Een interessante video die werd gedeeld op de facebookgroep van visionair. Het gaat over zelfkennis, illusies, waarheid, en hard werken. Een bijzondere en interessante compilatie van ideeën, beelden en leerzame quotes.
This video explores the essentials of self-knowledge as a fundamental means to establish true and lasting change in the world, as well as providing insights into the traps towards awakening. http://veilofreality.com/
Written, narrated and audio editing by Bernhard Guenther
Visuals and video editing by Humberto Braga
Gewoonlijk duurt een economische recessie enkele jaren, waarna de vaart er weer inkomt. Deze keer lijkt anders. Zelfs enorme leningen tegen bijna nul procent rente aan banken helpen niet. Zijn we veroordeeld tot tientallen jaren armoede, zoals Japan?
Waarom komt er nu een einde aan jarenlang economische groei?
Een betere vraag is waarom het zo veel jaren goed is gegaan. Vanaf 11 september 2001, toen de wereldeconomie na de dot.com crash toch al kwakkelde, zou zonder ingrijpen van de federale banken een recessie zijn ontstaan. Dit was ook de bedoeling van Bin Laden. De toenmalige Amerikaanse president George Herbert Walker Bush liet om dat te voorkomen, de Fed grote hoeveelheden dollars tegen lage rente uitlenen. Als gevolg hiervan daalde de dollar ten opzichte van de euro en de yen, wat de Amerikaanse fabrikanten uiteraard erg fijn vonden, want zo kwam er meer vraag naar hun goedkopere producten. Ook gingen banken massaal speculeren en rommelhypotheken aan de man brengen met het “gratis” geld. De Amerikaanse overheid stak zich verder enorm in de schulden om de Irak-oorlog te bekostigen. Dit geld ging in rook op, want oorlogen zijn pure kapitaalvernietiging. Deze keer konden ook geen spaarpotjes van rijke oliestaatjes geplunderd worden, zoals tien jaar eerder door George Bush senior. Weinig Amerikanen merkten dit, want de federale overheid kocht grote hoeveelheid oorlogsmaterieel in. Goed nieuws voor wapenleveranciers en contractanten.
Ondertussen werd in Europa een ander feestje gevierd. Na de invoering van de euro op 4 januari 1999 werd lenen plotseling erg goedkoop voor de Zuid-Europeanen. De uitleners gingen er van uit dat als een land als Griekenland in de problemen zou komen, de rest van de eurozone wel zou ingrijpen en dat het Stabiliteitspact voldoende zou zijn om al te grote leenzondaars in toom te houden. We weten nu dat het bij Griekenland direct vanaf het begin al mis ging (hier is ook door een enkeling tegen gewaarschuwd) en dat ook ander Zuid-Europese landen veel moesten lenen om het verlies aan exportinkomsten door de dure euro op te vangen. De rest is zo langzamerhand bekend. De efficiënte Duitse industrie, bovendien niet gehinderd door gebergten of zeeën zoals in Zuid-Europa, liet weinig heel van de Zuid-Europese concurrenten. Devalueren kon niet meer. De nekslag kwam door de snel stijgende olieprijs, een symptoom van peak oil. Energie, en vooral olie, is het levensbloed van de wereldeconomie. Door de toenemende energieschaarste werden de enorme uitstaande leningen onbetaalbaar.
Is de situatie totaal hopeloos?
Dat hangt af van de politici. We zullen gedurende een bepaalde tijd moeten lijden, omdat er nog steeds veel lucht in omloop is. Deze lucht, in de vorm van de huizenzeepbel en allerlei vernuftige financiële constructies, moet uit het systeem. Reken op een recordaantal faillisementen, dalende huizenprijzen en dergelijke. Op een gegeven moment ontstaat er een nieuw evenwicht. We zijn daarna allemaal een stuk armer, maar we hoeven niet meer bang te zijn dat we nog armer worden. Vanaf dat moment begint de weg omhoog weer. In de Nederlandse context: stel dat nu de hypotheekrenteaftrek geheel zou worden afgeschaft. Dat zou betekenen dat huizenkopers ongeveer dertig procent minder kunnen besteden aan een huis. De prijzen van huizen zouden dus met een derde dalen. Vervelend, vooral als je met een restschuld komt te zitten, maar overkomelijk. In het laatste geval leefde je toch al boven je stand.
Liever twee jaar heftige ellende dan twintig jaar kommer en kwel
De keuze is tussen een korte, heftige lijdensweg of een lange, kwijnende lijdensweg. Ervaringen in andere landen, zoals Argentinië, wijzen uit dat na een radicale, korte sanering na twee jaar de ellende voorbij is en het land weer overeind krabbelt. Rekt de politiek deze periode zo lang mogelijk, zoals in Japan gebeurde, dan betekent dit tot wel twintig jaar kommer en kwel. De beste maatregel is mijns inziens niet-solvabele banken massaal te laten ploffen. Op dit moment lenen banken toch al nauwelijks meer geld uit en zijn ze dus effectief losgekoppeld van de rest van de economie. Eigenlijk zijn banken alleen onmisbaar voor het betaalverkeer. Deze tak kan worden geamputeerd van de failliete rest van de bank, die dan vervolgens kan afsterven. Laten we deze tikkende tijdbom demonteren, ons verlies dragen, ingrijpen daar waar mensonterende toestanden ontstaan en daarna opgelucht doorgaan.
