Schrijven voor een publiek – 6 tips

14 reacties / Filosofie / Door / 21 november 2011

Het is een mooie zonnige zondagmiddag als ik in een overvolle bibliotheek aan dit artikel begin te schrijven. Mij wacht een moeilijke taak, want het doel van dit artikel is het geven van een aantal tips om voor een publiek te schrijven. En daarbij is het handig als ik zelf deze tips ook meteen succesvol toepas.

Woensdagmiddag 19 oktober 2011 in een zaaltje in de Universiteitsbibliotheek Utrecht ontmoeten twee vooraanstaande sprekers elkaar. Ad van Liempt, bedenker van televisieprogramma ‘Andere tijden’ en lector Onderzoeksjournalistiek aan de Hogeschool Utrecht, opent de middag met een lezing waarbij de belangrijkste boodschap is dat het publiek altijd centraal moet staan bij het schrijven van een stuk. Hierna mag Frits van Oostrom, universiteitshoogleraar aan de Universiteit Utrecht en voormalig president van de KNAW, reflecteren op hetgeen door van Liempt is gezegd.

Schrijven om gelezen te worden
Volgens van Liempt leefde een aantal jaren geleden het idee dat populistische artikelen tegenover wetenschappelijke artikelen stonden. Een wetenschappelijk artikel moest vooral deftig geschreven zijn om te laten zien dat de schrijver belezen was. Tegenwoordig verandert deze trend; het verschil tussen populistisch en wetenschappelijk schrijven wordt mede door een aantal prachtig geschreven dissertaties steeds kleiner. Van Liempt vindt dit een goede verschuiving omdat het goed is rekening te houden met de interesse en het bevattingsvermogen van de lezer. We schrijven toch om gelezen te worden?

Zes tips
Om beter leesbaar te schrijven, geeft van Liempt een aantal duidelijke tips:

  1. Het schrijven in de lijdende vorm is volksziekte nummer één. Het is veel aantrekkelijker om zinnen in de actieve vorm te schrijven, zoals ook te lezen is op taaladvies.net: “Het gebruik van de lijdende vorm wordt algemeen beschouwd als vaag, saai, droog, zakelijk en onpersoonlijk, en is kenmerkend voor ambtelijk en wetenschappelijk taalgebruik. Om de leesbaarheid en levendigheid van teksten te bevorderen bevelen verschillende auteurs daarom aan de lijdende vorm alleen te gebruiken als dat beslist nodig is.” De kern van een zin staat door het gebruik van de lijdende vorm helemaal aan het eind van een zin, wat het lezen soms onnodig langdradig maakt.
  2. Schrijven in tegenwoordige tijd is een pré. Het verhaal wordt dan spannender doordat de lezer er meer bij betrokken wordt.
  3. Hoe verleidelijk het soms ook is; probeer deftigheid te vermijden. Spreektaal is hierbij een goede raadgever. Zo hoor je zelden iemand ‘derhalve’ zeggen en gebruiken we in plaats van het woordje ‘echter’ de veel informelere ‘maar’. Het gebruik van ‘men’ duidt op denkluiheid omdat het anoniem is (je weet niet meer wie het gedaan heeft) en is dus weinig informatief.
  4. Citaten kunnen een zegen zijn, mits ze niet te lang zijn. De essentie van een citaat kan vaak kort worden weergegeven, wat het grote voordeel heeft dat de schrijver de regie van de tekst niet te lang uit handen geeft. Bovendien zijn lange citaten vaak storend voor de lezer.
  5. Probeer zo beeldend mogelijk te schrijven. Dit is met name van belang in het begin van een stuk, omdat daar een strijd wordt gestreden om de aandacht van een lezer. Dit zou kunnen door te openen met een onlogische situatie, maar vergeet niet dat hier eigenlijk ook de essentie van het stuk al in naar voren moet komen.
  6. En als laatst natuurlijk de tip: hou het publiek voor ogen. Kies je eigen publiek en ‘zet deze om’ in een voor jou bekend persoon. Bedenk je bijvoorbeeld dat je dit artikel voor je schoonmoeder moet schrijven.

