Het gesteente van de maan lijkt chemisch sterk op dat van de aardmantel. Klaarblijkelijk zijn de aarde en de maan tegelijk ontstaan. De theorie met de beste papieren stelt dat een protoplaneet ter grootte van Mars op de proto-aarde is gebotst en dat uit het weggeslingerde puin de maan is ontstaan.
In deze documentaire een verdere uitwerking van deze hypothese. En: hoe had het leven op aarde zich ontwikkeld als deze botsing nooit plaats had gevonden?
Een boeiende vraag. Zou de zeldzame gebeurtenis die leidde tot het ontstaan van de maan, verklaren waarom we alleen lijken te zijn in de wijde omtrek? Zorgde de maan er voor dat het leven kon ontsnappen uit de oceaan?
De proto-aarde en Theia, in de allesverwoestende inslag die leidde tot het ontstaan van de aarde en maan die we nu kennen. Bron: Wikimedia Commons
Nu de vuurpijlen en draaizonnen de hemel in schieten, een kleine bijdrage aan het feestgedruis.
Wat als de aarde wordt geraakt door een vernietigende meteorenzwerm? Discovery Channel maakte deze korte video.
Maar wat als een complete ster ontploft? Hieronder niet een, maar liefst elf exploderende sterren. Supernova’s treden alleen op bij sterren met minimaal enkele zonsmassa’s, dus de zon is veilig.
Ook op aarde zijn er grote voetzoekers ontwikkeld. De grootste explosie ooit was die van de waterstofbom Tsar Bomba door de Sovjets op Nova Zembla.
Dit sterrenstelsel lijkt te exploderen door extreme stervorming.
Sloppenwijken en villawijken bestaan uit dezelfde atomen. Het verschil is de manier waarop de atomen zijn gerangschikt. Als je uitgaat van first principles, leer je hoe armoede te veranderen is in rijkdom.
First-principles denken gaat uit van de bekende natuurwetten. Alles wat natuurkundig gezien mogelijk is, is mogelijk en haalbaar. Wormgaten zijn bijvoorbeeld mogelijk volgens de algemene relativiteitstheorie. Bron: Genty/Pixabay
First principles
De first-principles methode komt er op neer dat je teruggaat naar die dingen waarvan je absoluut zeker weet dat ze waar zijn, en vanaf dat punt verder redeneert of ontwerpt.
It’s physics, stupid
Sinds ongeveer een eeuw of twee weten we dat de wereld waarin we leven, beheerst wordt door onveranderlijke natuurwetten. Waar op aarde, of de rest van het bekende heelal we ook komen, er gelden dezelfde natuurkundige wetten. De natuurkundige wetten vormen de basis van alle andere natuurwetten. Als het Belgische of Nederlandse parlement een wet uitvaardigt dat het verboden is om te vallen, val je nog even hard. Kortom: als iets volgens de natuurkundige wetten kan, en je de rest in de hand hebt, kan het in alle gevallen. Deze natuurkundige wetten vormen hiermee de first principles.
Natuurkundige wetten zijn universeel, dus first principles ook
Als je een mep geeft tegen een tennisbal, vliegt deze bal vanaf de Ka’aba in Mekka even hard weg als in de Gouden Tempel van Amritsar. Of op Mars, wat dat betreft. Of Pluto. OK, skip dat laatste, want de bal (en racket) zullen vermoedelijk verpulveren bij de temperaturen vlak boven het absolute nulpunt.
Natuurwetten hebben als prettige bijkomstigheid dat techniek, die gebaseerd is op deze natuurwetten, overal blijft werken. Je horloge loopt op Gliese 674-b, de dichtstbijzijnde bekende exoplaneet, even snel als hier op aarde. Een baksteen die deel uitmaakt van de villa van filmster Leonardo di Caprio, gedraagt zich precies hetzelfde als een baksteen van hetzelfde type in een Mexicaanse krottenwijk.
Een tweede prettige bijkomstigheid is dat in principe alles mogelijk is dat volgens de natuurwetten toegestaan is. Wil je een mooie stikstofgeiser, model-Triton, in je achtertuin? Geen punt. Regel even een supergeleidende kabel, een privé-energiecentrale, een plek waar je de enorme hoeveelheid afvalwarmte kan dumpen en je bent de man. Of vrouw, alhoewel die vermoedelijk zinniger dingen bedenken.
