referendum – Visionair

Hoewel de meerderheid van de kiezers de sleepwet verwierp, legde het regime-Rutte de uitslag naast zich neer. Bron: Wikimedia Commons

Oproep: stop de sleepwet en teken

2 reacties / Analyses, Ideeën, Maatschappij / Door Germen Roding / 28 september 2017 28 september 2017

Never waste a good crisis, lijkt de achtergrond te zijn van de sleepwet. Omdat het heersende Nederlandse regime weigert de werkelijke oorzaak van hedendaagse terreur te onderkennen: islam-geïnspireerd jihadisme – wordt de terreurdreiging misbruikt om de bevoegdheden van geheime diensten weer op te rekken en de rechten van onschuldige mensen te beknotten.

Wat is de sleepwet?
Technisch gesproken is de sleepwet niet een nieuwe wet, maar een “Voorstel van wet inzake wijziging Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten“.
In dit voorstel voor een wetswijziging worden de bevoegdheden van de veiligheidsdiensten drastisch uitgebreid. Dit op meerdere punten zelfs zo uitgebreid, dat er grondwettelijke rechten worden geschonden. Wat de reden is dat ook organisaties als Amnesty International zich zorgen maken.
Nieuwe bevoegdheden voor de AIVD die de Sleepwet met zich meebrengt zijn, volgens Amnesty:

Het is belangrijk dat de Nederlandse inlichtingen- en veiligheidsdiensten doelgericht en effectief onderzoek kunnen doen naar personen of organisaties die een gevaar vormen voor onze samenleving. Maar de diensten hebben al de bevoegdheden om hierover informatie te verzamelen. De inbreuk van deze wet op de privacy is groot, terwijl de bescherming van mensenrechten minimaal gegarandeerd is.
De Sleepwet geeft de Nederlandse inlichtingen- en veiligheidsdiensten de mogelijkheid om op grote schaal communicatiegegevens van iedereen te onderscheppen. Dat kan zonder het vermoeden dat zij een gevaar voor de samenleving zijn.
Ook is in de wet het toezicht op het handelen van de inlichtingen- en veiligheidsdiensten onvoldoende geregeld. De wet sluit niet uit dat informatie wordt gedeeld met repressieve regimes. Hierdoor bestaat er een reëel risico dat internationale samenwerking met buitenlandse geheime diensten leidt tot schending van mensenrechten. Het werk en leven van activisten, journalisten en oppositieleden kan zodoende door het handelen van Nederland in gevaar komen.
Grootschalig afluisteren is niet effectief. Bij de meeste aanslagen blijken de daders bekend te zijn bij inlichtingendiensten of bekend te staan als jihadist. Potentiële aanslagplegers die al bekend zijn, hoeft men niet op te sporen door grootschalig het internet af te luisteren. Ook onder de huidige wetgeving is het al mogelijk gericht verdachte personen op internet af te luisteren.
Bij de laatste aanslagen in Barcelona hebben de daders offline gecommuniceerd juist om ontdekking te voorkomen. De aandacht voor dergelijke dreigingen kan verslappen als de AIVD druk is met het afluisteren van de rest van Nederland. (privacybarometer.nl)
Er gaat een intimiderende werking van de wet uit. Grootschalig afluisteren van internet zal mensen voorzichtiger maken. U weet immers nooit of de autoriteiten meekijken bij wat u op internet doet. Een onderzoek van de universiteit van Californië laat zien dat na de Snowden-onthullingen, pagina’s met terrorisme-gerelateerde onderwerpen 20% minder werden bezocht. Een ander onderzoek laat zien dat 34% van de mensen terughoudender op internet wordt door het grootschalig afluisteren. Volgens de onderzoekster “dwingt de angst voor overheidscontrole tot een vorm van zelfcensuur die we normaal in politiestaten zien”. (privacybarometer.nl)

stopsleepwet.nu
Keer op keer laten de politici van de gevestigde partijen zien dat ze geen respect hebben voor de mening van de bevolking. Er bestaat gelukkig -nog even- een vreedzaam middel om de politiek tot de orde te roepen. Dat is het raadplegend referendum. Een groep studenten van de Universiteit van Amsterdam is een petitie gestart om dit referendum doorgang te laten vinden. Lukt het om 300.000 handtekeningen te verzamelen, dan is de overheid verplicht om het referendum te organiseren. Dit is al eerder gelukt met het Oekraïne-referendum.