Schrijven wat je kwijt wilt
Na de oratie van van Liempt is het aan van Oostrom om er een reactie op te geven. Een van de eerste dingen die van Oostrom doet, is het benadrukken dat van Liempt vooral praat over geschiedwetenschap. Maar er zijn veel meer wetenschappen, die exacter zijn en publiceren binnen een kring van specialisme. Hierbij gaat het om kenners die bediend moeten worden om het vakgebied vooruit te krijgen en staat helderheid van de tekst dus centraal. Niet per se dat het ook boeiend moet zijn. Veel wetenschappers schrijven dan ook vanuit wat zij kwijt willen en niet vanuit wat de lezer wil lezen. Zou helderheid niet centraal staan, dan zou de tekst misschien niet publiceerbaar zijn.
Overigens is van Oostrom het wel voor een deel eens met van Liempt. Het is voor wetenschappers een uitdaging om hun ingewikkelde bevindingen op een makkelijke manier (waarbij ze de lezer serieus nemen) over te brengen. Van Oostrom vat dit samen in een citaat (bron is mij ontschoten): “Easy reading is damned hard writing!”

Zelf heb ik veel moeite met Van Liempt’s tips. Ik ben redelijk fan van de lijdende vorm en maak ook veelvuldig gebruik van de vage aanduiding ‘men’. Gezien mijn schrijfstijl zou ik gek worden als ik mijn eigen stukken moest redigeren. Mochten er grote fouten in deze tekst zitten, dan hoor ik dat natuurlijk graag!

 

De volledige lezing (duur: ongeveer een uur) is hier terug te zien: http://www.sg.uu.nl/2011/10/19/journalistiek-schrijven-voor-een-publiek/

Een NOAA-onderzoeksteam verzamelt een monsteramoebe. Bron: NOAA

Bizarre levensvorm ontdekt in de Marianentrog

1 reactie / Wereld, Wetenschap / Door / 24 oktober 2011

Een zomerse onderzoeksexpeditie, georganiseerd door wetenschappers van het Scripps Institute of Oceanology leidde toe de ontdekking van monsterachtig grote amoebes op een van de diepste plekken op aarde.

Een NOAA-onderzoeksteam verzamelt een monsteramoebe. Bron: NOAA
Een NOAA-onderzoeksteam verzamelt een monsteramoebe. Bron: NOAA

Cel zo groot als een klein zoogdier
De groep waartoe de reuzenamoebes behoren, de xenophyoforen, die weer tot de foraminiferen behoren, is al langer bekend. Ze komen onder andere in de Atlantische Oceaan voor, waar de grootst bekende soort, tot 20 cm doorsnede, bekend staat als levende strandbal. Individuele cellen kunnen een doorsnede hebben van meer dan tien centimeter. Ter vergelijking: als onze lichaamscellen zo groot waren, zou een mens ongeveer vijfduizend kilometer lang zijn.

Uiteraard zijn deze cellen veel complexer dan normale cellen: ze beschikken bijvoorbeeld over vele celkernen en een groot aantal organellen (celorgaantjes). Ze kruipen tergend langzaam voort over de oceaanbodem en verzamelen tijdens hun tocht detritus: organisch afval dat van de oppervlakte omlaag dwarrelt. Deze unieke en bizarre wezens vormen een onlosmakelijk deel van het voedselweb in de diepzee. Overal waar veel forams voorkomen, is er vier tot vijf keer zoveel bodemleven als op andere plaatsen.

Marianentrog: diepste plaats op aarde
De reuzenamoeben werden aangetroffen in de Marianentrog, met meer dan 10 km diepte de diepste plaats op aarde. De abyssale vlakte, de oceaanbodem voorbij de continentale plaat, is ongeveer een kilometer of drie tot zes diep. Oceanische troggen zoals de Marianentrog, enkele duizenden kilometers ten oosten van de Filippijnen, zijn zo diep omdat de ene aardplaat onder de andere schuift. Op tien kilometer diepte is de druk met duizend atmosfeer extreem hoog. Vanzelfsprekend is het er aardedonker en zit er nauwelijks zuurstof in het water. Alle levensprocessen op deze diepte verlopen extreem traag. De temperatuur, 1 tot 2,5 graden Celsius, ligt vlak boven het vriespunt.