Problemen terugbrengen tot natuurkunde
De natuurkundige beperkingen zijn streng, maar ruim. Zo is het niet mogelijk sneller te gaan dan het licht. Het is -in theorie- wel mogelijk, om de ruimtetijd waarin je je bevindt zo te vervormen dat je via een wormgat of in een warpbubble sneller dan de rechtstreekse route reist. Op andere terreinen zijn er minder problemen. Zo kan je in principe alles maken wat je maar wilt, door de juiste atomen bij elkaar te zoeken en aan elkaar te plakken. Als je maar voldoende vrije energie hebt, een ander belangrijk natuurkundig concept. En, die is er. Zonlicht. Wel ben je gebonden aan de materiaaleigenschappen, maar door atomen en verschijnselen als plasmonen, fononen en kwantumvelden creatief toe te passen, zijn er meestal kleine wonderen mogelijk.
“Onoplosbare” wereldproblemen door een natuurkundige bril, met first principles
Ieder probleem is in principe door het inzetten van de first principles methodiek op te lossen. Als voorbeeld, het wereldarmoedeprobleem.
Het wereldarmoedeprobleem is in drie stappen op te lossen. Ten eerste moet je er voor zorgen dat er heel veel vrije energie beschikbaar komt. Daar hebben we een goede techniek voor: zonnepanelen. Als we iedere wereldbewoner het West-Europese energieverbruik gunnen, dat wil zeggen: rond de 150 kilowattuur (500 MJ) per persoon per dag, hebben we rond de 50.000 Wp per persoon zonnepanelen nodig, bij de gemiddelde zonneschijn in de wereld (164 Wp per vierkante meter) dus 25 vierkante meter zonnepaneel of, anders uitgedrukt, 25 000 euro. Dit zal dalen als zonnepanelen efficiënter worden. Er zijn prototypes in labs die tot 60% efficiëntie halen, dat is drie maal die van nu. Dit zou de benodigde oppervlakte laten dalen tot acht a negen vierkante meter. Hier meer, in woestijngebieden en de tropen minder.
Ten tweede moet je iedere wereldbewoner voorzien van voldoende atomen van de juiste soort. De atomen die we het meeste gebruiken, zoals koolstof, zuurstof, waterstof, silicium en ijzer, zijn in werkelijk onvoorstelbare hoeveelheden aanwezig in de aardkorst, water en lucht. Kortom: als er voldoende energie is, is het verkrijgen van deze atomen triviaal.
Ten derde moeten de atomen op de juiste manier aan elkaar geplakt worden. Hiervoor moeten wij mensen processen ontwikkelen. Dit lukt al vrij aardig. Het enige wat we moeten doen is deze processen energiezuiniger maken, krachtiger maken en verspreiden over de hele wereld. En er voor zorgen dat de vrije energie, atomen en denkkracht waarover we nu beschikken, niet worden verkwist aan bijvoorbeeld oorlogen, patentstrijd en bureaucratie, maar doelmatig worden besteed aan zonnepanelen en innovatie.
De controversiële Republikeinse presidentskandidaat Donald Trump liet veel stop opwaaien met zijn stelling dat de VS het inreizen van moslims moet verbieden. Is dit idee goed of slecht?
Het probleem met de islam
Vrijwel elke godsdienst heeft nare kanten gehad, denk bijvoorbeeld aan de etnische zuiveringen in het land Kanaän door de joden (zie bijbelboeken Jozua en Richteren) en de Inquisitie met gedwongen bekeringen door de christenen. Of, wat dat betreft, het hindoeïstische kastenstelsel. Toch lijken vrijwel alle godsdiensten zich nu in een humanistischer vorm te ontwikkelen. Een opmerkelijke uitzondering hierop is de islam. De reden is dat de islam zowel een geloof als een politieke ideologie is. De islam is zowel kerk als staat.
Waarom is er islamitisch terrorisme?
Terrorisme is het zaaien van angst om politieke doelen te bereiken. False-flag terreuraanslagen zijn daarom erg nuttig. Op die manier kan haat tegen een tegenstander worden gezaaid. Terreurbeweging Al Qaeda heeft als expliciet doel, de Amerikanen te verzwakken door terreuraanslagen en zo te dwingen zich uit het Midden Oosten terug te trekken, waarna daar een islamitische staat kon worden uitgeroepen. De voor zichzelf begonnen Islamitische Staat-beweging heeft precies dat gedaan. IS is begonnen als terreurgroep in Irak en heeft zich omgevormd tot een staatachtige entiteit (het kalifaat). IS beschikt niet over vliegtuigen of intercontinentale raketten, maar met terreuraanslagen kan het gewenste doel ook bereikt worden.
