Nederland

Verplaatsbare huizen lossen het woning- en fileprobleem op.

Mobiele stadswijken de toekomst?

Economische veranderingen gaan razendsnel. Eens bedrijvige metropolen veranderen in spooksteden, terwijl kleine stadjes uit hun voegen barsten. De wereld is onvoorspelbaarder dan ooit, maar onze infrastructuur houdt hier geen gelijke tred mee. Wordt het niet tijd voor een flexibele manier van bouwen?

Huidige systeem werkt beroerd
Mensen hebben steeds meer een nomadische levensstijl. Economische en sociale veranderingen gaan snel. Als een bedrijf waar iemand werkt wordt overgenomen, zij ergens anders een baan aangeboden krijgt of hij een nieuwe liefde ontmoet betekent dit al gauw: verhuizen.

Verplaatsbare huizen lossen het woning- en fileprobleem op.
Verplaatsbare huizen lossen het woning- en fileprobleem op.

Fijn voor de vaderlandse schatkist en makelaars, die bij elke woningtransactie overdrachtsbelasting en makelaarskosten aftikken, wat minder fijn voor de verhuizende persoon die maar moet zien zijn huis kwijt te raken en aan nieuw onderdak te komen. Huurders zitten met zeer lange wachtlijsten voor sociale huurwoningen. Woningen in Zuid-Limburg verkrotten terwijl in de Randstad woningprijzen de pan uit rijzen. Ook bedrijven die tijdelijk personeel nodig hebben zitten met handen in het haar als het er om gaat onderdak te vinden. Het gevolg: overvolle woningen van huisjesmelkers en klagende buren.

Noodgedwongen blijven veel werkenden dan maar ver weg van hun werk wonen en nemen de grote reisafstanden voor lief. het gevolg: dichtslibbende snelwegen en overvolle treinen tijdens de spits.

De oplossing: terreinen voor mobiele woningen
Veel van deze problemen zouden opgelost worden als woningen met mensen mee kunnen verhuizen. In de VS zijn trailer parks een bekende verschijning bij grote steden. Deze staan slecht bekend – vooral mensen met weinig geld en dus een lage sociale status wonen hier. De Amerikanen noemen dit trailer trash, met ongeveer de sociale connotatie van “woonwagenbewoner”. Dit ligt niet aan het concept op zich, maar aan de sociale omstandigheden. Als er eenmaal een groep mensen met asociale leefgewoontes verblijft, schrikt dit burgerlijker mensen af.

In elke samenleving zijn er mensen die door hun leefgewoontes weinig populair zijn. De meeste mensen kunnen daarentegen redelijk goed met elkaar overweg, althans als buren. Er kunnen dus twee typen terreinen worden ingericht: mobiele wijken voor werkenden en opvangkampen voor “probleemgevallen”. Eventueel kan er nog een derde groep mobiele woningen komen voor buitenlandse gastarbeiders.

Zelfvoorzienende woningen
Een voor de hand liggend vraagstuk is de infrastructuur die nodig is voor de woningen: water, energie, riolering. Deze is erg kostbaar, een hectare bouwrijp maken kost al gauw een half miljoen euro. Op een hectare kunnen vier tot zes huizen worden gebouwd. Een groot deel is nodig omdat huizen niet zelfvoorzienend zijn. Zo doet een persoon ongeveer een week met een kubieke meter drinkwater. Waterbesparende toiletten en douches halveren het verbruik. In Nederland valt per jaar zeventig centimeter neerslag, dus een huis van honderd vierkante meter met wateropvang levert alle drinkwater dat een gemiddeld huishouden nodig heeft. Afvalwater kan worden vergist tot biogas in een septic tank. Het dakoppervlak, wanneer volledig bedekt met zonnepanelen, levert een groot deel van het stroomverbruik maar vooral in de winter is extra vermogen nodig.

Jammeren helpt niet. De Amerikanen een koekje van eigen deeg geven wel.

Nederland wordt leeggeplunderd

Amerikaanse bedrijven grijpen hun kans om steeds meer hightech-bedrijven op te kopen, de strategisch relevante kennis naar Amerika te transporteren en het domme productiewerk hier te laten doen. Nederland wordt steeds dommer door de kortzichtige industriële politiek van de regering. Tijd om de rollen eens om te draaien en de Amerikanen een koekje van eigen deeg te geven.

Onevenredig belang hightech
De meeste mensen in de Nederlandse economie houden (zoals in de meeste ontwikkelde landen) elkaar aan het werk. Het beruchtste voorbeeld in Nederland zijn uiteraard ambtenaren, maar ook allerlei staf- en beleidsmedewerkers, reclamemakers, juristen en verkopers zijn, laten we het zo uitdrukken, goed voor de werkgelegenheid.

Jammeren helpt niet. De Amerikanen een koekje van eigen deeg geven wel.
Jammeren helpt niet. De Amerikanen een koekje van eigen deeg geven wel.

Twintig procent van de bevolking doet tachtig procent van het nuttige werk. Er is een vrij kleine groep, voornamelijk in de landbouw, delfstoffenwinning en industrie die veel waarde produceert. Door hun toegevoegde waarde komen er vele banen in de dienstverlening bij of, interessanter, ze produceren zoveel toegevoegde waarde, dat de rest van de economie er op drijft en het soort genieën dat hiermee kwamen betaald kunnen worden. In de agressieve Amerikaanse samenleving  wordt de rol van ambtenaren overgenomen door juristen,verkopers (consumenten hebben daar in verhouding meer te besteden dan hier) en niet te vergeten het grote leger dat heel wat rambo’s voor even uit het land houdt. Afhankelijk van de heersende cultuur in een land, kent ieder ontwikkeld land een andere manier om het productieoverschot te lozen. Zo is in Hongkong feng shui erg populair.

Nederland wordt leeggeplunderd
Al eerder noemden we dit als een argument om wat minder heen en weer te rennen en elkaar meer vrije tijd te gunnen. Het principe kan je ook gebruiken door een wat listiger industriepolitiek te voeren dan de Nederlandse regering nu doet. Op dit moment wordt het ene na het andere bedrijf met hoogwaardige kennis opgekocht door hoofdzakelijk Amerikaanse investeerders, die vervolgens snel het onderzoekslab naar de Verenigde Staten verplaatsen en hier door de inboorlingen (in het geval van Organon)  de pillen laten draaien, inpakken en verkopen. Iets vergelijkbaars is er gebeurd met Sluis Zaden, en De Ruiter Zaden, nu opgeslokt door de Amerikaanse gigant Monsanto, bekend om de weinig ethische methoden die het bedrijf hanteert om klanten te binden en boeren die zich aan de wurggreep proberen te onttrekken, desnoods kapot te procederen. Langzamerhand lekken hoogwaardige, kennisintensieve activiteiten weg en daarme de levenskracht van de Nederlandse economie. Alleen kordaat ingrijpen van de Nederlandse overheid kan dit stoppen.

