ongelijkheid Archieven

Club Med introduceerde een systeem waarbij iedere vakantiegast niet betaalde met geld, maar met fiches. Zo was er geen arm en geen rijk meer, waardoor de vakantie veel gezelliger werd. Bron: Wikimedia Commons

Wat kunnen we doen aan de toenemende ongelijkheid?

21 reacties / Analyses, Economie, Maatschappij, Nederland, Social Engineering / Door Germen Roding / 7 oktober 2013 5 oktober 2013

In een vorig artikel hebben we gekeken naar de oorzaken van de steeds groeiende ongelijkheid in de wereld. Wat kunnen we doen om ervoor te zorgen dat deze ongelijkheid wordt verkleind?

Probleemstelling
De toenemende ongelijkheid in de wereld, zoveel is duidelijk, wordt veroorzaakt door een combinatie van technische ontwikkelingen en politiek beleid. We komen steeds meer in de maatschappij te leven waarin monopolisten een groot deel van de winsten op kunnen slokken. De ontwikkeling van technologie is niet terug te draaien. Wat kunnen wij doen om ervoor te zorgen dat er een nieuwe middenklasse komt?

Toekomstige banen worden maatwerk
Anders dan de functies uit het industriële tijdperk, die door cao’s haarfijn geregeld konden worden, zijn banen in het nieuwe tijdperk uniek. Immers, voor banen die door een groot aantal inwisselbare mensen kunnen worden uitgeoefend, wordt het interessant om deze te automatiseren. voor deze banen kan niet een absurd hoog salaris worden betaald. Omgekeerd maakt de hoge mate van specialisatie werknemers intrinsiek waardevol, waardoor salarissen in de middencategorie zullen komen te liggen. Als we erin slagen veel van deze toekomstige banen te creëren, wekte hiermee vanzelf een nieuwe middenklasse. Hoe we dit kunnen doen, komt in een volgend artikel ter sprake.

Bronheffingen
op dit moment is het veel goedkoper dan bijvoorbeeld een of twee eeuwen geleden om er een miljardenbezit op na te houden. Hierdoor krijgen bezitters heel veel rendement op hun geld. Zorg bijvoorbeeld dat jouw aandelen in een Amerikaans bedrijf in handen zijn van een Nederlands bedrijf dat weer in handen is van een Panamese trust. Dat Nederlandse bedrijf brengt hoge royalties voor het gebruik van een merknaam in rekening bij het Amerikaanse bedrijf. In Nederland is er geen bronbelasting op royalties, waardoor deze belastingvrij naar Panama kunnen worden gesluisd. Op die manier betalen rijkaards maar enkele procenten belasting. Hier krijgen ze erg veel voor terug. Zo krijgen ze bijna gratis bescherming van hun bezit door politie en justitie, gebruik van de infrastructuur, opleiding van hun personeel en het pacificeren van de maatschappij.
De oplossing is het invoeren van bronbelastingen. Grote bedrijven die hun winsten via belastingparadijzen doorsluizen moeten worden geconfronteerd met hoge naheffingen en desnoods inbeslagnames. Een Tobintax, vanzelfsprekend ook buiten de landsgrenzen opgelegd, zou het geëigende middel zijn om financieel gegoochel onaantrekkelijk te maken.

Basisinkomen
We zullen moeten accepteren dat steeds meer mensen tijdelijk of permanent niet in staat zijn om zoveel te produceren, dat ze daarmee in hun levensonderhoud kunnen voorzien. Dit proces is al eeuwen aan de gang en zal met het steeds beter worden van computers en het oprukken van robots steeds verder om zich heen grijpen. Wij zullen er daarom voor moeten zorgen dat iedereen een basisinkomen krijgt om van te leven. iedereen mag onbeperkt bij verdienen. Over het extra verdiende geld wordt dan een vast percentage inkomstenbelasting geheven van bijvoorbeeld 35 of 40%. Dit geldt ook voor de hogere inkomens. Uiteraard wordt dan de hypotheekrenteaftrek, zo ook andere aftrekposten afgeschaft. Belasting betalen wordt hiermee niet alleen makkelijker, het wordt ook leuker.

Lonen van laaggschoold werk in de VS, zoals bij de Amerikaanse Walmart liggen zo laag, dat veel werknemers een beroep moeten doen op voedselhulp.

Wat is de reden van de toenemende ongelijkheid?

