banen

Het Robot Restaurant in Harbin, China, wordt geheel gerund door robots. Bron: Robot Restaurant

Welke tien banen worden het eerst overgenomen door robots?

ZDnet stelde deze lijst van tien beroepen samen,die op korte termijn (binnen enkele jaren na het schrijven van dit artikel in 2016) ten offer zullen vallen aan robots.

1. Lopende-band arbeider.
Al tientallen jaren worden steeds meer fabriekswerkzaamheden door robots uitgevoerd, die daarvoor het exclusieve domein van mensen waren. De laatste jaren komt dit proces in een stroomversnelling. Vooral werk aan de lopende band komt in aanmerking. Robots als Baxter kunnen eenvoudige werkzaamheden al overnemen en snel overschakelen naar een nieuwe job. Baxter en zijn soortgenoten vereisen wel intensieve menselijke supervisie. Er komen dus ook nieuwe banen bij als robotopzichter en robotdirigent.

2. Meteropnemers. 
Veel mensen werken als inspecteur van werkplekken of machines en controleren het verloop van de werkzaamheden. Denk bijvoorbeeld aan de meteropnemer. Nieuwe vorderingen op het gebied van het Internet der Dingen (IoT) kunnen dit werk overbodig maken. Als opvolger van de webcam uit de begindagen van internet kan je dan bijvoorbeeld denken aan goedkope sensoren, die worden aangestuurd door een centrale server via een satellietverbinding of de cloud. Er zal voorlopig wel werk blijven voor veldtechnici, die de storingen ook echt gaan verhelpen.

3. Callcentermedewerker. 
Getuige het bel-me-niet register, vormen callcenters een bloeiende bedrijfstak. Maar ook calcentermedewerkers voelen de komst van de robots steeds meer in hun nek. Steeds meer bedrijven gebruiken spraakherkenning om klanten door te sturen naar de juiste informatie. Er is gewoonlijk nog steeds de mogelijkheid om verbonden te worden met een persoon van vlees en bloed, maar zelfs die kan in de komende jaren verdwijnen, denkt deskundige Dolinsky.

Ook worden producten steeds ‘slimmer’, gebruiksvriendelijker en minder onderhoudsgevoelig. Sensoren helpen bij het onderhoud en voorkomen veel problemen.

4. Sorteerder.
Sorteren vergt een ervaren oog en sorteerders werken gewoonlijk in een fabriek, waar ze beschadigde of gebrekkige producten van een lopende band plukken. Geautomatiseerde inspectietechnologie doet het steeds beter en overtreft mensen al in veel gevallen. Gespecialiseerde visuele sorteersystemen kostten vroeger tienduizenden euro’s. Nu is de kostprijs rond de duizend euro. Ze zijn snel, efficiënt en erg accuraat.

5. Datatypist.
De hoeveelheid ingezamelde data explodeert. Gegevens worden steeds belangrijker voor zo ongeveer elke tak van industrie. Machines kunnen data sneller en nauwkeuriger invoeren dan mensen, waardoor datatypisten in hoog tempo overbodig worden. Er moeten nog steeds veel data – voornamelijk uit het verleden – worden gedigitaliseerd, maar op langere termijn zijn er steeds minder datatypisten nodig.

Het Robot Restaurant in Harbin, China, wordt geheel gerund door robots. Bron: Robot Restaurant
Het Robot Restaurant in Harbin, China, wordt geheel gerund door robots. Bron: Robot Restaurant

 

6. Verzekerings-acceptant
Als je een polis aanvraagt via een website of verzekeringsadviseur, wordt je polisaanvraag beoordeeld door een acceptant. Deze berekent of de premie die je binnenbrengt, het risico dat er tegenover staat waard is.
Dit werk wordt waarschijnlijk geautomatiseerd, omdat het aanvragen van verzekeringen kan worden gestandaardiseerd en de meeste verzekeraars regels hebben waarmee ze vaststellen of je in aanmerking komt. Machine learning helpt computersystemen deze regels te leren kennen en ze toe te passen op de verzekeringsaanvragen die ze binnenkrijgen.