Tijd om de rollen om te draaien
Veel landen, denk aan China en Koeweit, kennen zogeheten sovereign wealth funds, fondsen waarmee de overheid belegt. De Koeweiti’s en Chinezen bekostigen hiermee voor hun land strategische overnames. Nederland kan dat doen door een aantal slecht beheerde pensioenfondsen zoals ABP te nationaliseren en de oud-politici en andere derderangs nietsnutten die deze leiden hun congé te geven. Met een klein percentage van het vermogen van ABP zijn al heel wat strategische aankopen te doen, denk aan bedrijven in de robotica of nanotechnologie. Nederland moet het fonds laten beheren door vakkundige technocraten, mensen die hun sporen hebben verdiend in het bedrijfsleven, dus niet ex-politici. 

Op effectenbeurzen zijn slecht presterende technologische bedrijven doorgaans ondergewaardeerd. Het kost in verhouding dus niet erg veel geld om deze op te kopen en tot en met de laatste schroef naar Nederland te exporteren. De juristen en managers blijven uiteraard achter. Die hebben we hier al teveel, alhoewel, een enkele agressieve Amerikaan kan wel eens heilzaam werken om voor wat opschudding te zorgen. De talentvolle onderzoekers en onderzoeksleiders worden vervolgens met goede arbeidsvoorwaarden in de watten gelegd en krijgen de vrije hand om producten te ontwikkelen, zolang ze maar resultaten boeken.
Uiteraard is hiermee niet de kans op overnames uit te sluiten. De zwakte aan het kapitalisme is dat weinig kapitaal altijd moet wijken voor veel kapitaal. Dit is op te lossen door als rechtsvorm voor strategische ondernemingen niet de BV of NV, maar de coöperatie te kiezen en in de statuten van de coöperatuie vast te leggen dat het belang van de Nederlandse samenleving voorop staat. Hiermee omzeil je het verbod op beschermingsconstructie: vrijheid van vereniging is door de EVRM gewaarborgd.

Om te bewijzen dat niemand kon morrelen aan zijn wetten, liet Hammurabi ze in een stuk steen beitelen zodat iedereen ze kon lezen. Helaas kon bijna niemand lezen...

Nederlandse rechters hun eigen ergste vijand

Het Nederlandse justitiële apparaat, dat zichzelf graag op de borst klopt als lichtend voorbeeld voor de rest van de wereld, ligt door enkele ernstige justitiële dwalingen en het politiek geladen proces-Wilders onder vuur. De reacties van zegslieden voor het justitiële wereldje lijken op die van de gevestigde politiek op partijen als SP en PVV: het volk zou verdommen en zich mee laten slepen door de waan van de dag. Een analyse.

Waarom zijn er rechters?
Het beantwoorden van deze simpele vraag is nodig om de problemen die zich nu met de rechterlijke macht voordoen, te analyseren.

Om te bewijzen dat niemand kon morrelen aan zijn wetten, liet Hammurabi ze in een stuk steen beitelen zodat iedereen ze kon lezen. Helaas kon bijna niemand lezen...
Om te bewijzen dat niemand kon morrelen aan zijn wetten, liet Hammurabi ze in een stuk steen beitelen zodat iedereen ze kon lezen. Helaas kon bijna niemand lezen…

Waar mensen samenleven ontstaan conflicten. Als beide partijen koste wat kost hun zin willen krijgen, zal de onenigheid worden beslecht op het hoogste gemeenschappelijke niveau waar men het over eens is.

In het uiterste geval is dit de fysieke realiteit, dus betekent dat wraak: gevecht, een moord of vete. De dagelijkse praktijk in veel weinig ontwikkelde samenlevingen. Om voortdurend bloedvergieten te vermijden moeten beide partijen hetzij een zeer ontwikkeld systeem ontwikkelen dat gebaseerd is op het vermijden van conflicten door sociale conventies, denk aan het taboe-systeem van de Polynesiërs, of bereid zijn zich te onderwerpen aan een hogere autoriteit of bemiddelaar (de hoofdman, uiterst zelden een hoofdvrouw) die uitspraak doet.

Met de komst van een ingewikkelder maatschappij (in de praktijk ontstaat deze als je duizenden mensen op één plek bij elkaar brengt, wat mogelijk werd door de neolithische landbouwrevolutie) werd het nodig de onderlinge geschillen op een gestroomlijnder wijze te regelen. Hiertoe werden universele wetten ingevoerd (de beroemde codex van Hammurabi was voorzover bekend de eerste in zijn soort) die voor iedereen zonder aanzien des persoon geldig waren. Mensen “speelden niet voor eigen rechter”, maar vertrouwden hun veiligheid toe aan de wet en degenen die de wet handhaafden: rechters (in de praktijk: de koning) en zijn gewapende dienaren. Voor het gezag van de rechterlijke macht is het essentieel dat de bevolking vertrouwen heeft in de effectiviteit van rechters en politie, de rechtsorde. Dit ligt ten grondslag aan het sociaal contract tussen burgers en justitie.

Hoe werkt het Nederlandse rechtssysteem?
Het Nederlandse strafrechtssysteem komt voort uit het Romeinse recht, waarbij een aanklager (de officier van justitie die het openbaar ministerie en hiermee de rechtsorde vertegenwoordigt) de belangen van de rechtsorde behartigt en een vertegenwoordiger van de aangeklaagde, de ad-vocatus (er bij geroepene) die van de aangeklaagde.

Iemand doet aangifte wegens een strafbaar feit. De officier van justitie beslist of de aangifte geseponeerd wordt (ongegrond wordt verklaard) of niet, zo nee, dan wordt een aanklacht voorbereid. In de rechtszaal leest de officier van justitie de aanklacht voor. (In het burgerlijk recht is er niet het openbaar ministerie, maar  de eiser). De verdedigende partij moet op elk punt van de aanklacht reageren. Beide partijen kunnen getuigen oproepen en bewijsstukken inbrengen. De rechter moet de geldigheid van de aanklacht valideren, ingaan op het verweer van de verdediger en afhankelijk van het resultaat, vrijspraak toekennen of indien één of meerdere punten van de aanklacht bewezen worden geacht, een schuldigverklaring en doorgaans een straf opleggen.

Is het openbaar ministerie of de aangeklaagde het niet eens met de uitspraak, dan kan deze in hoger beroep bij een hogere rechtbank. Achtereenvolgens zijn dit achtereenvolgens de kantonrechters, de (arrondissements)rechtbanken, gerechtshoven en de Hoge Raad. De hoogste rechtbank is het Europese Hof in Straatsburg. In theorie zijn het openbaar ministerie, de advocatuur en de magistratuur (de rechters) die gescheiden werelden. In de praktijk, Nederland is maar klein, lopen deze werelden in elkaar over omdat maar een select groepje over een juridische opleiding op universitair niveau beschikt, zeker voor specialistische gebieden als octrooirecht. Kortom: een ons-kent-ons wereldje, de Haagse kaasstolp waardig.