Ik heb al getekend. Bezoek de volgende link:

teken.sleepwet.nu

Helaas heeft de overheid niet de plicht om de uitslag op te volgen. Slechts de plicht, om ‘binnen een redelijke termijn’ te reageren op de ‘raadgevende’ uitslag. Al eerder zagen we in het Oekraïnereferendum dat het regime-Rutte maandenlang traineerde om de uitslag van het referendum niet op te hoeven volgen. Dat gezegd hebbende: wordt de Sleepwet ondanks een duidelijke nee-uitslag van het referendum toch ingevoerd, dan zal dit de Nederlandse bevolking duidelijk maken dat we in een fluwelen dictatuur leven. De democratische keizer verliest zijn kleren. Er zal dan maatschappelijk draagvlak zijn om het huidige regime te vervangen door een beter systeem, waarin de bevolking meer te vertellen heft dan nu.

Dreigementen van onder meer voorzitter Juncker van de Europese Commissie werkten waarschijnlijk averechts op de Nederlanders. Bron: Oekrainee.nl

Oekraïne-referendum was wel degelijk nuttig

3 reacties / Analyses, Europa, Maatschappij, Nederland / Door Germen Roding / 13 april 2016 13 april 2016

Ogenschijnlijk lijkt het Nederlandse referendum van 6 april 2016 over het associatieverdrag met Oekraïne, dat de tegenstanders overtuigend gewonnen hebben, weinig uit te halen. Schijn bedriegt. In feite is hiermee de bijl aan de wortel gezet van de vanzelfsprekendheid van veel elitaire voorrechten en handelingen.

Waarom is de regering de machthebber in Nederland?
Nederland heet een democratie te zijn. De Nederlandse regering en overheid ontlenen dus hun officiële mandaat aan de ‘wil van het volk’. Het systeem zoals dat in Nederland wordt gevolgd, kent verkiezingen elke vier jaar, of eerder, als de coalitie van partijen valt. Deze partijen worden vertegenwoordigd door 150 Tweede Kamerleden en 75 Eerste Kamerleden. Om een regering te vormen moeten partijen een meerderheid hebben in de Tweede Kamer, en in de praktijk ook in de Eerste Kamer. Aan die meerderheid komen ze, als een meerderheid van de kiezers die op is komen dagen, op de deelnemende partijen heeft gestemd. (Het ligt iets ingewikkelder, denk aan restzetels e.d.). De voorstanders van de parlementaire democratie gaan er van uit, dat op magische wijze de gekozen partijen exact het standpunt van hun kiezers vertegenwoordigen en dat daarom de leiders van deze partijen het recht hebben om namens het volk vergaande beslissingen te nemen. Denk bijvoorbeeld aan het ondertekenen van internationale verdragen, zoals de verdragen die tot de Europese Unie en de euro hebben geleid.

Waarom een referendum waardevol is
Een referendum is een directe manier om de mening van de bevolking over een bepaald onderwerp te peilen. Als de vraag waar het referendum over gaat, de crux van het meningsverschil goed samenvat is een referendum het betrouwbaarste middel dat we kennen om de mening van de bevolking te peilen. Er is geen twijfel over het democratische mandaat van een beslissing, die wordt ondersteund door een meerderheid van de kiezers.

Criticasters noemen een referendum bot en ongenuanceerd, omdat veel vraagstellingen zich niet in een ja-nee dichotomie laten vertalen. Dit ligt echter niet aan het referendum als middel, maar aan de gebrekkige vraagstelling. Klaarblijkelijk is het vraagstuk dan nog niet voldoende doordacht om tot de essentie te komen. Als er een polariteit is tussen voor- en tegenstanders, is er een fundamenteel meningsverschil. Als er een fundamenteel meningsverschil is, kan dit verwoord worden in een referendumvraag.

De heilzame gevolgen van het Oekraïne-referendum
Bij het “raadgevende” Nederlandse Oekraïne-referendum heeft een gekwalificeerde meerderheid van 61% van de kiezers die op zijn komen dagen, 32,2% van alle kiesgerechtigden, zich uitgesproken tegen het associatieverdrag. Dit geldt, blijkt uit opiniepeilingen, ook voor alle kiezers als geheel. Dit vormt een enorm probleem voor EU-voorzitter Nederland (lees: de regering-Rutte).

Staatsrechtelijk is de zuiverste oplossing: het verdrag opzeggen. Dat is immers de wil van het volk, dat met dit referendum geraadpleegd is. Uiteraard is dit niet wat de regering wil. In dat geval dalen de kansen voor Rutte c.s. op een lucratief baantje in Brussel tot het percentage voorstemmers; ook zou het de regering na de ondertekening enorm gezichtsverlies bezorgen. Dit is een ontwerpfout in de Referendumwet: deze zou ook de mogelijkheid moeten bieden om voor het ondertekenen van een verdrag al het volk te raadplegen. Kortom: dit hebben de politici zelf over zich afgeroepen. Dit is al het eerste heilzame gevolg: het verbeteren van een kwalitatief slechte wet.