7. Belastingadviseur
Voor de meeste mensen is belastingaangifte vrij standaard. Dit zou heel goed door een programma of website overgenomen kunnen worden. De belastingplichtige moet dan een aantal vragen beantwoorden en het programma berekent dan hoe de belastingaangifte het beste ingevuld kan worden. Dit gebeurt al geregeld. Bij ingewikkelder belastingvraagstukken blijft de hulp van een ervaren belastingadviseur nodig.

8. Verkoper
Complexe, gespecialiseerde producten en dure, weinig gekochte artikelen zullen voorlopig nog door menselijke verkopers verkocht worden, maar standaardproducten worden steeds meer online verkocht. Verkopers zijn dan niet meer nodig. Dus als je standaardproducten verkoopt, kan je je maar beter voorbereiden op een zoektocht naar een andere baan.

9. Tolk en vertaler
Beeld- en spraakherkeningssoftware zoals Google’s Word Lens kunnen woorden van borden en tekst direct vertalen. Er zijn al heel veel vertaal-apps die zinnen tekst vertalen in een andere taal. Sommige, zoals Google Translate, spreken de zin zelfs uit. Ik heb dit systeem uitgeprobeerd voor vertalingen tussen Engels en Russisch en het maakte communicatie mogelijk. Uiteraard zijn conputers nog niet in staat dubbelzinnigheden en toespelingen te vatten, maar  ‘platte’ woord tot woord vertalingen zullen spoedig geautomatiseerd worden. Naarmate automatische vertalingen beter worden, worden menselijke vertalers alleen interessant voor contracten waarbij veel geld gemoeid is of politiek gevoelige teksten.

10. Medewerker fastfoodrestaurant
Geautomatiseerde bestelloketten duiken al op in enkele McDonalds restaurants. Ook de befaamde ‘hamburgerbanen’ staan op de nominatie om te verdwijnen, nu er automatische machines zijn ontwikkeld voor de bereiding van fastfood. Weliswaar kunnen de bestelloketten niet klachten van klanten behandelen, maar een medewerker kan via een videoverbinding de klant te woord staan. Ook budgetrestaurants zullen steeds meer worden geautomatiseerd. Zo kunnen bestellingen worden ingevoerd via een tablet, die de menukaart vervangt.

"The last job on earth"

De laatste baan op aarde

Deze korte film toont de laatste werknemer in een wereld die volkomen geautomatiseerd is.

Volgens schattingen zal rond de 50% van alle banen binnen nu en twintig jaar worden vervangen door computers. Betekent dat massawerkloosheid? Sommigen denken van wel. Zij verwachten dat kunstmatige intelligentie die van de mens op alle fronten zal overtreffen. Anderen denken dat er domweg veel nieuwe banen zullen ontstaan,die per saldo leuker zullen zijn dan nu. Andrew McAfee neemt een middenpositie in.

Wat ook de toekomst zal zijn, de snelle veranderingen maken het bestaan steeds meer precair en onvoorspelbaarder. Een sterke overheid moet hier in springen door middel van een basisinkomen.

Zie ook
Leven na de mens

"The last job on earth"
“The last job on earth”
Spotprent uit 1909 van een ontslagen universiteitsmedewerker.

Flexwerk moet fiscaal afgestraft worden

Flexwerk levert Nederlandse werkgevers veel voordelen op. Deze voordelen gaan geheel ten koste van werknemers en de Nederlandse overheid. Tijd dus om flexwerk fiscaal onaantrekkelijker te maken dan vaste contracten en uitbesteden.

De voordelen van flexwerk voor de werkgever

flexwerk
Spotprent uit 1909 van een universitair medewerker met flexwerk

Flexwerk rukt steeds meer op in Nederland. Van de nieuwe banen (met andere woorden: vooral banen voor jongeren) zijn steeds meer banen flexbanen.

Dat is erg fijn voor de Nederlandse werkgevers. Werknemers met een flexcontract, zoals een nul-urencontract, kunnen namelijk na verloop van tijd, doorgaans een halfjaar of jaar, ontslagen worden. Ze kunnen ook een nieuw contract aangeboden krijgen met slechtere arbeidsvoorwaarden, zonder dat de werknemer of de vakbond een poot heeft om op te staan. De dreiging dat het contract niet verlengd wordt, biedt een extra machtsmiddel.

