robotica

Killerdrones, of 'slaughterbots', worden een reële bedreigin in de nabije toekomst. Bron: Slaughterbot video op YouTube, zie tekst

Autonome wapens: waarom we ons zorgen moeten maken

Autonome wapens lijken iets dat rechtstreeks uit science fiction komt. Schijn bedriegt. Autonome wapens zijn al veel slimmer dan de mechanische mijnen en automatische machinegeweren uit de twintigste eeuw. En, we ain’t not seen anything yet.

Autonome wapens

Autonome wapens, de zogeheten killerdrones, of 'slaughterbots', worden een reële bedreiging in de nabije toekomst. Bron: Slaughterbot video op YouTube, zie tekst
Autonome wapens, de zogeheten killerdrones, of ‘slaughterbots’, worden een reële bedreiging in de nabije toekomst. Bron: Slaughterbot video op YouTube, zie tekst

De oppositie wordt steeds actiever en het brute regime begint zich zorgen te maken. Maar dan komt de “redding” per militair transportvliegtuig. De beloofde zending voor de dictator komt aan: een vracht met drones. Speelgoed? Dat lijkt het, maar is het allerminst. Dan wordt de AI die ze bestuurt, geladen met de gezichten van duizenden leden van de oppositie. Vervolgens daalt de zwerm neer op de opstandige stad en zaait dood en verderf…

Science fiction? Nog wel, maar zowel het Pentagon als de Russen en het Chinese PLA zijn actief onderzoek aan het doen naar de inzet van autonome wapens. Hun militaire nut is te groot om niet te negeren.

TrueNorth in autonome wapens

Het verontrustende scenario dat hierboven is geschetst is nu al technisch haalbaar. IBM ontwikkelde TrueNorth, een chip met neuraal netwerk die in staat is om snel gezichten te herkennen bij een laag energiegebruik, en dus in een drone ingezet kan worden om deze gezichtsherkenning toe te laten passen[1]. Het is een kwestie van tijd voordat iemand van het Pentagon, of een militaire contractor, een bestelling bij IBM gaat doen voor miljoenen van deze chips. Of bij de Chinese concurrent. De gevolgen zijn dan vervelend.

Niet iedereen is het hier mee eens. Paul Scharre denkt dat tegenwoordige techniek voldoende is om deze killer drones tegen te houden[2], maar houdt geen rekening met de inzet van deze technologie door een weinig scrupuleuze state actor als bijvoorbeeld Turkije of Noord-Korea. Nu al behaalde Turkije een beslissende overwinning in de oorlog (via proxy Azerbeidzjan) tegen Armenië door de inzet van drones. Verdediging tegen een wapen dat gebruik kan maken van alle drie dimensies om aan te vallen en voor lage kosten in enorme aantallen verkrijgbaar is, is extreem lastig. Vooral omdat overheden hier nauwelijks op voorbereid zijn.

Ban Autonomous Weapons

Hieronder een video van hopelijk niet de nabije toekomst.  Nabij is hier: voor 2025.

Bestaan autonome wapens eenmaal, dan is dat  een dreiging die dodelijker kan zijn dan een kernoorlog. Dat stelt de actiegroep Ban Autonomous Lethal Weapons. Wij mensen zullen dan veranderen in opgejaagd wild. Een prooi voor een ieder achter de knoppen van een zwerm killer drones.

De petitie tekenen tegen killerbots en -drones kan hier. Aanrader.

Bronnen
1. Nicole Hemsworth, A Rare Peek into IBM’s True North Neuromorphic Chip, NextPlatform, (2018)
2. Paul Scharre, Why You Shouldn’t Fear “Slaughterbots”, IEEE Spectrum, 2017

Korte film: AI in autofabriek slaat op hol

Wat zou er gebeuren als een autofabriek waarin je werkt, plotseling op hol slaat en moordzuchtige robots gaat produceren?

Zelfrijdende auto’s zijn in feite robots. En al ben je nog zo slim, voor de absolute wereldheerschappij moet je wel kunnen bewegen. Dus misschien is het scenario van deze film, waarin een kunstmatige intelligentie een autofabriek overneemt, wel degelijk plausibel.

