zeespiegelstijging

In het ergste geval wordt Nederland kleiner dan Luxemburg door de zeespiegelstijging.

Docu: het leven op aarde wordt deze eeuw een hel

Volgens deze ouderwetse doemdenkersdocu zal de aarde door de klimaatverandering veranderen in een hel. De ongebreidelde kap van regenwouden, uitstoot van CO2 en, daarna, het vrijkomen van enorme hoeveelheden van het extreme broeikasgas methaan uit de ontdooiende Siberische permafrost zal het armageddon los laten breken.

https://youtube.com/watch?v=Mlw2hOh7kgY

De makers van deze docu stellen, m.i. terecht, dat de voorspellingen in de docu aan de extreme kant zijn. Ze vallen echter nog steeds binnen de bandbreedte van mainstream klimaatvoorspellingen.

Het is nu, anno 2016, in feite te laat om hier nog veel aan te doen. Het omslagpunt nadert onverbiddelijk, met nu voor het eerst een CO2-gehalte van 0,400% – 0,050% hoger dan voor het begin van de Industriële Revolutie. Het systeem in de huidige vorm is in feite niet meer terug te brengen naar de situatie van de Kleine IJstijd, zoals milieuorganisaties willen.

We kunnen beter nadenken over methodes om de gevolgen te verminderen. Zo kunnen we de Sahara en andere woestijnen tot bloei brengen. Zo onttrekken we water aan de oceanen en vullen we de aquifers weer tot het maximum, wat de zeespiegel in ieder geval enkele decimeters laat dalen. Kooldioxide is in feite een waardevolle grondstof – koolstof is de nuttigste substantie die we kennen.

In het ergste geval wordt Nederland kleiner dan Luxemburg door de zeespiegelstijging.
In het ergste geval wordt Nederland kleiner dan Luxemburg door de zeespiegelstijging.

Sinds 15 miljoen jaar heerst er op aarde ook een CO2-hongersnood. De reden dat veel planten, zoals maïs, het energieslurpende C4-metabolisme hebben ontwikkeld om ook de laatste spoortjes kooldioxide uit de lucht te kunnen trekken. In feite bewijzen we het aardse ecosysteem een grote weldaad door de eerder onttrokken kooldioxide weer in de lucht te pompen.

De zeespiegel is nu in feite abnormaal laag. Zo stond Hongarije in het Plioceen onder water. Omdat de ooit verdwenen kooldioxide nu weer terugkomt, keert de ‘oude’ situatie weer terug.

Europa, nadat alle ijskappen zijn gesmolten. Bron: National Geographic.

Hoe ziet Europa er uit als alle ijs smelt?

De zeespiegel zal rond de tachtig meter stijgen als alle landijs op aarde smelt. Wat betekent dat voor de kustlijn van Europa? In deze video het antwoord.

Laaggelegen landen als Nederland en het Vlaamse deel van België zullen vrijwel geheel onder water verdwijnen. Het zal mogelijk worden met een schip van de Middellandse Zee naar de Kaspische Zee te varen, die nu nog door land is omringd.

Europa, nadat alle ijskappen zijn gesmolten. Bron: National Geographic.
Europa, nadat alle ijskappen zijn gesmolten. Bron: National Geographic.

Op dit moment is de smelt van de West-Antarctische ijskap al het punt van ‘no return’ aan het naderen. Dit op zich betekent al een zeespiegelstijging van 3 meter en daarmee het vermoedelijke einde van West-Nederland en de meeste kuststeden. Het goede nieuws, voorlopig dan, is dat dit nog enkele honderden tot duizenden jaren zal duren. Een eeuw is een lange tijd en het is aannemelijk dat er over honderd jaar voldoende hulpbronnen en technische know-how zullen zijn om de ijsafbraak te stoppen.

De veel grotere Oost-Antarctische ijskap lijkt het voorlopig nog vol te houden en groeit zelfs een minieme hoeveelheid. Dat komt dan weer doordat het warmere klimaat voor meer vochtige lucht, dus sneeuwval op Antarctica zorgt.

Manhattan onderwater. Central Park is helemaal verdwenen.

Climate Central: Kuststeden worden onderwaterparadijs

Manhattan onderwater. Central Park is helemaal verdwenen.
Manhattan, het hoofdeiland van New York, onderwater. Central Park is helemaal verdwenen.

Climate Central nam deze zes beroemde toeristische plekken overal ter wereld onder handen om te laten zien wat de gevolgen zijn als de temperaturen wereldwijd met twee tot vier graden stijgen.

Op dit moment is één graad temperatuurstijging al bereikt. Dit is het gevolg van het toenemen van het CO2-gehalte in de onderste 10 km van de atmosfeer van 280 tot 400 ppm. Een hogere temperatuur betekent niet alleen dat poolijs gaat smelten, maar ook dat het volume van de oceanen groter wordt. Warm water neemt per kilogram meer ruimte in beslag dan koud water (vanaf 4 graden; daaronder vormen zich beginnende ijskristallen en neemt de dichtheid juist weer iets af bij lagere temperatuur). Op dit moment merken we nog niet veel van de zeespiegelstijging, 20 cm sinds 1900, maar dat komt omdat de oceanen nog aan het opwarmen zijn. De grootste stijging moet nog komen, met vervelende gevolgen voor kustbewoners.

