Verenigde Staten

De V.S.: Laat dat voorbeeld niet ons voorbeeld zijn

Onderstaand artikel is een inzending voor de wedstrijd ´Het grootste probleem van Nederland´, waarbij de vraag was: wat is nu of in de toekomst een groot probleem voor de bevolking van Nederland? Deze inzending is van Edwin Al, die hiermee de publieksprijs heeft gewonnen.

Als je naar de Verenigde Staten kijkt, kijk je naar de toekomst van Nederland.  De druk van presteren dat ten kosten gaat van de ontwikkeling van het individu. Waar de buitenwereld, en het doen overkomen daarnaar, belangrijker wordt bevonden in het doel dat nagestreefd wordt, maar waar men zegt dat het gezin en God de bakermat is van die maatschappij. Op zich logisch: als je jezelf verliest om doelen na te streven heb je God en je gezin nodig om op te leunen (jezelf ben je toch al kwijt), maar dat terzijde.

Bron: Wikipedia

De ontwikkeling en uitbreiding van het kennisarrangement, zodat de buitenwereld kan zien hoe goed je bent in je vak, je carrière, je beroep of je rol die je wilt gaan uitvoeren of al uitvoert, gaat ten kosten van de persoonlijke intrinsieke ontwikkeling van de mens op mentaal en emotioneel vlak. Je bent dan bezig met wat de buitenwereld van je verlangt in plaats van waar je innerlijke wereld behoeften aan heeft. Om een fatsoenlijke carrière te bereiken kost. Studeren kost geld. Wonen daar waar je carrière zich kan ontplooien kost geld. Dubbele diensten, twee banen om de huur of hypotheek te kunnen betalen. Geld heb je nodig om je gezin te onderhouden, zodat je kinderen later ook weer kunnen studeren. Vrijwilligers werk, goede doelen en God waar tijd aan moet worden gespendeerd.

De samenleving in de Verenigde Staten doet wat ie moet in plaats van wat ie voelt. Hierdoor raakt men verder verwijderd van zichzelf, heeft men therapie nodig. Hoor je er niet bij als je geen therapeut hebt. Therapie kost geld, wat voor nog meer stress zorgt. Dit is een variant. Hard werken en je gezin verzorgen, wonen op stand door met z’n tweeën te verdienen, je je gezin in Gods handen legt omdat je er zelf geen tijd voor hebt. Je de liefde die individuen nodig hebben niet kan geven of kan ontvangen, omdat je het te druk hebt. Hierdoor de ziel niet gevoed wordt met onvoorwaardelijke liefde, men surrogaat liefde gaat zoeken, en zich daardoor nooit bevredigd voelt. Echtscheidingen en losgeslagen pubers schering en inslag is, waar God dan waarschijnlijk weer zijn bedoelingen mee heeft en we daar iets van moeten leren, waar we vervolgens geen tijd voor hebben. Dit is ook een variant. Zo zijn er legio varianten die zeggen dat men meer voor zichzelf moet gaan zorgen in plaats van zorgen maken.

Wat heeft dit allemaal te maken met ‘een groot probleem voor de bevolking van Nederland?’ Toen ik halverwege de jaren tachtig in de zesde klas lagere school zat had Nederland ongeveer 14 miljoen inwoners. Heden ten dagen is dat gegroeid tot 16 miljoen en over 50 jaar is dat misschien wel verder gegroeid tot 20 miljoen. Als de Verenigde Staten een voorbeeld zijn in de ontwikkeling van het individu, dan betekent dat dat steeds meer mensen het slechte voorbeeld krijgen en geven waardoor de pure en echte mensen het moeilijk krijgen zich staande te houden en de rest van de bevolking ook onbevredigd rondloopt vanwege de varianten die eerder geschetst zijn. Een totale verlies-verlies situatie dus. Een bijkomstigheid is dat er steeds minder gelovigen zijn, wat het probleem met zich mee brengt dat je jezelf de schuld moet geven, of in ieder geval jezelf de verantwoordelijke bent voor datgene wat je het onbevredigde gevoel geeft. Dit levert ook weer stress op. Zo worden emmers gevuld alwaar druppels niet welkom zijn, maar waar wel meer mensen in Nederland zijn die voor die druppels kunnen zorgen. En dát zou nog wel eens een probleem voor de bevolking van Nederland kunnen zijn.