Meer bepaald, kunnen werkgevers voor tijdelijke contracten personeel in dienst nemen dat na afloop van het contract uit dienst gaat. Flexwerk verkleint dus het risico voor de werkgever en vergroot zijn macht.

En de nadelen

Voor een werkgever heeft het flexcontract, impliciet, enkele kleine nadelen. Het inhuren van een nieuwe werknemer betekent, dat deze ingewerkt moet worden (wat arbeidsproductiviteit kost) en er zijn de kosten van werving en selectie van vaak tientallen procenten van een maandsalaris. Verdwijnt een flexwerker, dan loopt hiermee ook een deel van de kennis in het bedrijf de deur uit. Kortom: de conclusie is gerechtvaardigd, dat de voordelen van flexcontracten ruim opwegen tegen de nadelen. De reden dat flexcontracten erg populair zijn onder werkgevers.

De kosten van flexwerk voor de werknemer en de overheid

Flexwerk betekent minder zekerheid voor de werknemer. Hij moet hierdoor genoegen nemen met dure woonoplossingen (banken verstrekken vaak geen hypotheken bij tijdelijke contracten) en moet bijvoorbeeld een kinderwens uitstellen, een belangrijke oorzaak voor de dalende vruchtbaarheid en hiermee de vergrijzing. Anti-concurrentiebedingen golden tot voor kort even sterk voor flexwerkers als voor werknemers in vaste dienst (nu is dat gelukkig veranderd).

Een nieuwe werkgever vinden, of voor jezelf beginnen, is hiermee even lastig voor een flexwerker als voor een vaste medewerker. Het veelvuldig wisselen van werkgever betekent pensioenbreuk. De overheid moet vaker WW-uitkeringen verstrekken of, aangezien de vermogenspositie van tijdelijke werkkrachten doorgaans schamel is, bijstand. Kortom: flexwerk in de huidige vorm is een bad deal voor zowel werknemer als overheid.

Hoe wordt flexwerk duurder en vast werk goedkoper?

De netto salarissen die werknemers ontvangen zijn naar Europese maatstaven niet erg hoog. Wat personeel duur maakt is de beruchte wig, het verschil tussen brutoloon en nettoloon. Dat dwingt werkgevers om de loonkosten op alle mogelijke manieren te gaan drukken (al moet gezegd, dat het vooral binnenlands opererende werkgevers zijn die op loonkosten concurreren; het lijkt hier dus om een soort wapenwedloop te gaan).

Een verstandige maatregel zou bijvoorbeeld zijn om een veel hogere WW-premie te heffen op flexcontracten. Immers, de kans op werkloosheid per maand na een flexcontract is veel groter dan de kans op werkloosheid van iemand met een vaste baan. Flexcontracten leiden ook tot hoger ziekteverzuim. Dus meer ziektekostenpremie. Hiermee zou de overheid schadeloos gesteld worden.

Echter, ook de werknemer moet gecompenseerd worden. Dit kan bijvoorbeeld door de flexwerker altijd bijvoorbeeld 20% meer te laten verdienen dan iemand in vaste dienst.

De robot Baxter doet precies na, wat je hem manueel leert. Slecht nieuws voor lopende bandwerkers, maar robotcoach worden is veel leuker werk dan lopende bandwerk.

Video: de toekomst van banen en werk

De oprukkende techniek, vooral computergerelateerd, zal de arbeidsmarkt nog meer op zijn kop zetten dan tot nu toe het geval is geweest. 44 procent van alle banen zal verdwijnen, voorspellen futurologen uit Oxford. Welke banen zijn compleet kansloos, en welke nieuwe banen komen er bij? In vijf minuten (de eerste kan je beter skippen als je al het nodige over techniek weet) deelt futuroloog Gerd Leonhard zijn inzichten. Waarom vrouwen de sekse van de toekomst zijn en die kansloze studie aan de kunstopleiding misschien toch zo kansloos niet is.