Dat blijkt ook wel uit het feit dat vaak advocaten als hulprechters worden ingehuurd. Commerciële advocaten worden veel beter betaald dan officieren van justitie of rechters, waardoor getalenteerde juristen voor een loopbaan als advocaat kiezen en vaak de zwakkere broeders van het openbaar ministerie overklassen. Rechters genieten een geprivilegieerde positie. Een benoeming als rechter geldt in principe voor het leven. Deze maatregel wordt met een beroep op Montesquieu’s trias politica, de scheiding der wetgevende, rechtsprekende en uitvoerende macht, gerechtvaardigd genoemd omdat zo de onafhankelijke positie van de rechter zou zijn gewaarborgd.  In de praktijk zijn daarom incompetente rechters (vooral bij kantonrechtbanken, maar ook bij sommige hogere rechtbanken is het hiervan vergeven), nauwelijks te lozen.

Waarom rechters hun legitimiteit verliezen
Om effectief te zijn, moet de bevolking er vertrouwen in hebben dat de rechterlijke macht haar werk, de bevolking beschermen en conflicten oplossen, doet, met andere woorden haar deel van het sociale contract nakomt. Meer abstract geformuleerd: de rechterlijke macht moet de rechtsorde, de geabstraheerde ‘hogere’ normen en waarden van de bevolking handhaven, het über-ich van de Nederlandse bevolking zo ge wilt, handhaven: mensen zullen zich alleen aan een hoger gezag onderwerpen als dit hogere gezag samenvalt met hun gewetensovertuigingen.

Rechtspraak komt sociale contract niet na
Het probleem met de rechtsspraak in Nederland is dat zowel rechters als openbaar ministerie dit uit het oog verloren lijken te zijn. Rechters laten zich in hun uitspraken niet leiden door de realiteit in de samenleving, maar de realiteit (of liever gezegd: het schaakspel) in de rechtszaal.

Het verlof aan de gewelddadige crimineel Saban Baran deed het vertrouwen in de rechtsspraak geen goed.
Het verlof aan de gewelddadige crimineel Saban Baran deed het vertrouwen in de rechtsspraak geen goed.

De mening van leken wordt vaak terzijde geschoven met de naziterm ‘gesundes Volksempfinden’, m.a.w. verwerpelijk populistische retoriek die uiteindelijk leidt tot openbare lynchpartijen. Dit verklaart waarom een rechter of een juridisch medewerker de vermeende rechten van bijvoorbeeld de veroordeelde vrouwen(mis)handelaar Saban Baran om het door hem verwekte kind te zien, belangrijker acht dan de fysieke veiligheid van Barans tientallen slachtoffers die met gevaar voor eigen leven hebben getuigd tegen hem en zijn bendeleden. Barans slachtoffers moeten nu voor hun leven vrezen. Voor een deel komt dit door een weeffout in het strafrecht:  deze slachtoffers zijn geen partij in een strafzaak, dus wordt er geen rekening met ze gehouden.Voor het overige deel komt dit door de toenemende wereldvreemdheid van rechtsprekenden.

Rechters bemoeien zich met politiek
De oprukkende juridisering bedreigt ook de democratie. Al vaker zijn wetten naar de prullenbak verwezen omdat ze in strijd zouden zijn met (niet democratisch tot stand gekomen) internationale verdragen. Daarentegen worden wetten niet getoetst tegen de (democratisch tot stand gekomen) grondwet. De laatste uitwas is de rechtszaak tegen de politicus Geert Wilders. Hij is aangeklaagd voor wat in de praktijk neerkomt op belediging van een niet-bestaande entiteit, “de islam”, omdat hij stelt dat teksten uit de islamitische heilige boeken, de koran en de hadith, aanzetten tot wat hij noemt “fascisme” en het toenemende aantal islamieten  een bedreiging noemt voor de Nederlandse rechtsorde.

Je kan denken over Wilders’ politieke ideeën wat je wilt. Schrijver dezes denkt persoonlijk dat hij aan symptoombestrijding doet. Het werkelijke probleem is postmodernisme en cultuurrelativisme, waardoor de heersende klasse op de knieën gaat voor vanuit rationeel opzicht bezien, patriarchale, logisch inconsistente en in strijd met wetenschappelijke inzichten zijnde mythologie. Ook is er een toenemende vervreemding van de kosmopolitische bovenste klassen ten opzichte van de kansarme onderklasse.

Feit is dat rechters zich bemoeien met de wetgevende macht. Dit is niet de eerste keer: zo werd de voormalige politicus Janmaat wegens anti-immigranten uitspraken die naar hedendaagse normen vrij mild waren, veroordeeld tot een boete. Als gevolg voelen burgers zich geregeerd door een kaste die niet is te verwijderen of weg te stemmen. Een Moebarak in de rechtszaal dus. Een gevaarlijke situatie die het ergste doet vrezen voor het voortbestaan van de rechtsstaat als hier niet ingegrepen of hervormd wordt.

We houden voor het grootste deel vooral elkaar aan het werk. Dat kan slimmer.

Op naar de eeuwige vakantie

Technisch hebben we de mogelijkheden om er met maar enkele uren werk per week, toch een goede levensstandaard er op na te houden. Waarom doen we dat niet maar concurreren we elkaar kapot?

Hard werken om te kunnen luieren aan het strand
Er doet een klassieke, in diverse vormen opduikende anekdote de ronde over een rijke industrieel, van zijn zuurverdiende geld op vakantie op een paradijselijk Stille Zuidzee eiland. Hij ziet een op het strand luierende inboorling en leest hem de les over het nut van hard werken. Als de inboorling maar hard genoeg werkt en het koraalrif leegvist, is hij over dertig jaar multimiljonair en kan hij… luieren aan het strand.

Onnodige consumptie
Natuurlijk is de werkelijkheid voor aan het strand luierende inboorlingen wat minder rooskleurig dan hier voorgesteld, vraag maar aan de gemiddelde Cubaan of Jamaicaan, maar toch zit er een kern van waarheid in het verhaal.

We houden voor het grootste deel vooral elkaar aan het werk. Dat kan slimmer.
We zouden veel meer vakantie kunnen hebben als we elkaar niet zoveel aan het werk zouden houden.

Bepaalde dingen zuilen altijd nodig blijven. Denk aan voedsel, basale gezondheidszorg, kleding en een dak boven het hoofd. Toch is een groot deel van onze consumptie terug te voeren op volstrekt onnodige dingen. Wie heeft gevraagd om STER-reclames? Kerstkaarsen met led-lampjes er in  (ontdekte ik tot mijn afgrijzen achteraf)? Hondendekjes voor het warmhouden van eveneens volstrekt overbodige Mexicaanse naakthonden, die mensen nemen omdat ze geen tijd hebben om een vaste partner te vinden en kinderen te krijgen?

We houden voornamelijk elkaar bezig
In feite ontstaat een groot deel van het werk omdat mensen elkaar bezig houden. Veel ambtenaren schrijven rapporten voor andere ambtenaren. Veel ambtenaren controleren andere ambtenaren. Er gaat heel veel werktijd in vergaderingen zitten die tachtig procent van de tijd nergens over gaan. Verkopers zijn de hele dag druk in de weer om aan de telefoon andere werkenden een product aan te smeren – dubbel productiviteitsverlies.