Edwin heeft zelf inmiddels een boek in de schappen liggen. Het is op verschillende plekken te bestellen en te vinden onder de titel ‘De blauwdruk van mijn Black box’, ISBN 9789048421329, Edwin Al.

Mede dankzij de enorme hoeveelheid olieplatforms in de Golf van Mexico groeit de Amerikaanse olieproductie weer. Tegen een verschrikkelijke prijs helaas.

VS wordt weer grootste olieproducent ter wereld

De afgelopen jaren zijn een aantal zeer grote olieontdekkingen gedaan in de VS. Ook worden steeds meer lastig te winnen olievoorraden nu ontgonnen. Wat zijn de gevolgen?

Amerikaanse olieproductie leek ten dode opgeschreven
Je kent waarschijnlijk de bekende Hubbert peak. De Amerikaanse geoloog Hubbert stelde vast dat 1940 het jaar was waarin de meeste nieuwe olievoorraden werden ontdekt. Na 1940 nam het tempo van nieuwe ontdekkingen snel af. Op grond hiervan voorspelde hij dat de Amerikaanse olieproductie rond 1970 zijn piek zou bereiken (het duurt vele jaren voordat een olievondst in volle productie is) en daarna zou dalen. Hij bleek gelijk te hebben. Inderdaad was de Amerikaanse olieproductie rond 1970 op zijn hoogst en begon deze daarna te dalen. Het gevolg: de VS raakte steeds afhankelijker van de import van aardolie uit onaangename oliedictaturen als Saoedi Arabië en Irak. De import van aardolie is verantwoordelijk voor de helft van het handelstekort van de VS, waar Amerikaanse politici zich erg zorgen om maken.

Oude oliebronnen en olie uit de diepzee
De techniek stond in die jaren echter niet stil. Zo blijken ooit uitgeputte oliebronnen nu toch lonend olie op te kunnen leveren. Ook is er steeds meer techniek voorhanden om in zeer moeilijk toegankelijke gebieden, denk aan de diepzee en het arctische gebied,olie te winnen. De gevolgen hiervan zijn verwoestend voor het milieu, maar wel kan de VS op deze manier haar olieproductie vergroten. Offshore en in het gigantische olieveld rond Prudhoe Bay in Alaska ligt er naar schatting een onontdekte honderd miljard vaten aardolie. De bewezen reserves liggen rond de veertig miljard vaten (twaalf jaar olieverbruik).

Mede dankzij de enorme hoeveelheid olieplatforms in de Golf van Mexico groeit de Amerikaanse olieproductie weer. Tegen een verschrikkelijke prijs helaas.
Mede dankzij de enorme hoeveelheid olieplatforms in de Golf van Mexico groeit de Amerikaanse olieproductie weer. Tegen een verschrikkelijke prijs helaas.

De  Bakken formatie
Al in 1953 was bekend dat de Bakkenformatie, een poreuze rotslaag die zich onder Noord-Dakota en andere staten in het Amerikaanse Midden Westen uitstrekt, olie kan opslaan en ook veel olie bevat. Deze olie winnen was in die tijd te duur en dus oninteressant. Ondertussen zijn er betere technieken, zoals fracturing, waarmee deze olie toch ontgonnen kan worden. De Bakkenformatie bevat volgens de laatste schattingen rond de 18 miljard vaten olie. Dat is voldoende om de hele wereld meer dan zeven maanden van olie te voorzien of de Verenigde Staten (die hiervan een kwart voor hun rekening nemen) voor drie jaar.

