Journalisten worden zoals iedereen in Nederland en België beschermd door de vrijheid van meningsuiting, zoals vastgelegd in de grondwet. Naarmate het gevecht om de waarheid in de politiek groter wordt, liggen de frontstrijders in dit gevecht – journalisten, wetenschappers, rechters – steeds meer onder vuur.
Mainstream versus alternatieve waarheid
Er zijn in Nederland en in België, twee kampen te onderscheiden. Het eerste kamp is de mainstream politiek, die nauw verbonden is met de mainstream journalistiek en de grote wetenschappelijke instituten zoals het Belgische SCK-KCN en het Nederlandse RIVM.
Anderzijds is er het tweede kamp, dat bestaat uit tegenstanders van de gevestigde orde. Dit is een bont gezelschap van protestpartijen als de PVV, Vlaams Belang, DENK, Bij1, Forum voor Democratie; weblogs als GeenStijl en Doorbraak.be ter rechterzijde, Apache.be ter linkerzijde en YouTube kanalen als Weltschmerz. In internationaal verband kan je denken aan het samenzweringskanaal van Alex Jones en “vijandige” niet-westerse staatsmedia als RT.com.
Bedreigingen en geweld tegen journalisten nemen toe. Dit is een internationaal fenomeen, dat ook niet aan de Lage Landen voorbij gaat. De reden is dat het voor politieke legitimiteit essentieel is, en steeds essentiëler wordt, om gelijk te krijgen. Gelijk krijg je, als gerespecteerde bronnen van waarheid jou gelijk geven. Deze bronnen zijn voornamelijk de main stream media, de wetenschap (zoals die door de journalistiek wordt verslagen) en autoriteiten als Youtube-influencers, die de vroegere rol van de kerk en tv-persoonlijkheden over hebben genomen.
Enabling en censuur door techreuzen
De Usaanse techreuzen Facebook, Google en Twitter nemen hierin een bijzondere positie in. Enerzijds maken ze het voor alternatieve nieuwsmedia, en niet-mainstream politici, mogelijk om een groter publiek aan te boren, dat in de “goede oude” tijd alleen met een stapeltje bijeengeniete stencils of piratenzender te bereiken was. Anderzijds hebben ze er een handje van, vooral in het geval van Facebook en Twitter, en ook in sterke mate YouTube van Google, om censuur toe te passen op hen onwelgevallige meningen. Je kan dan bijvoorbeeld denken aan de zwarte-pieten discussie en het covid-19 beleid.
Geen wonder dat autoritaire regime als dat van Rusland en Turkije, en ook steeds meer autocratische regimes, zoals die in het “vrije” westen, en activistische lobbygroepen, deze social media reuzen onder druk zetten om zaken als “islamofobie”, “transgender fobie” en “klimaatontkenners” aan te pakken.
Omkoping
Er zijn twee manieren waarop bronnen van waarheid kunnen worden beïnvloed. De eerste manier is ze om te kopen. De meeste journalisten worden slecht betaald, of, in het geval van Visionair.nl en veel andere niet-mainstream media, helemaal niet. Erg veel geld is daar dus niet voor nodig, althans, volgens het perspectief van machtige partijen. Voor een paar honderd euro heb je al een lobbyartikel. YouTube influencers zijn duurder, ze hebben vaak al behoorlijk veel inkomsten door product sponsoring. Maar met enkele tienduizenden euro kom je ook hier een heel eind [1].
Bedreiging of geweld door overheden
Heb je niet veel geld, of zijn de bronnen van waarheid die je wilt beïnvloeden niet omkoopbaar, dan is er nog een tweede optie. Bedreiging of geweld. Ten eerste is er natuurlijk het geïnstitutionaliseerde geweld van de overheid. Het fenomeen “rechtstaat” klinkt heel nobel en edel. Maar in de praktijk komt het vaak neer op geweld van tienduizenden agenten en paramilitaire arrestatieteams, die ingezet kunnen worden om onwelgevallige opiniemakers op te pakken of te intimideren. Zo kregen sommige Nederlandse activisten op Twitter of Facebook geregeld een bezoekje van een agent, met het “vrijblijvende’ advies het voortaan wat rustiger aan te doen.
Dit gebeurt ook geregeld met mainstream media. Een telefoontje naar de hoofdredactie is een populair en effectief middel om voor de overheid onwelgevallige informatie buiten de publiciteit te houden.
Dan is er ook de “nettere” methode van het opleggen van boetes of het strafrechterlijk veroordelen wegens “haatzaaien”, “het in gevaar brengen van de volksgezondheid” of “aanzetten tot terrorisme”.
Ook de staat USA maakt zich hier schuldig aan. Denk bijvoorbeeld aan het oppakken van Assange. Dit nadat zijn website Wikileaks voor het Usaaanse regime belastende beelden over de Abu Ghraib gevangenis in Irak en drone-aanvallen op journalisten had gepubliceerd.
