Op een dag, miljarden jaren na nu, is de waterstof in de zon omgezet in helium en zwelt de zon op tot rode reus. Hoe zal de aarde er in die verre toekomst uitzien? Zal de aarde het overleven? Bekijk de beelden in deze video.
Gelukkig is vijf miljard jaar na nu nog een hele tijd. Als we onszelf voor die tijd niet uit hebben geroeid, zullen onze verre nakomelingen waarschijnlijk een manier hebben bedacht om aan de opzwellende zon te ontkomen of – wie weet – de dan helse ster te temmen. Als de zon daarna is veranderd in een witte dwerg, is het zonnestelsel in principe voor miljarden jaren weer bewoonbaar, zij het veel dichter bij de zon dan nu.
Wat staat mensen (of andere intelligente wezens) te doen wanneer alles ontdekt is? Het is bepaald niet zeker of dit nooit zal lukken, maar dat weerhoudt ons er niet van erover te speculeren.
Mensen ontdekken graag dingen, bijvoorbeeld nieuwe planten, continenten, wiskundige stellingen, natuurwetten, fossielen of leefbare planeten. De afgelopen tienduizenden jaren heeft de mensheid vanuit Oost Afrika een flink deel van het landoppervlak van de aarde gekoloniseerd, en is ondertussen begonnen aan de ruimte. De laatste eeuwen heeft de wetenschap een hoge vlucht genomen. Waar ontdekkingsreizigers en wetenschappers vaak gedreven worden door nieuwsgierigheid, hebben hun resultaten enorme, vooral positieve, gevolgen voor onze maatschappij en ons wereldbeeld. Stel nu dat er ooit een tijd komt dat we overal geweest zijn en alle natuurwetten bekend zijn[1], en we dus niks meer te ontdekken hebben[2].
Poststempel ter ere van de ontdekking van het 23e Mersenne priemgetal in 1963
Wat dan?
Een voor de hand liggende mogelijkheid is dat we ons hier niet druk om maken en al onze tijd in virtual reality werelden doorbrengen, waarin we het enorm naar ons zin hebben met virtuele avonturen en ontdekkingen. Veel mensen zien dit vast wel zitten. Echter, sommigen zullen behoefte blijven hebben aan échte ontdekkingen. Gelukkig is er een onuitputtelijk reservoir van onontgonnen informatie, beter bekend als getallen.
De ontdekking van een nieuw bijzonder getal zou een sensatie betekenen waar verveelde mensen met smart op hebben zitten wachten; eindelijk weer een stukje echt nieuwe informatie, weer iets om toe te voegen aan Wikipedia! Veel energie en rekenkracht zou hierin geïnvesteerd worden.
Welke getallen zijn interessant?
Populaire getallen waar nu al fanatiek op gejaagd wordt zijn Mersenne priemgetallen. Deze hebben de vorm 2n – 1, met n een natuurlijk getal, bijvoorbeeld 3 (met n=2), 7 (n=3), 31 (n=5) en 127 (n=7). Inmiddels zijn er 47 bekend, de laatste 13 met het gedistribueerde project GIMPS, maar is er nu al 2,5 jaar geen nieuwe meer gevonden. De grootste heeft een exponent n van ruim 43 miljoen en is ook het grootst bekende priemgetal.
Niet altijd was men enthousiast over het zoeken naar Mersenne priemgetallen. In 1811 schreef de Engelse wis- en natuurkundige Peter Barlow: “231 -1 is op dit moment het grootst bekende [Mersenne priemgetal], en waarschijnlijk het grootste dat ooit ontdekt zal worden; want omdat ze slechts curiositeiten zijn, zonder nut, is het onwaarschijnlijk dat iemand zal proberen een grotere te vinden.”[3]
We zullen het de heer Barlow vergeven dat hij de opmars van de computer later in zijn millennium niet voorzag (Babbage bedacht zijn mechanische computer pas een jaar later, om over electronica maar niet te spreken). Niettemin, ruim voor het wonderjaar 1952 had men al veel grotere Mersenne priemgetallen ontdekt dankzij een puur wiskundige doorbraak, die later zou uitgroeien tot de Lucas-Lehmer test. Deze wordt vandaag de dag nog steeds succesvol gebruikt om nieuwe Mersenne priemgetallen te vinden.
In de Pieterskerk in Leiden is deze (gerestaureerde) grafsteen van Van Ceulen gewijd aan zijn indrukwekkende werk aan pi
Een ander getal dat regelmatig in het nieuws komt, is pi. De Duits-Nederlandse wiskundige Ludolph van Ceulen gebruikte een oude techniek met veelhoeken om dit getal tot op 35 decimalen te berekenen, waarmee hij officieus de geometrische periode van de wiskunde afsloot. Latere records werden gevestigd met behulp van moderne analytische methodes, en ook hier schoot computerkracht te hulp. Recentelijk berekenden twee Japanners pi tot op 10 biljoen (1013) decimalen[4].
Wat is het nut?
Maar, waarom zoeken we nu al naar nieuwe recordgetallen, aangezien er nog genoeg praktisch relevantere dingen te ontdekken vallen. Heeft dit nut?
Een klein beetje, maar de belangrijkste reden is toch nieuwsgierigheid: de wens om iets nieuws en moois te ontdekken. Praktische redenen zijn: het ontdekken van efficiëntere rekenmethodes, publiciteit voor wiskunde, het interesseren van kinderen in wiskunde, de eer of geldelijk gewin, en het controleren van hardware (denk aan de Pentium bug).