Noord-Amerika wordt vrijwel zelfvoorzienend in aardolie
Ook in buurland Canada wordt steeds meer olie uit teerzand geproduceerd. Bij dit uiterst vervuilende proces worden druppeltjes aardolie die aan zandkorrels kleven, losgeweekt door middel van stoom of aardgas. De winbare reserves aan teerzandolie zijn enorm (173 miljard vaten) en al zijn de energiekosten hoog, door de hoge olieprijzen is de winning toch de moeite waard.

Minder Amerikaanse bemoeienis met Midden Oosten
Het gevolg is dat het voor de VS steeds minder interessant zal worden om politieagentje in het Midden Oosten te spelen. Immers, ze halen hun olie wel uit eigen continent. Wel zullen de VS er alles aan doen om te voorkomen dat er in Eurazië een overheersende grootmacht komt. Hiervoor zullen ze China en India (en Rusland en de Europeanen) tegen elkaar uitspelen.

Wedijver om energiebronnen
We kunnen daarentegen verwachten dat de Europeanen  (en de Chinezen en Indiërs) juist extra hun best zullen doen om de grote olieproducenten daar in hun macht te krijgen. Dit is ook de reden dat Frankrijk en Engeland Gadaffi zo graag weg wilden hebben. De wereld zal zo steeds meer opgedeeld worden in een isolationistisch Amerikaans blok en een om grondstoffen wedijverend Europees en Chinees blok.

Overvloed aan fossiel houdt Amerikanen lui
In de praktijk zullen zowel de Europeanen als de Indiërs en Chinezen niet afhankelijk willen zijn van de instabiele olieproducerende landen. Elektrische auto’s zullen daarom het eerst hun intrede doen in India, gevolgd door Europa en China. In de VS is deze prikkel nu minder groot. Hopelijk zullen ook in de VS idealistische ondernemers helpen het land definitief af te kicken van fossiele brandstoffen – zeker als ze zo milieuvervuilend zijn als olie uit teerzand.

Er is in de VS veel rijkdom, maar deze is nogal oneven verdeeld.

Nieuwste lage-lonenland: Amerika

Wereldwijd bestaat erg nogal wat aversie tegen de Amerikanen, maar de modale Amerikaan moet lange werkdagen maken tegen een karig loon. Alleen omdat Amerikanen veel meer en langer werken dan bijvoorbeeld Europeanen, hebben ze een hogere levensstandaard.

Bruto minimumloon in VS lager dan netto bijstandsuitkering in Nederland
Het inkomen per persoon in de VS was in 2010 vergelijkbaar met dat in Nederland [1]. Daar zal nu niet veel aan veranderd zijn. Omdat de inkomensongelijkheid in de VS veel groter is dan hier, betekent dat dat het modale inkomen in de VS aanmerkelijk lager ligt dan dat in Nederland. Vakken vullen bij de Wal Mart bijvoorbeeld, de enorme warenhuisketen die in de VS alomtegenwoordig is en met haar lage prijzen en enorme assortiment als een bulldozer over de concurrentie heen is gewalst, schuift per uur rond een dollar of 8,60[2], dus rond de zeven euro. Bruto. Dat komt bij een veertigurige werkweek neer op een jaarinkomen van iets meer dan zestienduizend euro. Een bijstandsuitkering voor een samenwonend paar in Nederland (€ 16 620 per jaar in 2011, netto) is hoger. Wal Mart is geen randverschijnsel: het bedrijf is in zijn eentje al goed voor twee procent van het Amerikaanse bruto nationaal product en heeft meer dan twee miljoen mensen in dienst. Ook vakantie is bij Amerikanen schaars: de norm is veertien vakantiedagen per jaar. Alleen al de zomervakantie is in Nederland langer.