De oppositie zal dit uitbuiten – de PVV heeft al een ontwerpwet opgesteld waarmee het verdrag wordt opgezegd. Hiermee komt de regering-Rutte in een lastig parket. Tegenstemmen betekent dat men tegen de wil van de bevolking ingaat en het advies van het volk naast zich neerlegt. Een openlijke daad van minachting van de kiezer, waarmee de politieke elite zich nog minder populair maakt bij de bevolking. Wat een tweede heilzaam gevolg is: politici moeten meer integer handelen en de belangen van de bevolking behartigen.

Wel kan de regering proberen om het verdrag af te zwakken, om zo in ieder geval gezichtsverlies te voorkomen. Andere regeringen voelen hier naar verluidt weinig voor (ook aan hun bevolkingen is niets gevraagd). Waarmee we bij het derde heilzame gevolg komen: draagvlak onder de bevolking wordt veel belangrijker dan nu. Als een regering een toekomstige vernedering Ã la Rutte bespaard wil blijven, kan deze maar beter zorgen voor beleid dat aansluit bij de wensen van de meerderheid van de bevolking – of met uitermate goede redenen komen waarom die meerderheid het bij het verkeerde eind heeft.

Referendum Oekraïne: waarom het voor Nederlanders belangrijk is om te gaan stemmen

5 reacties / Analyses, Ideeën en techniek, Visionaire vragen / Door Germen Roding / 6 april 2016 6 april 2016

Hoe u als Nederlandse lezer ook over de kwestie-Oekraïne denkt, grijp deze kans om uw mening te doen gelden en de overheid duidelijk te maken dat u meer inspraak wilt, niet minder. Bent u een Belgische lezer, haal dan zoveel mogelijk Nederlanders over om te gaan stemmen.

Erg veel heeft de Nederlandse bevolking niet te zeggen. Het komende referendum over het associatieverdrag met Oekraïne is één van de weinige kansen die een kiesgerechtigde heeft om daadwerkelijk invloed uit te oefenen op een groot vraagstuk. De uitkomst van het referendum zal grote gevolgen hebben. Niet stemmen, betekent dat de regering en het Nederlandse ambtenarenapparaat het signaal krijgt dat a-democratisch handelen wordt geaccepteerd door het Nederlandse volk. Dit zal het startsein vormen om nog meer burgerrechten af te pakken.

Waarom tegen stemmen?
Persoonlijk zal ik op 6 april 2016 een tegenstem uitbrengen, omdat het associatieverdrag met Oekraïne de uitbuiting van de Oekraïense bevolking zal vergroten en Oekraïne binnen de invloedssfeer van de NAVO zal worden getrokken, wat de kans op een kernoorlog met Rusland veel groter maakt. Ook heeft de Nederlandse overheid een aantal uitgesproken smerige tactieken toegepast, zoals het verminderen van het aantal stemlocaties. Ook de main stream media bombardeerden het volk met een voortdurende stroom van politiek gekleurde informatie. Dit getuigt van minachting van de bevolking en hiervoor verdient het establishment een stevige afstraffing.
Voor laaggeschoolden betekent het vrije personenverkeer slecht nieuws. Oekraïense immigranten zullen schaarse banen voor laagopgeleiden in gaan pikken.

Waarom voor stemmen?
Er zijn ook argumenten van de voorstanders. Veel hiervan zijn demagogie, zoals het argument dat Oekraïne Nederland veel handel zal opleveren. Economisch gezien is het verdrag alleen interessant voor miljardairs. Enkele argumenten houden steek. Door Oekraïne binnen de Europese orbit te brengen, wordt Rusland sterk verzwakt (wat het enorme risico met zich meebrengt, dat Rusland ineenstort en Russische kernwapens aan de hoogste bieder worden verkocht. Of geroofd door terroristische groepen). Dit heeft voor Europa als geopolitiek voordeel, dat de EU de onbetwiste leider wordt op het Europese continent (voor zover de kans op een verwoestende oorlog met Rusland daar tegenop weegt). Ook krijgt de EU meer greep op Oekraïne en wordt dit land minder corrupt dan nu, met de vette worst van het EU-lidmaatschap in het vooruitzicht. In veel opzichten is Oekraïne Rusland in het klein. Als een democratisch Oekraïne het economisch en politiek beter zou doen dan Rusland, zou dit ook in Rusland democratische veranderingen met zich meebrengen. Het sterkste argument vind ik persoonlijk, dat de leefomstandigheden in Oekraïne sterk zouden verbeteren door Oekraïense gastarbeiders, die in de Europese Unie gaan werken.

Hoe kunnen we Oekraïne het beste helpen?
De armoede in Oekraïne is heel erg groot. Een derde van de bevolking moet van minder dan twee euro per dag leven. Hier moet dringend wat aan gebeuren. Bijvoorbeeld, door het geld waarmee Turkije nu wordt gepaaid, voor armoedebestrijding in Oekraïne te gebruiken. Als de acht miljard die naar de Turken gaat als basisinkomen in Oekraïne wordt verspreid, zou dit voor de armsten in Oekraïne enkele maandinkomens betekenen.