Het huidige enthousiasme voor het ontdekken van nieuwe getallen, of meer decimalen van speciale getallen, bij een relatief kleine groep bewijst dat we hier nooit mee zullen ophouden, zeker niet wanneer andere terreinen van ontdekking een voor een wegvallen.
Bronnen en noten
[1] Dit is de situatie die Philipp von Jolly in 1878 al wat voorbarig voorzag toen hij Max Planck adviseerde om geen natuurkunde te gaan studeren.
[2] Als het heelal oneindig groot is (daar lijkt het nu op) zal de eindige reissnelheid ervoor zorgen dat er altijd nieuwe locaties te bezoeken zijn. Maar relatief (ten opzichte van het dan bekende universum) gaat dit op den duur zeer langzaam.
[3] Peter Barlow – An elementary investigation of the theory of numbers
[4] Pi 10 trillion The Prime Pages
Veel mensen maken zich druk over rente en de schadelijke gevolgen die deze heeft op de maatschappij. Rente is echter maar een symptoom. Lenen is een veel groter probleem.
Schulden maken: slechte gewoonte van de laatste decennia
Het is nog niet zo lang geleden dat Nederlanders lenen als een groot kwaad zagen. Eerst werd er gespaard voordat er uitgegeven werd. De meeste Nederlanders zagen het maken van schulden als verwerpelijk, vaak om godsdienstige redenen. Het gevolg was dat schuldenproblemen nauwelijks voorkwamen. Weliswaar leefden de meeste Nederlanders vergeleken met bijvoorbeeld Amerikanen niet erg riant, maar onder de streep waren ze heel wat waard. Ook kwam er een permanente kapitaalstroom op gang naar bedrijven, waardoor deze snel konden groeien en welvaart brengen. Geen wonder dat de welvaart in die jaren snel groeide.
Bankiers zijn anno 2011 weinig populair. Terecht, maar de grondoorzaak is dat mensen geld uit willen geven dat ze niet hebben.
Lenen: gewoon dom
Er zijn goede redenen om niet te lenen. Naast de hoge uitgaven aan rente, kweek je hiermee ook een weelderige levensstijl aan die je op langere termijn niet vol kan houden. Niemand in Nederland hoeft in principe om te komen van de honger omdat hij of zij te weinig inkomen heeft. Er zijn inderdaad de nodige crepeergevallen bij de voedselbank, maar doorgaans worden deze veroorzaakt door te hoge schulden (lenen dus) of overheidsregels, conflicten met uitkerende instanties wegens overtreding van een van de vele ingewikkelde regels komen af en toe voor. Ondanks allerlei leugens die door Keynesiaanse economen worden verkondigd, word je van lenen domweg arm. Ook als samenleving.
De zwendel van de centrale bankiers
In de jaren zeventig liep de inflatie snel op. Geen wonder, er werd in Nederland en andere landen na het exploderen van het Bretton Woods accoord en het loslaten van de gouddekking massaal geld bijgedrukt. Heel vervelend voor spaarders, die hun geld zagen verdampen. Ook hypotheken werden zo onbetaalbaar, want de inflatie – en dus de rente – liep snel op. Dit mede door de stijging van de energieprijzen als gevolg van de OPEC.
Geen rente zonder lenen
Mensen die bezwaren hebben tegen rente – geld verdiend met geld dus – vergeten dat er een fundamenteler probleem is. Geen rente zonder dat er geld geleend is. Als niemand, ook de overheid en bedrijven niet, geld zou lenen, zouden woekeraars en financiers als Goldman Sachs geen macht hebben. Deze oplossing is overigens niet nieuw. Grote denkers uit het verleden, waaronder Jezus van Nazaret, hebben lenen al verworpen. Volgens Jezus zijn er maar twee goede manieren om met geld om te gaan: geven als geschenk, in noodgevallen, of geven als betaling voor iets anders. “Vraagt iemand iets van U, geef het hem; neemt iemand het uwe, vraag het niet terug.” (Evangelie van Lucas 6:30). Een persoon die deze raadgevingen volgt raakt nooit in de schulden en maakt ook geen schuldenaren, die hem of haar gaan haten omdat ze het geld niet kunnen terugbetalen. Een overheid die deze raadgevingen volgt, komt ook niet in de problemen, zoals nu.
Spaarders moeten investeren in plaats van sparen
Maar waar moet je dan toe met je gespaarde geld? Heel simpel: je geeft een deel weg (Jezus beveelt bijvoorbeeld aan: tien procent van alles wat je verdient weggeven aan mensen die het nodig hebben, en dat zijn niet de hulporganisaties waarvan de directeur meer dan een ton verdient) en de rest investeer je in een bedrijf dat op een eerlijke en degelijke manier met mens, natuur en je geld omgaat. Let hierbij op het salaris van de topman. Rijst dat de pan uit, dan heerst er vermoedelijk een totaal verziekte bedrijfscultuur. Mijd dergelijke bedrijven als de ziekte. Als iedereen dit doet, wordt er veel meer geïnvesteerd en groeit de economie hard. Ook is het dan afgelopen met de parasitaire financiële sector.
Wil je toch perse sparen, kies dan een coöperatieve bank als de Rabobank of een bank als ASN of Triodos, die je geld belegt in duurzame ondernemingen.
In steeds meer wetenschappelijke studies komt naar voren dat geloof een sterke invloed heeft op je gezondheid. Moet kerkbezoek en een retraite in een Tibetaans klooster in het ziekenfonds, of ligt de zaak gecompliceerder?
