil zeggen, dat zij binnen dit gebied het meeste en grofste geweld kunnen toepassen, waardoor iedereen de staat gehoorzaamt. Kunnen zij dat niet meer, dan betekent dit het einde van de staat, zoals je nu in onder meer Syrië en Libië ziet. Ook als de Nederlanders en Belgen alle betalingen met bitcoins zouden doen en hun huizen via een blockchainsysteem van eigendom zouden laten veranderen, dan zou de overheid nog steeds kunnen voortbestaan, door de burgers met leger en politie af te persen. En zou de staat verdwijnen, dan zou de lokale maffiabende, of een buitenlandse staat, de afpersbusiness overnemen. Daarom is een beter plan, de staat transparanter en eerlijker te maken, dan de staat te vervangen door anarchie.