43 reacties / Analyses, Economie / Door Germen Roding / 2 oktober 2013 2 oktober 2013

Steeds meer van de rijkdom in deze wereld komt in de handen van steeds minder bezitters. De Occupy beweging gelooft dat er een internationale samenzwering bestaat door 1% van de bevolking om de overige 99% verder uit te zuigen. Klopt dit? Of zijn er ook andere verklaringen denkbaar?

Steeds grotere tweedeling
Steeds meer analisten valt het op. De middenklasse verdwijnt. De bevolking in steeds meer landen, de Verenigde Staten voorop, verdeelt zich in een grote groep bezitsarmen of bezitslozen, die zelfs met een fulltime baan nauwelijks het hoofd boven water kunnen houden, en een kleine groep superrijken. Dit wekt de nodige onvrede op bij een groot deel van de bevolking. Zelfs meer rechtse analisten zoals George Friedman van Stratfor maken zich nu zorgen. Immers, een gezonde middenklasse stabiliseert de maatschappij en het voortbestaan van het land wordt bedreigd, als de meerderheid van de bevolking in armoede leeft en niets meer te verliezen heeft bij verandering van de status quo. Door complotdenkers wordt verondersteld, dat de rest van de bevolking wordt leeggezogen door een complot van rijke mensen. De lonen bij de Amerikaanse supermarktgigant Wal-Mart zijn bijvoorbeeld zo laag, dat in 2004 een groot deel van het personeel in de dure staat Californië voedselhulp nodig had om rond te komen[1]. In feite is er een simpeler verklaring. Een verklaring die alles te maken heeft met de overheersende economische activiteiten anno nu.

Netwerkeffect
Anders dan tijdens de vorige industriële revoluties, is het belangrijkste kapitaalgoed na de internetrevolutie niet grond, of machines, maar connecties. Facebook is tientallen miljarden euro waard, niet omdat het bedrijf over veel servers beschikt of over veel gebouwen, maar over meer dan 1 miljard gebruikers. Voor veel van deze gebruikers is Facebook de voornaamste verbindingslijn met de rest van de wereld. Een steeds groter deel van Internet bevindt zich binnen de Facebook servers. gebruikers zullen niet snel overstappen naar een andere sociale netwerk site, omdat ze daardoor al hun vrienden kwijt zou raken. Voor een concurrent van Facebook is het hiermee bijna onmogelijk om een plaats te veroveren. Het gevolg is dat het grootste deel van alle rijkdom die met sociale netwerksites kan worden gegenereerd, in handen komt van Facebook en de aandeelhouders hiervan. Dit geval is niet uitzonderlijk. Het zelfde effect treedt op met bijvoorbeeld zoekmachines (Google), computer operating Systems (Windows), online games zoals World of Warcraft en industriële groothandel (Alibaba.com). Veel van de nieuwe rijken hebben door het netwerkeffect een de facto monopolie.

Steeds grotere informatieinhoud
Alle producten en dienstverlening die voor het grootste deel uit informatie bestaan hebben een lagere incrementele productiekost. Immers, software hoeft maar een keer geschreven te worden. De eigenaar van software kan tegen kosten van vrijwel nul extra kopieën verkopen. Een concurrent moet veel geld stoppen in het ontwikkelen van eigen software. Producten en diensten bestaan voor een steeds groter deel uit informatie, waardoor dit effect steeds belangrijker wordt.

Arbeid steeds meer vervangen door kapitaal
Door de oprukkende automatisering kunnen steeds meer handelingen die is door mensen verricht werden, nu goedkoper en vaak ook beter door machines verricht worden. Zo worden steeds meer opslagloodsen nu niet meer door heftruckchauffeurs, maar door volautomatische robots gerund. Robots zijn voor bedrijven erg nuttig. Ze staken nooit, ze zijn nooit ziek en ze werken 24 uur per dag door. Door robots aan een menselijke operator te koppelen kan het zwakke punt van robots, gebrek aan flexibiliteit, gecompenseerd worden.