Bizarre eigenschappen
Xenophyoporen zijn een van de weinige geslachten die exclusief in de diepzee leven. De reusachtige eencelligen hopen grote hoeveelheden kwik, uranium en lood op en zijn dus bestand tegen hoge doses zware metalen. Dit maakt ze heel interessant voor allerlei biochemisch onderzoek: de cellen concentreren zware metalen, waardoor ze gebruikt kunnen worden als biologische mijnwerkers. De enorme cellen zijn gastheer voor diverse een- en meercellige symbionten. De onderzoekers denken daarom met deze vondst een heel nieuwe biotoop voor diepzeeleven ontdekt te hebben.

Lees ook:
Intelligent eencellig leven mogelijk?

Bron:
Researchers Identify Mysterious Life Forms in the Extreme Deep Sea, Scripps Institute of Oceanography (2011)

Video: ontwikkeling van godsdienst de afgelopen vijfduizend jaar

13 reacties / Ideeën en techniek, Mensheid, Wereld / Door / 23 oktober 2011

Godsdienst: steeds meer in het nieuws de afgelopen tijd. Wat was de oudste godsdienst en hoe verspreidden godsdiensten zich? Check deze video.

In de video komen vijf godsdiensten aan de orde: hindoeïsme, boeddhisme, jodendom, christendom en islam. Bepaalde godsdiensten verspreiden zich voornamelijk door oorlogen, andere (boeddhisme en hindoeïsme) door het sturen van misionarissen. Er zijn ook godsdiensten, zoals het christendom, die een middenpositie innemen.

Zal de hele wereld atheïstisch worden of zal godsdienst altijd blijven bestaan?

De wereld was nog nooit zo vredig als nu.

Wereld was nog nooit zo vredig als nu

14 reacties / Filosofie, Misvattingen / Door / 23 oktober 2011

Zo goed was de goede oude tijd niet. Onze beeldbuizen en (steeds meer) beeldschermen worden beheerst door bloederige beelden. Schijn bedriegt echter, wijzen statistieken uit. Nog nooit eerder in de geschiedenis van de mensheid zijn er zo weinig mensen omgekomen als gevolg van moord of wapengeweld.

De wereld was nog nooit zo vredig als nu.
De wereld was nog nooit zo vredig als nu.

Geweld beheerst het nieuws
Op het eerste gezicht lijkt deze bewering onzin. Duizenden mensen zijn gedood in bloedige conflicten in Afrika, Zuid-Thailand, Afghanistan, Pakistan en overige. Terroristen zijn druk doende om bomaanslagen en ontvoeringen te plannen. De wereldzeeën worden geteisterd door Somalische, Maleise en West-Afrikaanse piraten. Anders Breivik slachtte 69 jongeren af in juli 2011. In Mexico zaaien bendeoorlogen dood en verderf, met tot nu al tienduizenden dodelijke slachtoffers. Denk ook aan het recente geweld in Libië en dat in Jemen en Syrië.

Toch is dit de vreedzaamste tijd in de menselijke geschiedenis, aldus drie nieuwe boeken. Volgens statistieken is er nog nooit zo weinig gemoord, mishandeld, gediscrimineerd, verkracht of in oorlogen afgeslacht. In één boek, “The Better Angels of Our Nature: Why Violence Has Declined”, geschreven door Harvard-psycholoog Stephen Pinker, schrijft hij: “de afname van geweld zou wel eens de belangrijkste en de minst opgemerkte ontwikkeling in de geschiedenis van onze soort kunnen zijn.”

Vreedzaamste eeuw sinds ontstaan mens
Dit gaat in tegen het gevoel, dat ook in de massamedia wordt gedeeld, dat het met oorlog en misdaad van kwaad naar erger gaat. Pinker baseerde zich niet op bloederige krantenberichten, maar op politiestatistieken, grafstenen op kerkhoven, menselijke overblijfselen en historische documenten van over de hele wereld. Gedurende de geschiedenis van de menselijke soort is er al duizenden jaren een trend naar minder geweld.