Zoals altijd is een outsider, een werknemer die op de schopstoel zit, de held. Hij moet in zijn eentje de dol geworden fabriek zien te temmen, voordat er een legertje robots met sinistere bedoelingen uitrukt.

In werkelijkheid zou de controle van deze kunstmatige intelligentie over alle informatiestromen naar buiten absoluut moeten zijn. Onmogelijk is dit niet, maar de beveiliging in de fabriek zou dan erg amateuristisch opgezet moeten zijn. Dit is niet erg waarschijnlijk. Dit scenario kan pas na 2020-2025 werkelijkheid worden. Tegen die tijd zijn fabrieken zo goed, dat ze heen snel over kunnen schakelen naar een totaal ander product.

film

Gaat deze robothond doorbreken? Wellicht bij de allerrijksten?

SpotMini, vierpotige robot als butler

Een robot die de afwas doet, rommel opruimt en in staat is zelf weer overeind te krabbelen. De SpotMini bestaat nu en zou in principe in serie gebouwd kunnen worden. Betekent dit de doorbraak van huisrobots?

SpotMini is een nieuwe, kleinere versie van de Spot-robot, met een gewicht van rond de 25 kg (30 kg als je de arm meerekent). SpotMini is volledig elektrisch (geen hydraulische onderdelen) en houdt het ongeveer 90 minuten vol op een lading, afhankelijk van wat de robot doet. SpotMini is een van de stilste robots die robotbouwer BostonDynamics ooit heeft ontworpen.

Gaat deze robothond doorbreken? Wellicht bij de allerrijksten...
Gaat deze robothond doorbreken? Wellicht bij de allerrijksten…

De “robothond” heeft een verscheidenheid van sensoren, zoals een dieptecamera, een solid state gyro (IMU) en proprioceptiesensoren in de ledematen. Deze sensoren helpen met navigatie en mobiele manipulatie. SpotMini voert een aantal taken zelfstandig uit, maar gebruikt een mens voor high-level begeleiding.

Meer informatie
BostonDynamics

Hoe kunnen we kunstmatige intelligenties laten functioneren in de menselijke maatschappij?

Het opvoeden van kunstmatige intelligenties

Door veel auteurs is al nagedacht over de vraag, hoe we een intelligentie die die van ons benadert of overtreft, kunnen inpassen in onze maatschappij. Misschien is de oplossing dichter bij huis dan we ons realiseren.

De fundamentele onvoorspelbaarheid van neurale netwerken
Een klassieke computer, zoals de laptop waarop schrijver dezes dit stukje tikt, gedraagt zich altijd hetzelfde. Dat is met neurale netwerken anders. Neurale netwerken bestaan uit knooppunten die onderling verbonden zijn. Ze leren, doordat de verbindingen tussen knooppunten veranderen. Je kan neurale netwerken dus niet programmeren, maar moet ze trainen.

Het opvoeden van kinderen
Neurale netwerken zijn genoemd naar de neuronen in bijvoorbeeld de menselijke hersenen. Deze zijn onderling verbonden met dendrieten en axonen, zoals de knooppunten in een neuraal netwerk. Inderdaad vertonen neurale netwerken veel overeenkomsten met de werking van onze hersenen. Uiteraard zijn neuronen veel ingewikkelder dan de schakelpunten in neurale netwerken, maar het mechanisme waarmee neuronen verbindingen leggen en verbreken komt goed overeen.
Wie wel eens betrokken is geweest bij de opvoeding van kleine kinderen weet, dat het lastig is om kleine kinderen te ‘programmeren’. Dat lukt alleen door draconische opvoedmethoden, de zogeheten zwarte pedagogiek. Het gevolg is dat deze kinderen opgroeien tot verknipte volwassenen, want wij mensen zijn er niet op gebouwd om te worden geprogrammeerd als een computer. Kinderen probeer je door ervaring te laten leren, en inzicht over te brengen zodat ze bepaald onverstandig of irritant gedrag de volgende keer zullen laten. Met wisselende resultaten overigens.