Volgens sommigen, bijvoorbeeld Cassandra Club, kan de economie niet door blijven groeien. Op een gegeven moment komt er een maximale hoeveelheid welvaart, omdat de hulpbronnen van deze aarde maar beperkt zijn, Maar volgt het eerste wel uit het tweede?
De aarde is een gesloten systeem, dus grenzen aan de groei
We leven op een middelgrote aardachtige planeet, die om een gele dwergster draait. Een enkele asteroïde daargelaten, worden er nauwelijks atomen van en naar de aarde getransporteerd. De aarde is in ieder geval wat materie betreft dus een gesloten systeem. In een gesloten systeem zijn er per definitie grenzen aan de groei. De hoeveelheid aardoppervlak blijft gelijk – al kunnen we de zee nog wat benutten. Ook de hoeveelheid zeldzame metalen en nuttige elementen blijft gelijk. Echter, we leven in een globaal economisch systeem dat elk jaar maar groeit. De energieconsumptie stijgt vrijwel elk jaar. Kan dit goed blijven gaan? Hiervoor zullen we kijken naar alle bronnen van essentiële ingrediënten die nodig zijn om de economie te laten draaien.
De voornaamste bronnen van grondstoffen
De wereldeconomie is een kringloop, waarin grondstoffen, energie en arbeid uiteindelijk worden omgezet in afval. Het ligt dus voor de hand afval te gebruiken als bron voor grondstoffen. Dat gebeurt de laatste tijd gelukkig ook steeds meer. De belangrijkste bronnen voor grondstoffen zijn landbouw (inclusief visserij, die beter als roofbouw kan worden gezien) en mijnbouwproducten. Landbouw vereist veel landoppervlak (naast meststoffen en water). De hoeveelheid grond voor landbouw is eindig. Zeker de hoeveelheid makkelijk te bebouwen grond. Kwantitatief is er dus een bovengrens aan de landbouwproductie, tenzij de landbouw ondergronds gaat of voedsel synthetisch wordt bereid. In dat geval is er extra vrije energie nodig.
Metalen en dergelijke worden uit gesteente gewonnen. De bijna honderd natuurlijke elementen zijn niet gelijkmatig over de aardkorst verdeeld. Als een bepaald erts op een plaats veel voorkomt, is dat een interessante plek voor mijnbouw. Het aantal plekken waar rijke, makkelijk winbaar ertsen te vinden zijn is maar beperkt, maar in principe is elk element uit elk gesteente (of zelfs uit zeewater) te winnen, als er maar voldoende vrije energie in wordt gestopt.
Is er genoeg energie?
Letterlijk alles wat er in de economie gebeurt is te interpreteren als het schuiven met energie. Atomen zijn immers onvernietigbaar, het is de ordening van de atomen die verandert. Hoe meer er in de economie gebeurt, hoe meer energie wordt besteed. Wordt energie schaars, dan worden heel veel bronnen van grondstoffen niet meer interessant. Dat geldt ook voor heel veel economische activiteiten. Daarentegen worden alternatieven die veel minder energie kosten juist wel heel interessant. Een energiecrisis is dus bijvoorbeeld een zegen voor fietsenmakers, Nederlandse vakantieparken of mensen die huizen isoleren. Nu aardolie steeds moeilijker te winnen wordt en men de alternatieven heeft laten verslonzen, dreigt inderdaad een energiecrisis. Deze zal echter van tijdelijke aard zijn. De hoeveelheid zonnestraling is zo groot, dat met efficiënte zonnepanelen en voldoende windmolens een land als Nederland in principe geheel zelfvoorzienend in energie kan worden. En dan is er nog ruimte voor groei. Veel groei.
Toch eeuwig groeien
Apparaten worden steeds zuiniger. Een extreem voorbeeld zijn computers, waar het energieverbruik sinds de Tweede Wereldoorlog zeker een factor miljoen van is gedaald. Naar verwachting wordt dat nog meer, computers kunnen in theorie een miljoen maal zuiniger worden dan nu. In de virtuele wereld kan de economie dus in principe nog onbeperkt groeien. De aarde vangt slechts een schijntje op van alle zonnestraling. Datacentra waarin deze virtuele economie is ondergebracht kunnen dus heel gemakkelijk in een baan om de zon worden gebracht. Ook andere apparaten, ons huis incluis, worden steeds zuiniger.
Eigenlijk is er maar één beperkende factor waar we ons echt zorgen over moeten maken. Het steeds groter wordende gebrek aan fantasie.
Ook is status en aanzien per definitie schaars. Er zijn maar weinig mensen die de onderste plaats in de pikorde willen innemen. Misschien kunnen we dit oplossen door trouwe, gehoorzame kunstmatige intelligenties te scheppen.