Er is in de VS veel rijkdom, maar deze is nogal oneven verdeeld.
Er is in de VS veel rijkdom, maar deze is nogal ongelijk verdeeld.

Lage lonen maken ondernemers lui
Omdat de lonen in de VS zo laag zijn (het federale minimumloon is 7,25 dollar per uur (€ 5,30)), is er ook geen prikkel voor fabrikanten om te automatiseren. Daarom zie je nog veel levensgevaarlijke ouderwetse apparatuur in Amerikaanse fabrieken staan. Vergelijk deze situatie met die in Japan of in Zwitserland, waar nu op grote schaal industriële robots worden ingezet. De Japanners en Zwitserse fabrikanten moeten wel: de minimumlonen liggen daar een stuk hoger. Ook kent de Zwitserse arbeidsinspectie geen pardon.

Keihard werken en toch meer belasting betalen dan de superrijken
De inkomens in de VS per huishouden zijn toch hoger dan hier, omdat de Amerikanen massaal beide werken en ook lange werkdagen maken: gemiddeld 8,4 uur per dag. Een tweede of derde baantje om het hoofd boven water te houden zijn geen uitzondering. Voldoende om in andere landen een revolutie uit te laten breken, maar waarschijnlijk hebben de Amerikanen daar geen tijd voor. Weliswaar is het BNP van de VS zeer hoog, maar daar profiteert vooral de toplaag en de hogere middenklasse van. Die kan voor weinig geld illegale of legale Mexicaanse immigranten inhuren als bijvoorbeeld schoonmakers of babysitters.

Veel Amerikanen komen er zo langzamerhand achter dat ze procentueel meer belasting betalen dan de zeer rijken. Een flat tax, wat een zegen zou zijn om een einde te maken aan belastingfraude en belastinginning aangenaam eenvoudig zou maken, doet progressief Nederland al moord en brand schreeuwen, maar de Amerikanen kennen zelfs in feite een degressieve inkomstenbelasting. Procentueel betalen de rijksten  minder belasting dan iemand met een modaal inkomen, want hun inkomen komt hoofdzakelijk uit beleggingen en bv’s en wordt niet belast met loonbelastingen. Zeker als ze gebruik maken van trusts in belastingparadijzen. Ook in Nederland worden werkenden veel zwaarder gemolken dan speculanten. Kortom: ik begrijp die demonstranten van de Occupy beweging wel.

Lees ook: Amerikanen worden armer (Cassandra Club)

Bronnen
1. Wikipedia ex. IMF, CIA, Wereldbank
2. Walmart hourly wages, Glasshouse.com

Kan de VS bankroet gaan? De VS hebben één groot voordeel dat een land als Nederland niet heeft.

Gaan de Verenigde Staten failliet?

De Amerikaanse overheid zit zoals bekend diep in de schulden. Op dit moment is de totale schuld 14,6 biljoen dollar. Dat is zo’n 130 000 dollar per Amerikaanse belastingbetaler (ongeveer een ton in euro’s). Er zijn meer schulden dan bezittingen. Kan de VS failliet gaan?

Kan de VS bankroet gaan? De VS hebben één groot voordeel dat een land als Nederland niet heeft.
Kan de VS bankroet gaan? De VS hebben één groot voordeel dat een land als Nederland niet heeft.

VS bijna bankroet…
De totale schuld van de VS is hoog, zeker als ook de schulden van de deelstaten worden meegerekend. Op dit moment is de schuld met 98% van het bruto nationaal product vrijwel even hoog als de Amerikanen in een jaar verdienen[1]. Als de toekomstige verplichtingen van de Amerikaanse overheid mee worden gerekend, denk aan pensioenen, uitkeringen en het medische systeem Medicare, loopt dit bedrag op tot bijna het tienvoudige: 115 biljoen schuld extra. Dit is meer schuld dan de totale rijkdom van de Amerikanen samen, 76 biljoen. Dit kan uiteraard niet goed blijven gaan.

