Visionaire vragen

Visionaire vragen

Mars, anno 2018. Een eenzaam spoor van een robotvoertuig in een desolaat landschap.

Waarom gaan we nog steeds niet de ruimte in?

24 reacties / Ideeën, Visionaire vragen / Door / 26 januari 2018

In de tijd voor de financiële crisis werden we via de media gebombardeerd met mooie beloftes over bemande ruimteruimtevaart. Van tijdschriften en boeken tot TV en internet overal stond het vol met fantastische plannen. We zouden terug gaan naar de maan en vervolgens naar Mars vliegen. Ook zou ruimtetoerisme in opmars komen. Dit zou weer bemande en onbemande missies naar andere hemellichamen financieren. Diverse datums zijn genoemd en inmiddels behoren deze datums al lang weer tot het verleden. Waarom komt het er maar niet van?

Een van de vele plannen van NASA voor een basis op Mars.
Een van de vele plannen van NASA voor een basis op Mars. Bron: NASA

Herbruikbare ruimtevliegtuigen.

Na de ongelukken met de spaceshuttle Challenger in 1986 en de spaceshuttle Colombia in 2003 wist men dat deze ruimtevaartuigen niet meer veilig waren en dat een einde zou komen aan het spaceshuttle tijdperk. Er moest een opvolger komen. Dit moest een herbruikbaar toestel zijn oftewel een zogehete ruimtevliegtuig. Dit is een hybride tussen een raket een vliegtuig die verticaal kan opstijgen met gewone straalmotoren en vanaf een bepaalde hoogte in de stratosfeer overschakelt op een raketmotor. Dit bespaard veel brandstof t.o.v normale raketten en had als voordeel dat er niet telkens een nieuwe raket hoeft te worden gebouwd omdat die grotendeels opbrand in de atmosfeer. Hierdoor zouden de kosten voor een ruimtevlucht enorm dalen en kost dit slechts 10% van de lancering van een normale raket. Deze toestellen kunnen daarom ook veel meer lading en mensen in een baan om de aarde brengen. Een dergelijk toestel zou er in 2009 komen. Deze bleef uit en in 2013 eindigde het spaceshuttle tijdperk toen de Atlantis voet aan de grond zette. Vanwege beperkt budget heeft de Nasa de ontwikkeling van een herbruikbaar ruimteschip uithanden gegeven aan commerciële bedrijven. Rond die tijd waren er fantastische plannen van onder andere Burt Rutan. Zijn bedrijf had 2 toestellen ontwikkeld genaamd SpaceShipOne en SpaceShipTwo. Deze laatste kon 3 personen in een suborbitale baan krijgen (de rand van de ruimte). De bedrijven Virgin Galactic en SpaceX zou hierop gaan doorwerken en in 2015 zouden deze met dit ruimtevliegtuig de eerste 2 betalende ruimtetoeristen laten opstijgen. Van 2012 t/m 2014 werd er ook volop reclame gemaakt voor de aankoop van allerlei producten met daarop een code die je online bij de fabrikant moest invullen waarmee je een ruimtereis kon winnen. Er waren ook al volop mensen die tickets hadden gereserveerd. Inmiddels is 2015 al lang gepasseerd en is er niks geen nieuws meer over geweest. Geen ruimtetoeristen dus!

Mars, anno 2018. Een eenzaam spoor van een robotvoertuig in een desolaat landschap.
Mars, anno 2018. Een eenzaam spoor van een robotvoertuig in een desolaat landschap.

Ruimtehotel.

In 2018 dit jaar dus zou er zelfs al gewerkt aan een ruimtehotel.  Ook dit was het plan van onder meer Virgin Galactic. Het moest een satelliet zijn in de vorm van wiel die om zijn as draait en zo kunstmatige zwaartekracht kon opwekken met in het centrum van het wiel een ruimte waar met de gewichtloosheid kon experimenteren. Het wiel zou bestaan uit modules met grote ramen zodat met goed naar de Aarde kon kijken en slaap en keukenruimte bevatte. Hier kon je een week verblijven. Een fantastische ervaring als vakantie dus. Als vanzelfsprekend is hier al helemaal niets van gekomen.

 

Bemande missie naar Mars.

Ook was er rond 2015 het een en ander over de planeet Mars gaande. Er zou een bemande missie naar Mars vliegen in 2025. Bij de organisatie MarsOne kon je je aanmelden als kandidaat voor een selectie ronde. Van over de hele wereld hebben zich honderdduizenden aangemeld. Iedere ronde zou er een steeds nauwere selectie naar voren komen en uiteindelijk moest dit de meest geschikte mensen overhouden om uiteindelijk te gaan. Er zouden een paar honderd door de 2e selectie ronde zijn gekomen en deze kregen verdere training. De missie zou gefinancierd worden d.m.v een TV reality serie. Het hele proces zou 10 jaar beslaan en in 2025 zouden als eerste van reeks missies vertrekken. Bij iedere missie werd er een basis uitgebreid. En deze astronauten zouden er voor altijd blijven. Je zou toch denken dat er wel enig nieuws is over de vorderingen van dit project van MarsOne. Zelf denk ik niet dat er ook maar enig iets van terecht gaat komen en ook hebben diverse ruimtevaartdeskundigen zich hier sceptisch uitgesproken.

 

Ruimte industrie.

Het is erg raar dat er in ieder geval geen vorderingen zijn gemaakt voor ruimtetoerisme. Er zou hier veel aan verdiend kunnen worden. Dit zou zich kunnen uitbreiden naar mijnbouw op asteroïden. En uiteindelijk grote bemande structuren in de ruimte waar mensen wonen en werken.

 

 

Kaartje met de meest en minst diverse landen. De minst diverse landen zijn blauw, de meest diverse landen rood.

Diversiteit, alleen positief?