Patenten steeds belangrijker
Veel mensen hebben romantische ideeën bij octrooien. Ze denken dat een eenzame, onbegrepen uitvinder met een briljant idee door een octrooi beschermd wordt. Vroeger was dat misschien zo maar de realiteit nu is anders. Een individu kan de hoge kosten voor een patent nauwelijks opbrengen. Een patentaanvraag die geldig is in de hele Europese Unie kost rond de 100.000 euro. Patenten zijn wel erg nuttig voor grote bedrijven. Zij kunnen hiermee nieuwkomers kapotprocederen en elkaar in een wurggreep houden[2]. Hierdoor ontstaat een oligopolie dat hoge prijzen kan opleggen aan consumenten. Dat is de reden waarom patentoorlogen uitbreken tussen bijvoorbeeld Apple en Samsung. Door de invoering van softwarepatenten in de Verenigde Staten is een sterke rem gezet op het ontstaan van nieuwe softwarebedrijven. Ook hier betekent dit dat de rijkdom in handen komt van een kleine groep grote bedrijven en hun grootaandeelhouders.

Belastingontwijking steeds makkelijker
Met de komst van internet en moderne communicatietechnologie is het veel makkelijker geworden om geld de hele wereld rond te sturen. Waar het bijvoorbeeld 50 jaar geleden onpraktisch was om het hoofdkantoor in een bananenrepubliek te vestigen, is dat nu geen punt meer. Een kwestie van een goede dataverbinding en een goed virtueel netwerk. Het gevolg is zoals Warren Buffett al terecht opmerkte, dat hij procentueel gezien minder belasting betaalt dan zijn schoonmaakster.

In een volgend artikel zullen we ingaan op de mogelijke oplossingen hiervoor.

Bronnen
1. Hidden Costs of Wal-Mart Jobs: Use of Safety Net Programs by Wal-Mart Workers in California, Berkeley University Labor Center, 2004
2. Linda Levine en Kurt M. Saunders, software patents: innovation or litigation? Software Engineering Institute, Carnegie Mellon University, Pittsburgh (2003)

Video: ongelijkheid, wereldwijd

13 reacties / Analyses, Economie, Mensheid / Door Germen Roding / 23 juli 2013 22 juli 2013

Ongeveer 2% van de gehele wereldbevolking controleert volgens conservatieve schattingen meer dan de helft van alle bezit op aarde. Veel mensen maken zich daarom zorgen.

Ongelijke bezitsverdeling zet tegenstellingen op scherp. Als de middenklasse, en hiermee het perspectief op een goed leven voor de bevolking, verdwijnt, dreigt een revolutie van de bezitsloze desperado’s, of de invoering van een brute politiestaat door de elite om dit te voorkomen.

Een belangrijke oorzaak van de sterk toegenomen ongelijkheid zijn de goedkope leningen van de Fed en ECB aan banken. Deze zijn vooral benut om te speculeren met grondstoffen, m.a.w. financiële speculanten rijker te maken ten koste van midden- en kleinbedrijf en consumenten.

Welvaartsongelijkheid in de VS

33 reacties / Economie / Door moerstaal / 8 maart 2013 9 maart 2013

Infographics over de verdeling van de rijkdom in de VS, met de nadruk zowel de ongelijkheid en het verschil tussen onze perceptie van ongelijkheid en de werkelijke aantallen. De realiteit is vaak niet wat we denken dat het is.

Labda geeft de mate van sparen aan. Hoe meer mensen sparen, hoe rijker ze worden. Bron: artikel.

Waarom worden de rijken steeds rijker?

43 reacties / Analyses, Economie, Ideeën / Door Germen Roding / 2 augustus 2012 3 augustus 2012

Volgens de Occupy beweging buit 1% van de wereldbevolking de 99% uit en worden ze steeds rijker. In feite ligt de grens tussen arm en rijk -althans wat inkomensontwikkeling betreft, bij de vijf of tien procent. Waarom worden mensen boven deze grens steeds rijker?

Tweedeling
Onderzoekers die zich bezig hielden met inkomensverdeling hebben ontdekt dat er voor de rijken – de bovenste 5% tot 10% – en de rest, twee verschillende regels gelden. Voor de meeste mensen geldt de statistische verdeling van Maxwell-Boltzmann, die bijvoorbeeld op bewegende gasmoleculen ook van toepassing is. Dat wil zeggen dat het aantal mensen met een hoog inkomen exponentieel afneemt naarmate het inkomen hoger wordt. Op dubbelzijdig logaritmisch papier uit zich dit als een kromme die zich pijlsnel de bodem in boort, zie grafiek boven. Voor de rijkaards blijkt echter een andere verdeling te gelden: de zogeheten verdeling van Pareto, die er op dubbelzijdig logaritmisch papier uitziet als een rechte lijn naar beneden.