GeenPeil wil aan de ademocratische wildgroei van de Europese Unie een halt toeroepen.

GeenPeil: tijd voor een referendum

51 reacties / Ideeën / Door Germen Roding / 22 september 2015 23 september 2015

Op Visionair steunen we van harte het burgerinitiatief GeenPeil. Dit is niet omdat we de Oekrainers geen Europeanen vinden – integendeel. Oekraïne, samen met Rusland en Wit-Rusland uiteraard, hoort gewoon thuis in onze Europese familie.

GeenPeil is echter een geschikt breekijzer om de volkomen ademocratische gang van zaken in de Europese Unie en Nederland aan te pakken. Het wordt tijd dat de Nederlandse volksvertegenwoordigers ons, de bevolking, gaan vertegenwoordigen, in plaats van op te treden als landvoogden van de hofhouding in Brussel/Straatsburg. Daarom plaatsen we de oproep van GeenPeil integraal en hopen we dat u, als visionair geïnteresseerde, ook ondertekent.

Op 21 maart 2014 tekenden 28 regeringsleiders van EU-landen en de Oekraïnse premier Jatsenjoek een associatieverdrag tussen de Oekraïne en de EU. De EU zal de Oekraïne politiek en financieel steunen, de Oekraïne zal op haar beurt â€œEuropese normen en maatstavenâ€ invoeren. Is u ooit gevraagd wat u van deze expansie van de EU vindt?

GeenPeil wil aan de ademocratische wildgroei van de Europese Unie een halt toeroepen.

GeenPeil vindt dat uw mening belangrijk is. Het is tijd dat wij als volk een duidelijk democratisch signaal naar Den Haag zenden. Daarom hebben we een raadgevend referendum aangevraagd. Hiervoor zijn 300.000 handtekeningen nodig voor 28 september. Dat is veel, maar met uw steun zeker haalbaar. Of u nu voor het associatieverdrag bent of juist tegen, uw stem dient gehoord te worden.

Zet uw handtekening door op â€œDIRECT TEKENENâ€ te drukken. Vul uw gegevens in en onderteken het formulier met uw handtekening. Vergeet niet daarna op de link in de verificatiemail te drukken, dit maakt uw digitale handtekening rechtsgeldig. Als u vragen heeft, kunt u op de pagina â€œhulp bij digitaal tekenenâ€ kijken of uw vraag daar beantwoord wordt. Anders kunt u contact opnemen met democratie@geenstijl.nl. We helpen u graag.

U kunt de GeenPeil campagne verder helpen door GeenPeil.nl te delen met vrienden, familie en collegaâ€™s. Elke handtekening is nodig. Ook vindt u onder de tabbladen â€œmediaoverzichtâ€ en â€œpromotiemateriaalâ€ in het menu hierboven meer informatie over de campagne en posters om uit te printen. Uw steun wordt zeer gewaardeerd!

In onderstaande video wordt het GeenPeil initiatief verder uitgelegd.

Bron:
overgenomen van geenpeil.nl

Giorgios Papandreou deed met het referendum een meesterzet.

Grieks referendum zeer verstandige beslissing

13 reacties / Europa, Maatschappij / Door Germen Roding / 2 november 2011 2 november 2011

Papandreou krijgt de politiek van heel Europa over zich heen voor het uit willen schrijven van een referendum. In plaats van hem te verketteren, zouden andere Europese politici respect voor zijn wijsheid en politieke meesterschap moeten hebben.

Vertrouwen Grieken in de overheid is nul
Jarenlang financieel wanbeleid, ingegeven door te hooggespannen verwachtingen van de Grieken, hebben het land op de rand van de afgrond gebracht. De overheid zal een aantal impopulaire maatregelen moeten nemen om het land er weer boven op te brengen.
De stabiliteit van een land hangt voor een belangrijk deel af van het vertrouwen dat de onderdanen in de overheid hebben. Is dit zeer laag, zoals in Griekenland, dan is het land vrijwel onbestuurbaar. Zeker als de regering controversiële beslissingen moet nemen zoals nu. Dit is het probleem waarmee Georgios Papandreou zit. Hij heeft voldoende mandaat nodig om een einde te maken aan jaren van potverteren. Wie zich nog de enorme demonstraties herinnert na de vrij beperkte bezuinigingen door het kabinet Lubbers in de jaren tachtig, kan zich wel indenken wat de gevolgen zijn van veel en veel zwaardere bezuinigingen bij een heetgebakerd volk als de Grieken. Kortom: Papandreou moest aan legitimiteit komen, en snel.