11 reacties / Analyses, Filosofie, Ideeën, Misvattingen, Social Engineering, Visionaire vragen / Door / 29 december 2017

In de main stream media worden we onophoudelijk gebombardeerd met verzekeringen dat diversiteit goed is. Vooral de zinsnede “diversity is strength” wordt tot vervelens toe herhaald. Wat is diversiteit en wat zijn de voor- en nadelen van diversiteit? Een overzicht.

Wat is diversiteit?
Diversiteit betekent letterlijk verscheidenheid. Culturele diversiteit, dit bedoelen we voortaan als we het over diversiteit hebben in dit artikel, is de verscheidenheid aan culturen binnen een specifieke regio, of in de wereld in zijn geheel. De mate van culturele diversiteit binnen een regio of samenleving, of bijvoorbeeld in een bedrijf, kan worden afgeleid van de mate van aanwezigheid van mensen met verschillende etnisch-culturele achtergronden.

Human Development index. Groene landen zijn het best ontwikkeld, rode het minste. Er lijkt een negatieve correlatie met diversiteit te zijn. Bron: Wikipedia
VN Human Development index, 2016. Groene landen zijn het hoogst ontwikkeld, rode het minste. Er lijkt een negatieve correlatie met diversiteit te zijn. Bron: Wikipedia

Wat zijn de gevolgen van diversiteit?
Diversiteit betekent een grotere variatie in de groep. Dit maakt de groep onvoorspelbaarder. Dat heeft uiteraard zowel voor- als nadelen. Als de volledige werkploeg van het bedrijf bijvoorbeeld uit katholieke Polen bestaat, is er weinig meningsverschil over het al dan niet vieren van kerstmis of het ideale bedrijfsuitje. Er zijn binnen de groep weinig communicatiemisverstanden. Het vertrouwen binnen de groep is doorgaans hoog. De groep werkt soepel samen en komt snel in flow. Aan de andere kant zullen deze groepen zich moeilijk kunnen inleven in andere groepen.

Kaartje met de meest en minst diverse landen. De minst diverse landen zijn blauw, de meest diverse landen rood.
Kaartje met de meest en minst diverse landen. De minst diverse landen zijn blauw, de meest diverse landen rood. Bron: Wikipedia

Bij een erg divers personeelsbestand, kost het meer moeite om het over zaken eens te worden. Er zijn dan ook meer conflicten in een zogeheten divers bedrijf, dan in een etnisch homogeen bedrijf. Als we op de juiste manier met conflicten wordt omgegaan, volgens het Hegeliaans-dialectische model, dus met these, antithese en synthese, kan dit in theorie leiden tot een betere, universele oplossing. Sterker nog: diverse bedrijven zijn er min of meer genoopt om een universele oplossing te kiezen. Andere oplossingen zijn niet werkbaar bij een diverse staf. Hiervoor is een goede manager onmisbaar. Een tweede voordeel van diversiteit is dat er geput kan worden uit een veel groter cultureel reservoir. Daardoor wordt het in theorie makkelijker om problemen op te lossen. In de praktijk is het vaak moeilijk om dit potentieel te benutten. Er moet namelijk op een gegeven moment een besluit worden genomen en dat vereist consensus. Als een potentieel betere oplossing geen draagvlak heeft binnen de groep, zal deze oplossing toch niet door worden gevoerd. Daarom moeten diverse groepen autoritair worden geleid en zie je in landen met hoge diversiteit, dat er doorgaans een dictatoriaal regime heerst. Dit weer met opmerkelijke uitzondering van Israël. Omdat bedrijven doorgaans dictatoriaal worden geleid, is diversiteit in het bedrijf een minder groot probleem dan in een democratie.

Japan: succesvol zonder diversiteit
Dat diversiteit niet nodig is om economische en culturele successen te boeken, bewijst Japan. Japan heeft een van de etnisch meest homogene bevolkingen ter wereld, maar kent ook een unieke cultuur en hoogontwikkelde economie. In Japan zijn er nauwelijks etnische minderheden. De belangrijkste zijn de Koreaanse en Ainu minderheid. Ondanks geregelde demonstraties van Japanse neonazi’s, en een uitgesproken xenofobe bevolking, lijkt het land toch redelijk goed te functioneren. De situatie in Korea en China lijkt hier sterk op.

Israël: succesvol met diversiteit
Een voorbeeld van een land met een hogere diversiteit, dat juist succesvol is, is Israël. Hoewel de bevolking van Israël etnisch zeer heterogeen is, delen de meeste Israëli’s toch enkele kernwaarden. Zo vinden bijna alle Israëli’s dat Israël recht van bestaan heeft. Logisch, anders zouden ze er niet hebben gewoond. Omdat het land vijandige buren heeft, die het land het liefst zouden uitmoorden, worden alle onderlinge meningsverschillen opzij gezet om ervoor te zorgen dat Israël blijft voortbestaan. De sterke externe dreiging gecombineerd met de joodse identiteit maken dat Israël goed functioneert met diversiteit.

Verenigde Arabische Emiraten: succesvol met diversiteit
Een goed voorbeeld van een opmerkelijk divers en succesvol land zijn Verenigde Arabische Emiraten. De meerderheid van de bevolking bestaat uit niet-Emirati’s. Deze diversiteit is echter maar schijn. Er is een koninklijke familie, die op autocratische wijze de scepter zwaait. Expats in de Verenigde Arabische Emiraten hebben weinig in te brengen. Vooral niet moslim gastarbeiders uit landen als Nepal en de Filippijnen zijn rechteloos. Omdat de koninklijke familie bepaalt wat er gebeurt in het land, en de inheemse bewoners een bevoorrechte positie innemen, zijn er weinig etnische conflicten in de Verenigde Arabische Emiraten.