De reden volgens hem: we zijn nu beter opgeleid en in veel opzichten slimmer dan vroeger (althans: in het maken van IQ-tests, die vrij nauw samenhangen met succes bij het uitvoeren van kennisintensieve taken). Voorbeelden die hij noemt:

– het aantal mensen dat tijdens oorlogen wordt gedood – per 100.000 mensen – is met factor duizend gedaald in de loop der millennia. Voordat er georganiseerde staten bestonden, stierven er gemiddeld vijfhonderd van elke honderdduizend mensen op het slagveld. De Atheense filosoof Socrates nam bijvoorbeeld, als Atheense burger, geregeld deel aan de vele gewapende schermutselingen tussen Athene en de andere Griekse stadsstaten. Grieken slaan elkaar nu hooguit bij voetbalwedstrijden de hersens in. In het Frankrijk van de negentiende eeuw stierven er 70 op de 100.000 Fransen bij oorlogen. In de twintigste eeuw, met twee bloederige oorlogen waar Frankrijk aan deelnam, waren dat er zestig. Anno 2011 zijn dat er drietiende per honderdduizend inwoners.

– het aantal doden door genocide was in 1942, toen Hitlers gaskamers op volle toeren draaiden, 1400 maal hoger dan in 2008.

– Er waren minder dan twintig democratieën in 1946. Nu zijn dat er rond de honderd, als het in Libië, Egypte en Tunesië goed af blijft lopen. Het aantal door een dictatoriaal regime geregeerde landen is ondertussen afgenomen van 90 (in 1976) tot rond de 25 nu.

Radbraken, een uiterst pijnlijke martelmethode. Dit was geliefd volksvermaak in de middeleeuwen.
Radbraken, een uiterst pijnlijke martelmethode. Dit was geliefd volksvermaak in de middeleeuwen.

Geweld is voor zwakbegaafden
Volgens Pinker is een belagrijke reden voor de daling in geweldscijfers dat we nu slimmer zijn. Het bekende Flynn effect noodzaakt IQ-test ontwikkelaars er toe om hun testen elke paar jaar te kalibreren. Een tiener met een IQ van 100 nu zou op een test van 1950 118 scoren en op een test van 1900 130, twee punten onder de Mensa-norm van 132. met andere woorden: een gemiddeld kind anno nu zou hoogbegaafd zijn rond de eeuwwisseling. Deze toename in intelligentie betekent een vriendelijker en zachtere wereld, aldus Pinker.

De reden volgens Pinker: als we slimmer zijn bedenken we andere en betere oplossingen dan geweld om problemen op te lossen. Het menselijk leven is kostbaarder geworden. Waar het kanonnenvoer van begin 20e eeuw massaal in grote gezinnen werd geboren en de ouders ook weinig kostte (en in veel gevallen zelfs geld opleverde door kinderarbeid), wordt er nu in de weinige nakomelingen een kapitaal aan scholing en opvoeding uitgegeven. Geweld wordt daarmee een steeds dommer instrument om je doel te bereiken.

21e eeuw honderd keer minder moorddadig dan de late Middeleeuwen
In Europese landen is het aantal slachtoffers van moord met factor honderd gedaald. In de veertiende en vijftiende eeuw kwam één op de duizend mensen door een moord om het leven. Dat is nu één op de honderdduizend. In Nederland was het aantal moorden in 2010 honderdzeventig. In de Middeleeuwen zouden dat er voor dezelfde bevolking zo’n zestienduizend zijn.

In de VS worden er nu zes keer zo weinig mannen door hun vrouw vermoord als in 1976 (1,2 per 100 000). Mannen zijn minder snel beschaafd geworden: van 1,4 is dit gedaald naar 0,8.

Het aantal verkrachtingen in de VS is nu tachtig procent lager dan in 1976. Dit kan uiteraard ook te maken hebben met de verouderende bevolking. Er wordt anno nu niet meer gelynched, in de dagen van het Wilde Westen gebeurde dit 150 keer per jaar. Homo’s en zwarten worden nu minder gediscrimineerd, er worden minder doodstraffen opgelegd en ook het afranselen en mishandelen van kinderen is afgenomen. In het Oude Testament zijn er volgens zijn schatting rond de 1,2 miljoen mensen gedood. In het dagelijks leven in de Middeleeuwen waren bloederige lijfstraffen de dagelijkse praktijk en ook sprookjesverhalen uit die tijd waren zeer gruwelijk. Kortom: de geestelijke wereld waarin de mensen in die tijd leefden, was zeer gewelddadig, waardoor geweld ook als normaal werd gezien.