Geloof behoudt patiënten met uitgezaaide longkanker
In een studie van vijftig mensen met gevorderde longkanker, bleken patiënten die volgens hun artsen over een sterk geloofsleven beschikten, beter op chemotherapie te reageren en langer te overleven, Meer dan veertig procent was na drie jaar nog steeds in leven, vergeleken met minder dan tien procent van hen die weinig geloof hadden, wijst een studie van de Milanese arts Paolo Lissoni uit [1]. De exacte criteria staan in de bron in tabel 1, pagina 2.
Genezingen door Jezus van zieken spelen in de vier kanonieke evangeliën een belangrijke rol.
Wetenschappers zijn over het algemeen zeer huiverig om metafysische invloeden in hun onderzoek aan de orde te stellen, voor een groot deel terecht uiteraard. Onderzoek naar het snijvlak tussen geest en lichaam bevindt zich dus ook vaak op het snijvlak van de gevestigde wetenschap en grenswetenschap. Een wetenschapper die het waagt op deze grens te opereren maakt doorgaans daardoor een storm van kritiek los.
‘Geloof goed voor de gezondheid op tal van manieren’
Er zijn duizenden studies die stellen een link te hebben gevonden tussen een aspect van religie – zoals kerkbezoek en bidden – en betere gezondheid. Geloof wordt vaak geassocieerd met lagere sterfte aan hart- en vaatziekten, minder beroertes, minder hoge bloeddruk en minder stofwisselingsstoornissen. Ook werkt het immuunsysteem van gelovige mensen doorgaans beter, is de prognose voor infecties als HIV en meningitis beter en hebben ze een lager risico voor het ontwikkelen van kanker, de grootste killer in westerse landen.
Critici denken dat er systematische fouten zijn gemaakt in deze onderzoeken. Zij denken dat er ook andere factoren meespelen. Religieuze mensen hebben bijvoorbeeld een minder riskante levensstijl. Kerkgangers krijgen actieve sociale ondersteuning van hun geloofsgenoten en zwaar zieke mensen zijn niet in staat vaak de kerk te bezoeken. Toch wijst een recente meta-analyse van vele studies in dit gebied, waarin deze factoren zijn meegewogen, uit dat religiositeit en spiritualiteit wel degelijk beschermend werkt, zij het alleen in gezonde mensen [2]. In deze studie waarschuwen de auteurs overigens dat positieve resultaten vaak worden overgerapporteerd en negatieve resultaten worden genegeerd, dus dat het resultaat onder voorbehoud is.
Placebo-effect?
Zelfs als het verband tussen religie en een betere gezondheid werkelijk bestaat, is het volgens veel onderzoekers niet nodig om een goddelijke hand hierin te zien. Sommigen zien het “geloofseffect” als een placebo-effect en inderdaad wordt het placebo-effect steeds belangrijker. Het geloof dat een godheid zich inspant om je te genezen bereikt zo het gewenste effect[3]. Lissoni[1] gelooft dat de positieve emoties die geloof en spiritualiteit opwekt leiden tot een betere genezing. Het placeboeffect is overigens ook nu nog even mysterieus als het tientallen jaren geleden was. We weten dat placebo’s werken, maar nog steeds niet waaróm ze werken (al is er er een veelbelovende aanwijzing, zie voorgaande link). Je als wetenschapper hierop beroepen om zo bovennatuurlijke invloeden uit te kunnen sluiten zonder een werkingsmechanisme te kunnen geven is dus niet erg sterk.
‘Doel in het leven belangrijk’
Er zijn nog weer anderen die denken dat het er om draait een doel te hebben in het leven. Wat voor doel dan ook. Een interne locus of control, zeg maar. In een studie naar meditatie, uitgevoerd door Tonya Jacobs en haar groep [4], blijkt een enzym dat telomeren repareert in hogere concentratie voor te komen en meditatie te leiden tot een sterker gevoel dat het leven zin heeft. Volgens de groep zou dit effect wel eens belangrijker kunnen zijn dan meditatie zelf. Van je levensvisie je werk te maken is dus, zo kunnen we besluiten, erg goed voor je gezondheid. De moraal: verdoe je leven dus niet aan dingen die je niet belangrijk vindt.
Als enige grote partij – met tot op zekere hoogte de SP – is de PVV voorbereid op een toekomst waarin de rol van de westerse wereld steeds minder groot wordt – en we ons nationale belang niet langer meer op de tweede plaats kunnen zetten.
Het buitenlandse wereldbeeld van de gevestigde politiek
De gevestigde politiek ziet Nederland als een rijk land, wat klopt, en rijkdom als een Nederlands geboorterecht, wat onzin is. Ze ziet hierbij de Nederlandse welvaart als onlosmakelijk gevolg van uitbuiting van de derde wereld. Dit klopt slechts voor een klein deel: in feite was de voortdurende legering van productieve, vaak hoogopgeleide jonge mannen in Nederlands Indië een enorme drain. Als gevolg hiervan hebben Nederlandse inboorlingen een bijzondere plicht om te zorgen voor de zwakken in de wereld. Omdat rijkdom volgens de gevestigde politiek een gevolg is van uitbuiting, staan samenlevingen in de arme derde wereld op een fundamenteel hoger moreel peil dan de rijke, uitbuitende Nederlanders. Het is daarom ook niet meer dan natuurlijk dat als er een conflict is tussen de Nederlandse en de buitenlandse cultuur, de Nederlandse cultuur moet wijken.