Is diversiteit nou goed of slecht?
Het antwoord hierop ligt genuanceerd. Diversiteit werkt goed, als de leden van de groep één enkel gedeeld ideaal en doel delen. Zij zijn dan bereid, om onderlinge meningsverschillen opzij te zetten en streven naar het beste voor de groep. Daarom is bijvoorbeeld Israël een goed functionerende diverse samenleving. Is die bereidheid er niet, dan is burgeroorlog, of een door ruzies uit elkaar vallend bedrijf, onvermijdelijk. In dat geval is diversiteit juist een nadeel. Uit voorgaande statistische analyse blijkt dat politiek gezien diversiteit over het algemeen nadelig werkt. Alleen als er krachtig gedeeld ideaal is dat een land bijeen houdt, of door een politiestaat, zal het land bijeen blijven.

Een nieuwe ijstijd, of globale afkoeling, zou lijden tot grote hongersnoden. Mogelijk zelfs tot het einde van de beschaving.

Mini ijstijd einde van de beschaving

22 reacties / Analyses, Ideeën, Mensheid, Visionaire vragen, Wereld, Wetenschap, Zonnestelsel / Door / 25 september 2017

Volgens astronomen gaat de zon in een soort sluimermodus. Dit betekent dat er voor een periode van ca 100 jaar geen zonnevlekken te zien zijn.

Zonnecyclus
Normaal gesproken is er een cyclus van 11 jaar waarbij er in een periode van een jaar erg veel zonnevlekken zijn en 5,5 jaar later veel minder. Dit komt omdat de zon een iets variabele ster is. Zonnevlekken zijn gebieden op de zon waar er veel magnetische activiteit is. De oppervlaktetemperatuur van de zon is plm. 6000 °C en die van een zonnevlek ca 5000°C. Daardoor lijkt deze zwart in vergelijking met de rest van het zonneoppervlak. Deze zonnevlekken zijn magnetische hotspots die veel geladen deeltjes, voornamelijk heliumkernen, uitstoten die de zonnewind vormen.

Kosmische straling
De zonnewind vormt een soort magnetisch schild rond ons zonnestelsel die de interstellaire kosmische straling tegenhoudt: de heliosfeer. Deze kosmische straling is afkomstig van supernova’s, neutronensterren, pulsars, magnetars en zwarte gaten. Kosmische straling bestaat ook uit elementaire deeltjes zoals protonen, positronen enz. Deze bewegen random, maar de kosmische straling die anders op aarde zou belanden, is naar de zon gericht. Immers, de heliopauze, de grens waar de zonnewind overgaat in het interstellair medium, ligt op meer dan honderd maal de afstand aarde-zon, waardoor kosmische straling richting aarde vrijwel richting zon beweegt. Wanneer de zon in een rustigere fase verkeert met weinig magnetische activiteit is de zonnewind zwakker waardoor er wat van de kosmische straling het zonnestelsel weet binnen te dringen. Deze straling zorgt er voor dat er moleculen in de atmosferen van de planeten ioniseren. Deze ionen vormen dan condensatiekernen wat resulteert in meer bewolking. De laatste 2 cyclussen zijn de maxima minder intens dus is de algehele zonnewind zwakker. De verwachting op basis van waarnemingen uit het verleden is dat de volgende cyclus nog zwakker is dan de huidige en dat er vanaf 2050 geen zonnevlekken meer zijn gedurende een aantal decennia. Dit resulteert dan in iets feller zonlicht..

Een nieuwe ijstijd, of globale afkoeling, zou lijden tot grote hongersnoden. Mogelijk zelfs tot het einde van de beschaving.
Een nieuwe ijstijd, of globale afkoeling, zou lijden tot grote hongersnoden. Mogelijk zelfs tot het einde van de beschaving.

Afkoeling
Als er meer bewolking is op Aarde dan is het albedo groter. Wit weerkaatst bijna alle licht, absorbeert warmte minder goed dan zwart. Hierdoor koelt het klimaat met de loop der jaren af. Dit valt goed waar te nemen in een experiment dat je makkelijk zelf thuis kunt uitvoeren. Als je met een vergrootglas in de zon een stuk krant in brand probeert te zetten, zal het papier dat bedekt is met een donkere inktlaag sneller ontbranden dan het witte papier zonder inkt. Ook het effect van kleine deeltjes op waterdamp valt goed te bestuderen als je wat sigarettenrook in een kopje hete koffie of thee blaast. Wat je waarneemt is dat de condensatie wordt bevorderd doordat de rookdeeltjes als condensatie kernen fungeren net als de ionen in de atmosfeer. De laatste 2 jaar valt goed waar te nemen dat er steeds minder dagen zijn waarbij er helemaal geen wolken zijn. Ook hebben we zowel vorig jaar als dit jaar een aantal kouderecords in de zomer en het voorjaar. Vorig jaar een dag in augustus met slechts 12°C graden overdag en ’s nachts in de buurt van het vriespunt. Ook van het voorjaar was er op 22 mei een kouderecord met -10°C in de nacht en overdag slecht 5°C in De Bilt. Ook de rest van Europa had bijzonder koud weer waarbij er veel landbouwgewassen door heel Europa schade hebben opgelopen. Op 16 september hebben we weer een kouderecord gebroken met slechts 12°C overdag. Daarnaast hebben we een van de koudste septembermaanden ooit. Daarnaast hebben we de afgelopen 2 jaar bijzonder veel regen te verwerken gehad. Ook de warme pieken kunnen zijn veroorzaakt door verhoogde kosmische straling omdat de straalstroom eerst gaat kronkelen om vervolgens verder naar het zuiden te gaan. Hierdoor kan de wind tijdelijk lang uit het zuiden of juist het noorden gaan waaien met temperatuur extremen tot gevolg. Wanneer de straalstroom in het geheel zuidelijker komt te liggen dan kunnen we permanent in de koudere arctische lucht terechtkomen wat dan resulteert in koele natte zomers en ijzige winters. De gemiddelde wereldwijde temperatuur kan 4°C lager worden.