En daardoor ook meer voorkwam.

Lees ook:
Eeuwige vrede, kan het?

Khan Academy is een gratis online videoschool en heeft al duizenden leerlingen met wiskundeproblemen geholpen.

Khan Academy oplossing voor meeste wiskundeproblemen

1 reactie / Ideeën en techniek, Mensheid, Nederland / Door / 23 oktober 2011

Ik zat zelf altijd met problemen met wiskunde; ik snapte iets niet en had niemand die het me fatsoenlijk kon uitleggen. Soms kreeg ik wel uitleg maar snapte het na een aantal keer nog steeds niet en durfde dan niet nogmaals om uitleg te vragen aan de leraar terwijl ik het nog niet goed (genoeg) begreep. Als ik dan thuis aan mijn huiswerk zat, snapte ik weer eens totaal niet wat ik moest doen. Herkenbaar? Gelukkig is er een oplossing.

Khan Academy hielp me bij mijn wiskundeproblemen

Khan Academy is een gratis online videoschool en heeft al duizenden leerlingen met wiskundeproblemen geholpen.
Khan Academy is een gratis online videoschool en heeft al duizenden leerlingen met wiskundeproblemen geholpen.

Germen, medeoprichter van Visionair.nl, stuurde me deze weblink:

www.khanacademy.org

Op deze gratis toegankelijke website staan oefeningen voor onder andere wiskunde in alle soorten en maten, van optellen en aftrekken tot wiskunde op universitair niveau. Bij deze oefeningen horen per onderwerp ook video’s, waarin lastige wiskundige dingen op zo’n manier worden uitgelegd dat het kwartje vaak snel(ler) valt!

Alles is opgedeeld in een netwerk van losse stukjes, dus je kunt precies dat stukje opzoeken waar jij nog moeite mee hebt en daar de video bij bekijken en de oefeningen bij maken. Als je een account aanmaakt, wordt zelfs bijgehouden welke video’s je hebt bekeken. welke oefeningen je hebt gemaakt en wat je score daarbij was.

Het enige wat eventueel een minpuntje zóu kunnen zijn, is dat de man die deze site heeft opgericht Amerikaans is, dus alle oefeningen en video’s zijn in het Engels.

Voor mij (5VWO niveau) was dit echt geen probleem, maar misschien zouden de wiskundige termen in het Engels voor iemand anders wel problemen kunnen opleveren.

Als voorbeeld, de video van de kettingregel:

Ik vind dit echt een ideale site, en een geweldig initiatief. Het heeft mij zeker al geholpen op een aantal onderdelen, en ik vind het jammer dat het niet wat bekender is, want het kan vast vele anderen ook helpen.

Video-onderwijs als de Khan Academy zou wiskunde voor heel veel leerlingen struikelvak-af maken
Als dit meer gebruikt zou worden, of geïntegreerd zou worden in het studie/scholensysteem, zou dit veel kunnen betekenen voor de toekomst van het lesgeven. Zo zouden er minder verplichte lesuren op school kunnen komen, en meer zou vanuit huis gedaan kunnen worden.

Omdat je zelf de tijdstippen kunt bepalen, zou dit waarschijnlijk efficiënter en sneller gaan = nog meer tijdsbesparing.

In mijn omgeving kende echt niemand, niet één persoon deze site. Als dit een onderdeel van de lesstof zou worden, denk ik dat dit een stap vooruit zal zijn. Tenslotte ligt de toekomst gedeeltelijk in het Internet, dus zelfstudie via een website past mooi in dat plaatje.

Lees ook:
Khan Academy veroorzaakt onderwijsrevolutie
Thuisonderwijs: goed idee

Video: Microsoft ontwikkelt prototype holodeck

1 reactie / Ideeën en techniek / Door / 22 oktober 2011

Toegegeven: je kan er niet in rondwandelen zoals in het holodeck van Star Trek, het heeft meer weg van een la. Toch is deze toepassing adembenemend en laat het zien dat er uitgebreide mogelijkheden zijn de virtuele en reële wereld in elkaar over te laten vloeien. Kijk hoe de gebruikers van dit prototype met virtuele objecten spelen alsof ze echt zijn. Het geheim: een halfdoorlatende spiegel. Zie video. Lees ook de vele mogelijke toepassingen.