Laten we moslims naar binnen of niet? De meningen zijn verdeeld.
Het doel van de IS-terreur is om angst aan te jagen en zo het gezag van het kalifaat toe te laten nemen onder moslims. Het Arabische woord ’taqwa’ drukt het doel van IS goed uit. Dit woord betekent zowel vrees als respect. Ook wil IS (zie het IS-magazine Dabiq) de ‘grijze zone’ van moslims opdelen in een pro-IS en een anti-IS deel. Als moslims terreuraanslagen plegen, zal hierdoor de haat tussen moslims en niet-moslims toenemen en verdwijnt de ‘grey zone’. Aldus IS.
Extremistische moslims werken mee aan Al Qaeda of IS-terreur omdat zij het als religieuze plicht zien om de kalief te gehoorzamen. Ook delen zij de politieke en religieuze visie van Al Qaeda en/of IS. Zij zien zich als soldaten van de islamitische staat, die als ze sterven voor de islam, gegarandeerd in het paradijs komen.
Helpt het weren van moslims tegen terrorisme?
Moslimterroristen bewegen zich binnen de moslimgemeenschap. Als er geen moslims binnen de landsgrenzen zijn, daalt de kans op moslimterrorisme tot vrijwel nul. In Japan, bijvoorbeeld, wonen vrijwel geen moslims en er zijn ook geen islamitische terreurdaden binnen Japan bekend.
Wel ontvoeringen van Japanners buiten Japan door IS, overigens. Ook kunnen terreurgroepen gebruik maken van inheemse bekeerlingen. In het IS-geschrift Black Flags over Rome worden de voordelen van bekeerlingen als terrorist hoog geprezen. Deze bekeerlingen kunnen echter door geheime diensten, data sniffers en politie-infiltranten worden opgespoord. Vaak zijn ze namelijk nogal luidruchtig aanwezig op sociale media.
Kortom, los van de ethische kanten: het weren van moslims is een behoorlijk effectieve maatregel tegen moslimterreur.
Is het ethisch verantwoord om moslims te weren?
Op het eerste gezicht in het geheel niet. Het weren van moslims is immers het discrimineren op levensovertuiging.
De zaak verandert, als we ons realiseren dat de islam zowel een geloof als een politieke ideologie is. Als iemand het doel heeft om het bestuur van een land omver te werpen of te ondermijnen, zoals islamisten hebben, is zo iemand een vijandige agent en staat een overheid in haar recht om deze de toegang te weigeren. Echter: niet alle moslims zijn islamisten. Er zou dus een instrument ontwikkeld moeten worden, waarmee kan worden vastgesteld of een moslim een islamist is. Dit is niet makkelijk. Wellicht kan dit met geavanceerde gedragsanalyse en deep-learning netwerken, die door middel van patroonherkenning vaststellen of de moslim een islamist is. Zo zijn islamisten gewoonlijk erg actief in de strijd voor gebedsruimtes, hoofddoeken, recht op bidden, respect eisen voor de uitvinder van de islam en dergelijke. Wel is de rechtsgrond hiervoor problematisch, er is immers geen hard bewijs.
Is Trump’s plan on-Amerikaans, zoals het Witte Huis beweert?
De Verenigde Staten kennen een lange traditie van het vervolgen van vermeende staatsvijanden. Na de Japanse aanval op Pearl Harbor werden Amerikanen van Japanse afkomst massaal opgepakt en in interneringskampen opgesloten. Opmerkelijk genoeg gebeurde dit niet met etnische Duitsers, of de vele Amerikaanse aanhangers van het nazisme.
In de jaren vijftig, toen de Koude Oorlog tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie op zijn hoogtepunt was, woedde er een felle binnenlandse strijd tegen al dan niet vermeende communisten. Communisten verloren hun baan bij de overheid. Senator McCarthy leidde een heftige kruistocht tegen linkse intellectuelen. Leden van de Communist Party of the USA (CPUSA) werden veroordeeld tot gevangenisstraffen van enkele jaren, zonder dat een strafbaar feit bewezen was. Kortom: Trump is met zijn oproep niet uniek.
In feite is het technisch opmerkelijk simpel om de enorme hoeveelheid menselijk leed waarmee Europa nu wordt overspoeld op te lossen. Als we maar willen en samenwerken. Waarom gebeurt dat niet?
