nasa

luca oceaanplaneet aarde

Infographic: de oceanen van ons zonnestelsel

Waar water is, kan leven gedijen en de aanwezigheid van water verbetert de vooruitzichten voor bewoning door mensen drastisch. Neem een duik in ijskoude diepten met deze infographic van NASA. Deze geeft een overzicht van alle oceanen in het zonnestelsel.

Met uitzondering van de aarde en de methaanmeren van Titan (die voor aards leven onbewoonbaar zijn, en in dit overzicht niet meegenomen worden; daarentegen wél de diepe oceaan onder de ijslaag van Titan) zijn alle oceanen afgeschermd van de rest van het heelal door een dikke ijslaag. Een tweede belangrijke voorwaarde voor leven is de aanwezigheid van vrije energie. Op aarde levert de zon die, in Jupitermaan Europa de knedende getijdekrachten van Jupiter, die de kern vloeibaar en actief houden. Dit maakt Europa een interessante plaats om naar leven te zoeken.

Hieronder de infographic. Klik voor een volledige vergroting.

oceanworlds_infographic_nasa

Bron: NASA

Air Protein maakt gebruik van een NASA-ontdekking om eiwit te produceren voor astronauten. Kan dit de honger in de wereld oplossen? Bron/copyright: Air Protein

Startup maakt vlees van lucht

De productie van vlees is enorm milieubelastend. Toch is dierlijk eiwit het gemakkelijkste te verteren en is eiwit essentieel voor de mens. Een startup heeft een oplossing gevonden, die haast te mooi klinkt om waar te zijn.

De startup Air Protein maakt gebruik van een oude NASA-techniek uit de jaren zestig. Deze maakt gebruik van hydrogenotrofe (waterstof etende) bacteriën die leven op moleculaire waterstof, H2. Waterstof komt op aarde vooral voor als onderdeel van water, H2O, maar er zijn plaatsen op aarde waar puur waterstofgas voorkomt. Deze bacteriën zijn in staat om dit waterstofgas te benutten als energiebron en met behulp van kooldioxide en voedingszouten om te zetten in organische stoffen, zoals eiwitten. In onderstaande TED lezing wordt deze techniek uitgelegd.

De productie van waterstof uit water kost vanzelfsprekend energie. Gratis is de techniek dus niet. Groot voordeel is wél, dat er geen grond nodig is voor vee en vooral, dat het aminozuurprofiel van ‘air protein’ vrijwel geheel overeenkomt met die van dierlijke eiwitten. Dit maakt het een volwaardige vleesvervanger, al heeft het roodbruine poeder maar weinig weg van vlees. Als astronautenvoedsel en om ondervoede kinderen en volwassenen in de derde wereld te helpen, is het ideaal.

Air Protein maakt gebruik van een NASA-ontdekking om eiwit te produceren voor astronauten. Kan dit de honger in de wereld oplossen? Bron/copyright: Air Protein
Air Protein maakt gebruik van een NASA-ontdekking om eiwit te produceren voor astronauten. Kan dit de honger in de wereld oplossen? Bron/copyright: Air Protein

Het ontwikkelen van vleesvervangers lijkt misschien triviaal, maar is dat zeker niet. De productie van elke kilo vlees kost tussen de drie tot tien kilo veevoer. Dit maakt vlees een grote belasting voor het milieu. Als we minder vlees eten, is er minder landbouwgrond nodig en is er meer ruimte voor bijvoorbeeld natuurgebieden en recreatie. Ook hoeven we ons niet meer te ergeren aan de beperkingen die stikstofoverlast op ons oplegt.

Bron
Air Protein

Foto van vermoedelijke stromatolieten op Mars. bron: NASA

Nieuwe aanwijzingen voor leven op Mars gevonden

De NASA-rover Curiosity nam foto’s van een uitgedroogd meer op Mars dat,blijkt uit analyses, gefossiliseerde resten van mogelijke stromatolieten bevat. De kans wordt hiermee steeds groter dat er ooit leven op Mars heeft bestaan, en mogelijk nog steeds bestaat.