Universele wetmatigheid
Dit statistische patroon blijkt universeel in de menselijke geschiedenis – vanaf de tijd van de oude Egyptenaren tot nu. Dit wijst erop dat er een universeel effect verantwoordelijk is, dat klaarblijkelijk in iedere menselijke maatschappij functioneert. Al meer dan honderd jaar geleden wezen natuurkundigen (die, zoals bekend, zich graag overal mee bemoeien) er op dat de inkomensverdeling voor de grote massa erg veel leek op de genoenmde Maxwell-Bolzmann verdeling. In een gas hebben gasdeeltjes met een zeer hoge energie zeer veel kans om tegen een ander gasdeeltje aan te botsen en hierdoor de energie kwijt te raken. Deze natuurkundigen veronderstelden daarom dat dat kwam omdat mensen bij iedere economische transactie rijkdom uitwisselden, net zoals gasmoleculen dat doen met energie.

Het geheim: sparen
In de eenvoudigste modellen lopen mensen het risico bij elke ontmoeting al hun geld te verliezen, waardoor er veel meer extreem armen ontstonden dan in werkelijkheid het geval is. Daarom stond Bikas Chakrabarti’s team van het Saha Institute of Nuclear Physics in Kolkata, India, in hun model mensen toe een bepaald deel van hun geld te behouden bij elke uitwisseling. Dit leverde de bekende Maxwell-Boltzmann verdeling op. In de volgende stap spaarden mensen een bepaald deel van hun rijkdom, per mens verschillend. Dit leverde de bekende Pareto-staart op. Dit resultaat werd ook door andere onderzoeken ondersteund: in een vergelijkbaar model spaarden de rijkste 10% het meest. Het lijkt er dus op dat er een eenvoudig recept is voor de 90% om rijker te worden: sparen. Daarmee kunnen ze ontsnappen aan de gevreesde Bolzmann-verdeling. Zie hier voor tips om zuiniger te leven.

Steun Occupy, ga sparen
Uit deze modellen blijkt nog wat interessants. Hoe meer mensen ervoor kiezen te sparen, hoe gelijkmatiger de rijkdom wordt verdeeld. Inderdaad zijn de spaarzaamste landen, zoals Nederland, vaak ook de landen met de kleinste inkomensverschillen. Met andere woorden: ongelijkheid zal er altijd zijn, maar het kan verminderen als we allen meer sparen, in plaats van bijvoorbeeld de schatrijke Heinekens te spekken door in een café te gaan drinken. Ook zal de spaarzaamheid van de lagere en middenklasse moeten worden beloond, terwijl belastingontwijking via smerige belastingtrucs hard moet worden aangepakt. Sparen is overigens niet alleen geld op de bank zetten. Het kan ook zijn: wonen in een eigen huis, aandelen of, vaak het lucratiefst, de genoemde vrekkeninvesteringen.

Bron
Ideal-Gas Like Markets: Effect of Savings, ArXiv (2005)

De Indiase muiltimiljardair Mukest Ambani bouwde het duurste huis ter wereld in Mumbai. Kosten: 2 miljard euro.

‘Ongelijkheid goed voor het milieu’

1 reactie / Analyses, Ideeën, Visionaire vragen / Door Germen Roding / 1 augustus 2012 1 augustus 2012

Rijken consumeren relatief minder dan armen, betoogt een analist. Is de steeds groter wordende ongelijkheid van de rijkdom van de 1% versus de rest een zegen voor het milieu?

De ongelijkheid in landen als het Verenigd Koninkrijk en de VS was sinds de Grote Depressie niet zo groot als nu. De rijkste 1% van de Amerikaanse bevolking verdient een vijfde van het totale Amerikaanse inkomen en bezit zelfs veertig procent van alle eigendom. Waarbij vermoedelijk offshore trusts, een doortrapte manier om rijkdom en inkomen uit de greep van de fiscus te houden, niet eens meegerekend zijn. Deze rijke 1%, zoals de wereldwijde Occupy beweging ze aanduidt, zijn om die reden dan ook het mikpunt van haat en nijd onder de mensen die het financieel minder hebben getroffen. Ook in Nederland is het geduld met graaiers en zakkenvullers, vooral als ze uit de staatsruif eten, nu echt aan het opraken.