Twee beroepsgroepen: de reclamejongens en de juristen – leveren ook extra werk op omdat ze leiden tot een wapenwedloop tussen fabrikanten, die om niet in de problemen te komen een betere jurist moeten inhuren dan de concurrent. Doorgedraaide overwerkte stakkers moeten naar een therapeut. Wanhopige huizenzoekers bieden tegen elkaar op waardoor de kosten van een woning voornamelijk uit gebakken lucht bestaan. Allemaal goed voor “de economie”, omdat alle omzetcijfers meetellen voor de berekening van het BNP.

De Wet van Parkinson
Cyril Northcote Parkinson stelde in zijn boek Parkinson’s Law: The Pursuit of Progress (London, John Murray, 1958) vast dat de omvang van het Britse imperium afnam terwijl het ambtelijk apparaat van het Britse imperium per jaar 5-7% in omvang toenam.

Dit proces blijkt ook in andere bureaucratieën (zoals de Nederlandse) en in grote bureaucratische bedrijven voor te komen. Volgens Parkinson zijn er hiervoor twee oorzaken: een bureaucraat (doorgaans bekend als ambtenaar, stafmedewerker of manager)  wil, in plaats van meer rivalen, meer ondergeschikten en een bureaucraat creëert werk (ze houden elkaar bezig).

Werkloosheid is helemaal geen probleem
Werkloosheid is het grote spookbeeld voor bestuurders en economen. Een groot deel van het papieren heen en weer schuiven wordt verdedigd met het argument dat het voorkomt dat er acute werkloosheid uitbreekt. Geen wonder dat ze er alles aan doen om werkgelegenheid te behouden.

Advocaten houden vooral elkaar aan het werk in een juridische wapenwedloop.
Advocaten houden vooral elkaar aan het werk in een juridische wapenwedloop.

De polderaars zijn absolute wereldkampioenen geworden in werk scheppen. Een probaat middel hiervoor is allerlei ingewikkelde regels en normen invoeren. Dan heb je namelijk veel ambtenaren en andere bureaucraten nodig die deze moeten gaan handhaven. Je begrijpt: als bedenker van een dergelijke regel zit je gebeiteld, want jij krijgt leiding over die groep controleurs en valt dus in een veel hogere salarisschaal.

Het gevolg: productie wordt duurder, want de salarissen van de bureaucraten moeten terug worden verdiend. Het handjevol mensen dat werkelijk productief werk doet, wordt steeds zwaarder belast.Daarom is het ziekteverzuim ook extreem hoog onder deze stakkers, denk aan bouwvakkers en fabrieksarbeiders. Met als resultaat dat er weer een nieuwe arbo- of verzuimmedewerker wordt aangenomen, die… enfin, het punt is duidelijk. Overigens: steeds meer van het productiewerk wordt nu volledig gerobotiseerd. Hetzelfde kunnen we de komende jaren verwachten met het werk in de zorg.

De Nederlandse overheid verdient verreweg het meeste aan consumptieve bestedingen: loonbelasting en BTW. Een vermindering in de omloopsnelheid van deze mallemolen merkt de schatkist meteen. Vandaar dat dit probleem door zal blijven etteren. Wie wil ontsnappen zal dat zelf moeten doen.

De oplossing: word financieel onafhankelijk
Financieel onafhankelijk worden kan op twee manieren: minder uitgeven en inkomen verwerven zonder werk (of met werk dat leuk is om te doen). Zelfs gedeeltelijke financiële onafhankelijkheid kan al veel stress schelen. Als gevolg hiervan zal het BNP dalen.

Daarentegen zal een land vol vrekken heel goed zijn voor onze concurrentiepositie. Het leven wordt veel goedkoper als de huizenprijzen als een plumpudding in elkaar zakken, waardoor ook de lonen niet zo hoog hoeven te liggen. Aan een vrek kan je alleen iets verkopen waar hij echt wat aan heeft, dus fabrikanten zullen zich moeten toeleggen op nuttige, kwalitatief hoogwaardige producten.

Meer mensen kunnen zich vrijwillig bezig houden met werk dat nu blijft liggen maar dat wel belangrijk is: wetenschappelijk onderzoek naar de oorzaak van ernstige ziekten, ontwikkelen van milieuvriendelijke technieken en dergelijke. Op die manier zullen we zoveel waarde produceren dat Nederland toch een rijk land zal blijven.

De invoering van de OV-chipkaart kostte al miljarden. Toch werkt het systeem nog steeds niet.

Gratis openbaar vervoer oplossing verkeersprobleem

Door de naweeën van het geblunder van het minst visionaire kabinet van de afgelopen twintig jaar (en dat wil wat zeggen) hebben we nu in feite gratis openbaar vervoer, althans voor even. Misschien een goed moment om na te denken over de gevolgen van gratis openbaar vervoer. Daar zitten namelijk de nodige voordelen aan…

Betaalsystemen zijn lastig
Betaalsystemen zijn duur. Het geblunder van het vorige kabinet met de OV-chipkaart kostte miljarden euro’s. Iedere chauffeur moet uitgerust zijn met een pasjesscanner plus contant geld kunnen verwerken.

De invoering van de OV-chipkaart kostte al miljarden. Toch werkt het systeem nog steeds niet.
De invoering van de OV-chipkaart kostte al miljarden. Toch werkt het systeem nog steeds niet.

Hiermee komen we op het volgende nadeel van betaalsystemen: berovingen, fraude en diefstal. Chauffeurs moeten voldoende wisselgeld bij zich hebben om passagiers die contant een kaartje willen kopen, geld terug te kunnen geven. Dat levert een groot veiligheidsrisico op. Omdat het bij pasjesscanners om ingewikkelde en vaak experimentele systemen gaat, zijn ze zeer storingsgevoelig.

Omdat deze systemen niet waterdicht zijn, moet ook intensief gecontroleerd worden op zwartrijders. In de praktijk betekent dat, dat ploegen controleurs alle passagiers na moeten lopen. Dit wekt veel agressie op, waardoor het ziekteverzuim onder controlerend personeel hoog is.

Wegen in Nederland raken steeds meer verstopt
Op dit moment zitten we dicht aan tegen de grens van de capaciteit van ons wegennet. Ons land is maar klein en kent nu al de grootste wegendichtheid van Europa. Kortom: nieuwe wegen aanleggen is ook geen oplossing, want de ruimte er voor ontbreekt steeds meer. We kunnen weliswaar overgaan tot de invoer van rekeningrijden, thuiswerken en verschillende openingstijden van kantoren, maar deze oplossen kennen ook de nodige nadelen. De beste oplossing is dat minder mensen gebruik hoeven te maken van de wegen.

Gratis openbaar vervoer: de gevolgen
Op dit moment worden vier keer zoveel reizigerskilometers afgelegd per auto als per openbaar vervoer. Als het percentage mensen dat gebruik zou maken van het openbaar vervoer (voor langere afstanden is dat in de praktijk de trein) zou verdubbelen, zou dit de fileproblemen definitief oplossen. Ook zou dit het gebruik van fossiele brandstoffen (en hiermee onze afhankelijkheid van dictatoriaal geregeerde olielanden) enorm verminderen. Treinen rijden al op elektriciteit en ook bij bussen is de omschakeling naar elektrisch makkelijker dan voor particulieren.