Het schijnprobleem van armoede
Op dit moment is er iets heel vreemds aan de hand. De olieprijzen (rond de $40/vat) en grondstoffenprijzen zijn lager dan in vele jaren. Zelfs de voedseltekorten lijken nu weg. Er is ook een enorme overvloed aan beschikbare arbeid. Kortom: alle voorwaarden uit het boekje om de economie werkelijk uit de grond te laten brullen zijn aanwezig. Toch, en dat is heel merkwaardig, gebeurt dat niet. Al jaren kwijnt de economie. Dit moet liggen aan een externaliteit, iets dat niet in modellen wordt opgenomen. Door sommigen wordt een samenzwering van de haute finance verondersteld. Een engineered crisis is inderdaad verre van onmogelijk, maar het kan ook liggen aan gebrekkige theorievorming. In veel opzichten is economie namelijk een pseudowetenschap.
Elk Syrisch en Iraaks gezin had in een dergelijk huis kunnen wonen, als de 1 biljoen euro die de Amerikaanse interventies in het Midden Oosten hadden gekost, zinnig waren besteed.
De oplossing is ook hier, net zoals eerder in Zuid-Europa, voor iemand die vanuit first principles denkt, opmerkelijk simpel: creëer de omstandigheden, waarin de grondstoffen en arbeid zo snel mogelijk in dingen worden omgezet waar de mensheid wat aan heeft.
Wat is er nodig om de economie in het Midden Oosten uit de grond te laten brullen? Arbeid
We gaan weer uit van first principles. Mensen die willen werken: check, in overvloed, al lopen er helaas ongeveer tien procent gewelddadige godsdienstfanaten tussen rond. Syriërs zijn redelijk ontwikkelde mensen die al meer dan zeventig jaar, tot voor kort in een stabiele (zij het dictatoriale en vrij corrupte) staat woonden. Dat geldt ook voor Irakezen, Egyptenaren, Koerden en de anderen die zuchten onder armoede. Grondstoffen
Grondstoffen, opnieuw: check, in overvloed. De dematerialisering van de moderne economie is zo sterk, dat een voorwerp van minder dan tweehonderd gram, een smartphone, in het geval van het duurste merk, Apple, zo’n achthonderd euro waard is. De toegevoegde waarde per kilogram ligt dus rond enkele duizenden euro’s. Hiervan is zegge en schrijve ongeveer één procent, iets meer dan een tientje, de ruwe kosten van de grondstoffen. Energie
Energie dan? De hoeveelheid zonneschijn in het Midden Oosten behoort tot de hoogste ter wereld, met ongeveer 500 watt per vierkante meter als de zon schijnt. Een efficiënte zonnepanelenfabrikant, zoals Elon Musk’s SolarCity, kan zonnepanelen produceren voor $0,55 (plm. €0,50 in november 2015). In het Midden Oosten levert een watt geïnstalleerd vermogen per jaar iets meer dan twee kilowattuur aan elektriciteit op. Met Nederlandse of Belgische tarieven heb je een zonnepaneel er dus in één jaar uit. Kortom: ook energie is niet echt een probleem. Kapitaal De Amerikaanse militaire acties in het Midden Oosten de afgelopen tien jaar hebben de Amerikaanse belastingbetaler meer dan 2.000.000.000.000 (dat is twee biljoen) euro(!) gekost. Als dit geld verdeeld was geweest over de inwoners van Syrië en Irak, samen ongeveer rond de vijftig miljoen, leert een eenvoudige berekening dat deze 40.000 euro per persoon genoeg was geweest om elk Syrisch en Irakees gezin zelfvoorzienend te maken qua zonne-energie, te voorzien van een elektrische auto, stromend water, elektronische gizmo’s, een mooi huis en een hydroponisch systeem. Het resultaat nu: een zwaar verwoest Irak dat langzaam overeind krabbelt, een Syrië dat volkomen ten gronde is gericht, tienduizenden Amerikaanse Irak-veteranen die voor het leven getraumatiseerd en verminkt zijn, een explosie aan kanker onder Iraakse kinderen wegens vergiftiging met verarmd uranium.