Wereldkampioen energieverspillers
Hun levensstijl is op het eerste gezicht ook niet echt milieuvriendelijk. Een rijkaard die echt mee wil tellen heeft bijvoorbeeld een eigen, kerosineslurpende, privéjet en privéjacht. Om over het luxueuze wagenpark maar te zwijgen. Rijkaard Al Gore, die altijd zijn mond vol heeft over het broeikaseffect, woont met vrouw Tipper in een optrekje in Nashville, Tennessee dat rond de twaalf tot twintig maal zoveel energie opslurpt als het gemiddelde Amerikaanse huishouden. En dan draait Gore nog spaarlampen in. Koffie? Een echte rijkaard haalt zijn neus op voor snelfiltermaling of zelfs handgebrande koffiebonen en drinkt kopi luwak, gefermenteerde koffiebonen afkomstig uit de uitwerpselen van civetkatten. Maar klopt dit allemaal wel?

Rijken relatief milieuvriendelijker
Veel luxeproducten bevatten niet veel meer grondstoffen dan de producten van standaard of ersatzkwaliteit. De genoemde kopi luwak is een mooi voorbeeld. Het gaat nog steeds om hetzelfde aantal koffiebonen, die echter door de kostbare oogst en bewerking veel meer waard worden. Een ons kopi luwak, a 22 euro, vertegenwoordigt dus evenveel ecologische belasting als een ons standaardkoffie (groothandelsprijs: vijftig cent). Over het algemeen verstookt een rijke niet meer dan enkele tonnen per jaar. De rest wordt geïnvesteerd. Een extreem voorbeeld is een van de rijkste mensen ter wereld, Warren Buffett, die al een halve eeuw in een weinig luxueus huis woont. Stel dat het jaarlijkse inkomen van een multimiljardair, bijvoorbeeld 1 miljard euro, zou worden verdeeld over 50 000 gezinnen die nu leven van het minimumloon (dus 20 000 euro per jaar meer besteedbaar inkomen). Dan zou, als we naar het bestedingspatroon van de middenklasse kijken, dit geld vermoedelijk besteed worden aan een dure auto, meer vliegvakanties en dergelijke. De ene privéjet van de multimiljardair weegt niet op tegen de tienduizenden extra wintersportvakanties en tweede auto’s. Het wagenpark van de miljardair staat het grootste deel van de tijd stil: hij kan immers in niet meer dan één auto tegelijk rijden.

Of toch?
Wij mensen zijn een primatensoort, die graag dominante mannetje naÃ¤pen. De ergste milieubelasting komt dan ook niet van de multimiljardairs zelf, maar van de mensen die hen na willen volgen. Ook prikkelt een groot verschil tussen arm en rijk een competitieve wedloop waarbij de prikkel voor armen om het milieu aan te tasten, veel groter is dan als de rijken matig leven. Per saldo denk ik persoonlijk daarom dat een groot verschil tussen arm en rijk helemaal zo goed niet is voor het milieu. Een grote middenklasse met een open oog voor het belang van de natuurlijke leefomgeving is een veel beter idee. het is niet voor niets dat het milieubewustzijn in egalitaire samenlevingen als de Scandinavische, veel groter is dan in een door een extreme Gini-index geteisterde landen als de VS.

Het inkomen van de gemiddelde Amerikaan in sinds de zestiger jaren nauwelijks gestegen, terwijl de VS bijna twee keer zo rijk werd.

Oorzaak werkloosheid is verloren race tegen de machine

18 reacties / Analyses, Ideeën, Ideeën en techniek, Maatschappij, Mensheid, Visionaire vragen / Door Germen Roding / 26 februari 2012 27 februari 2012

Op dit moment zijn we een wedloop tegen machines aan het houden en erger: zijn die wedloop aan het verliezen. Machines kunnen steeds meer werk verrichten dat ooit exclusief door mensen werd gedaan. Geen wonder dat er steeds meer mensen aan de kant komen te staan. Dit probleem is structureel, volgens de Amerikanen Erik Brynjolfsson en Andrew McAfee in hun boek Race Against The Machine: How the Digital Revolution is Accelerating Innovation, Driving Productivity, and Irreversibly Transforming Employment and the Economy. Zelfs lage-lonenlanden als China gaan nu massaal over op robots. Zijn we in de toekomst veroordeeld tot massawerkloosheid, of is er toch nog hoop?