Papandreou dwingt Grieken tot duidelijke keuze: uit de euro of bezuinigen
Papandreou, een door de wol geverfde sluwe vos, zag deze situatie al langer uitkomen. Het land balanceert immers al twee jaar op de rand van de afgrond. We hebben gezien dat de Grieken er alles aan hebben gedaan hun hopeloze situatie iets minder hopeloos te maken. Het is nu in het belang van Griekenland dat het land een duidelijke keuze maakt.

Optie één is een failliet en uit de eurozone stappen. Hiermee zou het land in een klap van de schulden af zijn en de nieuwe munt flink kunnen laten devalueren, waarmee Griekenland het goedkoopste land van Europa zou worden. Wel zouden de Grieken dat in hun portemonnee merken. Dit is uiteraard de beste optie voor Griekenland. Voor houders van Griekse obligaties is dit uiteraard een beetje huilen, maar ze hadden dit van tevoren kunnen weten. Veel medelijden hiermee hoeven we niet te hebben. Papandreou heeft zich op deze situatie reeds voorbereid.

De tweede optie is dat Griekenland de draconische bezuinigingsmaatregelen uitvoert. Dit zal op korte termijn een rampzalig effect op de Griekse economie hebben. Op de langere termijn vliegen er veel ambtenaren uit (een zegen) en worden er veel verliesgevende overheidsbedrijven geprivatiseerd (idem). Stemmen de meeste Grieken voor deze optie, dan zal Papandreou het draagvlak hebben waarmee hij ze uit kan voeren. Stakers en relschoppers gaan hiermee in tegen de meerderheid van de kiezers en verliezen hiermee hun morele gezag. Politiek zit Papandreou zo op rozen.

Beslissing Papandreou verstandig, ook voor de rest van Europa
Kortom: met dit referendum schiep hij een win-win situatie, ook voor de rest van Europa. Hopelijk komt dit referendum zo snel mogelijk. Stapt Griekenland uit de euro, dan betekent dit het einde aan een lijdensweg. Er zullen verliezen zijn, maar deze zullen niet eindeloos doorgaan zoals nu. Misschien zal Italië volgen, maar Spanje is stabiel en transparant genoeg om zich met Europese hulp te kunnen herstellen. Zeker als er op grote schaal in zonne-energie geïnvesteerd gaat worden en Spaanse jongeren in het rijke noorden als gastarbeider aan de slag gaan. Bezuinigt Griekenland, dan betekent dit voor de rest van Europa dat de Griekse schulden niet afgeschreven hoeven te worden.

Uiteraard weten de Europese politici dit ook wel. Ze hebben alleen een hartgrondige afkeer van referenda. Die zouden hun eigen onderdanen wel eens op ideeën kunnen brengen.

Referenda gaan in het Zwitserse kanton Appenzell nog op de ouderwetse manier.

Referendum: ramp of goed idee?

3 reacties / Maatschappij, Nederland / Door Germen Roding / 24 september 2011 24 september 2011

Geregeld wordt het idee van de volksraadpleging over een bepaald vaak heikel onderwerp, denk aan de Europese Grondwet of een minarettenverbod, het referendum, van stal gehaald. In veel van de ons omringende landen kent men het referendum al. De gevestigde politiek in Nederland moet er echter niets van hebben. Is een referendum een verrijking voor de democratie of een knieval voor het populisme?

Hoe werkt een referendum?
Aan een bepaalde groep kiezers wordt een bepaalde, gesloten vraag voorgelegd, gewoonlijk (niet altijd) een vraag waar je met ja of nee op kan antwoorden. Een enkele keer zijn er ook meer dan twee keuzes. Voor- en tegenstanders krijgen in principe uitgebreid de kans om in de weken of maanden daarvoor duidelijk te maken waarom het het verstandigste is, ja of nee te stemmen. Dan breekt de dag aan waarop gestemd kan worden en voor- en tegenstemmers brengen hun stem uit. Of boycotten het referendum als het kansloos is, want vaak wordt een minimaal opkomstpercentage geëist om de uitslag geldig te laten worden.Technisch gesproken kunnen er dan dus drie typen stemmen worden uitgebracht: voor, tegen of het referendum torpederen door niet te stemmen.

De argumenten tegen het referendum
In Nederland is het referendum tot nu toe getorpedeerd door de drie gevestigde grote politieke partijen. Zo zijn CDA en VVD verklaarde tegenstanders van het referendum. Er staat in het verkiezingsprogramma van de grootste oppositiepartij PvdA dat een referendum ‘wenselijk’ is, maar in werkelijkheid laat de partij als het er werkelijk om spant, doorgaans afweten. De kleine christelijke partijen zijn ook tegen het referendum om dezelfde redenen als CDA en VVD. De kleinere en nieuwere partijen zijn voorstander.

Deze argumenten van de tegenstanders CDA en VVD zijn letterlijk overgenomen van hun verkiezingsprogramma.