Tegelijkertijd gelooft de gevestigde politiek, dat het goed is zoveel mogelijk van de Nederlandse zelfstandigheid te delegeren aan internationale organisaties. Een niet-gekozen ambtenarencorps zoals in Brussel is minder vatbaar voor ‘populisme’ dan een nationaal parlement en kan het algemeen belang beter dienen dan de schreeuwerige nationale politiek, die voortdurend onder vuur ligt van ‘populistische’ partijen als SP en PVV.
De gevestigde politiek denkt ook dat Nederland onkwetsbaar is en op een soort magische wijze wordt beschermd tegen nationale en internationale dreigingen.
De Socialistische Partij is vaak verrassend nationalistisch. Geen wonder. Nationalisme is in het belang van de onderklasse.
Waarom zijn armen en laagopgeleiden de grootste nationalisten en pacifisten?
Als je een beetje op de namen van bewindspersonen en topmanagers let, zal je zien dat de internationale migratie onder de bovenlaag veel groter is dan die onder het plebs. Dat is niet voor niets. Met hun rijkdom, hoge opleiding en internationale contacten is het voor de bovenlaag erg makkelijk om in een ander land een nieuw bestaan op te bouwen. Ook zijn zij oververtegenwoordigd in organen die ontwikkelingshulp geven en als topmanagers in multinationale Nederlandse bedrijven, buitenlandse bedrijven of organisaties als de EU.
Gevaarlijke militaire missies daarentegen worden verricht door het plebs, dat zich voor de ongetwijfeld bewonderenswaardige idealen van de bovenlaag mag laten verminken of doorzeven. Kortom: de internationale wereldorde is vooral prettig voor de bovenlaag. Een arbeider heeft er niet zoveel aan als zijn lokale vestiging van een multinational sluit omdat daardoor de winst va de multinational kan worden vergroot. Hij kan ook niet meeverhuizen naar Polen of China. Zijn leefwereld bestaat uit zijn lokale stad met enkele omliggende steden. Als er iets gebeurt dat de welvaart in Nederland vergroot, profiteren hij en zij familieleden daar direct van. Geen wonder dat de arbeiders afkerig zijn van oorlogen en het belangrijker vinden dat het in eigen land goed gaat.
Internationale wereldorde in toenemende mate nadelig voor Nederlandse bevolking
De afgelopen jaren heeft Nederland veel geïnvesteerd – zowel wat geld betreft als qua mensenlevens – in het zogeheten omhoog houden van de internationale rechtsorde. Dit gebeurde in ‘failed states’ als Afghanistan en Irak. De typisch Nederlandse benadering van op vriendelijke manier samenwerken met de lokale bevolking wierp weliswaar vruchten af, maar leverde voor Nederland alleen goodwill op bij het Pentagon.
Oorlogen in Irak en Afghanistan vrij zinloos
Het regime-Karzai blijkt weinig minder erg dan de taliban en in Irak zal gebeuren wat beter geïnformeerde waarnemers al een tijdje zagen aankomen: een de facto machtsovername door Iran. Dit was dus niet erg slim van de Amerikanen. In feite had een deal met de Iraniërs, als sji’ieten de doodsvijanden van de taliban, om Zuid-Afghanistan onder de voet te lopen veel meer opgeleverd. Iran was dan ’tied up’ geweest in het moeras Afghanistan en het werkelijke probleem, extremistische madrassa’s in Pakistan, had dan in samenwerking met India aangepakt kunnen worden. Irak had moeten worden opgesplitst in een Koerdisch deel onder Turkse invloed, een sjiietisch deel onder Iraanse invloed en een soennitisch deel. Het vrijgekomen geld, rond de duizend miljard, hadden de Amerikanen kunnen steken in alternatieve energiebronnen en ontwikkeling van de teerzanden in Alberta en Venezuela, als tijdelijke oplossing tot de opkomst van zonne-energie.
Vechtmissies niet in het Nederlandse of internationale belang
De vraag is daarmee wat Nederland opschiet met de vele internationale betrokkenheid, Landen als Japan, België, Duitsland en de Scandinavische landen doen het economisch gezien ook prima zonder al te veel oorlogje te spelen. Mensen vinden je over het algemeen een stuk aardiger als je niet voortdurend bommen op ze laat vallen en zijn dan ook meer geneigd handel met je te drijven. Als stank voor dank hebben de Amerikanen Nederlandse banken opgezadeld met rommelhypotheken. Kortom: als zakelijke activiteit waren de NAVO-acties redelijk kansloos. Kortom: een volkomen juiste analyse van SP en PVV.
De Partij voor de Vrijheid ziet Nederland als kwetsbaar. Met reden.
Rol westen neemt steeds meer af
Het zullen steeds meer landen als China, India en Brazilië zijn die de wereld beheersen. Europa zal terugvallen tot de middenmoot, Kaap Azië, de positie die het continent innam voor de zestiende eeuw. De VS zal het wegens hun ligging aan twee grote oceanen beter doen, maar ook iets aan belang inboeten. Kortom: de toekomst wordt steeds meer een post-westerse wereld. Dat hoeft geen ramp te zijn, als we maar kunnen voorkomen dat we onder de voet worden gelopen door agressieve buurlanden.
