De transhumanisten van de Terasem Foundation geloven dat het op een dag mogelijk zal zijn om een persoonlijkheid te reconstrueren uit dagboeken, tekeningen en video-opnames van jezelf. Deze verzameling noemen ze een mindfile.
Door de exploderende toename van computerrekenvermogen komt het moment steeds dichterbij dat een computer de essentiële onderdelen van een menselijk brein in werking realtime kan simuleren. Dit betekent dat je in principe een persoonlijkheid zou kunnen creëren in deze simulatie, met de mind file als hulpmiddel. Onzin, of zou het idee kunnen werken?
Wat vormt onze geest?
Als je een boek leest van een schrijver die al honderden jaren geleden overleden is, kan je toch nog een gevoel van herkenning krijgen. Het bekendste voorbeeld is het Nieuwe Testament, dat 2000 jaar nadat het geschreven is, een belangrijke rol speelt in het leven van christenen. Ook een niet-christen krijgt een sterke indruk van de persoonlijkheid van Jezus. Je zou in principe een persoonlijkheid die in grote lijnen op die van de historische Jezus zou lijken, kunnen reconstrueren uit wat er over hem is vastgelegd is in de bijbel. Althans, als de veronderstellingen van de Terasem Foundation juist blijken te zijn en als de ooggetuigenverslagen over Jezus in grote lijnen juist zijn.
Volgens Terasem kunnen we een op ons lijkende persoonlijkheid voort laten leven in bijvoorbeeld een virtuele wereld.
Reconstructie van een persoonlijkheid
Natuurlijk zal deze persoonlijkheid sterker op de persoon waarmee ze van afkomstig is lijken, als er meer bekend is van de omgeving waarin deze persoon leefde en herinneringen uit zijn bestaan. Het is dus veel makkelijker om een persoonlijkheid te creëren van iemand die leeft. Bijvoorbeeld u als lezer. Veelzeggende details als leefgewoontes, karakteristieke gebaren, maniertjes en dergelijke worden hierin vastgelegd. Ook video-opnames, geluidsopnames en dergelijke geven veel informatie over de persoon in kwestie. Je kan ook denken aan geschreven teksten, tekeningen en andere kunstzinnige uitingen. Op die manier kan je een veel nauwkeuriger versie van een persoonlijkheid opbouwen. Deze persoonlijkheid kan voortleven in een virtuele wereld, of worden ge-upload in een robotlichaam of een levend mensenlichaam.
Hoe werkt een mindfile?
Een mindfile is een verzameling van persoonlijke bespiegelingen, teksten en dergelijke. Je zou bijvoorbeeld kunnen denken aan een veelgebruikt Facebookaccount of iets dergelijks. Deze wordt met (toekomstige te ontwikkelen) software geanalyseerd en met behulp van moderne psychologische theorieën omgeturnd in een werkend model van de geest. Helaas (of gelukkig) beschikken we nog niet over een psychologische theorie van alles, maar dat is in de toekomst uiteindelijk anders. Wanneer in de toekomst, weten we nog niet. Hoe meer gegevens bekend zijn, hoe nauwkeuriger uiteraard het uiteindelijke resultaat. Wellicht is een heel nauwkeurig resultaat te bereiken, als je iets als Google Glass dag en nacht zou dragen. Je zou dan zelfs bij intieme momenten gefilmd moeten worden.
Is het mogelijk de informatie in onze hersenen na onze dood op te slaan voor de toekomst, als computers zo krachtig zijn geworden dat deze informatie afgelezen kan worden en jijzelf weer tot leven gewekt kan worden? Dit in sciencefiction veel voorkomende thema is onderwerp van veel debat onder transhumanisten. In deze videodocumentaire de verstrekkende denkbeelden van transhumanist John M Smart.
We weten nog steeds niet precies hoe herinneringen en onze persoonlijkheid in de hersenen worden opgeslagen, maar onderlinge dwarsverbindingen tussen neuronen lijken een essentiële rol te spelen. Ook zijn er sterke verbanden aangetoond tussen de grootte van bepaalde hersengebieden en persoonlijkheidskenmerken. Ook is kort geleden ontdekt dat de architectuur van ons brein eenvoudiger is dan tot nu toegedacht: er blijkt een soort snelweg van neuronen te bestaan, die onze hersenen met elkaar verbindt. Dit geeft transhumanisten hoop dat het mogelijk zal zijn om de hersenen van dode mensen weer tot leven te wekken. Cryonisten laten daaron hun hoofd invriezen in de hoop dat ze in de toekomst weer tot leven worden gewekt.