Leonhard is vrij conservatief en voorzichtig. Daarom kunnen sommige fragmenten saai overkomen.
De meeste banen van de toekomst kunnen we nu nog niet weten. Het belangrijkste is dus je ogen open te houden en zelf niches te verzinnen. Kan jij waarde toevoegen ergens, gebruik je fantasie maar en wees vooral niet bescheiden, dan is dat je toekomstige baan…

De robot Baxter doet precies na, wat je hem manueel leert. Slecht nieuws voor lopende bandwerkers, maar robotcoach worden is veel leuker werk dan lopende bandwerk.
De robot Baxter doet precies na, wat je hem manueel leert. Slecht nieuws voor lopende bandwerkers, maar robotcoach worden is veel leuker werk dan lopende bandwerk.

TED-Talk Miljardair ontkracht dat de rijken banen scheppen

Een controversiele TED-Talk van Nick Hanauer, zo controversieel zelfs dat TED dit nooit via hun reguliere kanaal heeft durven uitzenden. Nick Hanauer is zelf miljardair en ontkracht dat het de rijken der aarde zijn die banen scheppen. Hij geeft aan dat vooral een stabiele grote middenklasse essentieel is voor een goedlopende economie. Het is volgens hem dan ook alleen maar gezond als rijke mensen flink belasting moeten betalen om zo de overheid in staat te stellen de rest van het volk te ondersteunen en daar zinvolle projecten van op te zetten.

 

Voor de liefhebbers, hieronder nog een uitgebreider stuk over hetzelfde topic met een interview van Nick Hanauer erin op Russia Today.

 

Met dank aan Sargasso voor het onderwerp.

De toegevoegde waarde van de bankensector is negatief, zij parasiteert op de echte economie. Deze man plukt de wrange vruchten.

De mythe van de vaste werkgelegenheid

Veel mensen denken dat banen schaars zijn, dus dat er maar een beperkt aantal banen zijn voor veel meer mensen. Maar is dat wel zo?

Een veelgehoord argument tegen de immigratie is: ‘ze pikken onze banen in’. De reden voor sommige partijen om bijvoorbeeld tegen het inschakelen van Poolse of Roemeense arbeiders te zijn.
Ook anderen denken er zo over. Zo vinden sommige voorstanders van deeltijdwerken, dat op deze manier de beschikbare banen eerlijk over werkenden en werklozen worden verdeeld. Er zijn overigens andere, zeer goede, argumenten om voor deeltijdwerken te zijn, denk aan de voordelen voor ouders en vrijwilligers.

De toegevoegde waarde van de bankensector is negatief, zij parasiteert op de echte economie. Deze man plukt de wrange vruchten.
De toegevoegde waarde van de bankensector is negatief, zij parasiteert op de echte economie. Deze man plukt de wrange vruchten.

De met uitsterven bedreigde baan
Al deze denkbeelden komen  voort uit één aanname: er is een vast aantal banen. Banen worden door middel van een mysterieus proces geschapen door zogeheten werkgevers met veel maatschappelijk verantwoordelijkheidsgevoel. Als er maar genoeg politieke druk wordt uitgeoefend, bijvoorbeeld via de talloze overlegorganen waar vakbondstijgers en praatgrage ex-managers van grote bedrijven in zitten, komen er vanzelf meer banen.

Wat ook helpt: de overheid die flink wat mensen in dienst neemt, want zo komen er nog meer van de wonderbaarlijke banen. Dat moet natuurlijk wel betaald worden, maar daar zijn belastingen voor. De sterkste schouders dragen de zwaarste lasten. Heel verstandig en rechtvaardig, toch? Nou, nee dus.

Hoe denkt een werkgever?
Ondernemers met personeel, werkgevers, zijn mensen net als jij en ik. Net als jij geen kinderoppas voor je drie lieverdjes gaat inhuren als deze meneer of mevrouw per uur meer kost dan jij netto per uur verdient (tenzij je het even echt niet meer aankan en er is geen bereidwillige partner, moeder of schoonmamma die je uit de brand helpt), doet een ondernemer dat ook niet.

Een werkgever moet de loonkosten van zijn werknemer er uit zien te krijgen. Kost een werknemer vijfduizend bruto per maand en verdient de ondernemer er niet minstens zesduizend aan, dan zal hij voorlopig geen personeelsadvertentie de deur uit doen. Tenzij die werknemer hem zoveel zorgen uit handen neemt, dat hij de extra kosten er graag voor over heeft.