Er ligt een zee tussen ons en de islamitische wereld. Ook Rusland heeft niet echt imperialistische plannen – daarvoor krimpt de bevolking te snel. Laten we samenwerken met de grote niet-westerse democratieën Brazilië, India, de Verenigde Staten en tot op zekere hoogte Rusland en er voor zorgen dat het leven hier goed blijft. Hierbij hoort uiteraard, dat we er voor zorgen dat de landen in de bufferzone rond Europa – Noord-Afrika en Rusland – niet veranderen in dictaturen of failed states en een redelijke mate van welvaart bereiken. Op die manier kunnen we toch nog de wereld laten zien hoe je op een sociaal rechtvaardige en vreedzame manier samen kan leven. Een vorm van cultureel imperialisme waar niemand bezwaar tegen zal hebben.
Internet wordt steeds meer aan regels gebonden. Bruut politieoptreden, claims van honderdduizenden euro’s of zelfs executies in dictatoriaal geregeerde landen zijn het gevolg van de steeds sterkere greep van overheden op het internet. Het wordt dus tijd om een nieuw internet op te zetten waar nog wel vrijheid heerst. Als we allen samenwerken, komt dat er ook. Lees hier hoe.
Freedom! De PirateBox in actie.
Alternatief internet
Sommige mensen streven naar anoniem internet, bijvoorbeeld via Tor onions. Dit heeft als nadeel dat de verbinding tussen de Tor onion en de eindgebruiker nog steeds af te luisteren is: een ketting is zo sterk als de zwakste schakel. We ontkomen dus niet aan een fysiek alternatief, een manier van communiceren die niet via internet loopt. Er zijn verschillende alternatieven bedacht voor internet. Deze variëren van de vrij simpele internet dead drop, een ingemetselde USB stick, tot het (helaas niet operationele, de bedenker is gelijmd door de telecomindustrie) netwerk Netsukuku. Meer informatie in ons artikel. Een softwaregenie of Steve Jobs ben ik niet en denk de meeste andere mensen ook niet. We moeten daarom een simpel systeem bedenken dat met gemakkelijk verkrijgbare, goedkope technologie te implementeren is.
Machtsmisbruik door overheden en grote mediabedrijven
Tot de meest stuitende voorbeelden van internetbreidel en kapotprocederen van internetgebruikers behoren de volgende.
– De 66 jaar oude grootmoeder Lola Scruse werd in 2006 door de Amerikaanse tak van de copyrightmaffia RIAA aansprakelijk gesteld voor het downloaden van liedjes door haar kleinkinderen. Ze moest zesduizend dollar ophoesten, dit terwijl ze van een klein pensioentje leefde en dure nierdialysebehandelingen onderging.
– Ook een andere grootmoeder, Sarah Ward, werd het slachtoffer van het totaal op hol geslagen Amerikaanse rechtssysteem. Ze werd aangeklaagd voor het downloaden van miljoenen dollars aan muziek, waaronder de rapsongs van zanger Snoop Doggy Dogg. Sarah Ward had, naar bleek, slechts een eenvoudige verouderde Apple computer. De op Windows gebaseerde KaZaa-filesharing software die ze gebruikt zou hebben, werkte hier niet eens op. In totaal zijn in de VS alleen al 35 000 mensen aangeklaagd door de RIAA en soortgelijke afpersers.
– De Afghaanse student journalistiek Sayed Pervez Kambaksh werd door het “democratische” regime-Karzai, u weet wel, dat waar Jaap de Hoop Scheffer en zijn trawanten meer dan twintig jonge Nederlandse jongens en meisjes de dood voor in hebben gejaagd, veroordeeld tot de doodstraf, omdat hij informatie over vrouwenrechten in de islam had geüpload. Het parlement steunde deze doodstraf. Door een hogere rechter werd deze straf verminderd tot twintig jaar. De man is nu in zekere zin veilig, buiten Afghanistan.
– Wat dichter bij huis: de Nederlandse cartoontekenaar met het pseudoniem Gregorius Nekschot werd in het holst van de nacht door een arrestatieteam van de Amsterdamse politie van zijn bed gelicht en moest een nacht in de cel doorbrengen. Zijn ‘misdaad’: verondersteld beledigende cartoons over de islam. Volgens de bekeerde haatbaard Johannes van der Ven, althans. Uiteindelijk volgde seponering.
Pirate Box Plus
De meest veelbelovende kandidaat is, vind ik persoonlijk, de Pirate Box van kunstenaar David Darts uit New York. Dit kastje bestaat uit een wifi router met een Linux servertje, gekoppeld aan een flinke harde schijf. De Pirate Box kan overal neergezet worden en biedt een draadloos communicatiepunt voor iedereen met een laptop met Wifi. Als hieraan een fikse externe harde schijf wordt gekoppeld van bijvoorbeeld een terabyte of twee, kunnen er duizenden programma’s, films en muziekbestanden op worden geplaatst terwijl de copyrightmaffia het nakijken heeft. Aan de Pirate Box ontbreekt helaas nog één onderdeel, en dat is een manier waarop de verschillende Pirate Boxes ook met elkaar kunnen communiceren. Zo kan je ook een eenvoudig berichtensysteem opzetten. Dit moet echter vrij eenvoudig te implementeren zijn. Ook moet de unit worden uitgebreid met een energievoorziening, bijvoorbeeld een zonnepaneel.
Van belang is dat de units niet zijn terug te voeren op een persoon. De units moeten daarom autonoom, op energiebronnen uit de omgeving, kunnen werken.
Volgens steeds meer biologen leefde er drie miljard jaar geleden een onsterfelijk superorganisme dat de oceanen van de aarde vulde: de voorouder van alle leven op aarde. Tot het superorganisme in drieën splitste.