In feite kan dit nog steeds. Duitsland laat nu bijna één miljoen vluchtelingen toe. Dit kost het land 8000 euro per vluchteling per jaar. De nogal kortzichtige kanselier van Duitsland, Angela Merkel, acht het “geen probleem” om deze acht miljard per jaar op te hoesten. Echter: met dezelfde acht miljard kunnen door middel van exponentiële technieken een veelvoud hiervan geholpen worden in bijvoorbeeld Koerdistan, Libanon en Jordanië. Als het hier om een gesloten economie gaat waarin het geld snel rondgepompt wordt, kan je hiermee veel mensen redden.
Kortom: het ligt niet aan de hulpbronnen. Deze zijn overvloedig aanwezig. Het ligt vooral aan kortzichtige en hebzuchtige politiek en islamitische geloofswaanzin, zowel hier in het westen als in de regio zelf.
De terreurbeweging Islamitische Staat richt bloedbad na bloedbad aan, zowel in gebieden waar het ‘wilayat’ (meervoud van Ar. wilaya, provincie) heeft uitgeroepen als daarbuiten. Hoe vernietigen we deze beweging zo effectief mogelijk?
Waarom is Islamitische Staat zo succesvol?
Twee factoren verklaren waarom Islamitische Staat er in slaagt zoveel successen te boeken. Ten eerste is dat de chaos in het kerngebied waarin de groep opereert, Syrië en Irak. Een substantieel deel van de bevolking in Irak en de meerderheid in Syrië is soenniet. Soennieten staan vijandig tegenover de Iraakse federale regering en de door alawieten beheerste Syrische Ba’ath regering. Ook ontvangt IS grootschalige steun van het regime-Erdogan in Turkije en individuen, waarschijnlijk ook regeringen uit salafistische Golfstaten. IS is de krachtigste soennitische fractie en daarmee het aantrekkelijkst om te steunen voor salafistische soennieten. Ook eindigt een groot deel van de wapens en goederen die aan de zogeheten gematigde rebellen wordt geleverd in handen van IS. Er doen op conspiracy websites en pro-Iraanse sites hardnekkige geruchten de ronde dat de regering van de Verenigde Staten zélf IS steunt. Hier zijn, in tegenstelling tot de steun door Turkije, tot nu toe geen harde bewijzen van opgedoken, al zijn er wel malversaties. De grootste inkomstenbronnen voor IS zijn belastingen, berovingen, van amfetaminepillen en bovenal: de salarissen afromen van Syrische en Iraakse ambtenaren en werknemers in IS-gebied, die nog steeds doorbetaald worden.
IS steeds meer in de problemen
Dit reflecteert de strategie van de vroege moslimstaat. Deze kon alleen overleven door steeds nieuwe rijke gebieden te veroveren en leeg te plunderen. IS heeft alleen een probleem. Met die veroveringen wil het de laatste tijd niet erg opschieten. Middelbaar- en hooggeschoolden vrezen -terecht- ontvoering of afpersing en ontvluchten het IS-gebied massaal. Zelfs draconische straffen, IS-stijl, houden dat niet meer tegen. De IS-aanhangers hebben veel verstand van creatief moorden en de islam, maar weinig van techniek, gezondheidszorg of administratie. De aanslag in Parijs van 13 november 2015, naar ik vermoed in samenwerking met Erdogan, vond plaats om twee redenen. Ten eerste: om de Europese grenzen dicht te laten gaan voor Syrische vluchtelingen. Een wanhoopsoffensief dus. Hiermee hoopt IS de brain drain te stoppen. Deze strategie lijkt te werken. Ten tweede, vermoed ik, om de Fransen, die verklaard tegenstander zijn van Turkse toetreding tot de EU en de Armeense genocide erkennen, te vernederen en een lesje te leren.
IS executeert anti-IS activisten. Bron: Youtube still
Hoe brengen we IS de genadeslag toe?
Om verdere mensenrechtenschendingen te stoppen, moet de stagnatie van IS een totale instorting worden. Om te beginnen moet er een overeenkomst worden gesloten tussen de EU, VS, Rusland, Syrië, Irak, Jordanië en Koerdistan, het liefst onder VN-vlag. Vervolgens moeten er tentenkampen voor miljoenen vluchtelingen in worden gericht in Koerdistan, Jordanië en de delen van Syrie en Irak die in handen zijn van regeringstroepen. Minimaal 150.000 grondtroepen van de deelnemende landen moeten in worden gevlogen. Vervolgens moeten via pamfletten de inwoners van IS-gebied op de hoogte worden gebracht dat iedereen die na 72 uur nog blijft, als collaborateur zal worden behandeld en dat met massale bombardementen alle verzet zal worden gebroken. Uiteraard zullen IS-strijders proberen te ontsnappen, dus de vluchtelingenkampen moeten met behulp van IS-slachtoffers IS-aanhangers ontmaskeren.