Aanpassen openbaar vervoer
Helaas zit ook ons spoornet dicht tegen de maximale capaciteit aan, maar dat is op te lossen door meer dubbeldektreinen in te zetten en meer lange-afstand busverbindingen tijdens de spits in te stellen. Door de spitsstroken te veranderen in speciale snelbusstroken en hierop een maximumsnelheid van tweehonderd kilometer per uur in te voeren, kan dit bereikt worden.

In Gurgaon, de yuppenvoorstad van New Delhi, gaan onbemande taxi's rondrijden.
In Gurgaon, de yuppenvoorstad van New Delhi, gaan onbemande taxi's rondrijden.

De openbaar-vervoer dichtheid in kleinere plattelandskernen kan op deze manier zo verhoogd worden, dat er een einde komt aan de leegloop van het platteland. Als betaling niet meer nodig is, kunnen anders onrendabele lijnen ook onbemand via een geleidesysteem.

Ook kan gedacht worden aan bussen en treinen waarvan de capaciteit op eenvoudige manier is te verveelvoudigen. Wagons met alleen staanplaatsen bijvoorbeeld met klapstoeltjes die alleen buiten de spits kunnen worden gebruikt of door bijbetaling. Hierbij kan gebruik worden gemaakt van goedkope, eenvoudige wagens zonder storingsgevoelige technische hoogstandjes (de reden voor de voortdurende pech met materiaal). Laten we technische creativiteit liever in een fundamenteel nieuw idee steken dan in het onnodig opleuken van bestaande concepten.

De pauwenengel Melek Taus speelt een belangrijke rol in het Jesidi-geloof. Jezidi's zijn net als christenen en andere niet-islamitische minderheden hun leven steeds minder zeker in Irak.

Immigranten moeten meer uitgebuit worden

Immigranten moeten meer uitgebuit worden. Het Nederlandse immigratiebeleid – gebaseerd op angst (rechts) en medelijden (links) is stevig aan herziening toe.

Op dit moment worden alleen mensen toegelaten op zogeheten humanitaire gronden, zoals gezinshereniging. Dat na een jarenlange, vernederende procedure. Mensen die het beste in staat zijn om procedures te traineren, het meeste zaniken over hun rechten, strategisch trouwen (doorgaans een gearrangeerd huwelijk)  en de dikste olifantenhuid hebben – niet de mensen die je nodig hebt voor een kenniseconomie – hebben de meeste kans hier terecht te komen.

Het gevolg: creatieve, kansrijke high potentials waar Groen Links het meest dol op is knappen af;  juist de mensen waar de PVV het bangst voor is – laagopgeleide, oerconservatieve, overwegend islamitische immigranten uit primitieve plattelandsgebieden – worden aangetrokken. Kortom: ons immigratiebeleid is stevig aan herziening toe. Immigranten moeten meer uitgebuit worden.

Immigratie als kostenpost
Uit onderzoeken van onder meer Nyfer (in opdracht van de PVV), het CBS en Elsevier is gebleken dat de instroom van immigranten per saldo de Nederlandse samenleving meer dan tweehonderd miljard euro heeft gekost, een bedrag zo hoog als de totale Nederlandse staatsschuld (althans, voordat falende bankiers met miljardensteun op de been geholpen moesten worden). Al eerder publiceerde de controversiële onderzoekseconoom Pieter Lakeman het boek Binnen zonder kloppen met soortgelijke strekking.

Het blijkt uit deze onderzoeken dat vooral laagopgeleide immigranten uit islamitische landen Nederland geld kosten. De reden is dat zij vaker dan gemiddeld werkloos zijn, laaggeschoold werk met weinig toegevoegde waarde verrichten en vaak andere laaggeschoolde immigranten (familieleden, dorpsgenoten en dergelijke)  hier naartoe halen, de zogenoemde kettingmigratie.

De reden: het negatieve immigratiebeleid
Immigranten worden gezien als probleemgevallen, die om humanitaire redenen binnengelaten moeten worden. De IND doet haar uiterste best om te voorkomen dat mensen die niet zielig genoeg zijn binnengelaten worden en dat mensen die heel zielig zijn, niet onterecht uitgezet worden.

Het gevolg: er wordt erg veel tijd verspild aan het controleren van asielverhalen. Er is een complete mensenhandelindustrie ontstaan waarin specialisten immigranten aanleren met welke verhalen ze het meeste kans maken door de IND-procedures te komen. Het kost een immigrant al gauw een halve ton om aan een Nederlandse verblijfsvergunning te komen.

Ook huwelijkspartners uit het rijke westen zijn gewild. Een dochter met een Nederlands paspoort doet in het arme Oost-Anatolië al gauw een halve ton.

Zielige immigranten bestaan nauwelijks
Nederland grenst niet aan landen waar de mensenrechten op grote schaal worden geschonden. Immigranten hebben er vaak al een lange reis op zitten vanuit landen als Irak, Afghanistan of Somalië.
Een dergelijke reis is niet goedkoop. Mensenhandelaren vragen tienduizenden euro’s voor de reisbegeleiding en valse papieren. De armsten vluchten naar een naburig land of worden binnenlandse vluchteling. Een rijke vluchteling uit een dergelijk land kan voor het bedrag dat hij uitgeeft voor een verblijf in het rijke westen, uiteraard ook een goed bestaan opbouwen in eigen of een naburig land.

immigranten moeten meer uitgebuit worden

Er zijn enkele uitzonderingen.

Ex-moslims, mensen die zich bekeerd hebben tot een ander geloof dan het islamitische of atheïst zijn geworden, zijn hun leven niet zeker.

In veel islamitische landen staat de doodstraf (Afghanistan, Iran, Saoedi-Arabië) of zware gevangenisstraf (Maleisië, Egypte) op afvalligheid.

Hoewel homoseksueel gedrag in islamitische landen veel voorkomt, rust er een groot taboe op openlijk uitkomen voor een homoseksuele geaardheid. Ook zien we steeds meer vervolging van niet-islamitische minderheden, zoals hindoes, christenen, Baha’i en Jesidi.

Deze mensen zijn niet veilig in hun land van herkomst of een ander islamitisch land. Er is dus een goede reden om deze groepen mensen als politiek vluchteling toe te laten.

Ook moet er veel meer ontwikkelingshulp worden gegeven om landen die vluchtelingen in eigen regio opvangen te steunen. Vooral in Afrika staat die landen zelf al het water tot aan de lippen.

De oplossing: een zelfzuchtig immigratiebeleid. Immigranten moeten meer uitgebuit worden

Immigratielanden als Canada en Australië kennen een puntensysteem. Alleen mensen met voldoende punten komen het land binnen. Je kan punten ‘verdienen’ met vloeiend Engels of Frans spreken, een hoge opleiding of vakkennis waar in het land behoefte aan is. Ook een jonge leeftijd en het hebben van kinderen is een voordeel (dus ik heb pech gehad). In het Verenigd Koninkrijk en de VS wordt een kapitaaleis gesteld: een goede manier om succesvolle ondernemers (en in ieder geval een sloot geld) binnen te halen.