Hoe kunnen we kunstmatige intelligenties laten functioneren in de menselijke maatschappij?
Hoe kunnen we kunstmatige intelligenties laten functioneren in de menselijke maatschappij? – Bron:  I, Robot, still

Hoe zullen toekomstige kunstmatige intelligenties worden gebouwd?
Klassieke computers hebben veel weg van autisten.  Ze doen precies wat je ze opdraagt, maar zijn niet in staat om rekening te houden met situaties waarin de programmeur niet heeft voorzien. Een nuttige, breed inzetbare kunstmatige intelligentie zal je daarom eerder op basis van een neuraal netwerk laten werken. Of, zoals IBM nu probeert, met een computerarchitectuur die zowel ‘klassiek’ werkt als met een neuraal netwerk. Kortom: hoe de kunstmatige intelligenties van de toekomst er ook uit zullen komen te zien, ze zullen waarschijnlijk veel weg hebben van een neuraal netwerk. Bij ‘deep learning‘-systemen, op dit moment erg hot in AI-research, is dat nu al zo. Dat betekent ook dat het veel lastiger zal worden om ze te programmeren. We kunnen de equivalenten van ‘instincten’ en reflexen inprogrammeren, maar de meeste respons op onverwachte situaties zal onvoorspelbaar zijn.

Robotpsychologe Susan Calvin speelt de hoofdrol in Isaac Asimov's beroemde boeken en verhalen op basis van de door hem uitgevonden Drie Wetten van de Robotica. Beroep van de toekomst? Dat is heel goed mogelijk.
Robotpsychologe Susan Calvin speelt de hoofdrol in Isaac Asimov’s beroemde boeken en verhalen op basis van de door hem uitgevonden Drie Wetten van de Robotica. Beroep van de toekomst? Dat is heel goed mogelijk.

Opvoeden van kunstmatige intelligenties
Kortom: we zullen kunstmatige intelligenties moeten integreren in onze menselijke maatschappij. Ongeveer op de manier zoals we kinderen proberen voor te bereiden op een plekje in de maatschappij als ze volwassen zijn. We zullen ook moeten accepteren dat er onder kunstmatige intelligenties prettige en minder prettige karakters voor kunnen komen. Kortom: kunstmatige intelligenties zullen veel weg hebben van wezens als mensen.

Dus moeten we werken aan coaching en opvoeding. Misschien AI-psychologen. AI-scholen. AI’s met psychopate trekken zien te ontmaskeren en voorkomen dat ze in staat zijn uit te groeien tot kunstmatige superintelligenties, een taak voor een AI-politiemacht. Pittige uitdagingen. Maar misschien wel een gat in de markt voor de sociale sector. Robotpsycholoog, zoals Susan Calvin uit de film I, Robot, als toekomstig beroep?

De Japanse zorgrobot RIBA-II aan het werk. Bron: Riken, Japan

Zorgrobots kunnen juist meer menselijkheid in de zorg brengen

Het knuffelgehalte van robots is laag en oudjes hebben vaak te lijden van eenzaamheid. Op het eerste gezicht is het dus dom om zorgrobots in te zetten in de ouderenzorg. Maar klopt dat wel?

Waarom zorgrobots?
Mensen zijn er lichamelijk niet op gebouwd om wezens te verzorgen die even groot zijn als zijzelf. De meeste mensen kunnen niet een gewicht, dat even groot is als zijzelf, comfortabel hanteren. Een ander probleem is dat handelingen als wassen of het verwisselen van luiers erg intiem zijn. Veel mensen vinden het niet prettig als een vreemde dat bij ze doet. Ook is het, om diezelfde reden, een weinig populair werkje. Robots kunnen in principe met bovenmenselijk grote kracht worden uitgerust, waardoor ze weinig problemen hebben met mechanisch zwaar belastend werk. Ook vinden mensen het niet erg vernederend om door een robot gewassen te worden.