Het broeikaseffect
Velen zullen het niet geloven vanwege het feit dat de media zich enkel met het broeikaseffect bezig houdt en daarbij andere factoren die het klimaat ook reguleren negeren. De invloed van kooldioxide is in werkelijkheid zeer gering en er zijn zelfs aanwijzingen in ijskernen gevonden dat er in het verleden van de aarde de opwarming van het klimaat vooraf ging aan de stijging van CO2 ipv andersom. Dit zou kunnen komen door onder andere bosbranden die toenemen in een warmer klimaat en ook micro organismen die organisch materiaal afbreken zoals schimmels actiever werden. Dit zou van toepassing zijn geweest aan het einde van elke ijstijd toen de temperaturen dramatisch stegen in korte tijd. Toen de temperaturen weer daalden bleef het CO2 gehalte nog even stijgen alvorens deze ook weer terug liep. Kooldioxide heeft wel degelijk een hogere infrarood absorptie dan stikstof en zuurstof maar deze zou in procenten toe moeten nemen in de atmosfeer wil dit een aanzienlijk effect krijgen op het klimaat. De laatste keer dat dat het geval was, was in de ramp aan het einde van het Perm, 252 miljoen jaar geleden, als gevolg van een gigantische vulkaan uitbarsting in Siberië die ook nog eens plm. 100000 jaar doorging. De huidige atmosfeer bevat slechts 0,04 procent (voor-industriëel niveau: 0,027%). Ter vergelijking bevat de atmosfeer van Mars vele malen meer kooldioxide ondanks dat deze veel ijler is dan de aardatmosfeer. En toch ligt de gemiddelde Martiaanse temperatuur ver onder het vriespunt [n.v.d.r.: het broeikasffect van de Martiaanse atmosfeer verhoogt de temperatuur op Mars met zes graden]. Volgens het klimaatmodel van Svante Arrhenius,dat alleen uitgaat van kooldioxide zelf, heeft de huidige verhoging in CO2 op zichzelf een temperatuursverhoging van gemiddeld één graad Celsius tot gevolg. Moderne klimaatmodellen gaan uit van extra opwarming door waterdamp. Het is de vraag of dat wel klopt.

Economische schade.
Doordat het weer natter en kouder wordt is het steeds moeilijker om op de traditionele wijze landbouw te bedrijven. Hierdoor wordt voedsel steeds duurder. Dit jaar is voedsel al ruim 8% duurder geworden met als uitschieter zuivel dat wel 40% duurder is dan voorheen. Ook legt een kouder klimaat een hogere druk op de gasvoorraden met nog meer calamiteiten als de aardbevingen in Groningen als gevolg. Daarnaast wordt aardgas dus ook duurder. Als de oogsten nog slechter worden zullen de prijzen de pan uit gaan reizen. De infrastructuur zal ook niet worden ontzien. Door stormen, hevige regen en uitzonderlijke hoeveelheden sneeuw zal het verkeer worden verstoord, kan de elektriciteit uitvallen en ook tv en internet gaan storen.

Einde beschaving.
Door deze schade wordt de economie hard geraakt en geeft dit meer voedingsbodem voor een nieuwe wereldwijde economische crisis. Daarnaast zijn er al allerlei andere factoren naast een eventuele mini-ijstijd die ons nog eens extra kwetsbaar maken. Zo raakt de landbouwgrond steeds meer uitgeput van sporenelementen en erosie. Ook wordt fossiele brandstof steeds schaarser en dus duurder, wat ook prijsstijgingen in de hand werkt. Dit zal in combinatie met een mini-ijstijd een dodelijke cocktail zijn voor de beschaving.

Zelfvoorziening
Gelukkig zijn er allerlei dingen die je zelf kunt doen en maken. Veredelde gewassen zijn praktisch onmogelijk om kweken in een koud en vochtig klimaat maar er zijn talloze wilde planten soorten die ook eetbaar zijn, en zelfs nog veel meer voedingstoffen bevatten dan conventionele groenten. Als vervanging voor vlees kunnen we insecten eten. Ik vind sprinkhanen persoonlijk heel erg lekker. Ze bevatten 2 x zoveel eiwitten als normaal vlees en zijn vlug op te kweken. Ons aardgas kunnen we vervangen door biogas dat we van onze eigen groen afval en ontlasting maken. Als fruit eten we bramen, frambozen, vlierbessen, sleedoorns en rozenbottels; deze zijn veel beter bestand tegen koude omstandigheden. Om dit allemaal zelf in je eentje te verwerken is nogal wat dus zullen we er goed aan doen te investeren in onze relaties met de buren zodat we samen kunnen werken en eventueel kunnen ruilen. En we kunnen dan stapje voor stapje werken naar de energiestandaard waar ik hier op Visionair in het verleden over heb geschreven.

 

De analoge klok die elke minuut de tijd uitschrijft. Het kostte Kango Suzuki een half jaar.

Analoge schrijfklok laat zien waarom een computer best wel handig is

8 reacties / Analyses, Ideeën, Social Engineering, Techniek, Visionaire projecten, Visionaire vragen / Door / 5 juli 2017

Een Japanse student bouwde in een half jaar een monsterlijk ingewikkelde mechanische klok. Omzetten van zelfs digitale technologie in analoge vorm blijkt hels moeilijk…

Veel van jullie kennen ongetwijfeld de schrijvende klok. Deze klok, waarvan de bouwbeschrijving op Instructables en Thingiverse te vinden is, schrijft met behulp van een eenvoudige robotarm de tijd. Hieronder de ‘Plotclock’ in actie.

Deze is voor een amateur-electronicus in enkele uren in elkaar te zetten, tenminste, als je toegang tot een 3D-printer hebt voor de onderdelen en drie servomotortjes en een Arduino op de plank hebt liggen. Een Arduino is een chip met ombouw, die (grof gezegd) in feite kan wat met een Commodore 64, MSX of ZX Spectrum kon.

Dit bracht waarschijnlijk Kango Suzuki, een toen 22 jaar oude universiteitsstudent aan de Tohoku University of Art and Design op een idee. Zou deze functionaliteit ook in analoge vorm kunnen worden verwezenlijkt? Hij wijdde een half jaar aan het project. Wat resulteerde was een met gewichten aangedreven klok die puur met behulp van tandwielen en hefbomen elke minuut de tijd schrijft. Zoals uit onderstaand filmpje wel blijkt, is het apparaat monsterlijk ingewikkeld.