Voordelen van het eisen van hoge opleidingen
Een opleidingseis heeft drie voordelen.
Je zift de slimme mensen er uit (er zijn genoeg slimme mensen zonder opleiding, maar om een universitaire opleiding met goed gevolg af te kunnen leggen moet je over twee kwaliteiten beschikken die je graag in een immigrant ziet: intelligentie en/of veel doorzettingsvermogen). Ook hoeft Nederland niet meer te investeren in het bijscholen (en leert een intelligente immigrant veel sneller Nederlands). Tot slot is er ook een voordeel voor het land van herkomst: er ontstaat een enorme impuls om te investeren in scholing in plaats van in criminele mensenhandelaars. Ook als de student van mening verandert, heeft het land er een hoogopgeleide met nuttige kennis bij.

In deze landen zijn legale immigranten daarom geen kostenpost, maar vaak een enorme verrijking voor de economie en de samenleving.

Immigranten moeten meer uitgebuit worden. Het Nederlandse immigratiebeleid – gebaseerd op angst (rechts) en medelijden (links) is stevig aan herziening toe. We moeten daarom alleen mensen binnenlaten die ons land wat te bieden hebben. We moeten ze dan niet binnenlaten als criminelen, bedelaars of zielepoten, zoals nu gebeurt, maar van harte welkom heten als sterke, trotse en gewaardeerde mensen die hun paspoort van Nederland verdiend hebben door prestaties en kunde.

Contant geld heeft veel vijanden en maar één vriend: u, de consument.

Einde contant geld is begin dictatuur

Stel je voor: de overheid is niet blij met je subversieve weblog met samenzweringstheorieën en besluit je bankrekening te blokkeren. Dan word je op een morgen wakker en wilt naar de winkel om inkopen te doen. Je pinpas weigert. Je kunt in geen enkele winkel meer wat kopen. Geen kleding, geen voedsel, zelfs geen gebakken vis of Vietnamese loempia.

De stand van zaken
Dit is geen paranoïde fantasie, maar werkelijkheid over een paar jaar. De eerste supermarkt die geen contant geld meer accepteert is al een feit; de brancheorganisatie van supermarkten wil dat in 2014 nergens meer contant geld wordt geaccepteerd.

Cui bono?
Giraal geld wordt er nu in hoog tempo doorheen gedrukt omdat er een aantal machtige groepen zijn die daar veel belang bij hebben.

Contant geld heeft veel vijanden en maar één vriend: u, de consument.
Contant geld heeft veel vijanden en maar één vriend: u, de consument.

Uiteraard is vooral de banksector erg blij met deze ontwikkeling: hiermee krijgen banken volledige greep op alle geldstromen. De oude sok is definitief exit. Banken krijgen de beschikking over een tweede product naast geld: de volledige betalingsdata van klanten. Een goudmijn die alleen al in Nederland tientallen miljarden waard is. Contant geld vinden banken maar lastig, daar moeten ze dure geldtransporten voor laten rijden en ze krijgen er niets voor terug.

Datzelfde geldt voor de overheid. Zwart geld verdienen is straks domweg technisch onmogelijk, tenzij je een brievenbusfirma in een Caraïbische eilandstaat hebt gevestigd wat buiten bereik ligt voor mensen met minder dan een halve ton per jaar inkomen. Contant geld is nergens meer te besteden, van iedere burger is precies bekend hoeveel deze verdient, waar hij of zij het geld aan uitgeeft en wanneer. Kortom: alleen door te emigreren is te ontsnappen aan de hoge belastingdruk en overige overheidsbemoeienis.
Rookt of drink je teveel? Of eet je teveel vet vlees? Op een avond verschijnt er een begripvolle dame aan de deur die graag een indringend gesprek wil hebben met de boosdoeners.
Door slimme data mining kunnen rechercheurs snel allerlei belastende informatie boven water krijgen om verdachten mee te kunnen pakken (wat deed jij in dat motel in Valkenswaard op drie december met die fles champagne?) of te chanteren. Kortom: een zegen voor belastingdienst, politie en wat er in Nederland doorgaat voor justitie.
Ook krijgt de overheid nu een absoluut wondermiddel in handen om een vervelende klokkenluider of dissident (denk aan de affaire-Oltmans) aan te pakken. Slot op de bankrekening en hij of zij kan geen stap meer zetten.

Ook voor winkeliers is giraal of chartaal geld ideaal: dit geld is namelijk niet te roven, stelen of achterover te drukken door oneerlijk personeel. Uit onderzoeken blijkt dat consumenten veel meer geld uitgeven als ze niet contant betalen maar pinnen. Het koopgedrag van klanten levert onschatbaar waardevolle klantinformatie.

Klanten die veel energiedrankjes als Red Bull drinken zijn bijvoorbeeld over het algemeen testosteronrijke adrenalinejunks (de extreem zoete smaak is voor mensen met verfijnder smaakpupillen ondraaglijk). Je vriendje van de zakenclub met een kartbaan is dus zeker heel geïnteresseerd in een uitdraai met adresgegevens van Red Bull-adepten. En nu we toch bezig zijn: de autoverzekering ook, om ze met een plotselinge premieverhoging uit hun bestand te kunnen gooien want tot deze groep horen veel beruchte brokkenpiloten.  Kortom: zowel banken, winkeliers als overheid hebben er daarom belang bij dat de consument zo snel mogelijk overstapt op digitaal geld.

Wie is slachtoffer van giraal geld?
Giraal geld klinkt, kortom, te mooi om waar te zijn en dat is het dan ook. Er is namelijk een belanghebbende die voornamelijk met nadelen wordt opgescheept: de consument.

Veel politiewerk wordt overbodig als letterlijk alle geldstromen via de computers van de bank lopen.
Veel politiewerk wordt overbodig als letterlijk alle geldstromen via de computers van de bank lopen.

Die schiet uiteraard weinig op met tientallen procenten hogere uitgaven, een reclamebombardement en de nog grotere wurggreep die de overheid en bancaire sector straks op zijn inkomen hebben.

Er zijn maar twee, betrekkelijk kleine, voordelen die er uiteraard door de digitaal-betalen lobby keer op keer door middel van spotjes op de televisie in worden geramd. Beroven van mensen heeft geen zin meer en wisselgeld is ook geen probleem meer.

Daartegenover staan enorme nadelen.

Kom je om welke reden dan ook in conflict met een onderdeel van de overheid of de banken, dan kan je digitaal dood worden verklaard. Je bent dan een illegaal in eigen land geworden. Je zult in leven moeten blijven wat andere mensen je – met gevaar voor eigen have en vrijheid – toestoppen. Want uiteraard kan de overheid straks precies in de gaten houden hoeveel levensmiddelen en water iemand gebruikt…

Wat kan ik als consument doen?
Weersta de lobby. Betaal zoveel mogelijk contant. Boycot supermarkten en andere winkels waar alleen maar gepind kan worden.