Of toch niet?
De Amerikaanse overheid zit in een bijzonder comfortabele positie. De enorme schuld is namelijk niet in buitenlandse valuta, maar in hun eigen Amerikaanse dollars. De federale bank, de Fed, kan in principe zoveel dollars bijdrukken als ze willen en hiermee staatsleningen opkopen die de overheid uitgeeft. Dit is te vergelijken met een valsemunter die de schuldeisers kan betalen door zijn geldpers in een schuurtje roodgloeiend te laten draaien.

Er is echter een maar. Technisch gesproken is de federale bank niet eigendom van de Amerikaanse overheid, maar van een aantal private banken. Als de Fed de Amerikaanse schulden en andere federale financiële waardepapieren massaal zou opkopen, quantative easing, wordt de Amerikaanse overheid in feite eigendom van deze banken. Een geliefd onderwerp voor allerlei samenzweringstheorieën. Natuurlijk kan de overheid deze banken vervolgens nationaliseren. Dat zou de schuld tot nul terugbrengen (al ontstaat er zo een enorme inflatie). Vermoedelijk zal het ach en wee niet van de lucht zijn, maar als het voortbestaan van de staat op het spel staat, zullen de Amerikaanse autoriteiten zich daar weinig van aantrekken. In de middeleeuwen werden grote schulden aan bankiers, vaak joden, ook zo “afgelost” door deze “ongelovigen” te verbannen. Hoe rijk rijkaards ook zijn, ze beschikken nog niet over een privéleger om hun rechten op te eisen.

Chinezen en Indiërs willen wereldmunt
Wat dat betreft hebben de landen en bedrijven die Amerikaanse staatsobligaties hebben gekocht, pech. Het lijkt erop dat de Chinezen nu eindelijk het Amerikaanse spelletje doorkrijgen en massaal proberen hun Amerikaanse staatsobligaties te lozen zonder dat de waarde hiervan teveel in elkaar stort, want met dat laatste zou China zichzelf enorm in de vingers snijden. Op dit moment gebruiken de Chinezen hun enorme cash flow uit export naar de VS en andere landen in de dollarzone daarom vooral om grondstoffen op te kopen en te investeren. En uiteraard willen ze dat er een einde komt aan het misbruik van de dollar als de facto reservemunt voor de wereld. Vandaar dat de Chinezen net zoals de Indiërs een wereldmunt willen als reservevaluta.

Bronnen
1. US Debt Clock

Vanaf 1973 tot de jaren negentig, waarin de generatie X de arbeidsmarkt op stroomt, is de arbeidsproductiviteit gelijk gebleven. Wat ging er mis in de verloren decennia?

Innovatiesnelheid neemt steeds meer af

Uit onderzoeken blijkt dat sinds 1973 – de oliecrisis – de snelheid waarmee de productiviteit van Amerikaanse werkenden groeit, sterk af is genomen. Als de innovatiesnelheid gelijk was gebleven in de VS, hadden de Amerikanen nu gemiddeld 18 dollar (dertien euro) per uur meer verdiend dan nu. Ook hier in Europa is er een vergelijkbaar effect, al is het kleiner. Alleen omdat de Amerikanen zich steeds meer te pletter werken, zijn ze rijker geworden. Waar ging het mis?

Het westerse Wirtschaftswunder
Na het einde van de Tweede Wereldoorlog tot 1973 kende de VS en West-Europa de grootste economische bloei uit hun geschiedenis. Als je bedenkt dat het Amerikaanse minimumloon uitermate laag is – iemand bij Walmart verdient ongeveer negen dollar (zeven euro) bruto per uur, dus netto ongeveer vier tot vijf euro – zou dit voor de meeste Amerikanen een verdubbeling van hun netto inkomen hebben betekend. Zie de grafiek.