Digitale technologie heeft als voordeel, dat deze gemakkelijk is te herprogrammeren. Zo kan de Arduino-klok in principe ook Romeinse, Maya of Hindi-cijfers schrijven, of de tijd in woorden schrijven. Een kwestie van de robotarmen andere bewegingsvectorwaarden meegeven. Dit is programmeertechnisch vrij eenvoudig als je eenmaal een goed wiskundig model hebt van de robotarmen. Voor Suzuki zou dit betekenen dat de klok voor een groot deel herontworpen moet worden, met andere woorden: weken werk. Analoge computers zijn soms te programmeren met dingen als ponskaarten (zoals weefgetouwen en pianola’s).

De analoge klok die elke minuut de tijd uitschrijft. Het kostte Kango Suzuki een half jaar.
De analoge klok die elke minuut de tijd uitschrijft. Het kostte Kango Suzuki een half jaar.

Soms denk ik er over na hoe de wereld er uit zou hebben gezien zonder digitale technologie. Waarschijnlijk heel anders dan nu…

China ontwikkelt zich steeds meer als een high-tech dictatuur. Ons voorland? Bron: Wikimedia Commons

China ontwikkelt zich steeds meer als hightech-dictatuur

10 reacties / Analyses, Geopolitiek, Ideeën, Maatschappij, Visionaire vragen / Door / 21 juni 2017

Balling en miljardair Guo Wengui, ook bekend als Miles Kwok, is de gezworen vijand van het Chinese establishment. Met zijn vele connecties is hij van veel schandalen op de hoogte en stelt hij de endemische corruptie binnen het Chinese regime genadeloos aan de kaak. Als antwoord heeft China de totale oorlog verklaard aan Guo. Pas nu wordt duidelijk hoe modern en geavanceerd de Chinese technieken zijn om dissidenten het zwijgen op te leggen. Heeft de dictatuur de toekomst?

Geen dictatuur zonder gedachtencontrole
Bij elk politiek systeem, waarbij een kleine minderheid van heersers een grote volksmassa onder de duim moet zien te houden, is het controleren van de informatievoorziening essentieel. Als de Chinese volksmassa af zou willen rekenen met het regime, is het binnen enkele uren afgelopen met hun heerschappij. We zagen hiervan voorbeelden in het Oost-Europa van 1989. Dit scenario wil China kost wat kost voorkomen. Dit is ook de reden dat de Chinese staat angstvallig de informatievoorziening bewaakt. Sociale netwerken zoals Twitter en Facebook waren het medium waarmee de dictaturen van Tunesië, Libië en Egypt ten val werden gebracht. Deze staan onder zware staatscontrole in China.

“Chinese Firewall”
China heeft nu een naam hoog te houden op het gebied van online censuur. Het regime slaagt er in om in een land met meer dan een miljard mensen – de dubbele bevolking van de Europese Unie – Guo’s toch behoorlijk schokkende onhullingen omtrent overheidscorruptie, vrijwel totaal af te schermen van de bevolking. Bedenk hierbij dat de meeste Chinezen over internet beschikken en het internetgebruik in China in veel opzichten geavanceerder is dan hier, aan de andere kant van de Euraziatische landmassa of Amerika. Dit lukt de communistische partij alleen door de nieuwste technieken op het gebied van big data en lerende netwerken toe te passen. Wat dat betreft biedt het geval-Guo een interessant kijkje in Chinese state-of-the-art censuurtechnieken.
Het succes en het hoge technische peil van de Chinese censuur is zorgwekkend. Zo worden nieuwe, alternatieve bewoordingen om over Guo’s onthullingen te vertellen binnen enkele uren al geblokkeerd. De censuur wordt ook steeds onzichtbaarder. Landen als Rusland, Iran en Zimbabwe kijken met grote belangstelling naar het Chinese systeem en willen dit graag kopiëren.

Chinese censuur: achterhoedegevecht of de toekomst voor de rest van de wereld?
De machthebbers in China verschillen niet veel van die in Europa en de rest van de wereld. Wat verschilt, is de sociale omgeving waarin ze opereren. Door de scheiding der machten in Europa en vooral: in de USA, is er minder ruimte voor machtsmisbruik dan in China. In een verontrustende trend zien we echter dat de bestuurlijke elite zich steeds minder gelegen laat liggen aan de “populistische” meningen (lees: belangen) van de bevolking. De regeringsvorm die dreigt te ontstaan (en in China al een feit is) is een corpocratie: een volkomen ondoorzichtige incestueuze samenwerking van de top van het bedrijfsleven met de politiek. Grote internetbedrijven doen, zo blijkt uit berichten in de mainstream en alternatieve media, graag mee (of, zoals Google, knarsetandend) aan omstreden praktijken zoals censuur, als dit gunstig uitpakt voor hun belangen. De verleiding word steeds groter voor overheden om ook het laatste vrije mediakanaal dat nog bestaat, internet, op sluipende wijze over te nemen.

Pubs namen de rol van banken over in het Ierland van 1970. Bron: Wikimedia Commons

Waarom verdienen de nuttigste mensen het minste?

4 reacties / Analyses, Economie, Filosofie, Mensheid, Visionaire vragen / Door / 8 juni 2017

Er is een eenvoudige test om te bepalen hoe nuttig een bepaalde beroepsgroep is. Wat gebeurt er als ze in staking gaan voor, zeg, een week? Opmerkelijk genoeg worden de meest onmisbare beroepen het slechtst betaald. Hoe kan dat?