Hieronder de voorspellingen van Climate Central. Beweeg de slider om het verschil tussen twee graden toename en vier graden toename in gemiddelde wereldtemperatuur te zien.

New York City:

Durban, Zuid Afrika:

Londen:

Shanghai:

Mumbai:

Sydney:

Rio de Janeiro:

Bron:
Climate Central

Drijvende zonnepanelen verminderen ook de verdamping. Ideaal voor irrigatievijvers. Bron: Sunergy Inc.

Zon op zee: oceaan beter dan woestijn

Uit recent onderzoek blijkt dat zonnepanelen plaatsen in de woestijn heel veel zoet water kost om ze te koelen. Gelukkig is er een uitstekend alternatief: de zee. Mede ontwikkeld in India en Israël.

Sahara: walhalla voor zonne-energie
Zonne-energie ontwikkelaars kijken verlekkerd naar de Sahara. Geen wonder. De grootste woestijn ter wereld, acht miljoen vierkante kilometer groot, krijgt per vierkante meter een indrukwekkende hoeveelheid zonneschijn binnen: 3200 kWh per vierkante meter, twee keer zoveel als in Spanje. Zet een oppervlakte van honderd bij honderd kilometer (de drie noordelijke provincies) vol en je wekt voldoende elektriciteit op om heel Europa van elektriciteit te voorzien[1].

Maar… geen koelwater
Er is alleen één maar. Zonnepanelen werken niet goed als ze erg heet worden en juist dat is in de Sahara, waar je in de middag op de motorkap van je auto een ei kan bakken, een groot probleem.

Firma’s als Desertec, die een netwerk van zonnecentrales in de Sahara plannen, werken daarom met CSP[2], concentratortechnologie, die met spiegels werkt in plaats van met zonnepanelen. De ‘natte’ vorm werkt door omzetting van water in stoom. Water, zoals bekend, is uiterst schaars in de Sahara. Volgens berekeningen van onderzoekers zou zelfs een vijfde van alle zoetwater in de Sahara-regio nodig zijn om de zonnepanelen te koelen[2]. Vermoedelijk iets waarop woestijnbewoners wat minder enthousiast zullen reageren, al maken dure auto’s en satellietschotels vermoedelijk veel goed. Een oplossing, door [3] gesuggereerd, is de droge variant van CSP te kiezen, bijvoorbeeld de gesmolten zout-variant in combinatie met een zonnetoren. Dit zou zelfs minder water kosten dan het huidige fossiele brandstofverbruik.

Drijvende zonnepanelen verminderen ook de verdamping. Ideaal voor irrigatievijvers. Bron: Sunergy Inc.
Drijvende zonnepanelen verminderen ook de verdamping. Ideaal voor irrigatievijvers. Bron: Sunergy Inc.

Drijvende zonnepanelen in het Nassermeer?
Een optie zou zijn deze zonnepanelen te laten drijven in het Egyptische Nassermeer ten zuiden van Aswan(ibid). Dit zou de evapotransporatie hierin ook wat verminderen. Goed nieuws voor Egypte, dat met ernstige watertekorten kampt. Hiervoor kan een Indiaas-Australisch ontwerp worden gebruikt.

Zonnefarm op zee
De politieke situatie in Egypte met een uiterst actieve tak van de Moslimbroederschap is echter nogal instabiel. Een voor Europa gunstiger oplossing  is daarom een drijvende zonnefarm op zee. Weinig bekend is echter dat het gebied met weinig bevolking zich ook over zee uitstrekt. Ter hoogte van bijvoorbeeld de Canarische en Kaapverdische Eilanden valt ook weinig regen. Eilanden in deze regio, zoals Kaapverdië en ook Aruba zijn daarom nogal droog. De hoeveelheid zonneschijn hier is daarom aanzienlijk.

Firma’s als Solaris Synergy hebben al goede drijvende zonnepanelen ontwikkeld[4]. Voor open zee is uiteraard een robuustere constructie nodig. De opgewekte energie kan dan in tankers in de vorm van bijvoorbeeld waterstof naar het vasteland worden vervoerd. Als dit wordt gecombineerd met windmolens en golfslaggeneratoren ontstaat een volwaardige drijvende energiefarm met mogelijk wat land- of tuinbouw.  Of bewoning. Vooral voor Nederland is dit interessant. Zowel in het geval van een nieuwe ijstijd als in het geval van een sterke zeespiegelstijging wordt ons land onbewoonbaar. Een uitwijkmogelijkheid op zee is dan geen gek idee.

Bronnen
1. Hani El-Nokraschi, The Desert of Egypt als Everlasting Powerhouse of Energy and Water
2. Desertec promotiefolder
3. ‘Water-Intensive CSP is Impossible for Desert Solar’
4. Solaris Synergy

Nederland en Vlaanderen bij 20 m zeespiegelstijging. bron: Floodmaps.