De Japanse zorgrobot RIBA-II aan het werk. Bron: Riken, Japan
De Japanse zorgrobot RIBA-II aan het werk. Bron: Riken, Japan

Maar het menselijke contact dan?
Het beste is denk ik een menselijke verzorger met een robothelper. Het mooiste is als de menselijke verzorger ook echt lijfelijk aanwezig is en een soort bemiddelaar is tussen de oudere en robot. De oudere kan een gesprek hebben met de verzorger, terwijl de robot het huishoudelijke werk en de lichamelijke verzorging doet. Op termijn, als de robot zelfstandiger wordt, zal de rol van de menselijke helper evolueren als een soort coach, met filosofische bagage. Een typisch praatberoep dus.

Remote connections
Veel meer ouderen en hulpbehoevenden dan nu kunnen zorg krijgen, als de robots van een afstand worden aangestuurd door mensen. Op dit moment vinden veel mensen het al prettiger om met een psycholoog te chatten, dan onder vier ogen te praten. Voor ouderen waarbij er alleen behoefte is aan huishoudelijke hulp, kunnen robots zonder mensen ingezet worden. Bedlegerige ouderen kunnen met camera’s en grote schermen met elkaar en  bijvoorbeeld familie of vrienden communiceren. In feite gebeurt dat nu al massaal met bijvoorbeeld Skype. Internet geeft bedlegerigen nu al een wereld van mogelijkheden.

Exoskeletten: langer zelfstandig
Exoskeletten zijn een soort holle robots: ze versterken de bewegingen van de mens, die het exoskelet draagt. Voor ouderen en invaliden betekenen voldoend goede en gerieflijke exoskeletten terugkeer van de vrijheid die ze ooit op jongere leeftijd hadden. Met een exoskelet kunnen hulpbehoevende ouderen weer lopen, fietsen, huishoudelijk werk doen. Exoskeletten zijn zo krachtig dat ze nu ook steeds meer op bijvoorbeeld scheepswerven worden ingezet.

Telepresence-robots
In het kleine, dichtbevolkte Nederland en Vlaanderen nog weinig bekend, maar al meer ingeburgerd in Amerika zijn telepresence robots. Iemand kan thuis blijven en via een telepresence robot op een lokatie duizenden kilometers verderop rondkijken en spreken met mensen daar. Ook voor bedlegerige mensen is dit een uitkomst. Ze kunnen zo bijvoorbeeld op vakantie en dingen meemaken alsof ze er zelf zijn. Dit geldt dan alleen voor zicht en gehoor. Tastzin, smaak en geur moeten nog toegevoegd worden.

Hadrian aan het werk.

Video: metselrobot bouwt huis in twee dagen

Metselen is een arbeidsintensief werkje, waar vaak jarenlange oefening voor nodig is om het professioneel te doen. De metselrobot Hadrian legt 1000 bakstenen per uur, voldoende om een woonhuis in twee dagen te metselen. De snelste menselijke metselaar haalt maar 700.

.

Het vergde  twaalf jaar om de metselrobot te ontwikkelen. De metselrobot is ontwikkeld in de westelijke Australische stad Perth door het bedrijfje FastBrickRobots. In 2005 heerste er een metselcrisis in de Australische stad door een gebrek aan metselaars. Dit inspireerde de uitvinder om aan zijn prototype te sleutelen. In 2015 is de machine eindelijk rijp om uitgeleverd te worden. Het vergde veel tijd om de aansturing van de telescopische metselarm tot op 0,5 mm precies te maken en bestand te maken tegen weersinvloeden. Anders dan bij een menselijke bouwvakker, die eerst de specie aanbrengt en daar dan de stenen op metselt, bekleedt de metselrobot de baksteen eerst met specie.

Hadrian aan het werk.
Hadrian aan het werk.

De naam, Hadrian, komt van de Romeinse keizer Hadrianus die in de Romeinse tijd, 129 AD, de enorme, 117 kilometers lange en ongeveer 4 meter hoge  muur van Hadrianus liet bouwen. Deze lag iets ten zuiden van de grens met het tegenwoordige Schotland om de oorlogszuchtige Picten, die in de Schotse Hooglanden huisden, uit de rest van Brittannië weg te houden. Dat kostte de Romeinen twintig jaar. Deze metselrobot zou die muur, met bakstenen van nu, in omgerekend drie jaar en iets meer dan twee maanden kunnen bouwen.