Volksvertegenwoordigers en bestuurders zijn gekozen om beslissingen te nemen. Het is hun taak alle voor- en nadelen bij een beleidsbeslissing af te wegen.[1]
Volksvertegenwoordigers en bestuurders nemen tijd om naar alle belangengroepen te luisteren. Kiezers hebben vaak minder zicht op alle belangen die meespelen, omdat zij niet over alle informatie beschikken.[1]
Bij een referendum kunnen mensen alleen met ja of nee antwoorden. Ze kunnen geen nuances of argumenten aangeven.[1]
Mensen die veel belang hebben bij het onderwerp zullen eerder gaan stemmen dan mensen die er niet bij betrokken zijn. Zo kan het voorkomen dat voornamelijk felle tegenstanders of felle voorstanders naar de stembus gaan. Hierdoor krijg je een eenzijdig beeld van de werkelijkheid.[1]
Door een referendum te houden, krijgt de kiezer de indruk dat de uitkomst zal worden uitgevoerd. Maar omdat een referendum in Nederland niet bindend is, hoeven bestuurders en volksvertegenwoordigers niets met de uitslag te doen. Dit kan zeer teleurstellend zijn voor de kiezer.[1]
Een referendum, waarin de burgers zich kunnen uitspreken over een aangenomen wet (correctief wetgevingsreferendum) is in strijd met onze representatieve democratie, omdat het parlement kan worden overstemd.[2]
Bij een referendum kan de vraagstelling gemanipuleerd worden. [2]
Kiezers kunnen andere beweegredenen hebben dan het onderwerp van het referendum.[2]

De Christenunie heeft een genuanceerder en ook filosofisch degelijk onderbouwd standpunt. Ze is tegen het raadplegend referendum, omdat hierdoor parlementsleden niet meer ‘zonder last of ruggespraak’ besluiten kunnen nemen. Immers, als ze beloven de uitslag van het referendum over te nemen, zijn ze hierdoor gebonden. Wel vindt de Christenunie sinds 2006 dat er een correctief referendum moet komen, waarbij de bevolking ongewenste besluiten van de regering en de Staten Generaal kan terugdraaien. Geen overbodige luxe, als je denkt aan allerlei internationale verdragen met verregaande gevolgen voor de Nederlandse soevereiniteit. Wel ziet de CU dit als een paardenmiddel, dat alleen in ernstige gevallen toegepast moet worden. Ook moet de opkomst voor het referendum dan hoger dan vijftig procent van de kiezers zijn.[3] Het standpunt van de streng-gereformeerde SGP lijkt in grote lijnen op dat van het CDA[4].

Representatieve democratie werkt slecht
Persoonlijk ben ik voorstander van het referendum, omdat de representatieve democratie, die vaak wordt voorgesteld als het summum van democratie, dat niet is. Politici zijn een heel ander slag mensen dan de gemiddelde Nederlander. Dat is ook logisch. Het vereist een intensieve politieke carriÃ¨re en heel wat subtiel ellebogenwerk om voldoende hoog op de kieslijst te komen. Er kan bij politici niet op worden gerekend dat ze altijd voor de belangen van hun kiezers opkomen. De lokkende werking van een goedbetaald commissariaat bij een groot bedrijf of topbaantje bij de VN of EU, is veel groter dan de plicht zich aan verkiezingsbeloftes te houden en ach, de volgende verkiezingsdatum is nog ver. Dat het parlement ver van de bevolking afstaat blijkt wel uit de stemverhoudingen wat betreft de beruchte Europese Grondwet. Viervijfde van de Tweede Kamer, inclusief de Grote Drie en D’66, was voor[5]. Van de Nederlandse kiezers die gingen stemmen, stemde 61,6% tegen.