De Ierse bankstaking van 1970
Een van de langdurigste stakingen uit de geschiedenis is die van de Ierse banken in 1970. De duur van de staking was werkelijk catastrofaal: bijna een half jaar. Toch liep de Ierse economie geen schrammetje schade op. Het geheim: de Ierse pub[1] [2]. De ‘publicans’ lieten klanten geregeld op de pof drinken. Zij konden dus goed inschatten welke klanten wanbetalers waren en welke niet. De pubeigenaars traden dus op als middle men voor het verwerken van de cheques, die in die tijd massaal werden gebruikt voor het doen van grote betalingen.

Ook nu blijkt uit de opkomst van crowdfunding en bitcoin, die de kerndiensten van banken overnemen, dat bankiers, in de woorden van ex-ABN Amro-directeur Rijckman Groenink, gemist kunnen worden.

Pubs namen de rol van banken over in het Ierland van 1970. Bron: Wikimedia Commons
Pubs namen de rol van banken over in het Ierland van 1970. Bron: Wikimedia Commons

We kunnen dus concluderen, dat bankiers eigenlijk helemaal zo nodig niet zijn; dat de exorbitante salarissen die financials zichzelf toekennen, niet door hun toegevoegde waarde worden gerechtvaardigd.

De Nederlandse  schoonmaakstaking van 2012
Heel anders waren de gevolgen van de landelijke staking van schoonmakers in 2012. Treinen vielen uit omdat ze te vies waren om mee te rijden, NS-kantoorpersoneel was onwennig aan het poetsen. Het zware schoonmaakwerk bleek behoorlijk tegen te vallen. [3]

Waarom worden mensen met nuttige beroepen zo onderbetaald?
Volgens de Britse antropoloog en anarchist David Graeber is ongeveer driekwart van alle baantjes zogeheten bullshit jobs. Het nuttige werk wordt gedaan door maar een klein deel van de bevolking. Bent u boer, uitvinder, techneut, verzorgende, onderzoeker of schoonmaker? Vrachtwagenchaffeur, bewaker, huisarts of fabrieksoperator? Gefeliciteerd, u maakt onderdeel uit van de dunne zuil waarop onze maatschappij rust. Bent u beleidsmedewerker, pr-man, algemeen manager, huisstijlmanager, senior adviseur diversiteit of operational comptroller? Sorry, u kunt gemist worden.

Toch weet iedereen dat de mensen uit de tweede genoemde groep over het algemeen veel hogere salarissen krijgen dan degenen met nuttige beroepen uit de eerste groep. Deze mensen worden uitgeknepen, op flexcontracten gezet en dergelijke. Dit komt, is mijn theorie, omdat hun werk zo belangrijk is, dat de powers that be zich niet kunnen veroorloven dat ze uitvallen. Daarom werden hun functies redundant gemaakt. Dat heeft weer tot gevolg dat de macht van een individuele werker kleiner wordt. Een flexwerker heeft  nauwelijks  macht op het werk. Flexwerkers worden ook op uurbasis slechter betaald dan vaste medewerkers. Het is vrij gemakkelijk om een schoonmaker te vervangen door een andere schoonmaker. Of door een immigrant uit een ander land. Voor de bullshitbanen zijn er merkwaardig genoeg nooit immigranten nodig, waar de exorbitante salarissen wel op wijzen…

Bronnen
1. Pubs replaced the banks in Ireland in 1970 and the economy was fine, Business Insider (2016)
2. What would actually happen if all banks went on strike? – Vice, 2016
3. FNV: NS breekt staking schookmakers, treinreiziger.nl

Tijdens het toepasselijk Hadeaan (hels) genoemde geologische tijdperk, was de aarde het domein van lava en vuur. Bron: Tim Bertelink/Wikimedia Commons

Een dag op de aarde, Mars en Venus, vier miljard jaar geleden

Laat een reactie achter / Visionaire vragen, Wetenschap, Zonnestelsel / Door / 7 juni 2017

Pak je zuurstofmasker en zorg voor een goede bescherming tegen UV-straling. Zuurstof en dus een ozonlaag, is er namelijk vier miljard jaar geleden op Aarde nog niet. Wil je levende organismen zien? Vergeet dan de microscoop niet…

Ondertussen was Mars, nu een koude woestenij, 4,3 miljard jaar geleden veel gastvrijer dan nu. De ondiepe oceanen waren nog niet weggeërodeerd door de zonnestraling. Erg warm was het nooit op Mars, maar met een gemiddelde temperatuur van 5 graden boven nul leefbaar. Nu zijn temperaturen onder de -120 graden geen uitzondering op de planeet.

Onze andere buurplaneet, Venus, is op dit moment de meest dodelijke plek in het zonnestelsel.  De Venera 13, een door de Sovjets ontworpen zeer solide ruimtevaartuig, hield het niet langer dan twee uur uit op de oppervlakte met een luchtdruk van 90 maal de aardse en een verschroeiende 450 graden Celsius.

Ook Venus heeft betere tijden gekend….

Computergegenereerd beeld van de koude woestijn van proxima Centauri b. Bron: SpaceEngine

Bevinden buitenaardsen zich in een winterslaap?

7 reacties / Analyses, biologie, Ideeën, natuurkunde, Universum, Visionaire vragen, Wetenschap / Door / 4 juni 2017

In een recente publicatie van futuroloog Anders Sandberg en exobioloog Milan Ćirković opperen de twee denkers een nieuwe verklaring voor de Fermi Paradox. Aliens houden zich schuil, omdat ze daarmee energie sparen voor de toekomst. Is dit inderdaad een waarschijnlijke verklaring?

De toekomst als energie-walhalla
Het heelal zet uit, en dit (althans volgens de huidige stand van inzicht), steeds sneller. Op het eerste  gezicht lijkt dit uitermate slecht nieuws voor een beschaving op kosmisch niveau. Energiebronnen, zoals sterren en gaswolken, raken steeds verder van elkaar verspreid. Daardoor zijn op een gegeven moment alleen de lokale galactische supercluster, voor de beschaving te benutten. De rest verwijdert zich sneller dan de lichtsnelheid van hen af.