De door Richard Dawkins gehate christelijke John Templeton Foundation keert een beurs van 5 miljoen dollar (iets meer dan 4 miljoen euro) uit om onsterfelijkheid te bestuderen. Filosoof John Fischer moet antwoord geven op de vraag die de mensheid al sinds haar ontstaan bezig houdt. Ook wordt gekeken naar de vraag of onsterfelijkheid nu te bereiken valt. Zal The Immortality Project ons eindelijk antwoord geven op deze nijpende vraag?
De John Templeton Foundation, opgericht door de in 2008 overleden zeer succesvolle belegger John Templeton, is niet erg populair bij mensen als Richard Dawkins en andere hard core atheïsten. De reden is dat deze stichting volgens hen probeert religie te legitimeren door het corrumperen van wetenschap. Aan de andere kant kan je ook zeggen dat clubs als de Templeton Foundation nieuwe gezichtspunten bieden, weg van het orthodoxe verlichtingsfundamentalisme. De toestroom van niet-westerse, Chinese en Indiase wetenschappers de laatste jaren heeft al tot de nodige interessante ontwikkelingen geleid, denk aan het onderzoeken van traditioneel-Chinese kruiden, nieuwe benaderingen in de natuurkunde en dergelijke. Zolang de principes van bona fide wetenschapsbeoefening maar niet worden geschonden, dus niet wordt gerommeld met onderzoeksresultaten of er sprake is van suggestieve onderzoeksvragen, zijn er m.i. meer voor- dan nadelen aan dit soort activiteiten. Zoals blijkt uit onderstaand stuk. Geen “serieuze wetenschapper” zou zich hiermee zonder prikkel durven bezig te houden.
Bestaan hemel en hel? Voor religieuze mensen vormt de onzichtbare, metafysische wereld een krachtige inspiratiebron waardoor ze soms ver boven hun beperkte zelf uit kunnen stijgen. (picturesofheaven.net)
Onderzoek naar onsterfelijkheid
De Templeton Foundation heeft nu een drie jaar durende onderzoeksbeurs van vijf miljoen dollar toegekend aan John Martin Fischer, hoogleraar Filosofie van de Californische universiteit Riverside om grondig onderzoek te doen naar een groot aantal vraagstukken op het gebied van onsterfelijkheid. “Mensen hebben nagedacht over onsterfelijkheid gedurende de gehele menselijke geschiedenis. We hebben een diepe menselijke behoefte om te weten te komen wat met ons gebeurt na de dood,” aldus onderzoeksleider Fischer. “Een deel [van deze nieuwsgierigheid] wordt opgewekt door het feit dat er nu vorderingen zijn in levensverlengingstechnieken, welke de vraag doen opkomen of onsterfelijkheid mogelijk is en of onsterfelijkheid wenselijk is.”
Fischer wijst op het werk van denkers als Ray Kurzweil, die voorspelt dat de mens en computers samen zullen worden gevoegd en Kenneth Hayworth, de man die zich bezig houdt met het mogelijk proberen te maken van mind uploading, het kopiëren van de menselijke geest in een computerbrein.
Bijna-dood ervaringen
Er zijn veel ooggetuigeverslagen van bijna-dood ervaringen, uittredingen en vorige levens, maar deze moeten om van wetenschappelijke waarde te zijn, worden onderworpen aan grondige analyse, aldus Fischer. Het Immortality Project zoekt onderzoeksvoorstellen van vooraanstaande wetenschappers, filosofen en theologen. Hun werk zal worden beoordeeld door goed aangeschreven collega’s in hun vakgebied en ook worden gepubliceerd in wetenschappelijke tijdschriften en tijdschriften voor het algemene publiek. Het doel van Fischer en de zijnen is voor eens en voor altijd vast te stellen of de voortdurende stroom aan ervaringen het gevolg is van een biologisch proces of dat er werkelijk sprake is van een metafysische ervaring. “We zullen zeer zorgvuldig bijna-dood ervaringen en vergelijkbare fenomenen documenteren, waarbij we proberen vast te stellen of het om mogelijke glimpen van het hiernamaals gaat of door biologische processen opgewekte illusies,” belooft Fischer. “Onze aanpak zal compromisloos, rigoureus wetenschappelijk zijn.” Helaas voor UFO-liefhebbers komen buitenaardse ontvoeringen niet in aanmerking, aldus Fischer. Zijn groep wil vaststellen aan de hand van bijna-dood ervaringen welke veelbelovend zijn, welke nonsens zijn en welke door wetenschappelijk onderzoek gefalsificeerd zijn. Bestaat er een hiernamaals? Fischer en zijn groep hopen hier over een paar jaar meer over te kunnen zeggen.