Ook online ben je niet veilig: online banktransacties worden even goed in de gaten gehouden als pintransacties.

Doe mee aan lokale gelduitwisselsystemen. Die besparen je overigens ook veel geld, je leven wordt er vaak eens stuk leuker door en je leert veel mensen kennen.

Ambtenaren verzinnen nu al allerlei vaak vernederende "activeringstrajecten".

Vervang bijstandsuitkering door overheidsbaan

De bijstandsuitkering vervangen door werken in ruil voor een hogere uitkering is goed voor het zelfvertrouwen en kansen van bijstandsgerechtigden, de schatkist en de economie. Kortom: deze oplossing kent alleen winnaars.

De situatie nu
Op dit moment ontvangen ongeveer 300.000 mensen een bijstandsuitkering. De regels voor het ontvangen van een bijstandsuitkering zijn streng. De ontvanger mag maar 5480 euro aan bezittingen hebben. Ook moet hij verplicht deelnemen aan allerlei dikwijls vernederende activeringsprogramma’s.

Er worden voor de enkele honderdduizenden bijstandsuitkeringen heel wat ambtenaren aan het werk gehouden die zich voornamelijk bezig houden met controleren en maandelijkse gesprekken met de uitkeringsgenieters.

Moderne horigheid, of modern cliëntisme
Hierdoor ontstaat een perverse prikkel voor bijstandsgenieters om zo zielig mogelijk te blijven. Geld wordt niet op de bankrekening gezet, wat een mogelijkheid zou bieden om bijvoorbeeld een eigen bedrijf op te starten of opleiding te volgen. Uitkeringsgerechtigden kopen een dure tv (valt niet onder de limiet) en gaan zwart bijklussen. Vroeger, in de jaren dertig, was het nog feodaler en moesten uitkeringsgerechtigden zich aan de andere kant van de stad melden om hun dagelijkse uitkering op te halen. Op de fiets mocht niet, er was een gaatje in hun kentekenplaat geboord. Met andere woorden: de ambtenarij als de nieuwe adel waarbij de uitkeringstrekkers zich elke keer moeten melden.

Ambtenaren verzinnen nu al allerlei vaak vernederende activeringstrajecten.
Ambtenaren verzinnen nu al allerlei vaak vernederende activeringstrajecten.

Er is nog een eerdere historische parallel. In het oude Rome bestond er op beperkt niveau nog een rudimentaire democratie. Arme Romeinen, cliënten, konden zich dagelijks melden bij hun patroon, beschermheer, en kregen dan een klein geldbedrag in ruil voor hun steun aan de patroon. Kortom: een volkomen verouderd, mensonwaardig systeem dus dat meer kapot maakt dan het goed doet.

De oplossing
Verhoog de uitkeringen met 20%, zodat bijstandsgerechtigden niet meer een leven van list en bedrog hoeven te leiden voor een redelijke levensstandaard. Schaf al de aanvullende zieligheidsregelingen (bijzondere bijstand) af. Schaf ook de vermogensgrens af.

In plaats van de bijstandsuitkering komt er recht op arbeid. De overheid zet uitkeringsgerechtigden in om achterstallig onderhoud weg te werken in bijvoorbeeld bossen, houtwallen, archieven, monumenten en dergelijke. Of denk aan de zorg, het passen op kinderen, construeren van windmolens, wetenschappelijk onderzoek naar zeldzame ziekten en dergelijke.
Met fraude is het vanaf dan gedaan, de maatschappelijke acceptatie van uitkeringstrekken wordt zeer groot en heel wat ambtenaren kunnen eerlijker werk zoeken. Ernstig zieken krijgen aangepast werk of in zeer ernstige gevallen dispensatie. Bedrijven kunnen werklozen inhuren via een soort uitzendbureau van de overheid.

Wie goed zijn werk doet krijgt een bonus en wordt aanbevolen bij bedrijven. Wie er de kantjes van afloopt wordt tijdelijk gekort.

Het resultaat: losers worden winnaars. Kansloze werklozen doen waardevolle contacten en werkervaring op en kunnen vermogen opbouwen waarmee ze financiële tegenvallers (kapotte wasmachine e.d.) kunnen opvangen. En het allerbelangrijkste: hun geschonden zelfvertrouwen en geloof in zichzelf wordt weer hersteld.

Sommigen hebben alles over voor twintig seconden pure doodsangst.

Stop de vertrutting

Iedere cultuur kent wel een vorm van haast suïcidale waaghalzerij. Het bungee jumpen, vastgebonden aan een touw tientallen meters de afgrond in springen,  is in Vanuatu uitgevonden en verspreidde zich als een lopend vuurtje onder durfals over de hele wereld. Op Sardinië zetten masochistische waaghalzen hun tanden in casu marzu, een kaas die krioelt van de levende maden met de nare gewoonte, zich in de ingewanden van de eter te boren.  Ook hier in Nederland komt het voor: rellen schoppen, het afsteken van levensgevaarlijke vuurwerkbommen en nieuwjaarsduiken. Wat bezielt die levensmoede maniakken, vaak jonge mannen, vragen veel mensen zich af. Misschien dat we er een nieuwe lichting sociaal pedagogen tegenaan moeten gooien.

Mens heeft ingebakken behoefte aan risico

Psychologisch onderzoek wijst keer op keer uit dat we als het ware een ingebouwde risicometer hebben.

Sommigen hebben alles over voor twintig seconden pure doodsangst.
Sommigen hebben alles over voor twintig seconden pure doodsangst. – Wikimedia Commons

Automobilisten met gordel rijden harder dan automobilisten zonder gordel. Dit risicovolle gedrag hangt samen met het testosterongehalte in iemands lichaam, de reden dat jonge mannen, waarbij het testosterongehalte het hoogst is, dit gedrag het meest vertonen. Testosteron verlaagt de bezorgdheid en verhoogt de behoefte aan sociale competitie. Kortom: iemand die dol is op ruige feestjes staat doorgaans stijf van de mannelijke hormonen.

Toch verklaart dit niet alles. Veel adrenalinejunkies hebben domweg behoefte aan een portie rauwe doodsangst om de grauwheid en grijsheid van het dagelijks bestaan van zich af te schudden.

Nederland wordt geteisterd door vertrutting

Het is steeds moeilijker geworden in Nederland gevaar te lopen. Allerlei wijze, goedbedoelende commissies van grijzende dames en heren hebben er miljoenen mensuren vergadertijgeren inzitten om Nederland te veranderen in een brave speeltuin. De vertrutting sloeg al stevig toe met de oprichting van vereniging Veilig Verkeer Nederland (en tot overmaat van ramp het enige competente lid van het koninklijk tehuis tot voorzitter werd benoemd) die driest de aanval inzette op maximumsnelheden, ontbrekende autogordels, Dakar-waardige weggedeelten en gebrek aan bewegwijzering, met als gevolg dat de vaderlandse wegen de grootste bordjesdichtheid van het oostelijk halfrond kennen.