Toch heeft dit toekomstige heelal een erg aantrekkelijke kant. Het is erg koud. Op dit moment is de achtergrondstraling 2,7 kelvin. In de echt verre toekomst (we praten dan over duizenden miljarden jaren na nu) is deze achtergrondtemperatuur enkele nanokelvins. Dat is erg fijn, want dan kan je veel meer entropie dumpen dan nu. En wel hierom.


Fotonen bevatten per foton dezelfde hoeveelheid informatie, maar een verschillende hoeveelheid energie. Dat betekent dat je met 2 elektronvolt één lichtfoton kan maken, maar duizenden radiofotonen. Heb je een computer die zijn entropie met deze radiofotonen kan dumpen, dan kan deze per kilowattuur energie duizenden malen meer berekeningen uitvoeren dan een computer die zijn entropie met lichtfotonen dumpt. Hoe lager de kosmische achtergrondtemperatuur, hoe minder energie fotonen hoeven te hebben om entropie mee te dumpen. Met andere woorden: computers worden in de verre toekomst veel zuiniger dan nu.

Deze aliens hebben hun lichaam verlaten, maar bestaan slechts in een virtuele wereld, als informatie. Zo kunnen ze in de verre toekomst veel zuiniger leven dan wij nu. De redenen dat we weinig van aliens merken, aldus deze theoretici, heeft alles met thermodynamica te maken. Tot de omstandigheden elders in het heelal beter, lees: veel kouder worden, zouden ze zich schuilhouden rond de enorme, zeer koude, zwarte gaten in het centrum van sterrenstelsels, waarin de supercomputers waarin ze leven hun entropie kunnen dumpen. Thermodynamisch gezien is er geen speld tussen te krijgen. Maar hebben ze gelijk?

Probleem: exopolitiek en de Singulariteit
De winterslaap is ook op aarde een geliefde overlevingsstrategie onder dieren om de ongunstige winteromstandigheden in koude gebieden te overleven. Echter; een geavanceerde beschaving is geen dier. De voornaamste existentiële bedreiging voor een buitenaardse beschaving is niet de kosmische winter, maar een andere buitenaardse beschaving op een superieur technisch peil. Vraag de nakomelingen van de Inca’s en de Azteken maar. Om een superieur technisch peil te bereiken, moet de exobeschaving veel energie verbruiken voor wetenschappelijk onderzoek. In ieder geval in de eigen galactische supercluster moet de beschaving er zeker van zijn dat er geen concurrerende beschavingen zich ontwikkelen, die hun beschaving de kant van de Azteken en Inca’s op laat gaan.

Het venster waarbinnen concurrerende beschavingen kunnen worden waargenomen tot het moment dat ze een Singulariteit doormaken – het punt waarop machines slimmer worden dan biologische wezens en de collectieve intelligentie explodeert – is naar kosmische maatstaven klein: ongeveer 150 jaar. In principe zal een geavanceerde beschaving daarom in elk planetenstelsel waarbinnen zich mogelijk hogere levensvormen kunnen ontwikkelen,  luisterposten inrichten, zodat een gevaarlijke bedreiging in een vroeg stadium uitgeschakeld kan worden, dan wel geïntegreerd in een intergalactische federatie voor zich deze gevaarlijke en onvoorspelbare technologische singulariteit ontwikkelt.

Bronnen
1. Anders Sandberg en Milan Ćirković, That is not dead which can eternal lie: the aestivation hypothesis for resolving Fermi’s paradox, ArXiv preprint server, 2017

Familie in Tianjin Eco City. Bron: overheid van Singapore

Hoe kan wonen en werken slimmer?

2 reacties / Analyses, Ideeën, Maatschappij, Nederland, Visionair leven, Visionaire vragen / Door / 30 mei 2017

Technische veranderingen volgen elkaar steeds sneller op en maken, dat de plekken waar we wonen en werken steeds vaker veranderen. Vaak is de nieuwe werkplek in een andere stad. Toch is het extreem lastig om van woonplek te veranderen, zeker als je in een koophuis woont. Hoe zou het slimmer kunnen?

De situatie nu
Er bestaat in Nederlandse bestemmingsplannen een duidelijk onderscheid tussen woonbestemming en werkbestemming. Ga je dus in een leegstaand fabriekspand wonen, of je woonkamer veranderen in een winkel, dan is de kans groot dat overijverige ambtenaren voor komen rijden. Dat is erg vervelend. Omstandigheden kunnen met zich meebrengen dat je je bedrijf aan huis wilt uitbreiden of juist extra onderdak nodig hebt.

Minder onnodige vergunningen
Een ander berucht heikel punt is de volkomen op hol geslagen vergunningencaroussel. Wil je bijvoorbeeld je huis uitbreiden, er een kelder onder bouwen of er een dakkapel op zetten, dan vereist dit het aanvragen van een bouwvergunning waar al gauw enkele maanden overheen gaan. Er gaat zo kostbare tijd verloren, zowel bij de aanvrager als bij ambtenaren, die beter voor iets nuttigs kan worden ingezet. Veel vergunningen zijn zo triviaal, dat ze in feite afgeschaft kunnen worden.

Tianjin Eco City. Bron: OpenBuildings.org
Tianjin Eco City. Bron: OpenBuildings.org

Modulaire, demontabele huizen
Huizen zouden veel meer dan nu, modulair en demontabel moeten zijn. Het wordt zo mogelijk, om snel te reageren op de behoeften van de woonconsument. Een tijdelijke woonwijk kan een snelle piek in woonbehoefte opvangen. Loopt de werkgelegenheid in de stad weer terug, dan kunnen de tijdelijke huizen worden gedemonteerd. Deze componenten moeten worden gecertificeerd. Zo is het niet meer nodig om steeds weer nieuwe vergunningen aan te vragen: omdat de modules voldoen aan de eisen, geldt dat ook voor het huis waar ze deel van uitmaken.