Levende oceanen
De meest geliefde science fiction film onder wetenschappers ooit is Solaris, gebaseerd op een roman van SF-schrijver Stanislav Lem over een mysterieuze planeet waarvan de oceaan één enkele levende oceaan vormt. Lem blijkt over opmerkelijke profetische gaven te hebben beschikt. De aarde had drie miljard jaar geleden veel weg van een superorganisme.
Het oppervlak van de planeet Solaris uit de gelijknamige SF-roman van Stanislaw Lem bestaat uit een enkele levende oceaan. De aarde drie miljard jaar geleden had hier veel van weg. Luciano Mendez (Wikimedia COmmons), CC-BY-SA 4.0
DNA-computer produceerde levenvatbare cel
Alle leven op aarde bestaat uit cellen (virussen kunnen zich zonder cel niet vermenigvuldigen). Al deze cellen hebben bepaalde gemeenschappelijke kenmerken, waardoor biologen vermoeden dat LUCA, voluit Last Universal Common Ancestor, zoals de laatste gemeenschappelijke voorouder heet onder evolutiebiologen, deze kenmerken ook had. Dit organisme, zo lijkt het, was niet één enkele cel maar bestond uit een levende oceaan. Een levende oersoep zo groot als een planeet, die zich uiteindelijk in de drie oerkoninkrijken van het leven splitste: bacteriën, archaeae en cellen met een celkern (waaronder die van mensen). De laatste onderzoeksresultaten versterken het beeld dat drie miljard jaar geleden cellen lukraak erfelijk materiaal uitwisselden om te overleven. Cellen concurreerden niet maar wisselden voortdurend DNA uit om zo aan nuttige onderdelen te komen. Hierdoor ontstond een wereldomvattend mega-organisme, een gigantische DNA- of RNA-computer met maar één opdracht: produceer een succesvolle, levensvatbare cel.
De Grote Splitsing van 2,9 miljard jaar geleden
2,9 miljard jaar geleden splitste LUCA in drieën: de al genoemde bacteriën, de bacterieachtige archaeae en eukaryoten: cellen met een celkern. Er bestaat nauwelijks fossiel bewijsmateriaal uit deze tijd en drie miljard jaar is zo lang dat door mutaties van genen uit die tijd niet meer veel is overgebleven. Gelukkig is er een andere methode. De functie van eiwitten hangt sterk af van hun structuur. Eiwitten hebben, denkt Gustavo Caetano-Anollés van de University of Illinois at Urbana-Champaign, daarom een vorm die nauwelijks verandert. Dus hoewel de volgorde van aminozuren nu totaal anders is dan toen, hadden de eiwitten van LUCA ongeveer dezelfde vorm als ze in bacteriën, archaeae en eukaryoten hebben. En kunnen we daaruit afleiden wat LUCA ongeveer kon. Al kan er natuurlijk iets als parallelle evolutie hebben plaatsgevonden in alle drie groepen tegelijk. Ongeveer vijf tot elf procent van de structuren die hij in een database van 420 organismen vond, waren universeel, m.a.w. horen waarschijnlijk in LUCA thuis[1].
LUCA kon geen DNA maken en lezen
Caetano-Annolés ontdekte iets zeer vreemds. LUCA beschikte over veel enzymen, waaronder enzymen om energie uit voedingsstoffen te halen en om eiwitten te maken. Ook kon LUCA zowel koolstofverbindingen als nitraten als energiebron gebruiken. Ook had LUCA een bepaald type organel, een acidocalcisoom (dat komt namelijk in alle drie groepen van het leven voor, in een iets verschillende vorm). Echter, één ding ontbrak. Enzymen om DNA-moleculen te bouwen en te lezen. Klaarblijkelijk werkte LUCA niet met DNA, maar met iets heel anders. Hierbij komt nog een andere ontdekking. Onderzoeker Armen Mulkidjanian van de universiteit van Osnabrück in Duitsland ontdekte dat LUCA waarschijnlijk alleen ‘lekkende’ isopreenachtige membranen kon bouwen.
‘LUCA had RNA in plaats van DNA’
LUCA was waarschijnlijk een progenoot: een organisme zonder duidelijk genoom. Stukjes RNA zweefden in de cel en werden lukraak vertaald in eiwitten – dat laatste niet al te nauwkeurig. Pas lang na de splitsing ontstonden er biochemische systemen om het vertalen van genen in eiwitten foutloos te maken. Caetano-Anollés veronderstelt dat de eerste cellen hun genen en eiwitten moeten hebben gedeeld om te kunnen overleven. Nuttige genen explodeerden in aantal en verspreidden zich over de hele aardbol.
Wereldwijd genetisch internet
Een cel die zich afsloot voor dit biochemisch-genetische ‘internet’ was gedoemd uit te sterven, omdat de cel teveel fouten maakte. De lekkende membranen van LUCA vergemakkelijkten dit delingsproces. Ook nu nog zijn er gevallen bekend van totaal verschillende organismen die stukken DNA delen. Pas toen cellen geheel zelfvoorzienend werden, was het uitwisselsysteem niet meer nodig. Dit gebeurde rond de tijd dat de eerste sporen zuurstof in de atmosfeer ontstonden, 2,9 miljard jaar geleden.
Wat was de rol van virussen?