VS: groei economie zonder nieuwe banen
De Amerikaanse economie lijkt door de recessie heen te zijn gekomen en geeft er blijk van te groeien. Tot zover het goede nieuws, want de werkloosheid is nog steeds even hoog. Op de een of andere manier is deze economische groei anders dan die in de tijdperken ervoor, toen het opleven van de economie steevast betekende dat er meer werk kwam. Wat is er aan de hand? Volgens sommige economen komt het omdat er niet voldoende geïnnoveerd wordt. Onzin, zeggen Brynjolfsson en McAfee. Er zijn nog nooit zoveel technologische doorbraken geweest als nu, wat ook blijkt uit de productiviteitsgroei die de afgelopen tien jar hoger was dan ooit tevoren. Ook onvoldoende groei van de economie is niet de verklaring. De groeicijfers van de Amerikaanse economie zijn nog steeds redelijk indrukwekkend met enkele procenten per jaar. Wat is dan wel de verklaring?

Machines nemen werk over
Er is een andere oorzaak volgens het tweetal. Die oorzaak is dat machines sneller werk van mensen overnemen dan dat er nieuwe werkzaamheden worden gecreëerd. Vooral banen in het middensegment, het lagere kantoorwerk en geschoolde fabrieksarbeid, vallen ten prooi aan de automatisering. Zo doen computers het, blijkt, beter dan de legioenen middelbaar opgeleide juristen die in de jaren tachtig en negentig juridische beslissingen analyseerden.

Schoonmakers, hamburgerbakkers en mariniers, zo ook ingenieurs en topmanagers blijven aan het werk omdat ze -nog- niet vervangen kunnen worden door robots. Op die manier ontstaat er een tweedeling in de maatschappij. Aan de onderkant werklozen en laaggeschoolden die een hongerloontje verdienen met onzeker werk, aan de top inkomens met zes cijfers. De middenklasse, de ruggengraat van de maatschappij, legt massaal het loodje. Dat is erg slecht nieuws. De middenklasse is namelijk de lijm die de maatschappij bij elkaar houdt.

Exponentiële versnelling van technische ontwikkeling
De ontwikkeling van techniek gaat nu steeds sneller omdat techniek helpt om nieuwe techniek te ontwikkelen. Computers, bijvoorbeeld, zijn in staat krachtige simulaties uit te voeren en jaren laboratoriumwerk over te nemen. Elke nieuwe techniek betekent dat we dingen sneller en beter kunnen doen dan hiervoor. Wat ontstaat is een technologisch sneeuwbaleffect van exponentiële technologische groei. Zo heeft de door Google en anderen ontwikkelde navigatietechniek (o.a. toegepast in Google Maps en de navigatie-app van Google) er al toe geleid dat er nu iets kan wat tot dusver onmogelijk werd gehouden: een machine die zelfstandig door het verkeer maneouvreert.

Slecht nieuws voor taxibestuurders en vrachtwagenbestuurders. Computers hoeven zich immers niet aan wettelijke rusttijden te houden en staken nooit, tenzij de stroom uitvalt uiteraard of een hacker of virus toeslaat. Ook deze techniek leidt weer tot een lawine van nieuwe innovatie.

Technologie vernietigde veel goedbetaalde banen van de Amerikaanse middenklasse. Is er een oplossing?

Kapitaal steeds belangrijker dan arbeid, supersterren worden steeds rijker, hooggeschoolden worden steeds rijker dan laaggeschoolden
Het Amerikaanse mediane inkomen – het inkomen van de Amerikaan die meer verdient dan de armste vijftig procent van de bevolking – is de afgelopen tien jaar gedaald. Dit klinkt paradoxaal, aangezien de economie in die tijd enorm is gegroeid. De reden is dat al deze economische groei – en een deel van de al bestaande welvaart – terecht gekomen is bij de rijkste twintig procent van de bevolking. De rijken worden rijker, de armen armer en de middenklasse verdwijnt. De reden: machines zijn het bezit van corporaties en de aandelen van corporaties zijn in handen van de rijken. kapitaal levert nu meer op dan arbeid en de verschuiving wordt steeds sterker.

Een tweede verschijnsel is dat de besten in hun vak, de supersterren (variërend van topvoetballers tot topmanagers en toponderzoekers) in de VS relatief veel meer zijn gaan verdienen dan de midden- en onderklasse.