Vanaf 1973 tot de jaren negentig, waarin de generatie X de arbeidsmarkt op stroomt, is de arbeidsproductiviteit gelijk gebleven. Wat ging er mis in de verloren decennia?
Vanaf 1973 tot de jaren negentig, waarin de generatie X de arbeidsmarkt op stroomt, is de arbeidsproductiviteit gelijk gebleven. Wat ging er mis in de verloren decennia?

Deze grafiek toont de ’totale factorproductiviteit’-groei. Dit is alle groei die niet wordt veroorzaakt door bekende effecten als meer machines, meer arbeid en meer onderwijs. TFP meet dus de efficiëntie waarmee deze hulpbronnen worden omgezet in welvaart.

In de jaren veertig tot begin jaren zeventig verliepen de technische vernieuwingen in een razend tempo. We werden overspoeld met een enorme vloed aan nieuwe apparaten waardoor de productiviteit enorm snel steeg. Sinds de oliecrisis van 1973 ging het echter mis. Het creëren van welvaart stagneerde.

IT de verklaring?
Weinig onderzoeken hebben aangetoond dat investeringen in informatietechnologie netto nut hebben. Veel van het onderzoek naar de relatie van informatietechnologie en productiviteit heeft geen verband gevonden, of zelfs een negatief verband.

Dit klinkt contra-intuïtief. Inderdaad zijn veel dingen – Visionair.nl bijvoorbeeld – alleen mogelijk dankzij informatietechnologie.

Echter: ligt het netwerk er uit of is er wat anders mis in een geavanceerd IT-systeem, dan ligt het hele productieproces totaal plat. Eén computerstoring in augustus 2011 bij Wegener maakte bijvoorbeeld dat in half Nederland geen regionale kranten meer konden verschijnen. Ook in andere bedrijven komt dit voor.

Informatietechnologie verbetert weliswaar de kwaliteit van kantoorwerk, maar maakt het ook makkelijker om enorme hoeveelheden vaak zinloze rapporten en dergelijke te produceren. Dit houdt andere mensen weer van het werk af.

Bureaucratie, juristen en Wall Street?
Er zijn natuurlijk ook andere verklaringen denkbaar. De groeiende bureaucratie en regeldruk, bijvoorbeeld. Vooral in de VS de kankerachtige groei van de juridische sector, die vooral zichzelf aan het werk houdt maar netto niets toevoegt.

In weer de VS, maar ook andere westerse landen zoals hier, is er de parasitaire financiële sector, waarin verreweg het meeste geld omgaat maar die netto niets produceert en vaak zelfs kapitaal en innovatie vernietigt.

Ook kan je denken aan overpatentering. Zelfs voor de hand liggende dingen kunenn gepatenteerd worden, waardoor er meer geld in patentoorlogen wordt gestoken dan in vernieuwing. Een groot deel van de hogere kostprijs van grondstoffen komt door speculanten, die niet investeren in extra productie, maar de winsten afromen.

Ook kan je denken aan overcommercialisering. Hoe je een product verkoopt is belangrijker geworden dan wat het product feitelijk kan. Er gaat veel meer geld in reclame zitten dan in productie, onderzoek en ontwikkeling. De kostprijs van een Nike schoen wordt maar voor misschien tien procent bepaald door de productiekosten. De rest bestaat uit brand building.

Wat denken jullie dat de boosdoener is?

Bronnen
1. Why Isn’t America Innovating Like It Used To?, MIT Technology Review, 2011
2. A dozen economic effects about innovation, Brookings (2011)

De explosie van de Space Shuttle Columbia tijdens de lancering.

Amerikaans ruimtetijdperk ten einde?

Met de laatste Space Shuttle-vlucht zijn de Amerikanen nu afhankelijk van uitgerekend Russische raketten om het ruimtestation ISS te kunnen bereiken. De ultieme vernedering. Of gloort er toch nog hoop voor de geplaagde Amerikanen?