Foto van vermoedelijke stromatolieten op Mars. bron: NASA
Foto van vermoedelijke stromatolieten op Mars. bron: NASA

De foto’s werden genomen toen Marsrover Curiosity door de uitgedroogde meerbedding Yellowknife Bay reed. Deze stroomde miljarden jaren geleden periodiek over. [1]

Miljarden jaren geleden waren de hoogste levensvormen op aarde bacteriën en archaeae (bacterieachtige eencelligen).

Hiervan zijn op aarde sporen teruggevonden in de vorm van gefossiliseerde stromatolieten. Dit zijn gelaagde bacteriekolonies, die grillige uitstulpingen vormen en nu nog op aarde voorkomen, op plekken waar ze niet door andere organismen worden aangevreten,zoals e Australische Shark Bay. Sporen van dergelijke structuren zijn aangetroffen in rotsen van miljarden jaren oud. Opmerkelijk is dat precies dezelfde structuren nu ook op Mars zijn aangetroffen[2]. Dit doet vermoeden dat er miljarden jaren geleden op Mars, net als op de aarde, stromatolieten voorkwamen – met andere woorden leven.

Doorslaggevend bewijs dat dit werkelijk de restanten zijn van bacteriële matten op Mars is er nog steeds niet, maar het is wel de meest voor de hand liggende verklaring. Dit bewijs sluit goed aan bij eerdere, ook op Visionair beschreven ontdekkingen: het fotograferen van stromatoliet-achtige structuren vanuit een omloopbaan rond Mars en de experimenten van de Marslander Viking rond 1976 met de Marsbodem.

Bronnen
1. Nora Noffke, Ancient Sedimentary Structures in the 3.7 Ga Gillespie Lake Member, Mars, That Resemble Macroscopic
Morphology, Spatial Associations, and Temporal Succession in Terrestrial Microbialites, Astrobiology,2015
2. Potential Signs of Ancient Life in Mars Rover Photos, Astrobiology News, 2015

De atmosfeer van Venus is volkomen onadembaar, maar bevat veel nuttige grondstoffen om bijvoorbeeld plastics van te maken. Bron: Wikimedia Commons

NASA plant drijvende steden boven Venus

Er is een plek elders in dit zonnestelsel met ongeveer aardse temperaturen, zwaartekracht en luchtdruk. Er is een dikke beschermende atmosfeer en de hoeveelheid zonlicht is ruim voldoende. Kortom: ideaal voor menselijke bewoning.

https://www.youtube.com/watch?v=35y-f5X71Ck

Er is alleen een klein probleempje. Deze comfortabele plek bevindt zich vijftig kilometer hoog in de atmosfeer van Venus. De oppervlakte van Venus is namelijk vermoedelijk de dodelijkste plek in het zonnestelsel. NASA heeft nu een oplossing bedacht: een drijvende stad. Hoe realistisch is dit plan? En richten we onze aandacht niet beter op Venus, dan op Mars?

De atmosfeer van Venus is volkomen onadembaar, maar bevat veel nuttige grondstoffen om bijvoorbeeld plastics van te maken. Bron: Wikimedia Commons
De atmosfeer van Venus is volkomen onadembaar, maar bevat veel nuttige grondstoffen om bijvoorbeeld plastics van te maken. Bron: Wikimedia Commons

Living of the planet
De atmosfeer van Venus bestaat uit kooldioxide (96,5%), stikstof (3,5%), zwaveldioxide (0,015%), argon, waterdamp en zwavelzuur (sporen;zie grafiek). Hiermee bevat ze overvloedige hoeveelheden van de elementen stikstof, zuurstof, koolstof en zwavel. Alleen  waterstof is zeer schaars: de schaarse aanwezige waterstof maakt deel uit van zwavelzuur en een spoor waterdamp.