Het apparaat scant de bewegingen van je hand en andere voorwerpen en brengt ze in de virtuele wereld in. De objecten in deze wereld wordt vervolgens weer geprojecteerd op het scherm zodat het lijkt alsof ze werkelijk bewogen worden.
De mogelijkheden hiervan zijn letterlijk eindeloos. Zo kan je bewerkingen op nanoschaal uitvoeren. Voor scholen is dit ideaal, want hiermee kunnen ze leerlingen en studenten virtuele experimenten uit laten voeren met bijvoorbeeld chemicaliën of radioactieve stoffen. Dit maakt ook telewerken in productieomgevingen veel gemakkelijker.

Ook voor amusement is dit ideaal.

Chemici kunnen nu letterlijk virtueel atoom voor atoom vastpakken en aan elkaar plakken. Dit geldt uiteraard ook voor deeltjesonderzoek.

Lees ook:
De toekomst van de bioscoop
De toekomst van vakantie
Wereld wordt meer dan werkelijk

Bron:
Microsoft Blog

Rente nader bekeken

15 reacties / Ideeën en techniek, Misvattingen, Nederland / Door / 30 november 2011

In onderstaande twee video`s legt Margit Kennedy uit hoe rente werkt. Het begint in het IJslands maar gaat snel over in het Engels. Het blijkt dat 80% van de bevolking netto over het leven veel meer rente betalen dan dat ze er voordeel van ondervinden. 10% van de bevolking betaald ongeveer evenveel dan ze ontvangen en er is een kleine 10% die flink verdienen aan dit systeem. In totaal is het effect van rente dat geld zich continue concentreert bij de mensen die het meeste geld hebben. En moet worden opgehoest door het armste deel die geld moeten lenen om in leven te blijven. Een belasting voor de armen en een bonus voor de rijksten onder ons. Rente zorgt zo continue voor een sterkere scheiding tussen arm en rijk.  Deel 1 en deel 2

Een interessant publicatie dat hier ook op ingaat is Arm door geld, van Strohalm een stichting die onderzoek doet naar aanvullende en alternatieve economische systemen. Wat vooral boeiend is aan zowel de publicatie als de video`s is om te zien hoeveel de rentelasten zijn in een bepaald systeem. Dit omdat de supermarkt ook rente betaald aan de bank en die rente dus in de producten wordt doorberekend. Zo betalen velen van ons dus een enorme hoeveelheid aan indirecte rente. Daarbij is het ook zo dat rente over leningen zoveel geld kost dat het slimme investeringen die zich pas over wat langere tijd terugverdienen vaak tegenhouden.

Voor mensen die meer willen weten over de toekomst van onze economie bekijk de eerder verschenen artikelen daarover. (deel 1 & deel 2)

Meer informatie:
Interest and Inflation Free Money by Margrit Kennedy

Het holodeck is nu nog science fiction, maar niet voor lang meer.

De toekomst van: de bioscoop

4 reacties / Ideeën en techniek, Visionair leven, Visionaire vragen, Wetenschap / Door / 22 oktober 2011

Je zit in je stoel en dan wordt het donker. De wereld om je heen verdwijnt. Je wordt opgezogen door de immense filmbeelden op het witte doek en voor de komende anderhalf uur ben je in een andere wereld. Het is alsof je buiten je lichaam treedt.Een ding is zeker: dit is nog maar het begin…

Ultieme doel: zo realistisch mogelijke beleving
Al eeuwen proberen mensen om een voorstelling zo levensecht mogelijk te maken. In de achttiende eeuw waren er windmachines op het theater en ook andere mechanische hulpmiddelen rukten steeds verder op. Vandaar de bekende uitdrukking ‘deus ex machina’, ‘god uit de machine’ voor een onverwachte ontwikkeling, waar in die tijd vaak een apparaat voor werd gebruikt. Met de komst van de filmprojector en geluidselektronica bereikte de bioscoop het voorlopige hoogtepunt. De verbeteringen de afgelopen negentig jaar waren slechts marginaal. 3D-effecten dan uitgezonderd.

Het holodeck is nu nog science fiction, maar niet voor lang meer.
Het holodeck is nu nog science fiction, maar niet voor lang meer.