Massale vluchtelingenstromen zullen de ‘civil society’ in IS-gebied laten instorten. Commando’s maken gebruik van de verwarring om grote steden als Mosoel in te stromen. Nog voor de 72 uur om zijn, wordt de aanval vanuit alle kanten tegelijk ingezet, inclusief luchtsteun. Commandotroepen vallen IS-verdedigers in de rug aan en gaan op jacht naar de leiders. Een dicht drone-netwerk zorgt voor betrouwbare intel, waardoor de inval een slachtpartij onder IS-terroristen zal worden.
Afwikkeling
De IS-aanhang moet in permanente strafkampen worden opgesloten in afwachting van berechting door een VN-tribunaal. Gecontroleerde vluchtelingen kunnen in kleine groepen tegelijk terugkeren. In de voormalige IS-gebieden moet een VN-vredesmacht de orde bewaken, waarna er een beperkte vorm van zelfbestuur wordt ingesteld. Hopelijk hebben de vele jaren van bloedige oorlog de lust in agressie en bloedvergieten dan laten bekoelen.
Hoe zou Europa en de wereld er uitgezien hebben, als de rooms-katholieke kerk het nog steeds voor het zeggen had gehad?
Nu de kerken massaal worden omgebouwd tot woonruimten of kantoren, is het bijna niet voor te stellen, maar vijf eeuwen geleden sloegen de Europeanen elkaar massaal de hersens in vanwege godsdienst. De opstand van de monnik Martin Luther tegen de rooms-katholieke kerk zette een cascade van gebeurtenissen in gang, die uiteindelijk leidde tot de opdeling van Europa in een katholiek en een protestants deel.
Een wereldwijde kernoorlog uitlokken met een nucleaire winter als gevolg lijkt niet het slimste plan.Toch is er slecht nieuws: enkele zeer verontrustende ontwikkelingen maken de kans op een nucleair conflict veel groter dan eerst.
Nucleaire herbewapening in Europa
Nu de spanningen tussen de NAVO enerzijds en Rusland en China anderzijds snel oplopen, wordt duidelijk dat de legers van West-Europese landen ernstig verzwakt zijn. Het Amerikaanse leger, vooral de luchtmacht, is veel sterker dan het Russische leger, maar slechts een klein deel hiervan bevindt zich in Europa. De Russische overmacht aan tanks is in principe in staat om binnen enkele dagen op te rukken tot diep in de Noord-Europese laagvlakte, lees: Duitsland. Om een tegendreiging te bieden, transporteert de VS nu kernwapens naar bases in onder meer Duitsland. Omdat het Russische leger is verzwakt, is de Sovjet-doctrine van non-first use van kernwapens nu veranderd. De opvolgerstaat van de Sovjetunie, Rusland zal, desnoods als eerste, kernwapens inzetten als het land een militair conflict dreigt te verliezen.
Een kernoorlog kent alleen verliezers. Bron: russia-insider.com
Ballistische kernwapens, die met ICBM’s doelen aan de andere kant van de wereld kunnen verwoesten, zijn bij het grote publiek goed bekend. Minder bekend zijn tactische kernwapens, kleinere ladingen waarmee bijvoorbeeld een kolonne tanks is uit te schakelen, of bijvoorbeeld een vijandelijke luchtmachtbasis. Een gemiddeld tactisch kernwapen verwoest ongeveer een vierkante kilometer. Met radioactieve fallout, vanzelfsprekend. Dit is een tiende van een strategisch wapen. Als er eenmaal kernwapens worden gebruikt, ook tactische kernwapens, is de kans groot dat naar de zware strategische kernwapens wordt gegrepen.
Nieuwe Indiase strategie maakt kans op kernoorlog met Pakistan groter
De relaties tussen het overwegend hindoeïstische India, een kernmogendheid met meer dan een miljard inwoners, en de veel kleinere islamitische buurstaat Pakistan, ook in het bezit van een geducht kernwapenarsenaal, zijn ronduit slecht. Pakistan wil onder meer de Indiase deelstaat Kashmir met een meerderheid van moslims in handen krijgen en ondersteunt actief terroristische islamistische groepen in India om het buurland te ondermijnen. Dit wekt de nodige woede bij nationalistische Indiërs. Op dit moment zorgen de kernwapens voor enig afschrikwekkend effect, maar dat dreigt te veranderen.