Van kooldioxide en stikstof kunnen plastics gemaakt worden, zeker gezien de overvloedige hoeveelheden zonne-energie. De zonneconstante boven Venus is twee keer zo hoog als boven de aarde. Deze plastics zullen dan polycarbonaten of soortgelijke verbindingen zijn. Gezien de schaarste van waterstof en afwezigheid van belangrijke elementen als fosfor en metalen in de atmosfeer van Venus, is Venus een logische  bestemming en overlaadstation voor ladingen erts en waterijs uit de planetoïdengordel. De dikke atmosfeer is namelijk ideaal om af te remmen. Kortom: verprutsen we als mensheid de grote kans om een ruimtevarende soort te worden niet, dan zullen we vermoedelijk nog veel van Venus horen in de komende decennia.

Verder lezen:
HAVOC projectpagina (NASA)
Uitgebreider artikel
Ruimtekolonisatie Venus

De rivierachtige structuren op deze foto worden werkelijk door stromend water veroorzaakt, wijst onderzoek uit.

Bevestigd: er is vloeibaar water op Mars

Een tot dusver vermoed verschijnsel blijkt werkelijk te bestaan: vloeibaar water op Mars. Wat zijn de gevolgen?

Het voornaamste verschil tussen de aarde en Mars is het ontbreken van oceanen op de rode buurplaneet. Water is essentieel voor leven, zoals wij dat op aarde kennen. Er is geen organisme op aarde, dat volkomen zonder water kan functioneren, al zijn er wel organismen, zoals beerdiertjes en veel bacteriën, die in uitgedroogde slaaptoestand kunnen gaan. Kortom: geen leven (zoals wij dat kennen) zonder water.

De rivierachtige structuren op deze foto worden werkelijk door stromend water veroorzaakt, wijst onderzoek uit.
De rivierachtige structuren op deze foto worden werkelijk door stromend water veroorzaakt, wijst onderzoek uit. Bron: NASA

Het doorslaggevende bewijs
Al langer is bekend dat er op Mars geulvormige structuren voorkomen. Deze kunnen eigenlijk alleen door stromend water worden veroorzaakt, al zouden wetenschappers geen wetenschappers zijn, als ze niet allerlei andere alternatieve verklaringen zouden zoeken. Deze geulen, hellingslineae, zijn onder meer aangetroffen op de helling van de Hale-krater.
De Mars Reconnaissance Orbiter, een satelliet die rond Mars draait, heeft een camera met spectrometer aan boord. Een spectrometer meet de intensiteit van verschillende golflengtes licht (en andere elektromagnetische straling) en kan op deze manier vaststellen uit welk type chemische verbindingen het oppervlak van een object bestaat. Met deze spectrometer zijn perchloraten (een chemische verbinding die je niet in je kleren wilt krijgen, omdat het perchloraation chemisch extreem agressief is) aangetroffen. Dat er op Mars perchloraten voorkomen wisten we al langer. Dit is echter de eerste keer dat gehydreerde perchloraten zijn aangetroffen. Dat wil zeggen: perchloraten met water in het kristalrooster. Dit kan zich alleen vormen in vloeibaar water. Met andere woorden: it is het eerste harde bewijs dat er vloeibaar water voorkomt op Mars. Reden voor veel vreugde bij de mannen en enkele vrouw van NASA, die wel een opstekertje kunnen gebruiken.

Wat betekent dit nu voor de mogelijkheden voor leven op Mars?
Water, we zagen het al, is letterlijk een kwestie van leven of dood. Is er geen water, dan kan er geen leven zoals we dat op aarde kennen voorkomen. Nu we weten dat er vloeibaar water op Mars voorkomt, wordt de kans een stuk groter dat er leven op Mars bestaat. Dit moet zich dan wel onder de oppervlakte schuilhouden, want de dunne atmosfeer van Mars beschermt nauwelijks tegen dodelijke zonnewind en kosmische straling. Op beschutte plekken kan bijvoorbeeld korstmos het op Mars volhouden. Of er werkelijk leven op Mars bestaat is uiteraard nog de vraag, maar de kans is behoorlijk groot. De reden: om de paar miljoen jaar wordt de aarde getroffen door een planetoïde, die brokstukken van de aarde in de ruimte slingert. Enkele brokstukken van de aarde moeten op Mars zijn beland: we hebben hier namelijk ook meteorieten, afkomstig van Mars, aangetroffen.