‘Twintig meter zeespiegelstijging dreigt’

Voor elke graad globale temperatuursstijging zal de zeespiegel twintig meter stijgen, wijzen berekeningen en geologische waarnemingen van gesteenten uit voorbije tijdvakken uit. Houden we droge voeten?

Nederland en Vlaanderen bij 20 m zeespiegelstijging. bron: Floodmaps.
Nederland en Vlaanderen bij 20 m zeespiegelstijging. bron: Floodmaps.

Tijdens eerdere interglacialen vijf tot twintig meter zeespiegelstijging
We leven nu in de laatste jaren van een interglaciaal, de warmere periode tussen twee ijzige glacialen in. De temperaturen zijn dan hoger. Voor komende eeuw wordt een zeespiegelstijging van een meter voorspeld. Enkele onderzoekers denken echte dat die stijging veel groter zal worden. Hierbij baseren ze zich op geologische gegevens uit eerdere interglacialen. De temperatuur toen was minder dan een graad hoger dan nu, maar de zeespiegel lag vijf meter hoger.

Ongeveer drie miljoen jaar geleden, toen de temperaturen slechts 1 tot 2 graden hoger waren dan normaal in de laatste tweeduizend jaar, lag het zeeniveau zelfs 25 meter hoger dan nu. Dit komt door twee effecten. Bij hogere temperaturen op aarde zetten de warmere oceanen uit: thermische expansie. Ook smelt er dan meer ijs.

Nederland onder water?
Kortom: de voorspelde temperatuursstijging – als deze klopt en de komende ijstijd niet aanbreekt – zal uitermate vervelende gevolgen hebben, zeker voor Nederland. En zeker als ook de grote ijskappen van Groenland en een deel van Antarctica gaan smelten. Dit zal leiden tot nog eens zestig meter zeespiegelstijging. Als dit in de loop van honderden jaren gebeurt, kunnen we ons geleidelijk aanpassen. De nakomelingen van de Nederlanders en West-Vlamingen van nu kunnen dan bijvoorbeeld emigreren naar andere landen of op zee gaan wonen in drijvende steden. Gebeurt de zeespiegelstijging heel snel, dan hebben we weinig andere keus dan ons vege lijf te redden en hopen dat de Duitsers en Walen gastvrijer voor ons zijn, dan wij in Nederland en Vlaanderen zijn.

Tijdens het Plioceen was de temperatuur maar twee graden hger dan nu.
Tijdens het Plioceen was de temperatuur maar twee graden hger dan nu.

Bron
Paleoclimate Implications for Human-Made Climate Change, Arxiv.org (2011)

Nederland ziet er ongeveer zo uit als de zeespiegel zeven metr stijgt.

Nederzee

Een groot deel van Nederland ligt onder de zeespiegel, een ander groot deel ligt er maar een paar meter boven. Hoe zou ons land er uit zien als de waterspiegel vijf meter hoger staat, zoals sommige broeikasonderzoekers beweren?

Nederland ziet er ongeveer zo uit als de zeespiegel zeven metr stijgt.
Nederland ziet er ongeveer zo uit als de zeespiegel zeven metr stijgt.

Een groot deel van Nederland ligt ver onder de zeespiegel. De afgelopen duizenden jaren is de zeespiegel redelijk constant gebleven maar dit is in de geologische geschiedenis van de aarde eerder de uitzondering dan de regel. Zo vond er door het verdwijnen van het laatste restje van de Laurentische ijskap, over Québec en Ontario, een grote zeespiegelstijging plaats, waardoor de Zwarte Zee onderliep en ook de Doggersbank,  toen nog een eiland in de Noordzee, er aan moest geloven. Dit was meer dan achtduizend jaar geleden. Uit eerdere interglacialen – perioden tussen ijsbedekking in – weten we dat de zeespiegel zelfs nog meer kan stijgen dan nu.

Volgens broeikasonderzoekers hebben we het zo bont gemaakt met onze kooldioxideuitstoot, dat de aarde opwarmt en dat hierdoor de oceaan ook zal gaan uitzetten. Een en ander heeft het gevolg dat de zeespiegel vijf meter gaat stijgen[1]. Er zal als dit klopt, in het jaar 2500  weinig over zal zijn gebleven van het grootste deel van Nederland. Gelukkig duurt dat nog even, dus wacht nog even met het inrichten van een strandtent op de Grebbeberg.

Het is ook de vraag of deze voorspelling wel klopt. We begrijpen nog maar weinig van de ingewikkelde cycli die ons klimaat regelen. Voor hetzelfde geld kan er ook een nieuwe ijstijd aanbreken. Deze laat per slot van rekening al abnormaal lang op zich wachten…

Bron
1. S. Jevrejeva, J.C. Moore, A. Grinsted. Sea level projections to AD2500 with a new generation of climate change scenarios. Global and Planetary Change, 2011