Bron:
Perth Now
FastBricksRobotics.net

De komkommerrobot vervangt menselijek plukkers. Bron: Wageningen Universiteit

Video: robot oogst komkommers

Deze Wageningse robots doen het werk, dat tot nu toe alleen door mensen kon worden: het plukken van oogstrijpe komkommers, terwijl de onrijpe exemplaren blijven hangen.

Al sinds de jaren vijftig staan er robots in fabrieken. In regelmatige, voorspelbare omgevingen functioneren robots goed, maar in bijvoorbeeld de landbouw, waar elke plant sterk afwijkt van een andere, was de inzet van robots op kleine schaal onhaalbaar. Nu, dankzij de Wet van Moore die de rekenkracht van computers enorm heeft vergroot, is dat veranderd. Deze robot herkent met krachtige software komkommer en ‘ziet’ aan de kleur en vorm of de komkommer oogstrijp is.
Dit betekent, dat veel tuinbouw, die nu in lage-lonen landen plaatsvindt, weer terug zal keren naar Nederland. Dit geldt ook voor veel industrie. Toch is de situatie niet hopeloos voor de mensen in lage-lonenlanden. Exponentiële technieken zullen hun leven sterk verbeteren en nieuwe werkgelegenheid scheppen.

De komkommerrobot vervangt menselijek plukkers. Bron: Wageningen Universiteit
De komkommerrobot vervangt menselijek plukkers. Bron: Wageningen Universiteit

Meer informatie:
Oogstrobot voor komkommer (Wageningen Universiteit)

Het Amerikaanse militaire onderzoeksinstituut DARPA ontwikkelde dit prototype exoskelet.

Exoskelet helpt arbeiders, verlamden en reddingswerkers

Al ontelbare generaties redt de mens zich met zijn eigen spierkracht, maar helaas is deze beperkt. Exoskeletten beloven, en leveren, een enorme vergroting van de menselijke lichaamskracht. De legendarische verhalen wereldwijd over reuzen met verpletterende krachten worden nu werkelijkheid.

De gemiddelde mens kan bij langdurig werk rond de 15-25 kilogram tillen. Dat betekent dat voorwerpen van 25 kilogram of meer niet hanteerbaar zijn zonder lastige hulpmiddelen als heftrucks of karretjes. In de metaal komen geregeld onderdelen voor die veel groter zijn dan dit. Tot nu toe betekende dat een gecompliceerde operatie, maar een door de EU gesubsidieerd Italiaans onderzoeksproject slaagde er in om om een exoskelet te ontwikkelen, dat de kracht per arm vergroot tot vijftig kilogram. Het grote aantal scharnierpunten maakt, dat de arm soepel beweegt en dat precisiewerk mogelijk is. Menselijke arbeiders kunnen nu dingen doen, die hiervoor zware werktuigen vereisten. Zie de video.

Een tweede snel groeiende toepassing van exoskeletten is het ondersteunen van oudere, of gehandicapte, mensen. Valproblemen door plotselinge spierzwakte komen veel voor bij ouderen. Exoskeletten zijn nu nog onbetaalbaar voor massaproductie, maar dit verandert snel. In onderstaande video zie je een vrouw, verlamd na een skiongeluk, die nu weer in staat is te lopen.

Een andeere situatie waarin je vaak superhelden op ziet duiken is bij het redden van vastzittende mensen uit brandende, of ingestorte, gebouwen. Superkracht betekent hier geregeld het verschil tussen leven en dood. Superhelden zijn uiteraard het domein van stripboeken, maar nu, voor het eerst in de geschiedenis, zijn we in staat om de krachten van reddingswerkers drastisch te vergroten. Ken Chen van de UNiversity of Melbourne ontwikkelde onderstaand exoskelet voor brandweermensen, met een hefvermogen van rond de negentig kilo. Ook aan dingen als zuurstofvoorziening en een twee uurs capaciteit van de batterij is gedacht, en meer, ontdek je in onderstaande video.