In de cultklassieker Fight Club (1999) slaan gefrustreerde mannen elkaar in het geheim lens. Critici vonden de film onverantwoordelijk.
In de cultklassieker Fight Club (1999) slaan gefrustreerde mannen elkaar in het geheim lens. Critici vonden de film onverantwoordelijk. Bron: screenshot

Een politicus die zich een flink stuk in de kraag drinkt en er daarna stevig op los scheurt, kortom in de meeste samenlevingen het gedrag van iedere zich respecterend alfamannetje, wordt neergezet als een gewetenloze misdadiger. Een stevige dreun na een avondje stappen is reden tot aftreden. Incompetentie en kleurloosheid wordt daarentegen vergeven en gekoesterd.

Dat terwijl er nog tot ver in de negentiende eeuw werd geduelleerd op leven en dood, juist in de hoogste kringen, en het gewone volk ook niet vies was van een ontspannende kloppartij op zijn tijd.

Tijd voor het nieuwe avontuur

Nederland gaat ten onder aan een verstikkende consensuscultuur, waarin we elkaar vooral niet mogen kwetsen, we de boel bij elkaar moeten houden. We respect moeten hebben voor ideeën en mensen die volgens elke redelijke maatstaf duidelijk geen respect verdienen, want ‘er is geen absolute waarheid’. De zucht naar avontuur, een gezonde menselijke behoefte, wordt er van jongs af aan uitgeramd door pedagogen, ambtenaren, welzijnswerkers. Het gevolg: gefrustreerde mannetjes zetten hun frustraties om in jaloezie en geniepig pestgedrag, terwijl de vrouwen massaal op zoek gaan naar een man die aan de maatschappijverbeteraars heeft weten te ontkomen.

Verstikkende veiligheidsregels maken ruimtevaart peperduur dat terwijl de meeste astronauten liever de kans lopen om te komen in een explosie dan hun leven vegeterend, tevergeefs hunkerend naar een kansje op de ervaring van hun leven, op deze aardkloot te moeten doorbrengen. Wat is er op tegen om elkaar af en toe stevig de huid vol te schelden, desnoods blauwe ogen te bezorgen en daarna een biertje te drinken? We lopen toch allen met een doodvonnis op zak. Laten we er voor zorgen dat de tijd die we nog op dit ondermaanse mogen doorbrengen, voor iedere goedwillende persoon – en onze nakomelingen – leuk en de moeite waard is.

Onze geest in een robot plaatsen is volgens Kurzweil de definitieve oplossing voor het ultieme probleem: de dood.

Robots in de zorg: onvermijdelijk

Veelbelovend nieuws uit Duitsland: binnen enkele jaren zal een robot genaamd Casero in staat zijn bejaarden te verzorgen. Het gaat dan nog vooral om taken die kracht vergen, zoals het verplaatsen van zware spullen. Voor de meer menselijke taken zullen we nog even moeten wachten op de Care-O-Bot 3.

Gevoelig

De zorg is een behoorlijk gevoelig onderwerp. Anders dan met zaken als Defensie, zijn mensen van mening dat menselijke eigenschappen als emoties belangrijke kenmerken zijn voor het personeel.

Voor mensen is het belangrijk dat zij de warmte van een menselijke medewerker voelen. Dat zij een verzorger hebben die grapjes kan maken, en dat die verzorger daarbij zelf ook geen stalen plaat als gezicht houdt.

Onmisbaar

Wat dat betreft is menselijkheid in de zorg onmisbaar. Wat ook onmisbaar is in de zorg is voldoende arbeidskracht.

Deze arbeidskracht kan echter niet alleen geleverd worden door mensen. Althans, het zal niet mogelijk zijn de benodigde arbeidskracht te blijven leveren door mensen. Met de komende vergrijzing en de leegloop in vele gebieden van Nederland zal het onmogelijk zijn de zorg alleen door mensen te laten gebeuren.

Demografische ontwikkelingen

Binnen enkele decennia zal Nederland te maken krijgen met onder meer:

  • Een hogere levensstandaard
  • Een minder snel stijgende bevolking
  • Een toenemende vraag naar zorg
  • Wellicht minder immigratie gezien de huidige politieke voorkeur van velen op dit terrein

Een combinatie van deze demografische factoren zorgt ervoor dat er met minder mensen meer mensen verzorgt moeten worden. Vooral het vooruitzicht dat binnen enkele tientallen jaren één vijfde deel van de potentiële beroepsbevolking in de zorg moet werken, is schrikbarend.

Tekort aan mensen

Bovendien is zorg niet één onderwerp. Het is een verzamelnaam van meerdere onderwerpen. De zorg kent talloze beroepen, en al die beroepen vergen specialisme. Dat specialisme vergt weer jarenlang onderwijs en studie.

Een voorbeeld: voordat iemand afgestudeerd is als kaakchirurg, heeft die persoon vijftien jaar moeten studeren. Dat staat gelijk aan ongeveer één derde deel van iemands totale aantal werkjaren. En dat is maar één voorbeeld van een beroep in de zorg.

Als je daarbij in het achterhoofd houdt dat mensen vrijwel nooit in die sectoren werken waar het land behoefte aan heeft, dan is het een reële aanname dat Nederland vroeg of laat met een ernstig tekort aan arbeidskracht in de zorg te maken krijgt.

Tenzij…

Er zijn twee manieren om dat tekort te voorkomen.

De ene manier is om toch één vijfde deel van de potentiële beroepsbevolking in de zorg te laten werken. Behalve dat deze maatregel te veel zou vergen van ons arbeidspotentieel als land, zou het ook op verzet van de meerderheid van de bevolking stuiten. Immers, mensen moeten bij het nemen van deze maatregel wel verplicht worden een bepaald beroep te gaan uitoefenen, en zie dat maar eens voor elkaar te krijgen.

Het alternatief is het in gang zetten van een proces wat op de langere termijn de zorg minder afhankelijk moet gaan maken van mensenhanden: robotisering.

Dit proces vergt echter wel het nodige van de samenleving:

  • Allereerst moet de politiek bereid zijn om, over meerdere kabinetsperioden heen, te investeren in deze oplossing.
  • Ten tweede moeten burgers overtuigd worden van de noodzaak om de zorg minder afhankelijk te maken van schaarse menselijke arbeidskracht.
  • Daarnaast moeten er de nodige technologische verbeteringen komen.

Het laatste behoeft in de 21e eeuw geen probleem te zijn. Voor de andere twee vereisten zijn burgers en politici nodig die naar de lange termijn kijken.

Robots in de zorg

Uiteindelijk moet dit proces leiden tot het inzetten en de acceptatie van menselijke robots in de zorg.

Natuurlijk moeten mensen niet van de ene op de andere dag vervangen worden door robots. Zeker in de zorg is veiligheid van het grootste belang.

We moeten echter af van de gedachte dat zorg alleen maar een mensentaak kan zijn. Dat is nu misschien nog wel zo, maar dat hoeft niet zo te blijven.

Ziehier het wonder van de 21e eeuw: technologische vooruitgang