India heeft een leger dat vele malen sterker is dan dat van Pakistan. In een conventionele oorlog zou de Indiase land- en luchtmacht de Punjab, de kern van Pakistan waar 60% van de Pakistanen woont, binnen enkele dagen onder de voet lopen. Om die reden baseren de Pakistanen nu hun verdediging op de afschrikwekkende werking van kernwapens.
Tot voor kort was de Indiase strategie puur defensief: als Pakistan aanviel, zouden de Indiase divisies aan de grens het offensief enkele dagen tegenhouden, tot het Indiase leger was gemobiliseerd en een tegenaanval kon inzetten. Deze strategie faalde in 2001. Vanwege deze vernedering werkt het Indiase leger nu aan een andere strategie, Cold Start genaamd. Als het Pakistaanse leger een soortgelijke actie op touw zet als in 2003, zal het Indiase leger Pakistan enkele tientallen kilometers binnenvallen. Dit geeft Pakistan een gevoelige les, maar is geen existentiële bedreiging voor het land, waardoor Pakistan geen strategische kernwapens in zal zetten, aldus de Indiase berekening. Als antwoord op deze strategie dreigt Pakistan in dat geval tactische kernwapens op de legereenheden van de Indiërs in te zetten. Uiteraard is dit niet al te slim in een dichtbevolkt land, maar de gevolgen voor de burgerbevolking lijken de Pakistaanse legerleiding minder te interesseren dan de ondenkbare gedachte, de conflicten met de ongelovigen in India op vreedzame wijze op te lossen.
Grenzen. Best wel lastig. Wereldproblemen zoals klimaatverandering houden niet op bij de landsgrenzen. Is het niet verstandiger om alle grenzen af te schaffen?
Waarom zijn er grenzen?
Palen, of een compleet hekwerk zoals vroeger langs het IJzeren Gordijn liep, in de grond meppen is een kostbare geschiedenis. Zo kostte het beruchte IJzeren Gordijn dat de DDR bouwde op de grens met West-Duitsland om haar burgers binnen te houden, het niet erg rijke land in 1983 alleen al aan personeelskosten 1 miljard D-mark per jaar. Toch hebben bepaalde regimes dat er graag voor over. Sterker nog: er komen steeds meer hekken rond grenzen te staan. Denk aan de grens tussen de VS en Mexico, het nieuwe hekwerk rond de Hongaarse zuidgrens en de vele grensbarrieres in het Midden Oosten. Deze dienen er meestal voor om mensen buiten te houden. Wat dat betreft zijn ze vrij effectief.
Het schrikbeeld van nationalisten: hordes vreemdelingen die binnen komen stormen. Terecht?
Tegenwoordig is er nog maar een land dat net zoals de voormalige DDR, haar inwoners graag wil vasthouden: Noord-Korea, een overblijfsel uit de Koude Oorlog. De meeste hekken, muren en wallen hebben nu juist als doel om mensen buiten te houden. In sommige gevallen, zoals Israel, is dat om moordaanslagen door terroristen te voorkomen. In andere gevallen wil de regering misdaad, smokkel, of massale migratie uit een arm buurland stoppen. Dit verklaart de hekken tussen Europees Turkije en de twee buurlanden, en de grensmuur tussen de Verenigde Staten en de arme zuiderbuur Mexico.
Wat zou er gebeuren als alle grenzen zouden worden opengezet?
Dit experiment wordt uitgevoerd in het gebied dat nu de Europese Unie vormt. In landen waar het welvaartspeil redelijk op elkaar lijkt, heeft dit per saldo positieve effecten. Regeringen kunnen niet meer de grens afsluiten, waardoor ze het hun burgers ongeveer even goed naar de zin moeten zien te maken als het buurland. De Nederlandse pomphouders in de grensstreek ondervinden dat nu.
Massale migratie als de welvaartsverschillen te groot zijn
Kunnen de bewoners van een echt arm land – met een welvaartpeil dat de helft of minder is van dat van een rijk buurland, zonder probleem de grens over, dan doen ze dat ook massaal. Dit gebeurde bijvoorbeeld met Poolse gastarbeiders. Zouden de Europese buitengrenzen open worden gezet, dan betekent dat miljoenen extra immigranten uit Afrika en Azie en het einde van de meeste sociale voorzieningen. We zouden hiermee als het ware de Derde Wereld in Europa importeren.