Bezuinigingen op ruimtevaart logisch gevolg van afnemende Amerikaanse invloed
De Amerikaanse economische invloed neemt in hoog tempo af. De enige reden dat de dollar overeind blijft is dat de voornaamste concurrent – de euro – in nog zwaarder weer verkeert. Overige valuta, zoals de yuan, zijn nu nog niet in staat de rol van de dollar over te nemen, maar dit is een kwestie van tijd. Het tijdperk van makkelijk schulden kunnen aangaan in dollars is voorbij. Dat betekent dat de Amerikanen op alle mogelijke dingen moeten bezuinigen – waaronder het ruimtevaartprogramma en de organisatie die ooit de nationale trots was: NASA.

Ruimtevaart voorbij NASA

De explosie van de Space Shuttle Columbia tijdens de lancering.
De explosie van de Space Shuttle Columbia tijdens de lancering.

Veel mensen hebben de neiging ruimtevaart te vereenzelvigen met enorme organisaties als NASA. Zo bekeken zou het inderdaad voor de ruimtevaart een enorme ramp zijn als de NASA instort. Dat lijkt ook het geval nu het enige ruimtevaartuig waar de Amerikanen tot voor kort over beschikten, de Space Shuttle, definitief uit de vaart is genomen[1]. Toch gebeurt er iets opmerkelijks. Steeds meer kleine bedrijven (klein, vergeleken met de luchtvaartgiganten als Boeing en McDonnell Douglas) springen in het gat dat de grote bureaucratische organisaties laten vallen.

Het bedrijf SpaceX slaagde er in juni 2010 in om een lading op 250 km hoogte te brengen [2]. Het bedrijf kan een lancering invoeren voor 54 miljoen dollar, naar ruimtevaartbegrippen een koopje. Zelfs de Chinezen maken zich nu zorgen[3]. Ter vergelijking: alleen al een enkele vlucht met de Space Shuttle kostte honderden miljoenen dollars. Het bedrijf probeert nu de kosten nog meer te drukken.Op de satellietmarkt kotm er dus nu veel meer concurrentie.

Reizen naar de maan en verder
Er is nog geen commerciële vraag naar ruimtevluchten voorbij de aardse exosfeer. Voor een deel ligt dit aan het internationaal Ruimteverdrag dat door vrijwel alle landen is ondertekend. Onderdeel van dit verdrag is namelijk dat landen geen eigendomsrechten kunnen claimen over (delen van) hemellichamen. Jammer voor de Amerikanen (die als eersten hun vlag op de maan plantten). Het betekent ook dat een aards bedrijf niet zomaar een stuk maan of een asteroïde kan claimen. Weinig bedrijven zullen er voor voelen een kostbare ertsmijn op bijvoorbeeld de metaalasteroïde Kleopatra op te moeten geven zonder dat ze hun kosten er weer uit krijgen.

Bronnen
1. Crew Returns Home After Final Shuttle Mission – NASA (2011)
2. Private Rocket Has Successful First Flight, New York Times (2011)
3. Chinese great Wall confounded by SpaceX – Aviation Week (2011)

DARPA wil kunstmatige levensvormen ontwikkelen. Wat is het Amerikaanse ministerie van Defensie van plan?

Pentagon wil kunstmatige levensvormen scheppen

DARPA, de onderzoekspoot van het Pentagon, wil onderzoek doen naar synthetisch leven. Bacteriën moeten straks als het aan DARPA ligt, geavanceerde trucs kunnen uithalen. Krijgen we straks militaire Frankensteinbacteriën die hun tanden in metaal, kunststof en kleding zetten, of blijkt het allemaal onschuldig Amerikaans concurrentievoordeel?