De werkelijke ‘werkgever’: toegevoegde waarde
Een bedrijf dat goed draait, produceert meestal veel toegevoegde waarde. Soms niet, maar na verloop van tijd lopen de klanten dan weg of komt er een onderzoek van de mededingingsautoriteit. Een hebberige ondernemer van een goedlopend bedrijf (en daar zijn er best wel veel van, ja, de vooroordelen kloppen) gaat dan extra personeel in dienst nemen, want zo verdient hij veel meer.

Stel, jij vindt een manier uit om per liter accu tien keer meer energie op te slaan dan nu in de beste accu mogelijk is. Kortom: je zorgt voor DE doorbraak voor elektrische auto’s. Of jat die manier van een zakelijk niet al te kluge uitvinder, zoals helaas vaak voorkomt. In je fabriek heb je duizend man nodig om aan de wereldwijde miljardenvraag naar je wonderaccu te voldoen. Elk extra personeelslid vergroot je winst dan zeker met een paar miljoen euro. Uiteraard plunder je dan busladingen personeel tegelijk uit arbeidsbureaus of ineengestorte EU-landen.

Waar komt toegevoegde waarde vandaan?
Een bedrijf is een verzameling mensen, machines en kapitaal dat uitgangsmaterialen omzet in een gewenst eindproduct. Hoe gewilder die eindproducten, hoe meer winst het bedrijf maakt en hoe meer banen er komen. Over het algemeen geldt: hoe hoger de kwaliteit van eindproducten, hoe meer waarde die voor klanten opleveren, hoe gewilder ze zijn. Mensen willen dingen die anders en beter zijn dan ze tot dan toe hebben. De ondernemer die voor een redelijke prijs dat kan leveren waar zijn klanten zelfs niet van durven te dromen, hoeft zich niet veel zorgen te maken.

Apples nieuwste marketingtroef, de Ipad, is razend populair. Het geheim: de creativiteit van honderden uitvinders, ontwerpers en andere creatieve geesten.
Apples nieuwste marketingtroef, de Ipad, is razend populair. Het geheim: de creativiteit van honderden uitvinders, ontwerpers en andere creatieve geesten.

Helaas is er ook een negatieve manier om ‘waarde’ voor klanten te creëren: afhankelijkheid kweken. Beruchte voorbeelden: opium (de bron van de Engelse woekerwinsten in China), apparaten waar alleen gepatenteerde, peperdure bijvullingen in kunnen of softwarepakketten.

De magische X-factor: kennis en fantasie
Alles om ons heen, ook wijzelf, bestaat uit atomen. De ruwe materialen waaruit kostbare elektronica bestaat, kosten misschien een paar dubbeltjes. De hoge toegevoegde waarde bestaat uit de vele informatie, dat wil zeggen kennis en fantasie die in de producten is gestopt. Een programmeerbaar wetenschappelijk rekenmachientje kost minder dan tweehonderd euro. Dit apparaatje kan meer dan de miljoenen verslindende, wekenlang pruttelende ENIAC’s zo groot als een huis.
Het is naast het nodige harde werk, toch vooral de technische slimheid en visionair inzicht van een aantal molenbouwers en waterbouwkundig ingenieurs geweest dat Nederland van een twee keer per dag onderlopend moeras in een van de welvarendste landen ter wereld heeft veranderd.

De echte banenscheppers: praktische wetenschappers, uitvinders, creatievelingen en visionairen
Elke economische opleving in modernere tijden was het gevolg van een groep technische doorbraken. Ten grondslag hieraan ligt het werk van uitvinders die zelf doorgaans niet erg veel vruchten plukten van hun ideeën. Zo was de opleving eind negentiende eeuw het resultaat van elektrificering, de opkomst van de olie- en autoindustrie en dergelijke. Denk ook aan de internethype van kort geleden. Dus laat slimme en creatieve mensen met voldoende realiteitszin de volle ruimte, want het zijn uiteindelijk hún ideeën die de wereld een betere plek zullen maken. Om dezelfde reden is het kabinetsbeleid om niet-westerse allochtonen te weren ook niet zo verstandig. Het is veel verstandiger om alleen slimme, positieve mensen die vol zitten met kennis, fantasie en goede ideeën hier binnen te laten, onafhankelijk van afkomst.