Buitenlandse overheden, zoals de Russische, Saoedische, die van de staat USA, Iraanse, Chinese, Pakistaanse en Marokkaanse, gaan ook vaak over tot het lastigvallen of vermoorden van journalisten en dissidenten in het buitenland.
Zo zijn er in Nederland enkele aanslagen van de Iraanse en Pakistaanse regimes op dissidenten verijdeld. De Saoedische moord op journalist Jamal Kashoggi was grensverleggend grof en platvloers, maar ook de Russen hebben een naam hoog te houden met moorden op journalisten.
Geweld door non-state actors
Non-state actors als terreurbewegingen en actiegroepen hebben die juridische mogelijkheden minder. Rijkere groepen kunnen wel journalisten en bloggers kapotprocederen, een geliefde methode van de Scientology Kerk. Of ze financieel treffen, bijvoorbeeld door adverteerders en andere sponsoren te intimideren. Criminelen, en meer gewelddadige activisten, zoeken vaak hun toevlucht tot bedreigingen met de dood of lijfelijk geweld. Een kogelpatroon in een envelop, of een steen door de ruit, zijn geliefde methoden. We zien deze tactieken vaak bij dierenactivisten en anti-vaccinatie activisten.
Onderscheid tussen onderzoeksjournalistiek en opiniemakers
Op dit moment worden in het publieke debat onderzoeksjournalisten en opiniemakers op één hoop gegooid. Er is een blok van de politieke middenpartijen en linkse partijen, die zich “verdedigers van de persvrijheid” noemen. Volgens deze groep mogen journalisten niet partijdig worden genoemd. Volgens het kleinere blok van de PVV en FvD zijn journalisten wel degelijk partijdig en zitten ze in de zak van de gevestigde politiek. Zij zioen journalisten als reden dat hun partijen ijn de main stream media worden “gedemoniseerd”. Wie heeft er gelijk?
Naar mijn mening is het onjuist om, zoals beide kampen doen, alle journalisten op één hoop te gooien. Er zijn onderzoeksjournalisten enerzijds, die vaak met gevaar voor eigen leven – denk aan Peter R. de Vries en oorlogsverslaggevers – onderzoek doen naar misstanden binnen de overheid, elders in de samenleving en in het buitenland. Dit zijn, in de klassieke betekenis van het woord, helden. Mensen die hun leven op het spel zetten en soms met doodsverachting hun taak gewetensvol vervullen. De taak, om de fundamentele pijler van de democratie, namelijk een eerlijke en onpartijdige informatievoorziening, mogelijk te maken. Deze mensen kunnen niet genoeg beschermd worden. Deze onderzoeksjournalisten “tuig van de richel” te noemen is beneden alle peil.
Anderzijds zijn er opiniemakers. Er is geen fundamenteel verschil tussen een opiniemaker, een influencer, een lobbyist en een politicus. Allen zijn het strijders in de informatieoorlog, die door middel van de media proberen om een gewenst effect te bereiken. Het is m.i. daarom onzinnig om deze opiniemakers, die zich journalist noemen, extra bescherming te bieden die bijvoorbeeld een pr-functionaris of blogger niet verdienen.
Omgekochte opiniemakers, of opiniemakers die willens en wetens liegen, kunnen zonder meer als “tuig van de richel”, en nog wel met krachtiger kwalificaties, worden aangeduid. Dit geldt ook voor omgekochte opiniemakers die zich voordoen als onderzoeksjournalist.
Ontvangt Visionair.nl subsidies of geld van lobbyisten?
Nee, wij ontvangen geen subsidie of geld van lobbyisten in welke vorm dan ook. Op dit moment plaatsen we ook geen Google advertenties, omdat deze vanwege derderangs programmeertechnieken bij Google Adwords onze site teveel vertragen en belasten. Adverteren op Visionair kan. Wij zullen dan wel duidelijk vermelden dat het om een advertentie gaat. U kunt ons dan bereiken op info (at) visionair punt nl.
Ook wijzen wij advertenties af die in strijd zijn met de doelen van Visionair.nl, zoals advertenties voor casino’s, schadelijke substanties en zaken die de bevolking oppervlakkig en onwetend houden. biedt u een nuttig artikel aan wat de levenskwaliteit van visionair denkenden echt verbetert en/of de wereld en mensheid verder helpt, dan bent u van harte welkom om hier te adverteren.
Mocht u het niet eens zijn met wat wij schrijven, dan kuint ui onder het desbetreffende artikel reageren. Wij zullen nooit wijken voor terreur, noch terreur van staten of onrechters, noch terreur van anderen.
Men moet de invloed van de journalistiek niet uitvlakken. Waar wetenschap altijd goed is met het analyseren van gegevens, zijn de journalistiek en media altijd beter geweest om verdrongen gegevens boven water te halen. Het is daarom onmisbaar voor de moderne samenleving.
Onderzoeksjournalistiek, ja.
Ze kunnen beter anoniem blijven, onherkenbaar in beeld komen.