Dit roept een gedachte in me op. Ook nu nog zijn er (zeldzame) gevallen bekend van genen die van de ene soort naar de andere overspringen, van een grassoort naar een niet-verwante andere grassoort bijvoorbeeld. Hiervoor is een virus verantwoordelijk. Mogelijk waren er ook in die tijd al een vorm van virussen, die mee-evolueerden met LUCA. Zouden deze virussen zich hebben ontwikkeld uit het mechanisme waarmee LUCA genen uitwisselde?
Met een wereldbevolking die de zeven miljard overschrijdt, vergeten we vaak dat er ook periodes in de geschiedenis zijn geweest waarin heel veel mensen werden gedood. Wat waren de grootste slachtpartijen in de wereldgeschiedenis? New York Times maakte deze infographic.
Dit overzicht maakt ook duidelijk dat de grootste slachtpartijen in de hedendaagse geschiedenis, zoals Oost-Kongo en Zuid-Sudan, veel minder media-aandacht krijgen dan relatief kleinschalige conflicten in rijke landen zoals het Joegoslavië-conflict en het Palestina-conflict. Afgaande op de media-aandacht zijn mensenlevens in zwart Afrika ongeveer een duizendste waard van die van blanken zoals Europeanen of Palestijnen.
Overigens: de vermoedelijk grootste slachtpartij in de geschiedenis, de Hindoe Holocaust in India met volgens historicus K.S. Lal een geschatte tachtig miljoen doden, is niet verwerkt in deze grafiek.
Het klimaat zou wel eens minder gevoelig voor kooldioxide kunnen zijn dan we dachten – en de temperatuurstijging deze eeuw minder dan tot nu toe aangenomen. Als we tenminste een nieuwe analyse van de vorige ijstijd mogen geloven.
Hoe gevoelig is ons klimaat voor een CO2-stijging?
De meeste schattingen gaan er van uit dat als de hoeveelheid kooldioxide in de atmosfeer verdubbelt, de temperatuur stijgt met drie graden. Dit is de zogeheten klimaatgevoeligheid. Deze drie graden is echter alleen een schatting. De internationale klimaatorganisatie IPCC stelt dat de klimaatgevoeligheid tussen de twee en viereneenhalve graad in ligt. Dit betekent dat de temperatuurstijging door een gegeven stijging in kooldioxidegehalte nog steeds onzeker is. Om deze onzekerheid te verminderen bestudeerden Andreas Schmittner van de universiteit van Oregon en zijn collega’s het tijdstip dat de vorige ijstijd het heftigst was, rond de 20 000 jaar geleden.
Een vrij kleine temperatuurdaling had al dit effect.
Afkoeling door minder CO2 minder dan gedacht
Hiervoor gebruikten ze al eerder gepubliceerde data om een gedetailleerde kaart van oppervlaktetemperaturen samen te stellen. Naar bleek, was de aarde 20 000 jaar geleden 2,2 graden koeler dan nu. Uit monsters van de Groenlandse ijskap en Antarctica weten we al dat de kooldioxidegehaltes toen veel lager waren dan nu. Schmittner voerde dit getal in in een klimaatmodel en probeerde de wereldwijde temperaturen in die tijd te reconstrueren. Het getal van 2,4 graden Celsius bleek het meeste overeen te komen met de resultaten. Dit ligt aan de onderkant van wat het IPCC veronderstelt bij ongewijzigde broeikasuitstoot.
Klopt het klimaatmodel wel?
Niet iedereen is het echter met deze conclusie eens. Volgens collega Schmidt onderschat hij de afkoeling in Antarctica en gematigde breedtes. Hij gebruikte namelijk maar één model. Andere modellen zouden, claimt Schmidt, een grotere klimaatgevoeligheid geven. Schmittner wil daarom nu ook andere klimaatmodellen doorrekenen. Ook wijst hij er op dat deze relatief geringe temperatuurdaling van 2,2 graden bepaald niet betekent dat we veilig zijn voor extreme gevolgen van klimaatverandering. Per slot van rekening was het tijdens de laatste ijstijd weliswaar maar 2,2, graden koeler dan nu, maar waren er enorme ijskappen, waren de klimaatgordels sterk verschoven en was het zeeniveau 120 m lager dan nu.
Gevolgen even dramatisch als tijdens laatste ijstijd?
“Zeer kleine veranderingen in temperatuur veroorzaken enorme veranderingen in bepaalde regio’s,” aldus Schmittner. Zelfs een kleine temperatuursverandering kan dus enorme gevolgen hebben. Persoonlijk denk ik overigens dat deze gevolgen relatief meevallen. De ijstijd was het gevolg van het overschrijden van een omslagpunt, waardoor de sneeuw ’s zomers bleef liggen en zich enorme ijskappen konden vormen. Deze ijskappen reflecteerden extra zonlicht. Er kan nu niet veel meer smelten. Wel is er het grote gevaar dat de methaanhydraten in de toendra gaan smelten.
Omdat Antarctica geïsoleerd ligt – het ijscontinent met zijn kilometers dik landijs wordt omgeven door een koude circumpolaire zeestroom – zal een beperkte temperatuursverhoging van 2,4 graden hooguit de Groenlandse ijskap laten smelten. Hierdoor stijgt de zeespiegel met hooguit enkele meters. Vervelend, maar overkomelijk. De gevolgen van een ijstijd zijn vele malen vervelender dan een beetje opwarming. Er zijn betere redenen om komaf te maken met fossiele brandstoffen dan klimaatverandering. Afhankelijkheid en milieuvervuiling, bijvoorbeeld.