Het aardoppervlak krioelt van het leven. De kans is daarmee reëel, dat aardse bacteriën mee zijn gereisd met een meteoriet, het heelhuids tot de oppervlakte van Mars gebracht hebben en daar hebben overleefd. Wel moeten dit dan extreem taaie bacteriën zijn geweest: het water dat op Mars voorkomt, is in feite pekel. Zelfs in de Dode Zee is leven, dus in principe is het goed mogelijk dat bacteriën in deze pekel overleven. Het is ook niet ondenkbaar dat het aardse leven op Mars ontstaan is en door meteorieten naar de aarde is gebracht, zoals sommige evolutiebiologen geloven.

Bronnen
NASA confirms evidence that liquid water flows on today’s Mars, nasa.gov
L. Ojha et al., Brine on Mars, Nature Geoscience, 2015

Vijftig kilometer boven het dodelijke oppervlak van Venus is het een stuk leefbaarder.

HAVOC: zwevende ruimtekolonie op Venus

Het oppervlak van onze tweelingplaneet Venus is vermoedelijk de meest helse omgeving in het zonnestelsel. Op ongeveer vijftig kilometer hoogte heersen echter aangename aardse temperaturen en gasdruk. Als klap op de vuurpijl is de zwaartekracht op Venus bijna net zo hoog als op aarde, waardoor een verblijf in de Venusiaanse wolken erg gerieflijk is. De reden dat NASA plannen maakt voor het bouwen van een zwevende ruimtebasis in de atmosfeer van de altijd bewolkte planeet.

Ademen op deze hoogte kan niet: de atmosfeer bestaat ook hier uit 96% kooldioxide, 3% stikstof en het nodige zwavelzuur. Prettige kant hieraan is echter dat ons geliefde gasmengsel van zuurstof en stikstof tweederde maal zo zwaar is als dit, en dus dat een ballon gevuld met aardse lucht blijft zweven. NASA gebruikt in de plannen het op aarde zeer schaarse helium als liftgas, vermoedelijk omdat dit de minst storingsgevoelige oplossing is. Ook biedt de dichte atmosfeer een goede bescherming tegen kosmische straling. Op Mars is dat wel anders. Het plaatje hieronder is van een ander concept: de ideeën van NASA zijn niet nieuw.

Vijftig kilometer boven het dodelijke oppervlak van Venus is het een stuk leefbaarder.
Vijftig kilometer boven het dodelijke oppervlak van Venus is het een stuk leefbaarder.

Lees ook
Venus: zwevend zonnebaden
HAVOC-projectpagina NASA

Video: de toekomst van de ruimtevaart, volgens NASA

De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA bevindt zich in zwaar weer. Terwijl het al bijna veertig jaar geleden is dat de laatste astronauten de maan bezochten, wordt de logge organisatie links en rechts ingehaald door het buitenland en privé-ondernemingen. Toch heeft NASA nog torenhoge ambities. Getuige dit filmpje, onderdeel van NASA 360. Zal de organisatie dit waar kunnen maken? Of zijn  de hoogtijdagen van het Amerikaanse ruimtevaartprogramma na de Apollo-missies definitief voorbij?

Zo moet het eerste dorp op Mars er in 2025 uitzien. Bron: Mars One
Zo moet het eerste dorp op Mars er in 2025 uitzien. Dit is alleen geen NASA project…  Bron: Mars One

nasa-logo-meatball

 

De mysterieuze 'bessen' die uit een rotswand steken. Bron: NASA

Mysterieuze ‘bosbessen’ aangetroffen op Mars

Ook na de landing van NASA’s rover Curiosity blijft voorganger Opportunity nog steeds actief. Na vele jaren actieve dienst ontdekte het wagentje recent nog iets zeer merkwaardigs. Een groep uitstekende rotsen bij de westelijke rand van de Endeavour-krater toonde een dichte groep bolletjes, zo groot als kleine knikkers, die experts voor raadsels stellen.