Argumenten tegenstanders deugen niet
Als het voornaamste argument, de ‘heilige’ representatieve democratie, met een flinke korrel zout genomen wordt, vallen ook de overige argumenten aan duigen. Representatieve democratie is geen doel, het is een middel, namelijk om het land bestuurbaar te houden en tegelijkertijd de kiezer zoveel mogelijk inspraak te geven.
Een beroep op de ’taak'(1) is daarom onzinnig. Immers, deze taakomschrijving kan worden aangepast. Dat gebeurt in het bedrijfsleven immers ook en dat werkt prima. Zo kan bijvoorbeeld af worden gesproken dat het volk over belangrijke zaken zoals een internationaal verdrag met verstrekkende gevolgen, rechtstreeks moet kunnen beslissen.
Ook argument (2), de beperkte kennis van de kiezer, is een non-argument. Van mensen die contact hebben gehad met politici hoorde ik dat ze niet bijster onder de indruk waren van hun intellectuele vermogens of vakkennis. Kiezers zullen dezelfde techniek toepassen als politici als ze iets niet weten: autoriteiten raadplegen. En puur statistisch gezien zullen miljoenen kiezers gemiddeld minder stommiteiten uithalen dan een handjevol koehandelaars.
Argument (3) is het gebrek aan nuance. Een ingewikkelde politieke kwestie wordt teruggebracht tot een ja/nee vraag. Dit is geheel juist, maar in sommige gevallen juist wenselijk. Zo kan je niet half de oorlog verklaren aan een ander land of een verdrag half ondertekenen. Een referendum moet dan ook alleen in die gevallen worden gehouden. Een halfbakken compromis, of een uitruil van de ene slechte maatregel tegen de andere, is in deze gevallen erger dan een duidelijk keuze voor of tegen.
Argument (4) wordt ook graag gebruikt als argument tegen de democratie. Alleen gemotiveerde mensen zullen stemmen. Dat heeft ook voordelen. Mensen zijn gemotiveerd als ze meer dan gemiddeld van het onderwerp afweten.
Argument (5), de kiezer raakt teleurgesteld omdat het referendum niet bindend is, is een beetje hypocriet van het CDA. Het CDA is immers principieel tegen een bindend referendum.
Argument (6), het parlement kan in een correctief referendum worden overstemd, is ook weer een non-argument. Immers: het doel van een parlement is het vertegenwoordigen van de kiezer. En wie kan de kiezers beter vertegenwoordigen dan de kiezers zelf?
Argument (7) is dat de vraagstelling gemanipuleerd kan worden. Geheel juist. Daarom moeten beide partijen het eens worden over de verwoording van de stelling.
Argument (8) is dat kiezers het referendum zullen misbruiken om voor of tegen de regering te stemmen. Dat risico is zeker aanwezig, maar opmerkelijk genoeg hoor je politici nooit over een ander probleem, namelijk dat kiezers vaak om heel andere redenen op politici stemmen dan deze denken. Als er veel referenda worden gehouden, zullen kiezers dit ook minder snel doen. Kiezers kunnen dan op vakbekwame bestuurders stemmen met wie ze het politiek niet altijd eens zijn, en dan door middel van raadplegende en correctieve referenda bijsturen.

Referendum in moderne vorm
Het is tegenwoordig gemakkelijker dan ooit om een volksraadpleging te houden. Je kan bijvoorbeeld gebruik maken van het DigID systeem, al zal dat veel en veel beter beveiligd moeten worden, met bijvoorbeeld PGP, dan nu het geval is. Dat is sowieso toch al een verstandig idee.

Bronnen
1. CDA Standpunt: Referendum
2. VVD – Referendum
3. Christenunie – Standpunten op thema: referenda
4. Wetenschappelijk instituut SGP: Referendum
5. Kamermeerderheid steunt Europese Grondwet – Volkskrant (2004)

De machthebbers zijn het vertrouwen in het volk definitief kwijt, nadat ze bij het referendum over de Europese grondwet van de kiezer een stevige draai om de oren kregen.

Het Achtvoudige Pad om een referendum te saboteren

4 reacties / Europa, Maatschappij, Nederland / Door Germen Roding / 23 september 2011 23 september 2011

Democratie is maar lastig. Het volk moet af en toe toch wel het idee krijgen dat hun mening er toe doet. Stel dat tot overmaat van ramp er een referendum dreigt te worden uitgeschreven. Welke technieken zijn er toe te passen om de gewenste euitkomst te bereiken? Een overzicht.

Techniek 1: keuzemogelijkheden inperken
Het referendum staat of valt uiteraard met de vraag die aan de kiezers gesteld wordt. Machthebbers kunnen beide keuzes zo manipuleren dat beide mogelijkheden in hun voordeel zijn, of één keuze zo extreem en onaangenaam maken, dat de kiezers haast wel gedwongen zijn te kiezen voor de door de machthebbers gewenste uitkomst.
Deze techniek werd bijvoorbeeld bij het zogeheten burgemeestersreferendum in Utrecht met succes toegepast om zo de omstreden PvdA-politicus Aleid Wolfsen aan een burgemeesterszetel te helpen. Zijn tegenkandidaat Pans, uiteraard ook van dezelfde partij, is een weinig bekende figuur. Pans voelde de bui uiteraard al hangen. De Utrechters die geen zin in een PvdA-feestje hadden, besloten daarom zich de moeite te besparen. Achteraf zullen ze overigens waarschijnlijk spijt hebben. Wolfsen ontpopte zich als een weinig democratisch persoon. Triomfantelijk stelden de regenten die dit “feest van de democratie” hadden georganiseerd vast, dat er ‘onvoldoende draagvlak’ is voor het burgemeestersreferendum. Dat er in alle ons omringende landen enthousiast aan burgemeestersverkiezingen wordt meegedaan en er volop gekozen burgemeesters zijn, wordt uiteraard gemakshalve even ‘vergeten’.