Ook komt steeds meer van de toegevoegde waarde terecht bij de hoogopgeleiden. Zij beschikken over kennis en kunde die nog niet weggeautomatiseerd kunnen worden. De inkomens van universitair geschoolden en hoger zijn de afgelopen veertig jaar sterk gestegen, terwijl die van on- en laaggeschoolden zijn gedaald en middelbaar geschoolden de laatste tien jaar ook zijn gedaald.

Hoe lossen we deze problemen op?
Toch zijn de auteurs, zoals echte Amerikanen betaamt, optimistisch. Wat zijn de oplossingen voor deze problemen? In het volgende artikel, dat op 27 februari 2012 is gepubliceerd, gaan we hier verder op in.

Een onsterfelijke elite betekent ook onsterfelijk veel rijkdom.

De onsterfelijke elite

23 reacties / Analyses, Filosofie, Ideeën, Mensheid / Door Germen Roding / 5 januari 2012 4 januari 2012

Kapitaal trekt kapitaal aan. Maar er is de dood,die er voor zorgt dat zelfs de grootste rijkaard zijn kapitaal moet opgeven. Maar wat als multimiljardairs niet meer sterven?

Ongelijkheid steeds groter
In deze wereld is er veel ongelijkheid. De rijkste vijf procent van de wereldbevolking bezit naar schatting ongeveer zestig procent van de totale waarde op aarde. Deze ongelijkheid heeft ook de neiging te groeien, want rijken kunnen een groter deel van hun geld sparen dan armen.

De dood leidt tot herverdeling
Toch zijn zowel rijk als arm sterfelijk. Zelfs de rijkste man sterft na maximaal honderdtwintig jaar (Jeanne Calment is de enige mens waarvan vaststaat dat ze langer dan 120 jaar geleefd heeft). Het fortuin van de vermoedelijk rijkste man ter wereld ooit, de keiharde Amerikaanse zakenman John D. Rockefeller, omgerekend in dollars van nu 664 miljard dollar, is nu versnipperd onder talrijke goede doelen (de man was een overtuigd christen en revolutionariseerde de filantropie), nazaten en familieleden. Een groot deel van hun fortuin is nu verdampt. De meeste rijkaards zijn geen filantropen zoals Rockefeller, Gates en Buffett, maar ook de ergste graaier wordt vroeg of laat neergemaaid door de onverbiddelijke zeis van Magere Hein. Kortom: de rijkdommen van de elite komen door de dood weer terecht bij de rest van de bevolking.

Het eeuwige leven
Naarmate de medische techniek steeds beter wordt, komt de realisatie van een droom zo oud als de mensheid zelf steeds dichterbij: het eeuwige leven. Of het nou omstreeks 2045 is, zoals Kurzweil gelooft, eerder of een paar decennia later: op een dag zullen we de geheimen van de fysieke biochemie ontsluierd hebben en in staat zijn deze totaal naar onze hand te zetten. We zullen dat in staat zijn onze biologische levensduur vrijwel oneindig op te rekken. Leeftijden van honderden of zelfs duizenden jaren worden dan de regel.

Rijkdom blijft maar groeien
Als je rijk wilt worden,moet je voor jezelf werken, als je stinkend rijk wilt worden, moet je anderen voor je laten werken. Voor iemand met enkele tienduizenden of miljoenen op de bank is het veel makkelijker een winstgevend bedrijf op poten te zetten dan voor iemand zonder geld. We komen allen naakt, zonder ook maar enig bezit ter wereld. Wie rijke ouders of familieleden heeft,heeft meteen al een voorsprong. De meesten onder ons slagen er in tegen de tijd dat we met pensioen gaan, een vermogen van enkele tien- tot honderdduizenden op te bouwen.

De eeuwige elite
Stel je nu voor dat je omstreeks die tijd nog steeds even jong en gezond bent als nu, maar dan met die honderdduizenden euro’s aan bezit. Door je enorme voorsprong aan kapitaal kan je steeds rijker en rijker worden, terwijl de jongere generaties nooit meer genoeg bij elkaar kunnen sparen. Misschien zelfs dat jouw generatie de laatste generatie is die de onsterfelijkheidsbehandeling kan betalen. Er ontstaat dan een nieuwe elite van supermensen, waartoe toetreden vrijwel onmogelijk is tenzij voor een enkeling. Een nieuwe tweedeling, deze keer biologisch. Maar gelukkig hebben we nog zeker anderhalf decennium om over een goede oplossing voor dit ethische probleem na te denken.