Op de Vijfde Internationale Bijeenkomst voor Synthetische Biologie aan de universiteit Stanford, kondigde een vertegenwoordiger van DARPA een nieuw onderzoeksprogramma aan, Living Foundries. Dit programma zal investeren in synthetische biologie en dit ontwikkelen. Het doel, aldus DARPA’s programmamanager Alicia Jackson, is om zo materiaalkunde te revolutionariseren. De bedoeling is zo nieuwe materialen te ontdekken en te vervaardigen die op dit moment technisch onmogelijk zijn, wat moet leiden tot bijvoorbeeld efficiëntere zonnepanelen en elektronica. Om dit doel te bereiken, wil DARPA “op grote schaal”  de synthetische biologie in duiken. Het doel is om nieuwe productietechnieken te te vestigen in de Verenigde Staten, wat uiteraard een enorm strategisch voordeel voor de VS zou opleveren.

DARPA wil kunstmatige levensvormen ontwikkelen. Wat is het Amerikaanse ministerie van Defensie van plan?
DARPA wil kunstmatige levensvormen ontwikkelen. Wat is het Amerikaanse ministerie van Defensie van plan?

Synthetisch biologen proberen systematisch cellen zo te herontwerpen dat ze veranderen in miniatuurfabriekjes (zoals biobrandstof) of andere gewenste eigenschappen krijgen.  Mensen in het veld hebben woeste plannen voor microben  die kankercellen vernietigen of de gevolgen van het broeikaseffect tegengaan. Of om biobrandstof te maken van overtollige biomassa. Synthetisch biologen hebben grote vorderingen gemaakt; in 2010, bijvoorbeeld, kondigden biologen van Craig Venter’s lab aan dat ze er in zijn geslaagd een geheel synthetische hebben gecreëerd. Dit deden ze door een genoom met behulp van een computer te bewerken, het met behulp van een DNA sequencer in DNA om te zetten en over te zetten naar een cel van een andere soort. Helaas kost het nog steeds veel tijd om experimenten in gang te zetten. Dit is een grote rem op de creativiteit den praktische resultaten van dit soort onderzoek komen er maar mondjesmaat.   De cellen zijn in staat micro-organismen uit suiker allerlei producten te laten vervaardigen, denk aan medicijnen, chemicaliën, een brandstof. In de praktijk zijn de opbrengsten echter laag en kunnen synthetisch biologen maar een zeer beperkte groep chemicaliën als uitgangsmateriaal gebruiken. Ook kunnen de onderzoekers niet maken wat ze willen: alleen dingen die hetzij van nature voorkomen, hetzij hier direct van afgeleid zijn.

Bacteriën kunnen echter niet andere materialen dan suiker, cellulose en agar gebruiken of halfgeleiders vervaardigen. Als het mogelijk wordt kunstmatige cellen te maken, zou je in principe totaal nieuwe materialen, denk aan zand, metaal of plastic, als uitgangsmateriaal kunnen gebruiken en ingewikkelde stoffen kunnen fabriceren. DARPA wil  een veel groter deel van het periodieke systeem, denk aan exotische atoomsoorten als germanium of selenium, binnen bereik brengen. Zo zouden bacteriën elektronica of halfgeleiders kunnen produceren. DARPA ziet zichzelf naar eigen zeggen als de geest in de fles die het onmogelijke onvermijdelijk maakt.

Boude claims, maar ditzelfde DARPA heeft de TCP/IP protocollen ontwikkeld die de ruggengraat vormen van het moderne internet. Sorry, Al Gore. Verdere details worden niet door DARPA bekend gemaakt.

Militair onderzoek is in tegenstelling tot academisch onderzoek niet openbaar. Dat betekent dat de Amerikaanse overheid zo kennis kan ontwikkelen die alleen een selecte groep Amerikaanse bedrijven kan inzetten. Vermoedelijk wil de Amerikaanse overheid op deze manier de Chinese en Europese concurrentie de loef afsteken en een leidende mogendheid op het gebied van materiaalfabricage blijven.  Waarom past de Nederlandse overheid niet dezelfde truc toe? Defensieonderzoek is immers niet gebonden aan internationale verdragen.

Bron:
MIT Technology Review