De Large Hadron Collider heeft verschillen ontdekt in hoe deeltjes en antideeltjes radioactief vervallen. Dit kan helemaal niet, zegt het Standaardmodel. Nieuwe natuurkunde?
Waarom is er meer materie dan antimaterie?
Tijdens de Big Bang is er ongeveer evenveel materie als antimaterie gevormd. Vervolgens vernietigden de meeste materie en alle antimaterie elkaar in een vernietigende zee van straling. De kosmische achtergrondstraling is daar een afgezwakt overblijfsel van. Er bleef een klein restje materie over, dat waar wij uit bestaan. Een bekend natuurkundig raadsel is waarom er meer materie dan antimaterie is. Antimaterie is het gemakkelijkst te beschrijven als materie die terug in de tijd reist. Het is materie met alle eigenschappen, behalve massa, omgedraaid. Een antiproton, bijvoorbeeld, is even zwaar als een proton maar heeft een negatieve lading en bestaat uit drie antiquarks.
De kleinset detector van het LHC, de LHCb, blijkt de interessantste resultaten tot nu op te leveren.
Kleinere detector toont eerste bewijs
Nu, voor het eerst, zijn er in de LHC van het CERN overtuigende bewijzen gevonden voor natuurkunde die materie ‘voortrekt’ boven antimaterie. Het eerste teken van nieuwe natuurkunde dat opduikt bij het LHC. Zou supersymmetrie kloppen? De spanning stijgt in de het natuurkundewereldje. Ironisch genoeg komt de ontdekking niet van de twee hoofddetectors van de LHC, ATLAS en CMS waar samen tienduizend mensen werken, maar van de kleinere LHCb, waar zeshonderd mensen werken.
Afwijking in verval anti-D0-mesonen
Het Standaardmodel staat alleen kleine verschillen toe in het gedrag van materie en antimaterie. Zo moet een antimateriedeeltje vrijwel even snel uit elkaar vallen als een materiedeeltje. Daar blijkt echter weinig van te kloppen: D0-mesonen (die zijn deeltjes die niet zoals protonen en neutronen uit drie, maar slechts uit twee quarks bestaan) vallen anders uit elkaar dan anti-D0 mesonen. Onmogelijk, volgens het Standaardmodel. Deze deeltjes vallen uiteen in hetzij een pion en antipion of kaon en antikaon.De waarschijnlijkheid dat zich een pionpaar vormt in plaats van een kaonpaar is bij materie-D0 mesonen 0,8% groter dan bij antimaterie-D0 mesonen. Dat is acht keer zoveel als maximaal toegestaan door het Standaardmodel [2]. Het resultaat heeft een statistische significantie van 3,5 sigma (standaardafwijkingen). Dit komt neer op een kans van 1:2000 dat het hier om een statistische uitschieter gaat. Niet beslissend genoeg voor de natuurkundigen van de LHCb, die daarom doorgaan met het uitspitten van de data van de rest van 2011. De onderzoekers hopen zo een resultaat met vijf sigma (vijf keer de standaardafwijking in een normale verdeling) te bereiken, wat neer komt op een kans van 1 op de 1,7 miljoen dat het om een statistische fout gaat.
Supersymmetrietheorie SUSY de oplossing?
Deze afwijking is juist wel goed te verklaren met behulp van supersymmetrie, SUSY, een theorie die het standaardmodel uitbreidt met zware ‘super’ varianten voor elk bekend deeltje. Deze extra deeltjes produceren vereist enorm veel energie, de reden dat we ze nog niet waargenomen hebben. Als virtuele deeltjes bestaan ze (als een van de vormen van SUSY klopt) wel – elk deeltje, hoe zwaar ook, bestaat, zij het voor een extreem korte tijd, zegt de onzekerheidsrelatie van Heisenberg. Sommige van die virtuele deeltjes kunnen het verval van bestaande deeltjes (zoals de D0-mesonen) veranderen. In Grossman’s studie (2) kunnen SUSY-deeltjes als gluino’s, de superversie van gluonen die de sterke kernkracht overbrengen, de asymmetrie bevorderen tot meer dan één procent. 0,8 procent valt hier binnen.
Supersymmetrie zou ook een ander netelig probleem oplossen. Als supersymmetrie klopt, krijgt het Higgsdeeltje – dat overigens steeds meer weg krijgt van het Schotse meermonster Nessie – precies de juiste massa. Dit zou het Standaardmodel behoeden voor ineenstorting. SUSY levert met die enorme dierentuin aan superdeeltjes ook een aantal goede kandidaat-deeltjes voor donkere materie. Viervijfde van alle materie bestaat uit donkere materie en kunnen we alleen waarnemen door de zwaartekrachtsinvloed. Er komt wel weer een netelig probleem bij. Als het Higgsdeeltje niet blijkt te bestaan, wat dan?
Of een andere theorie?
Toch is nog niet iedereen overtuigd, waaronder Grossman zelf. Misschien dat Grossman’s berekeningen niet kloppen. Hij gebruikte namelijk benaderingen in de berekeningen waarmee de maximale afwijking volgens het Standaardmodel op een tiende procent werd bepaald. Grossman denkt daarom dat er in de loop van 2012 veel nieuwe berekeningen zullen verschijnen.
Wellicht verklaart deze asymmetrie ook waarom er meer materie is dan antimaterie. Toekomstige studies moeten hier meer licht op werpen. Het natuurkundewereldje kijkt ondertussen reikhalzend uit naar meer aanwijzingen voor nieuwe natuurkunde. Want na drie decennia wordt het Standaardmodel wel erg saai.