De mysterieuze 'bessen' die uit een rotswand steken. Bron: NASA
De mysterieuze 'bessen' die uit een rotswand steken. Bron: NASA

Martiaanse bosbessen?
De NASA-wetenschappers die de Opportunity begeleidden dachten eerst aan zogeheten  Martiaanse bosbessen. Deze ijzerrijke bollen, die al in 2004 op de landingsplaats van de rover werden ontdekt, werden vermoedelijk miljarde jaren geleden gevormd toen de Rode Planeet nog warm genoeg was om vloeibaar water op het oppervlak mogelijk te maken.

Op sommige plaatsen sijpelden mineralen mee met het water en hoopten zich op op toen het water verdampte, waarbij de harde overblijfselen achterbleven. Winderosie legde uiteindelijk de harde bolletjes bloot. Vergelijkbare bolletjes zijn bekend uit aardse woestijngebieden, zoals in zandsteen in het zuidwesten van de VS. Volgens sommige wetenschappers zouden deze wel eens sporen van microbieel leven op Mars kunnen bevatten. De bolletjes op aarde bevatten namelijk meer organische moleculen in de verharde buitenkant dan in de zachtere binnenkant. Dit zou ook wel eens op Mars het geval kunnen zijn, aldus sommige geologen.

Raadselachtige, onbekende soort
Nader onderzoek met de röntgenspectrometer van Opportunity leverde  echter een verrassing op. De bolletjes bleken iets heel anders te zijn dan de eerder aangetroffen ‘bosbessen’. Zo bevatten deze bolletjes van ongeveer 3 mm doorsnede veel minder ijzer. Ze liggen ook veel dichter bij elkaar dan de eerder aangetroffen bolletjes en zijn ook fragieler: bros aan de buitenkant en zacht aan de binnenkant. Deze ‘bosbessen’ verschillen van de eerder aangetroffen bolletjes op vier verschillende manieren: samenstelling, verspreiding, structuur en concentratie. Kortom: weer een nieuwe geologische puzzel die mogelijk een cruciale aanwijzing kan opleveren voor het bestaan van leven op Mars.

De ondertussen bejaarde Opportunity functioneert nog steeds prima en het team begeleidende NASA-onderzoekers zal de komende weken dan ook besteden aan verder onderzoek van dit raadselachtige fenomeen.

Bron:
NASA

Verken het zonnestelsel vanuit je huiskamer

De NASA heeft gratis software beschikbaar gesteld waarin mensen zelf het zonnestelsel kunnen verkennen vanachter de eigen computer. Bekijk de planeten met hun manen,  volg de banen van onderzoekssatalieten en maak een zonsopgang op het ISS mee. Op solarsystem.nasa.gov/eyes is het programma te downloaden. Hieronder geeft Jon Nguyen een demonstratie van wat je allemaal met het programma kunt.

Want to navigate the solar system without having to buy that expensive spacecraft? Jon Nguyen demos NASAJPL’s “Eyes on the Solar System” — free-to-use software for exploring the planets, moons, asteroids, and spacecraft that rotate around our sun in real-time.(Filmed at TEDxSanDiego.)


Meer informtie:
-) www.nasa.gov
-) www.esa.int

 

Video: NASA – zonnevlammen kunnen leven op aarde niet doden

Het is 2012, het jaar waarin volgens sommige mensen, op grond van een omstreden interpretatie van een Maya-codex, de wereld zal vergaan. Bij de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA zijn ze daar wat minder blij mee, want ze ontvangen geregeld bericht van verontruste mensen. Aan de andere kant is het natuurlijk een uitstekende gelegenheid voor de door bezuinigingen geplaagde organisatie om haar maatschappelijk nut aan de Amerikaanse bevolking te laten merken. In onderstaand filmpje wordt een geliefde 2012-ramptheorie ontkracht: een bovenmatig sterke zonnevlam, die het leven op aarde zou bedreigen.

Overigens zijn bepaald niet alle zonnevlammen in het heelal zo onschuldig. Op rode-dwergsterren treden geregeld verwoestende zonnevlammen op, die levensvormen op een planeet die daar omheen draait, zou dwingen een schuilplaats te zoeken.