Waarom zien Amerikanen tunnels en Japanners tuinen?
Een van de vragen die de onderzoekers hopen te beantwoorden is de culturele variatie in bijna-dood ervaringen. De miljoenen Amerikanen (en de Nederlanders) die een bijna-dood ervaring hebben doorgemaakt vertellen consistent over een tunnel met een helder licht aan het eind. Japanners die een bijna-dood ervaring hebben doorgemaakt, waren tijdens de ervaring meestal een tuin aan het verzorgen. Een onderzoeksvraag wordt dan ook, waardoor deze culturele verschillen worden veroorzaakt. Door neurologen is verondersteld dat verstikkingsprocessen in het afstervende brein de tunnelervaring opwekken. Klopt deze biologische verklaring, dan zouden ook de Japanners de tunnel moeten zien, wat, zo blijkt, dus niet het geval is. Hoe absoluut zijn onze culturele normen en waarden? Denken Japanners inderdaad fundamenteel anders dan westerlingen – iets wat veel Japanners graag geloven?
Is onsterfelijkheid de moeite waard?
Is een eindeloos, nooit eindigend leven een hemel of een hel? De meningen onder filosofen zijn verdeeld. De optimisten onder hen, waaronder Fischer zelf, denken dat een leven in een soort hemel voldoende boeiende elementen zal bevatten. De pessimisten denken dat de dood zin aan het leven geeft en de beperkte tijd die ons sterfelijke lichaam ons geeft, ons ertoe aanzet het beste uit het leven te halen. Een eeuwig durend leven lijkt hen een marteling omdat na verloop van heel veel tijd de verveling en een blasé gevoel toe zal slaan. Hoeveel is moed waard als je weet dat je toch niet zult sterven? Ook het geloof in hemel, hel en een leven na de dood die door veel mensen wordt gedeeld, zal logisch worden uitgeplozen. Wat zijn de logische en morele consequenties van een leven na de dood?
Religie en wetenschap
Vragen die ons kunnen helpen een nieuwe richting te vinden. Ook denk ik dat een belangrijke reden dat het Westen stagneert en wordt geplaagd door gevoelens van zinloosheid en doelloosheid, is dat metafysica is afgesneden van de wetenschap. Onze voorouders beschikten over een geïntegreerd wereldbeeld waarin wetenschap en godsdienst één geheel vormden. Er is veel aandacht geweest voor de nadelen hiervan. Denk aan de onzachte ervaringen van Galilei met de Kerk. Het had echter ook de nodige voordelen. Religie inspireert mensen en stelt ze gerust. Er was een duidelijk beeld van goed en kwaad, een duidelijke richting. Er was meer vertrouwen dan er nu is. Religie inspireert ons ook om verder te kijken dan onszelf en onze onmiddellijke behoeften. Dat er kwaadaardige religies en kwaadaardige elementen in overwegend goedaardige religies bestaan is helaas een feit. Maar moeten we het kind met het badwater weggooien?
Hoewel we op dit moment niet langer leven dan maximaal rond de 120 jaar, bereiken we in enkele opzichten al een vorm van onsterfelijkheid. Zo weten we uit het nagelaten werk van mensen als Plato, Tiruvalluvar en Einstein hoe deze mensen in grote lijnen dachten. Voor mensen die recent overleden zijn weten we dit uiteraard nog nauwkeuriger. De dood van zijn vader toen hijzelf een twintiger was, inspireerde Kurzweil tot een ambitieus project.