Uiteraard willen we meer. We willen ook fysiek aanwezig zijn in het oerwoud, het Californische strandfeest of in het romantische (of griezelige) kasteel. We willen een holodeck zoals in de Star Trek franchise voorkomt. Tot de millenniumwisseling leek dit science fiction, maar de laatste jaren zijn er een aantal interessante technische ontwikkelingen die ons steeds meer van passieve toeschouwer, actieve deelnemer maken. Kortom: de grenzen tussen spel en voorstelling zijn aan het vervagen. Kijkers worden deelnemers. De videokwaliteit van veel spellen begint al die van films te benaderen.

De filmindustrie zoals we die kennen verdwijnt steeds meer. De omzet van videogames is hoger dan die van bioscoopfilms en dat is niet voor niets. Wie wil anderhalf uur met een stijve nek verschaalde popcorn eten als je als alternatief met je vrienden levensechte draken kan bevechten, een fantasierijk bezoeken waarin magie net zo normaal is als elektriciteit hier of een maffiaoorlog uitvechten in een achterbuurt?

Virtual reality overlay
De echte wereld wordt steeds meer in een Matrix-achtige fantasiewereld veranderd door middel van augmented reality of zelfs een complete overlay. De stad waar je woont verandert zo in een apocalyptisch oord vol zombies of bevat aanwijzingen die je moeten helpen een spionagezaak op te lossen. Voorbeelden: Parallel Kingdom of Flying Fairy. Op dit moment is de interface niet echt indrukwekkend, maar dat verandert als je eenmaal een virtual reality bril op hebt. Deze zullen in de toekomst veel compacter en algemener zijn dan nu.

Je leven doorbrengen in een virtuele wereld
Ook zullen steeds meer delen van de reële wereld in een spelachtige omgeving worden gepresenteerd. Game junkies hoeven zo niet meer zonder hun permanente fix. Vrienden in de reële en virtuele wereld kunnen straks via sociale netwerken precies zien waar je bent en waar je je mee bezig houdt. Wat de filosofische vraag met zich meebrengt: kunnen mensen zich nog losmaken uit de virtuele wereld, en wordt de virtuele wereld niet zo aantrekkelijk dat alle drang om de reële wereld te verbeteren (of een gevaarlijke reis naar andere planeten te maken) verdwijnt?

Creëren van virtuele werelden wordt biljoenenindustrie
Om een aantrekkelijke virtuele wereld te scheppen zal er nog veel meer ontwikkelontspanning moeten worden verricht dan nu. Miljoenen van de slimste mensen zullen hier een dagtaak aan hebben – totdat kunstmatige intelligenties dit proces over kunnen nemen.

Ook adverteerders zullen proberen in deze wereld binnen te dringen. Dat is logisch. Reclame draait om aandacht en als je klanten zich het grootste deel van de tijd bezig houden met een game, is het uiteraard slim om ze daar proberen te bereiken. Verschillende games bieden al in-game advertising. Bedrijven ontwikkelen nu ook al steeds meer simpele games om klanten te lokken.

Vragen waarvan we vroeger dachten dat ze tot het domein van de esoterie of science fiction hoorden: wat is echt en wat is virtueel, worden nu snel actueel.

Lees ook:
De toekomst van vakantie

Bron (onder meer):
Sensory Futures, Experiential Entertainment

De Sberbank, de grootste bank van Oost-Europa, is in feite een front van de Russische overheid.

Oostenrijkse banken op omvallen; Rusland slaat toe

1 reactie / Europa, Geopolitiek / Door / 22 oktober 2011

Oostenrijkse banken verleenden jarenlang goedkope hypotheken aan Oosteuropese huizenbezitters. Door de koersstijgingen komen deze nu zwaar in de problemen; de banken wankelen. Gefundenes Fressen voor de Russen, die zo weer veel invloed krijgen in Oost-Europa.