Techniek 2: handtekeningenlijst saboteren
Nadat de vraag bekend is, moet een rechtsgeldig referendum uitgeschreven worden. Het besluit voor een referendum moet goedgekeurd worden door een of andere officiële instantie. In veel landen waar het referendum bestaat, moet je bijvoorbeeld een minimum aantal handtekeningen kunnen verzamelen. Er zijn uiteraard allerlei procedurele streken denkbaar om dit te saboteren, bijvoorbeeld door handtekeningen ongeldig te laten verklaren of de ondertekenaars te intimideren. Dit gebeurt ook in onvrije landen.
Activisten van de zichzelf als ‘antifascistisch onderzoekscollectief’ presenterende groep Kafka en de nauwverwante, gewelddadige AFA, intimideerden in het verleden vaak mensen die handtekeningen zetten voor kieslijsten van partijen die hen niet aanstonden, denk aan neonazipartijen, de LPF en later de PVV.

Techniek 3: maak de vraag onbegrijpelijk
Een derde mogelijkheid om een referendum naar je hand te zetten is het stichten van verwarring. Zo kan je de referendumvraag zo formuleren, dat de gemiddelde kiezer deze niet meer snapt. Dubbele ontkenningen, moeilijke woorden en hermetische zinsconstructies worden vaak gebruikt in Italiaanse referenda.

Techniek 4: zorg dat alleen die kiezers die het gewenste stemgedrag vertonen, gaan stemmen.
Waar je natuurlijk op hoopt is dat de oppositie oproept het referendum te boycotten. Het is dus van belang om de oppositie zoveel mogelijk te treiteren en door middel van procedurele spelletjes het vertrouwen in het referendum te laten verliezen. Het hierna beste alternatief is om te proberen de stemmers af te schrikken. Uiteraard moet de bevolking worden bedolven onder propaganda, op kosten van de belastingbetaler. Een meer moderne techniek is een partijdige stemwijzer. Erg handig. Pas hier echter mee op. Ook je tegenstanders zijn niet op hun achterhoofd gevallen.

Techniek 5: angst, onzekerheid en twijfel.
In het geval van onzekere tijden – een referendum vindt meestal in deze omstandigheden plaats – loont het om de kiezers af te schrikken door twijfel te zaaien. Het ‘referendum’ over de Europese Grondwet was hier een uitstekend voorbeeld van. Prominenten als D’66 coryfee Brinkhorst dreigden met de totale economische ondergang, als de Nederlandse bevolking tegen het inleveren van allerlei bevoegdheden zou stemmen. Dit bleek echter een enorme misrekening. De Nederlanders zagen de Europese grondwet als een te groot risico en het vertrouwen in de politiek is toch al niet erg hoog. Het verdrag werd daarom met grote meerderheid verworpen door de Nederlandse bevolking.

Techniek 6: stembus jiujitsu.
Deze kunst is in veel derde-wereldlanden tot eenzame hoogte opgevoerd. Is het in je belang een referendum te saboteren, zorg dan dat er stembussen zoekraken of in districten die tegen zullen stemmen, onvindbaar zijn of alleen op zeer lastig te bereiken plaatsen. Wil je veel voorstemmers, geef de bevolking dan een dag vrijaf en organiseer dan busreizen voor bejaarden naar de dichtstbijzijnde stembus.

Techniek 7: stembusfraude.
Josef Stalin zei het al: niet degene die stemt, maar degene die stemmen telt bepaalt wat de uitslag wordt. In veel Afrikaanse kiesdistricten is het opkomstpercentage dan ook ver boven de honderd procent. In Nederland is dit lastiger wegens de kiescommissies. Zeker na het verdwijnen van de stemmachines, een groot gemis voor de politiek, volgens de regenten. Deze techniek is te voor de hand liggend en is daarom in meer ontwikkelde landen vervangen door meer doortrapte technieken. Toch werd ook deze techniek in Nederland op kleine schaal toegepast in de vorm van fraude met volmachtstemmen. Landelijk is dit niet interessant, maar op gemeenteraadsniveau komt het af en toe voor.

Techniek 8: resultaten referendum naast je neer leggen.
Eem klassiek voorbeeld is de gang van zaken na het zogeheten raadplegend referendum over de Europese grondwet. De Nederlandse kiezers stemden in overweldigende meerderheid tegen. In Brussel was men daar niet erg blij mee, dus werden hun ondergeschikten in Den Haag gemaand even dat klusje te klaren. En zo geschiedde. De Ode an die Freude en andere te opvallende symbolen van de Europese superstaat in wording werden uit het verdrag gesloopt. Vervolgens werd dit er door het kabinet-Balkenende alsnog door middel van een kamermeerderheid doorheen gedrukt.
Een variant hiervan is de noodtoestand uitroepen en zo met een beroep op het landsbelang de beslissing opschorten.
Een andere variant is een beroep doen op een internationaal verdrag, dat in strijd zou zijn met de uitkomsten van een referendum.