Helaas heeft elke technologie ook een keerzijde, al valt die in dit geval relatief gezien mee. Als een exoskelet een mens bovenmenselijke krachten geeft, kan je er ook een supersoldaat mee creëren. Bovenmenselijke krachten geven soldaten een veel groter uithoudingsvermogen, bijna-onkwetsbaarheid, hogere snelheid op het gevechtsterrein en, als het bijvoorbeeld tot man-tot-man gevechten komt, bovenmenselijke kracht. Kortom: benijdenswaardige eigenschappen op een slagveld. Geen wonder dus dat grote militaire concerns als de Amerikaanse wapenreus Raytheon vele miljoenen in exoskelet-ontwikkeling steken en de Amerikaanse organisatie voor militair onderzoek DARPA gul de buidel trekken. De resultaten zijn er ook naar.

Als onkwetsbare en supersterke soldaten het slagveld gaan overheersen, zullen de militaire machtsverhoudingen grondig verschuiven richting gevestigde legers, wat een einde zou betekenen van asymmetrische oorlogsvoering. De verleiding voor landen die over deze supersoldaten beschikken, op dit moment alleen de Verenigde Staten, maar vermoedelijk snel gevolgd door China, Japan en Europese landen, zal dan groot zijn ze te pas en te onpas in te zetten bij militaire conflicten. Aan de andere kant wordt het een stuk minder interessant om een lokale militie op te zetten, als vrijwel onkwetsbare soldaten met een exoskelet deze snel op kunnen rollen. Het aantal burgeroorlogen zal dus hierdoor vermoedelijk flink dalen.

Het Amerikaanse militaire onderzoeksinstituut DARPA ontwikkelde dit prototype  exoskelet.
Het Amerikaanse militaire onderzoeksinstituut DARPA ontwikkelde dit prototype exoskelet.

Video: programmeerbare materie

De materie om ons heen is dood. Heeft het eenmaal een bepaalde vorm, dan houdt het die vorm. Maar wat als deze materie als we dat willen, een andere vorm kan innemen? Niet als klei, die we zelf kneden, maar als intelligente klei, die naar je luistert en zich op commando in een andere vorm wurmt. Kortom: klei, die zich gedraagt alsof je God bent.

Dit heet programmeerbare materie en is op dit moment onderwerp van veel onderzoek. De laatste stand van de techniek begin 2015 vind je in onderstaand filmpje.

Echte programmeerbare materie vereist nanotechnologie. Grotere robotjes, van bijvoorbeeld een millimeter groot, kunnen in principe ook al Gestalt-efecten vertonen en zich op commando in andere vormen wringen.

terminator2

Lees meer:
TED talk: waarom ik robots zo groot als een mier maak
Programmeerbare materie

Een robotinsekt. Ook lopende microrobots zijn zeer interessant voor het betere bouw- en sorteerwerk.

TED-talk: waarom ik robots ter grootte van een mier maak

Tussen robots zo groot als een mens en nanorobots ligt een heel interessant, maar weinig bekend terrein: de microrobots, robots zo groot als een insekt. Onderschat deze kleine werkers niet. Niet voor niets zijn mieren een van de meest succesvolle geslachten op aarde: naar schatting zijn er per mens rond een miljoen mieren. Wat zouden de mogelijkheden zijn, als je over een miljoen mechanische werkmieren zou beschikken? Het antwoord: veel. Ontdek het in deze TED-presentatie van Sarah Bergbreiter.

Door de bewegingspatronen en lichamen van insecten zoals mieren te bestuderen, bouwen Sarah Bergbreiter en haar team ongelofelijke stevige, kleine versies van deze kriebelende beestjes… en voegen daar nog eens raketten aan toe. Bekijk deze verbluffende ontwikkelingen in micro-robotica en kom meer te weten over de drie manieren waarop deze kleine hulpjes in de toekomst misschien gebruikt kunnen worden.

Een robotinsekt. Ook lopende microrobots zijn zeer interessant voor het betere bouw- en sorteerwerk.
Een robotinsekt. Ook lopende microrobots zijn zeer interessant voor het betere bouw- en sorteerwerk.