Wende levert veel voordeel op voor Oostenrijk
Gedurende vele decennia vervulde Oostenrijk de weinig benijdenswaardige rol van kapitalistische voorpost achter het IJzeren Gordijn. Het land, zeker het dichtstbevolkte gedeelte rond Wenen, wordt voor het grootste deel omringd door landen die onder communistisch bestuur stonden: Tsjechië en Slowakije (in die tijd nog één land), Hongarije en (toen nog) Joegoslavië. Als je als toerist naar, zeg, Hongarije wilde, moest je urenlang wachten op een immens grote parkeerplaats terwijl je visum door norse Hongaarse grenswachten werd gecontroleerd en je auto van binnen en buiten uit werd gekamd. Uiteraard ondergingen vrachtwagenchauffeurs, TIR-deelnemers uitgezonderd, een nog strengere controle.
Deze ligging werd na de Wende een voordeel en al helemaal, toen Oostenrijk lid werd van de eurozone. Het IJzeren Gordijn verdween en Wenen werd weer zoals vanouds het economische centrum van de regio.

De Sberbank, de grootste bank van Oost-Europa, is in feite een front van de Russische overheid.
De Sberbank, de grootste bank van Oost-Europa, is in feite een front van de Russische overheid.

Hypotheek met lage rente in Zwitserse franken blijkt een dure vergissing
Oostenrijkse banken konden met weinig moeite grote hypotheken slijten aan Hongaarse, Tsjechische en Slowaakse huizenbezitters. Vooral hypotheken in Zwitserse franken waren populair. Door het zeer strenge monetaire beleid van deze steenrijke Alpenstaat is de rente en inflatie daar laag. Geen wonder dus dat meer dan de helft van alle hypotheken in Polen, Hongarije, Roemenië en Kroatië niet in de lokale munt, maar in euro of Zwitserse frank is afgesloten[1].

Dat hieraan ook minder prettige kanten zaten bleek in 2008 tot 2010. De Oosteuropese economie raakte oververhit en prijsde zichzelf uit de markt. Investeerders haalden hun kapitaal in paniek terug. Onder meer de Hongaarse forint kelderde als een baksteen. De Polen en de Hongaren hadden nu een groot probleem, want hun “goedkope” hypotheek in Zwitserse franken was nu plotseling veel duurder geworden. geworden. De Hongaarse regering, met de rug tegen de muur, moest daarom wel de schulden voor een belangrijk deel laten afschrijven door een moratorium op gedwongen verkoop te zetten[2]. De Oostenrijkse banken hadden weinig andere keus dan hiermee akkoord te gaan, maar dit verlies moesten ze uit eigen zak betalen. En omdat een groot deel van het kapitaal van de banken in Hongaarse hypotheken zat, staan deze bijna op omvallen.
In de andere Oosteuropese landen, waar de banken hun “briljante” zakenmodel ook uit hadden gerold, spelen vergelijkbare problemen.

Russen grijpen hun kans
Rusland is in de meeste Oosteuropese landen (m.u.v. Servië en Bulgarije)  weinig populair. De Russen worden gezien als bezetters. De gevoelens ten opzichte van Rusland lijken m.a.w. sterk op wat veel oudere Nederlanders ten opzichte van Duitsland voelen. Russische pogingen om een voet aan de grind te krijgen hadden dan ook weinig succes.

Een uitgelezen kans voor grote oosterbuur Rusland, die door de olie-export zwemt in het geld. De Russische centrale bank (lees: het Kremlin)  is voor meer dan de helft eigenaar van twee Russische banken: VTB en Sberbank, die ook de twee grootste banken in Oost-Europa zijn. Deze proberen nu geruisloos de Oostenrijkse banken over te nemen en hiermee enorme financiële invloed in Oost-Europa te krijgen. De wankelende positie van Oostenrijkse banken als Erste Bank en Adria Bank maakt ze rijp voor overname tegen een zacht prijsje.
Per saldo hoeft dit niet eens zo slecht uit te pakken. Een grotere Russische betrokkenheid in Oost-Europa brengt de economische integratie van Rusland en de EU dichterbij. Hiermee zouden de EU en Rusland samen de sterkste handelsregio ter wereld vormen.

Bronnen
1. Europe’s Next Problem: Swiss Franc Denominated Mortgages, Seeking Alpha (2010)
2. Foreclosure Moratorium Slows Home Price Declines in Hungary, WSJ.com (2010)
3. Austria Facing Banking Collapse: Is This Another 1931 Credit-Anstalt Financial Crisis?
4. Russian banks target Eastern Europe, Financial Times (2011)