Wonen en werken
Ook het onderscheid tussen wonen en werken is achterhaald in de tegenwoordige 24-uurseconomie en hiermee ook de ruimtelijke ordeningsobsessie. In principe maakt het weinig uit of de buurman een woonhuis is of een bedrijf, zolang de overlast en het risico maar beperkt blijven. Het heeft zin om een zwaar vergunningenregime in te voren voor een petrochemische fabriek of een slachterij. Voor een edelsmid of computerreparateur heeft dit geen enkele zin.

Parkeergarages en fabrieken onder wegen
Wegen nemen in steden ongeveer een vijfde deel van de ruimte in beslag. Helaas wordt er verder maar weinig met deze ruimte gedaan. Dat kan slimmer.  Bijvoorbeeld door er parkeerplaatsen of opslagruimtes  onder aan te leggen. Er kunnen ook fabrieken onder aan worden gelegd. Transport is dan nauwelijks een probleem meer en de werkgelegenheid wordt zo dicht bij de stadsbewoners gebracht. De industrieterreinen kunnen worden omgevormd tot hybride woon-kantoorgebieden of teruggegeven aan de natuur.

Kometen zouden de mysterieuze bedekkingen van Tabby's Ster kunnen verklaren, maar ook deze verklaring is gebrekkig. Bron: NASA

‘Tabby’s Ster’ KIC 8462852 vermindert weer snel van helderheid

2 reacties / Ideeën, Universum, Visionaire vragen, Wetenschap / Door / 24 mei 2017

Door sommigen wordt het sterretje KIC 8462852, naar de ontdekster Tabitha Boyajian beter bekend als Tabby’s Ster, beschouwd als een bewijs van buitenaardse superstructuren. In ieder geval staat de gevestigde astronomie met haar mond vol tanden met betrekking tot dit raadselachtige object. En er is nu weer een periode van periodieke bedekkingen aangebroken…

Het raadsel van Tabby’s Ster
In twee eerdere artikelen beschreef Visionair reeds het raadselachtige gedrag van Tabby’s Ster. In het kort: Tabby’s Ster is een  F-type hoofdreeksster (m.a.w. een zonachtige ster die iets heter is dan de zon in de normale levensloop), in het sterrenbeeld Zwaan (Cygnus) op ongeveer  1280 lichtjaar afstand van de aarde. Weinig opmerkelijk dus, ware het niet dat de helderheid van Tabby’s Ster op onverklaarbare wijze periodiek afneemt. Er zijn veel gevallen van sterbedekkingen bekend – in feite is dit de effectiefste methode om exoplaneten te vinden – maar de schommelingen in helderheid van Tabby’s Ster zijn veel te groot (tot 20%) en onregelmatig om door bekende astrofysische processen, bijvoorbeeld enorme zwermen kometen of een donkere begeleider,  verklaard te kunnen worden. Tabby’s Ster is tussen de één en twee miljoen kilometer in doorsnede. Datgene wat Tabby’s Ster bedekt, moet dus meer dan een half miljoen kilometers in doorsnede zijn. Dat is drie keer zo groot als de doorsnede van Jupiter en zo groot als de grootste exoplaneet die we kennen, HD 100546 b. Dit komt dan weer niet overeen met de onregelmatige aard van de bedekkingen en de afwezigheid van bewijzen voor een grote donkere begeleider, bijvoorbeeld door schommelingen in de positie van KIC 8462852.

Kometen zouden de mysterieuze bedekkingen van Tabby's Ster kunnen verklaren, maar ook deze verklaring is gebrekkig. Bron: NASA
Kometen zouden de mysterieuze bedekkingen van Tabby’s Ster kunnen verklaren, maar ook deze verklaring is gebrekkig. Bron: NASA

Daling in lichtsterkte
Eveneens raadselachtig is de langzame, continue daling in lichtkracht van Tabby’s Ster. Deze bedraagt 0,34 procent per jaar, met een daling van 2,5% in 200 dagen in 2015. Op foto’s uit 1890 lijkt Tabby’s Ster 20 procent helderder te zijn dan nu.  Het proces, wat het ook is, is dus aan het versnellen. Er zijn geen andere objecten bekend die een soortgelijk gedrag vertonen. Een verklaring die daarom onder astronomen steeds populairder wordt, is dat het gaat om een zogeheten Dysonsfeer in aanbouw (een schil van zonnepanelen die alle energie van een ster af kan tappen) of een andere vorm van engineering op stellaire schaal door buitenaardse wezens. Dit zou uiteraard een erg spectaculaire uitkomst zijn. Omdat deze hypothese lastig te toetsen is, per slot van rekening kunnen we moeilijk voorspellen hoe technologie die we nog niet kennen zal  worden ingezet, geven de meeste astronomen de voorkeur aan meer doorsnee verklaringen, zoals een zwerm grote kometen.

Geen aanwijzingen voor stofwolken of puinringen
Anders dan bij jonge sterren, die vergelijkbaar gedrag vertonen, is er bij Tabby’s Ster geen spoor gevonden van een puinring of gaswolk. Deze kunnen dus als verklaring uitgesloten worden.

Nieuwe reeks bedekkingen gestart
Nu, mei 2017,  is weer een periode van daling ingezet. Anders dan in eerdere jaren zijn nu groepen astronomen, waaronder ook veel amateurs, over de hele wereld ingesprongen om waarnemingen te doen. De hoop is dat er veranderingen zullen worden gevonden in bijvoorbeeld de spectrale “handtekening” van de ster. Dit zou belangrijke aanwijzingen opleveren wat betreft de chemische samenstelling van de objecten die de bedekkingen veroorzaken, of de manier waarop ze bewegen. Ook het precieze verloop van de bedekking zal veel informatie opleveren. De betrokken astronomen hopen dat er nu dan eindelijk een tipje van de sluier van dit meest raadselachtig object in het bekende universum kan worden opgelicht.

Bronnen
KIC 8462852 Faded Throughout the Kepler Mission, ArXiv preprint server  (2017)