Groei economie, maar meer ongelijkheid
Wel zou de economie in absolute zin hard groeien – meer mensen betekent meer bedrijvigheid, meer behoefte aan woningen etc. De groep die hiervan profiteert is de rijke bovenlaag en de immigranten. Voor de laagopgeleiden betekent dit juist slecht nieuws: er is minder vraag naar hen, waardoor de lonen dalen. Hoogopgeleiden kunnen overal ter wereld terecht. Zij hoeven zich minder zorgen te maken, ook omdat beschermde beroepen vaak hoogopgeleide beroepen zijn.
Cultuurverrijking of juist niet?
Cultureel gezien betekent de massale immigratie, dat de inheemse cultuur wordt blootgesteld aan veel prikkels. Er ontstaat als het ware een nieuw cultureel ecosysteem. De gevolgen hiervan zijn wisselend en hangen sterk af van de soort migranten. Zo leidde de immigratie van Vlamingen, en later Hugenoten en joden, tot de Nederlandse Gouden Eeuw. De immigratie van laagopgeleide Turkse en Marokkaanse gastarbeiders had per saldo geen gunstige effecten. Het opleidingspeil in West-Europa is op wereldschaal gezien hoog. Migranten zullen dus gemiddeld (veel) lager opgeleid zijn dan de inheemse bevolking. Alleen bij een selectief immigratiebeleid, waarvoor je uiteraard grenzen nodig hebt, kan je zorgen voor hoogopgeleide immigranten.
Meer lokale ongelijkheid, maar globale gelijkheid
Geen grenzen meer betekent, dat op plekken met veel werkloosheid mensen zullen vertrekken. Daardoor stijgen de lonen daar weer. Ook sturen de migranten geld naar hun familie die is achtergebleven. Daardoor beweegt de welvaart van verschillende delen van de wereld naar elkaar toe, al zal lokaal het verschil tussen rijk en arm groeien. Terugkerende migranten brengen hun kennis in praktijk – de reden waarom Turkse bouwbedrijven nu bloeien – en maken industrie mogelijk.
Meer conflicten, maar snellere verbroedering (soms)
Muren en grenzen houden mensen uit elkaar. Als die mensen een hekel aan elkaar hebben, voorkomt dat conflicten. Zouden er geen grenzen meer zijn, dan komen eerder gescheiden groepen met elkaar in aanraking. Dat leidt in eerste instantie tot het oplaaien van een conflict. Later, als de wederzijdse bloeddorst is gestild, zal dit leiden tot een snelle verbroedering als het conflict niet een diepere oorzaak heeft. Pas als mensen zich onderdeel van een enkele groep gaan voelen, stopt de onderlinge strijd.
Hier in Europa daalt de bevolking, of blijft dezze gelijk, maar Europa, Rusland, Japan en China vormen hiermee een uitzondering in de wereld. In zuidelijker streken, vooral in Afrika onder de Sahara, explodeert de hoeveelheid mensen. Zo wonen er in het kleine land Uganda in 2050 meer mensen dan in Frankrijk en Duitsland bij elkaar.
Afrika zal in 2050 dan ook een veel grotere rol spelen dan nu, mogelijk zelfs een grotere rol dan het veel kleinere Europa. Europa is vruchtbaar en dichtbevolkt, maar in Afrika worden nu zoveel mensen geboren, dat de bevolking van Afrika naar schatting ver over de twee miljard heen zal gaan, drie keer die van Europa.
Afrika is een enorm continent, zoals hier goed te zien is. De kans is groot, dat in 2050 het belang van Afrika, met twee miljard inwoners, dat van Europa gaat overschaduwen. Bron: NASA
NB: dit zijn ramingen voor 2050 die uitgaan van een wereld die niet veel zal verschillen van nu. De combinatie van een explosieve technologische ontwikkeling met een sterke bevolkingsgroei is uitermate gevaarlijk. De komende dertig jaar worden erg spannend en zullen vermoedelijk de geboorte van kunstmatige intelligenties die slimmer zijn dan mensen met zich meebrengen. Ook zullen er meer conflicten uitbreken. We zullen, om een Chinese uitdrukking te gebruiken, interessante tijden meemaken. De vraag is daarmee, hoeveel deze voorspellingen waard zullen zijn na bijvoorbeeld massamigraties en vernietigende wereldoorlogen.
